Κυπριακό: το μετέωρο βήμα προς την (αυτο)καταστροφή

896

του Π. Ήφαιστου, από το Άρδην τ. 9, Αύγουστος 1997

Στο Κυ­πρια­κό, “κα­τα­στρο­φή” ση­μαί­νει α­πο­δο­χή λύ­σης που θα α­να­τρέ­πει το ι­σχύ­ον ε­δα­φι­κό και κυ­ριαρ­χι­κό κα­θε­στώς, θα ε­γκα­θι­δρύ­ει μη βιώ­σι­μες κρα­τι­κές δο­μές και θα αυ­ξά­νει και /ή νο­μι­μο­ποιεί Τουρ­κι­κά δι­καιώ­μα­τα που θα μο­νι­μο­ποιεί την στρα­τη­γι­κή ε­πο­πτεί­α της Ά­γκυ­ρας ε­πί της Κύ­πρου. Στην πε­ρί­πτω­ση μιας τέ­τοιας α­πό­λη­ξης, ε­νώ για τους Κύ­πριους οι ε­πι­πτώ­σεις θα εί­ναι ά­με­σες και α­πτές, για το Ελ­λα­δι­κό κρά­τος θα ση­μα­το­δο­τή­σουν την με­σο­πρό­θε­σμη και μα­κρο­πρό­θε­σμη πα­γί­δευ­ση των στρα­τη­γι­κών του ε­πι­λο­γών, ε­πει­δή το έ­να δέ­κα­το του Ελ­λη­νι­σμού, στρα­τιω­τι­κά και πο­λι­τι­κά, θα κα­τα­στεί ό­μη­ρος της Τουρ­κί­ας.

Ου­σια­στι­κά, με­τά το 1974, η α­που­σί­α θέ­α­σης των στρα­τη­γι­κών ε­πι­λο­γών, μας έ­κα­νε δει­νούς “τα­κτι­κούς ι­σορ­ρο­πι­στές”. Δη­λα­δή, για να ε­πι­βιώ­σου­με, α­να­πτύ­χθη­κε η ι­κα­νό­τη­τα λή­ψης α­πο­φά­σε­ων που ε­λα­χι­στο­ποιούν τις ζη­μιές βρα­χυ­πρό­θε­σμα έ­στω κι αν αυ­τές οι α­πο­φά­σεις ου­δό­λως δη­μιουρ­γούν προ­ο­πτι­κή βιώ­σι­μης μα­κρο­χρό­νιας διε­ξό­δου. Με άλ­λα λό­για, α­να­πτύ­χθη­κε η “ι­κα­νό­τη­τά” μας να φλερ­τά­ρου­με με την κα­τα­στρο­φή (με πρό­σχη­μα το κυ­νή­γι ευ­σή­μων διαλ­λα­κτι­κό­τη­τας), ε­νώ ταυ­τό­χρο­να, ί­σως για λό­γους που σχε­τί­ζο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο με το έν­στι­κτο ε­πι­βί­ω­σης και λι­γό­τε­ρο με τον ορ­θο­λο­γι­σμό, το κρί­σι­μο βή­μα προς την κα­τα­στρο­φή μέ­νει με­τέ­ω­ρο.

Ε­νώ αυ­τή η κα­τά­στα­ση διαιω­νί­ζε­ται ε­πί έ­να πε­ρί­που τέ­ταρ­το του αιώ­να, κά­θε νέ­α πρω­το­βου­λί­α ε­πί­λυ­σης του Κυ­πρια­κού δεν μπο­ρεί να πα­ρά να ε­κτι­μη­θεί υ­πό το φως των θε­με­λιω­δών πα­ρα­μέ­τρων του προ­βλή­μα­τος, ι­διαί­τε­ρα υ­πό το φως των γε­ω­πο­λι­τι­κών δε­δο­μέ­νων που δη­μιούρ­γη­σε η τουρ­κι­κή ει­σβο­λή του 1974. Ου­σια­στι­κά, στα πρό­θυ­ρα του ει­κο­στού πρώ­του αιώ­να, τα στρα­τη­γι­κά δε­δο­μέ­να του κυ­πρια­κού προ­βλή­μα­τος εί­ναι τα ί­δια α­κρι­βώς ό­πως με αυ­τά της ε­πο­μέ­νης της Τουρ­κι­κής ει­σβο­λής στο νη­σί το 1974. Ποιο θα μπο­ρού­σε να εί­ναι, ε­πο­μέ­νως, το ελ­λη­νι­κό ε­θνι­κό συμ­φέ­ρον στο Κυ­πρια­κό και ποιοι θα μπο­ρού­σαν να εί­ναι οι προ­σα­να­το­λι­σμοί βιώ­σι­μων διε­ξό­δων. Στις γραμ­μές που α­κο­λου­θούν, με συ­ντο­μί­α, θα ο­ριο­θε­τη­θούν τα Ελ­λη­νι­κά συμ­φέ­ρο­ντα στον Κυ­πρια­κό χώ­ρο, θα σκια­γρα­φη­θούν τα βα­σι­κά λά­θη του πα­ρελ­θό­ντος, και θα κα­τα­τε­θούν με­ρι­κές α­πό­ψεις για ε­ναλ­λα­κτι­κές προ­σεγ­γί­σεις και διε­ξό­δους.

