του Μανώλη Δεληγιαννάκη-Χυτήρογλου, από το Άρδην τ. 1, Μάρτιος 1996
Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάµα
προσµένουμε ίσως κάποιο θάµα.
Κ. Βάρναλης
Και τώρα μπορούμε να είµαστε προετοιµασμένοι για το χειρότερο. Επίσηµα πια, η κυβέρνηση αναγνώρισε ότι το σύμπλεγμα των βραχονησίδων της Ίμιας αποτελεί αμφισβητούμενη περιοχή. Και μαζί µε την Ίμια, οι χίλιες περίπου βραχονησίδες που το τούρκικο Υπουργείο Εξωτερικών θεὠρεί ως ευρισκόµενες στην ἴδια μοίρα µε αυτήν.
Το τελευταίο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο είχε µια καινοτομία. Οι Τούρκοι πια διεκδικούν εδάφη, ενώ µέχρι σήµερα περιορίζονταν στο να αμφισβητούν την υφαλοκρηπίδα των νησιών, τα 10 ν.μ. εναέριου χώρου και το δικαίωµα µας στα 12 ν.μ. αιγιαλίτιδας ζώνης.
Πριν, αρκούνταν στο να καθηλώνουν την Ἑλλάδα στη µη εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας (που ίσως πια ισοδυναμεί µε παραίτηση απο τα δικαιώματά της σ᾿ αυτήν), στην πτήση, εντός των 10 ν.μ (αλλά καιτων 6 ν.μ). και στην έμπρακτη παρεμπόδιση της Ελλάδας να ασκή- σει το δικαίωµα της για 12 ν.μ.
Τώρα, επεμβαίνουν διεκδικώντας χερσαίο έδαφος χαι πέτυχαν να καταστήσουν αμϕισβητούμενο το πρώτο κοµµάτι ελληνικού εδάφους. Και εφόσον η Ίμια εἶναι πέραν αμϕισβητήσεως ελληνική, µε βάση και τα ντοκουμέντα του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, όπως έδειξε χι ο Ν. Σαρρής σε κάποια από τις ατελείωτες εκείνες τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις, ο στόχος είναι προφανής.
Να θέσουν υπό αναθεώρηση τα σύνορα µε την Ελλάδα.
Και μεις; Εμείς κατ αρχάς εισήγαμε μια νέα διαβάθµιση στα κομμάτια που απαρτίζουν την επικράτειά µας. Έχουμε πια εδάφη, όπου μπορούμε να αναρτούµε την ελληνική σηµαία αυτοβούλως, και εδάφη όπου κάτι τέτοιο µπορεί να γίνει µόνο µετά απο άδεια του Ὑπουργείου Εθνικής Αμύνης και της πυβέρνησης. Για το αθηνοκεντρικό κράτος, τη Στάη και τον Κομίνη, ο δήμαρχος της Καλύμνου πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τα κέφια των Τούρκων όταν προτίθεται να αναρτήσει τη σηµαία της χώρας του στη διοικητική του περιφέρεια. Ο. αρεοπαγίτης Κωστάχος μάλιστα, σε άρθρο του στην Ἐλευθεροτυπία (6-2-96) διερευνά χαι τις τυχόν ποινικές ευθύνες του δημάρχου λόγω έκθεσης τῆς χώρας σε κίνδυνο πολέμου! Τις ποινικές ευθύνες της κυβέρνησης, η υποχωρητικότητα τῆς οποίας όντως εκθέτει τη χώρα σ’ αυτό τον κίνδυνο, ποιός άραγε θα διερευνήσει;
Προς το παρόν πάντως, ο Δήμαρχος της Αθήνας µπορεί να σηµαιοστολίζει δίχως έγκριση την πόλη του, αφού δεν είναι ακόµα διεκδικούµενη περιοχή από τους Τούρκους.