Ποιο εί­ναι το ε­θνι­κό συμ­φέ­ρον που κα­λού­μα­στε να στη­ρί­ξου­με στον Κυ­πρια­κό χώ­ρο; Με βά­ση τους κλα­σι­κούς ο­ρι­σμούς (συμ­φέ­ρον ε­πι­βί­ω­σης, ζω­τι­κό συμ­φέ­ρον και μεί­ζων συμ­φέ­ρον), το Ελ­λη­νι­κό “συμ­φέ­ρον ε­πι­βί­ω­σης” στην Κύ­προ συ­νί­στα­ται πρώ­το, στην α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή α­ντι­με­τώ­πι­ση της Τουρ­κι­κής στρα­τιω­τι­κής α­πει­λής και δεύ­τε­ρο στην ε­ξεύ­ρε­ση βιώ­σι­μης διε­ξό­δου που θα δια­σφα­λί­ζει μο­νί­μως τον κυ­πρια­κό Ελ­λη­νι­σμό κα­τά της Τουρ­κι­κής στρα­τιω­τι­κής α­πει­λής. Το ά­με­σα σχε­τι­ζό­με­νο “ζω­τι­κό συμ­φέ­ρον”, α­φο­ρά την δια­σφά­λι­ση της κοι­νω­νι­κής, πο­λι­τι­κής και οι­κο­νο­μι­κής ευ­η­με­ρί­ας των Ελ­λή­νων της Κύ­πρου στο πλαί­σιο της ε­πι­ζη­τού­με­νης λύ­σης του προ­βλή­μα­τος. Τέ­λος, “μεί­ζων συμ­φέ­ρον”, ά­με­σα συν­δε­δε­μέ­νο με τα πρώ­τα δύ­ο, εί­ναι η δια­σφά­λι­ση, πριν και με­τά την ε­πι­ζη­τού­με­νη λύ­ση του Κυ­πρια­κού, των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των που σχε­τί­ζο­νται με την ε­λεύ­θε­ρη έκ­φρα­ση, την ε­λευ­θε­ρί­α του στο­χα­σμού και την ε­λευ­θε­ρί­α καλ­λιέρ­γειας και α­νά­πτυ­ξης του πο­λι­τι­σμού του Κυ­πρια­κού λα­ού.