Βέβαια, το ανάλογο ήδη γίνεται. Μόλις οι Τούρκοι αμφισβήτησαν την υφαλοκρηπίδα µας, εμείς δεν πραγµατοποιήσαµε καμμιά έρευνα στην υποκείµενη σε διεθνή ύδατα ελληνική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Όμως το γα αποδεχτεί η κυβέρνηση στην πράξη ότι η Ίμια (αι οι χίλιες κατ’ επέκταση βραχονησίδες) είναι αμφισβητούμενα εδάφη, και να αρχίσει να αποφεύγει τις προκλήσεις, δηλ. το αυτονόητο, την ανάρτηση τῆς σηµαίας µας, αγγίζει τα όρια της προδοσίας.
Μπαίνουμε δηλαδή σε µια περίοδο όπου ενώ πρώτα οι Τούρκοι “απλά” παραβίαζαν. τον εναέριο χώρο µας -χι εμείς το είχαμε τόσο συνηθίσει ώστε να το θεωρούμε δεδοµένο- τώρα θα αποβιβάζονται σε εδάφη µας, και γιατί όχι, στην πράξη θα τα προσαρτούν ενώ εμείς θα προσπαθούμε να πείσουµε τους ίδιους τους εαυτούς µας ότι είναι ελληνικά, χαι η κυβέρνηση θα υποβαθμίζει τα γεγονότα, λέγοντας πιθανόν ότι οι Τούρκοι έρχονται για πικ-νικ μονάχα. Τελικά υπάρχει πάτος σ᾿ αυτή την κατάπτωση;
Στην Ίμια υπέστη η Ελλάδα τριπλή ήττα:
Πολιτική, αφού φανήκαµε αναποφάσιστοι, ανίκανοι να πείσουµε όχι τους συµµάχους ἡ εταίρους µας αλλά τον ίδιο µας τον εαυτό, υπαναχωρώντας απο την ντούρα θέση του να φύγουν οι Τούρκοι και της µη υποστολής της σημαίας στονα τα µαζέψουμε όλα –και τη σηµαία- και να φύγουμε µε σκυφτό το κεφάλι. Κι ήταν αυτή η υποστολή η συμβολική αποδοχή µας ότι πια η Ίμια µπηκε σε αμϕισβήτηση.
Ἠττα Στρατιωτική, αφού σταθήκαµε ανίχανοι να αποτρέψουµε την απόβαση των Τούρκων κοµάντος σε επιτηρούµενη βραχονησίδα, αφού μπλοκαριστήκαµε απότις φήμες περί αντιπερισπασμού στο Καστελόριζο σα να µην είχαμε εμείς εναλλακτικά σχέδια, και αφού χάσαµε υπό ακαθόριστες συνθήκες τρεις αξιωματικούς.
Ήττα Γοήτρου, αφού εξήλθαμµε ταπεινωµένοι από την εξέλιξη της διαμάχης που είχε σαν αποτέλεσµα την έναρξη της αναθεωρήσεὡς των συνόρων στο Αιγαίο.
Έγινε φανερό ότι οι Τούρκοι μπορούν πια να. δημιουργούν –και να την κερδίζουν- κρίση όπου θέλουν, όποτε θέλουν, σε όποιο θέµα θέλουν. Έχουν µια έτοιμη πολεμική μηχανή, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ΒΟΥΛΗΣΗ να πετύχουν τους στόχους τους. Έχουν δε και το πλεονέκτημα τῆς πρωτοβουλίας, ενώ η Ελλάδα σέρνεται απο πίσω τους ασθµαίνοντας.
Οφείλει η Ἑλλάδα να αποκτήσει µια “Τουρκική” εξωτερική πολιτική, αν θέλει να αναστρέψει το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και οφείλει να εγκαταλείψει την πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας και αποφυγής “προκλήσεων”‘ (όπου πρόκληση σηµαίνει τη διεγέργεια πράξεων που επιβεβαιώνουν το αμφισβητούμενο από την Τουρκία στάτους Κβο). Είτε υπάρχει εναέριος χώρος 10 ν.μ. οπότε αναγκάζουµε την Τουρκία να τον σεβαστεί, είτε όχι. Είτε έχουµε υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο, και την εκμεταλλευόμαστε, είτε όχι. Είτε κηρύσσουµε αιγιαλίτιδα ζώνη και την επιβάλλουμε, είτε παραιτούµαστε από το δικαίωμά µας σ᾿ αυτήν. Είτε υπάρχουν ελληνικές βραχονησίδες στο Αιγαίο, οπότε αναρτά σημαίες όποιος Έλληνας θέλει, είτε να τις πάρουν οι Τούρχοι, να τους δώσουμε και ότι άλλο διεκδικούν, αρκεί να κρατήσουμε κράτος-δουκάτο της Αθήνας, µέλος της Ε. Έ. και φορέα ιστορικής κληρονομιάς!