Ό­σον α­φο­ρά τα δια­χρο­νι­κού χα­ρα­κτή­ρα λά­θη προ­σέγ­γι­σης και προ­σα­να­το­λι­σμού, θα μπο­ρού­σε εύ­κο­λα να α­πο­δει­χθεί πως οι ε­πι­λο­γές μας στη­ρί­χθη­καν στην λαν­θα­σμέ­νη ά­πο­ψη πως στην διε­θνή πο­λι­τι­κή υ­πάρ­χει κά­ποιος α­ντι­κει­με­νι­κός υ­πέρ­τα­τος κρι­τής και κά­ποιο διε­θνές δι­κα­στή­ριο που προσ­διο­ρί­ζει το ορ­θό α­πό το λαν­θα­σμέ­νο και α­πο­δί­δει δί­καιο σε θέ­μα­τα διε­θνούς πο­λι­τι­κής. Στη­ρί­χθη­καν, ε­πί­σης, στην λαν­θα­σμέ­νη α­ντί­λη­ψη πως υ­πάρ­χει διε­θνής κοι­νή γνώ­μη που ε­πη­ρε­ά­ζει τις κυ­βερ­νή­σεις ε­πί θε­μά­των ι­σχύ­ος και συμ­φε­ρό­ντων. Ε­πι­πλέ­ον στον δι­πλω­μα­τι­κό στί­βο, στο μέ­σο του ψυ­χρού πο­λέ­μου, ό­ταν οι ε­κα­τέ­ρω­θεν υ­περ­δυ­νά­μεις προ­σπα­θού­σαν να εκ­με­ταλ­λευ­θούν τα ε­κα­τέ­ρω­θεν εν­δο­συ­να­σπι­σμια­κά προ­βλή­μα­τα για να δη­μιουρ­γή­σουν προ­βλή­μα­τα ο έ­νας στον άλ­λο, τό­σο με τις στά­σεις μας ε­πί δια­φό­ρων διε­θνών προ­βλη­μά­των ό­σο και με τα α­διέ­ξο­δα α­νοίγ­μα­τα μας προς την Σο­βιε­τι­κή Έ­νω­ση και την Κί­να, ε­μείς νο­μί­σα­με πως μπο­ρού­σα­με να παί­ζου­με με την φω­τιά. Ό­σον α­φο­ρά το κρί­σι­μο ζή­τη­μα των σχέ­σε­ων Κύ­πρου – Ελ­λά­δας, α­κο­λου­θή­θη­κε, τό­σο στην Α­θή­να ό­σο και στην Λευ­κω­σί­α, στρου­θο­κα­μη­λι­κή πο­λι­τι­κή δι­πλω­μα­τι­κής α­πο­στα­σιο­ποί­η­σης του ε­νός κρά­τους α­πό το άλ­λο. Τέ­λος αλ­λά ό­χι το τε­λευ­ταί­ο που θα μπο­ρού­σε ν’ α­να­φερ­θεί, υ­πήρ­ξε σχε­δόν πα­ντε­λής α­που­σί­α στρα­τιω­τι­κού ορ­θο­λο­γι­σμού, δη­λα­δή ε­πι­λο­γών που θα α­πο­κα­θι­στού­σαν την στρα­τιω­τι­κή ι­σορ­ρο­πί­α στον Κυ­πρια­κό χώ­ρο. Ό­σον α­φο­ρά την ε­ξι­σορ­ρό­πη­ση της Τουρ­κί­ας στον Κυ­πρια­κό χώ­ρο, η κα­τά­στα­ση εί­ναι γνω­στή: εί­χα­με, ου­σια­στι­κά, πα­ντε­λή α­που­σί­α της Ελ­λά­δας και με­γά­λα ε­ρω­τη­μα­τι­κά για την α­ξιο­πι­στί­α του casus belli ό­ταν δια­κη­ρύ­χθη­κε στα μέ­σα της δε­κα­ε­τί­ας του 1980.

Πριν το 1974, με­τά το 1974 αλ­λά και σή­με­ρα, στο γε­ω­πο­λι­τι­κό και πο­λι­τι­κό τρί­γω­νο Ελ­λά­δα – Κύ­προς – Τουρ­κί­α, το στρα­τη­γι­κό και πο­λι­τι­κό “calculus” εί­ναι το πιο κά­τω: Πρώ­το, στρα­τιω­τι­κά α­δύ­να­μη Κύ­προς και στρα­τιω­τι­κά α­πού­σα Ελ­λά­δα, α­πο­δυ­να­μώ­νει την ελ­λη­νι­κή δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή θέ­ση και ο­δη­γεί σε μη βιώ­σι­μη λύ­ση του Κυ­πρια­κού ζη­τή­μα­τος. Δεύ­τε­ρο, στρα­τιω­τι­κά α­δύ­να­μη Κύ­προς και στρα­τιω­τι­κά α­πού­σα η Ελ­λά­δα δη­μιουρ­γεί το­πι­κό συ­σχε­τι­σμό ι­σχύ­ος και συμ­φε­ρό­ντων προς τον ο­ποί­ο κα­τα­τεί­νουν να προ­σαρ­μο­σθούν οι ε­πι­λο­γές των τρί­των κρα­τών, των διε­θνών ορ­γα­νι­σμών. Τρί­το, στρα­τιω­τι­κά ι­σχυ­ρή Κύ­προς και στρα­τιω­τι­κά πα­ρού­σα Ελ­λά­δα αυ­ξά­νει την Τουρ­κι­κή τρω­τό­τη­τα, α­κυ­ρώ­νει τις γε­ω­πο­λι­τι­κές α­δυ­να­μί­ες μας στο τρί­γω­νο Ελ­λά­δα – Κύ­προς – Τουρ­κί­α και δη­μιουρ­γεί προ­ο­πτι­κές τό­σο δια­πραγ­μα­τευ­τι­κής μας ε­νί­σχυ­σης ό­σο και ε­λά­χι­στης δια­σφά­λι­σης σε πε­ρί­πτω­ση τουρ­κι­κής ε­πί­θε­σης.

Τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα α­νορ­θο­λο­γι­κών ε­πι­λο­γών δεν μπο­ρεί πα­ρά να εί­ναι ε­πώ­δυ­να. Στην πο­ρεί­α των α­τέρ­μο­νων συ­νο­μι­λιών που α­κο­λού­θη­σαν την Τουρ­κι­κή ει­σβο­λή μέ­χρι και σή­με­ρα, η Ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά ο­δη­γή­θη­κε α­πό υ­πο­χώ­ρη­ση σε υ­πο­χώ­ρη­ση, ευελ­πι­στώ­ντας πως μια τέ­τοια στά­ση θα άμ­βλυ­νε την Τουρ­κι­κή ε­πι­θε­τι­κό­τη­τα. Ε­πί­σης, η ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά, ε­γκλω­βι­σμέ­νη στη λο­γι­κή της “ο­μο­σπον­δί­ας” – η ο­ποί­α εί­ναι νο­η­τή και λει­τουρ­γι­κή μό­νο σε πε­ρι­πτώ­σεις ε­θνι­κά ο­μοιο­γε­νών κρα­τών αλ­λά α­δια­νό­η­τη στις συν­θή­κες της Κύ­πρου και των Ελ­λη­νο­τουρ­κι­κών σχέ­σε­ων – ε­πέ­τρε­ψε να α­να­πτυ­χθεί η ε­πι­κίν­δυ­νη ά­πο­ψη ό­τι, μπο­ρεί να οι­κο­δο­μη­θεί έ­να νέ­ο Κυ­πρια­κό κρά­τος, ε­δρα­ζό­με­νο σε πει­ρα­μα­τι­κές θε­σμι­κές, πο­λι­τι­κές και πο­λι­τι­σμι­κές διευ­θε­τή­σεις, α­δια­νό­η­τες σε ο­ποια­δή­πο­τε βιώ­σι­μη δη­μο­κρα­τι­κή πο­λι­τεί­α.

Α­κό­μη, τό­σο στην Ελ­λά­δα ό­σο και στην Κύ­προ, δια­στρε­βλω­τι­κά και πα­ρα­πλα­νη­τι­κά, ε­πι­στρα­τεύ­τη­καν ποι­κι­λό­μορ­φες διε­θνι­στι­κές ι­δέ­ες, ι­δε­ο­λο­γή­μα­τα και δο­ξα­σί­ες, που α­πο­σκο­πούν στην διευ­κό­λυν­ση των τε­ρα­τω­δών λύ­σε­ων που ε­πε­ξερ­γά­ζο­νται οι η­γε­μο­νι­κές δυ­νά­μεις και οι ντό­πιοι νε­ρο­κου­βα­λη­τές τους. Με­τα­ξύ άλ­λων, ε­πι­διώ­κε­ται η α­πο­δυ­νά­μω­ση του ε­θνι­κού φρο­νή­μα­τος και η πα­ρα­γω­γή ι­δε­ο­λο­γί­ας πα­ρά­δο­σης και συμ­βι­βα­σμού α­ντί ι­δε­ο­λο­γί­ας α­γώ­να για ε­πι­βί­ω­ση υ­πό συν­θή­κες α­σφά­λειας και ε­λευ­θε­ρί­ας.