Το ερώτηµα που μπαίνει είναι: μπορούμε άραγε να επιβάλουµε τον σεβασμό των θέσεων µας; Μα, ένας λόγος παραπάνω να ξεκαθαρίσουµε τί πρέπει να κάνουμε. Αν δεν μπορούμε ας το αντιμετωπίσουμε κατάφατσα, αναλαµβάνοντας τις όποιες ευθύνες, και ας µη λέει η εκάστοτε ηγεσία µας για εσωτερική κατανάλωση ότι βγαίνουµε νικητές από κάθε κρίση για την έκβαση τῆς οποίας η Τουρχία πανηγυρίζει και η διεθνής κοινότητα µας λυπάται.
Μια πολιτική αναστροφής του κλίματος ήττας, πέρα απὀ την ετοιμότητα αποτροπής οποιασδήποτε τουρκικής, διεκδίκησης, οφείλει να ορίζει η ἴδια τα σηµεία των κρίσεων και όχι να σύρεται σ᾿ αυτά απὀ την Τουρκία. Οφείλει να υπερασπίζεται έμπρακτα τον εναέριο χώρο, το δικαίωµα στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου χαι τα ελληνικά εδάφη, κι αυτό έμπρακτα σηµαίνει κατάρριψη των αεροπλάνων που παραβιάζουν τα |0 ν.µ., έρευνα στον βυθό του Αιγαίου, κήρυξη 12 ν.μ. αιγιαλίτιδας ζώνης και αποτροπή οποιασδήποτε πρόκλησης στα γησιά. Σημαίνει επίσης διεκδίκηση επιστροφής της Ίμβρου και της Τενέδου στην Ἑλλάδα, αφού η Τουρχία δεν ετήρησε τα αναληφθέντα στη συνθήκη της Λωζάνης περί καθεστώτος αυτονομίας και σεβασμού της ελληνικής ταυτότητας των κατοίκων των νησιών. Σημαίνει ενεργό παρέμβαση για τους τελευταίους Έλληνες της Πόλης, σηµαίνει διαρκές σφυροκόπηµα των τουρκικών θέσεων. στα διεθνή φόρα, σηµαίνει σύμπηξη μονίμων συμμαχιών µε τα όµορα της Τουρχίας κράτη, ενίσχυση στο εσωτερικό της Τουρκίας των τάσεων ανάδειξης της ξεχωριστής ταυτότητας των τόσων εθνών που την απαρτίζουν.
Θεωρούμε σκόπιμο να µην αναφερθούμε στη δυνατότητα υπόδειξης των συνόρων µας σαν ανατολικής εσχατιάς των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η Ε.Ε. προτίθεται να το κάμει, ούτε πρέπει να αυταπατόµαστε ότι θα έχουµε Ευρωπαίους συμμάχους στα ελληνοτουρκικά. Και προς Θεού, δεν χρειάζεται να σπεύσουµε να κλείσουμε τα προς Βορράν µέτωπα για να αφοσιωθούµε απερίσπαστοι στο Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο.
Απλά τίθεται ένα στοίχηµα: Θέλουμε να αλλάξουμε έστω τώρα πολιτική; Αγ, ναι, τότε μπορούμε να ανατρέψουµε δραματικά τα δεδοµένα στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Δεν υπάρχει περιθώριο για νέο “οίκαδε”‘.
Σπίτι µας είναι η Ίμια.