Υ­πό το φως των πιο πά­νω, δεν εί­ναι τυ­χαί­ο πως σε κά­θε νέ­α “πρω­το­βου­λί­α” ο Κυ­πρια­κός Ελ­λη­νι­σμός βρί­σκε­ται δέ­σμιος της Τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής βού­λη­σης και η υ­πο­δού­λω­ση του εί­ναι α­πλώς θέ­μα χρό­νου και συ­γκυ­ριών.
Η ε­κτε­νής α­να­φο­ρά σε βιώ­σι­μες διε­ξό­δους δεν θα μπο­ρού­σε να ε­πι­τευ­χθεί στις λί­γες γραμ­μές που α­πό­μει­ναν. Ό­μως, κά­θε έ­νας που έ­χει διαύ­γεια σκέ­ψης, πα­τριω­τι­σμό και ε­πο­πτεί­α των α­ντι­κει­με­νι­κών πα­ρα­γό­ντων που ε­πη­ρε­ά­ζουν το Κυ­πρια­κό πρό­βλη­μα, δεν μπο­ρεί πα­ρά να συμ­φω­νή­σει πως με­τά το 1974, η μό­νη διέ­ξο­δος ή­ταν πρώ­το, η α­νε­ξαρ­τή­τως θυ­σιών α­μυ­ντι­κή κά­λυ­ψη της με­γα­λο­νή­σου, δεύ­τε­ρο, έμ­μο­νη άρ­νη­ση α­πο­δο­χής συμ­βι­βα­σμών που ο­δη­γούν σε μη βιώ­σι­μες διευ­θε­τή­σεις, τρί­το, στε­νό­τε­ροι δε­σμοί Κύ­πρου-Ελ­λά­δας σ’ ό­λο το φά­σμα σχέ­σε­ων και α­πό­φα­ση πως πο­τέ δεν θα νο­μι­μο­ποι­ή­σου­με με την θέ­λη­σή μας την τουρ­κο­ποί­η­ση μέ­ρους της Κύ­πρου. Έ­να άλ­λο συ­να­φές ζή­τη­μα εί­ναι η α­πε­λευ­θέ­ρω­ση των κα­τε­χο­μέ­νων και η εκ­δί­ω­ξη των Τούρ­κων ει­σβο­λέ­ων. Ε­νώ, εξ α­ντι­κει­μέ­νου, οι δυ­σκο­λί­ες ε­νός τέ­τοιου εγ­χει­ρή­μα­τος εί­ναι δε­δο­μέ­νες, εί­ναι θέ­μα α­ξιο­πι­στί­ας της ε­θνι­κής στρα­τη­γι­κής να συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νε­ται στα στρα­τιω­τι­κά μας και δι­πλω­μα­τι­κά μας σε­νά­ρια το εν­δε­χό­με­νο, ό­ταν και ε­άν οι συν­θή­κες το ε­πι­τρέ­ψουν, να εκ­διω­χθεί ο ει­σβο­λέ­ας α­πό το νη­σί. Βε­βαί­ως, πε­ριτ­τό να τονι­σθεί πως φθά­σα­με το έ­σχα­το ση­μεί­ο ι­δε­ο­λο­γι­κού ξε­πε­σμού, ε­άν υ­πάρ­χουν Έλ­λη­νες που θα αμ­φι­σβη­τή­σουν το δι­καί­ω­μά μας να εκ­διώ­ξου­με τον ει­σβο­λέ­α, ό­ταν και ε­άν οι συν­θή­κες το ε­πι­τρέ­ψουν.

Συ­μπε­ρα­σμα­τι­κά, τα θε­με­λιώ­δη δι­λήμ­μα­τα και τα γε­ω­στρα­τη­γι­κά δε­δο­μέ­να του Κυ­πρια­κού προ­βλή­μα­τος, δυ­στυ­χώς, πα­ρα­μέ­νουν α­ναλ­λοί­ω­τα. Κύ­προς και Ελ­λά­δα εί­ναι, ου­σια­στι­κά, ό­μη­ροι της Τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής βού­λη­σης, γε­γο­νός που δη­μιουρ­γεί πο­λι­τι­κές “λο­γι­κές” στις ο­ποί­ες κά­θε τρί­τος δια­πραγ­μα­τευ­τής α­να­με­νό­με­να ε­ναρ­μο­νί­ζε­ται ζη­τώ­ντας α­πό την α­δύ­να­τη πλευ­ρά να προ­σαρ­μο­σθεί στα τε­τε­λε­σμέ­να. Το ε­ρώ­τη­μα εί­ναι κα­τά πό­σον υ­πάρ­χουν υ­πεύ­θυ­νοι Έλ­λη­νες πο­λι­τι­κοί στην Κύ­προ και στην Ελ­λά­δα που θα έ­κα­ναν το άλ­μα στο κε­νό με την α­πο­δο­χή μιας μη βιώ­σι­μης λύ­σης. Α­κό­μη και ε­άν δεν βρε­θούν, ό­μως, το πρό­βλη­μά μας πα­ρα­μέ­νει. Η μό­νη διέ­ξο­δος, ό­πως ή­δη υ­πο­στη­ρί­χθη­κε, ή­ταν και θα συ­νε­χί­σει να εί­ναι οι στε­νό­τε­ροι δε­σμοί Κύ­πρου-Ελ­λά­δας, συ­νο­δευό­με­νοι α­πό πο­λι­τι­κές α­πο­φά­σεις ό­πως οι πιο κά­τω: Πρώ­το, άρ­νη­ση νο­μι­μο­ποί­η­σης των τε­τε­λε­σμέ­νων και εμ­μο­νή στις αρ­χές μιας βιώ­σι­μης λύ­σης, δη­λα­δή, στην δη­μιουρ­γί­α ε­νός κρά­τους που θα στη­ρί­ζε­ται στην δη­μο­κρα­τί­α, τον πλου­ρα­λι­σμό και την ε­λευ­θε­ρί­α. Δεύ­τε­ρο, ε­νί­σχυ­ση της ά­μυ­νάς μας στην Κύ­προ και στην Ελ­λά­δα. Τρί­το, α­νά­πτυ­ξη α­πο­τε­λε­σμα­τι­κών συμ­μα­χιών και δι­πλω­μα­τι­κών ε­πι­λο­γών ό­πως η έ­ντα­ξη της Κύ­πρου στην Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση. Τέ­ταρ­το, υ­ιο­θέ­τη­ση ε­πι­λο­γών σ’ ό­λο το πι­θα­νό φά­σμα σχέ­σε­ων, οι ο­ποί­ες θέ­τουν την Κυ­πρια­κή Δη­μο­κρα­τί­α σε μό­νι­μη τρο­χιά “σύ­ζευ­ξης” με το Ελ­λα­δι­κό κρά­τος. Για ό­σους (α­κό­μη) ε­πη­ρε­ά­ζο­νται α­πό πα­ρω­χη­μέ­νες θέ­σεις και ι­δέ­ες για τις σχέ­σεις Κύ­πρου-Ελ­λά­δας, κα­λύ­τε­ρα να α­να­ρω­τη­θούν για την τύ­χη των Ελ­λή­νων της Κύ­πρου στον ο­ρί­ζο­ντα των εί­κο­σι ή τριά­ντα χρό­νων, εί­τε στην πε­ρί­πτω­ση που δεν υ­πάρ­ξει λύ­ση εί­τε στην πε­ρί­πτω­ση που υ­πάρ­ξει αλ­λά α­πο­δει­χθεί α­τε­λέ­σφο­ρη. Σε κά­θε πε­ρί­πτω­ση, συμ­φέ­ρον και σύ­νε­ση ε­πι­βάλ­λει τις στε­νό­τε­ρες δυ­να­τές σχέ­σεις τό­σο στο κρα­τι­κό ό­σο και στο κοι­νω­νι­κό ε­πί­πε­δο. Η ύ­παρ­ξη ε­νός ευ­η­με­ρού­ντος Ελ­λη­νι­κού κρά­τους, εί­ναι συ­νάρ­τη­ση της α­ξιο­πι­στί­ας μας και η α­ξιο­πι­στί­α μας συ­νάρ­τη­ση της ι­κα­νό­τη­τάς μας να υ­πε­ρα­σπί­σου­με τα ζω­τι­κά μας συμ­φέ­ρο­ντα. Στην Κύ­προ, αυ­τό α­κρι­βώς δια­κυ­βεύ­ε­ται. Α­ναμ­φί­βο­λα, εύ­κο­λες λύ­σεις δεν υ­πάρ­χουν. Ού­τε έ­χου­με την πο­λυ­τέ­λεια, ό­μως, να πα­γι­δεύ­σου­με την δι­πλω­μα­τί­α μας και να α­φή­σου­με τους Έλ­λη­νες της Κύ­πρου έρ­μαιο της Τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής βού­λη­σης.