του Ν. Ντάσιου, από το Άρδην τ. 32, Νοέμβριος 2001
Οι πρόσφατες και σε εξέλιξη κινητοποιήσεις των πολιτών στα Νότια Προάστια προκειμένου να ματαιωθούν τα έργα της ΕΥΔΑΠ στο ρέμα της Πικροδάφνης, έγιναν πάλι επίκαιρες μετά τα αποτελέσματα της πρόσφατης νεροποντής και τον τραγικό απολογισμό των 4 νεκρών και των μεγάλων απωλειών περιουσιακών στοιχείων.
Σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση αεροφωτογραφιών, το 15% των ρεμάτων του Λεκανοπεδίου είναι καταπατημένα, δηλ έκταση της τάξεως των 450 χιλιομέτρων επί συνολικού μήκους 4.154 χιλιομέτρων.
Ως οι πλέον βεβαρημένες περιοχές χαρακτηρίζονται αυτές της Αν. Απικής (Μαραθώνα), των Μεσογείων και της Παραλιακής ζώνης. Πέραν των καταπατήσεων οι περιοχές των Μεσογείων και του Μαραθώνα δεν έχουν καθόλου αντιπλημμυρική προστασία. Η επιταχυνόμενη ένταξη στο Σχέδιο πόλεως των περιοχών της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων -αφενός λόγω των Ολυμπιακών έργων, αφετέρου λόγω της κατακόρυφης αύξησης της τιμής της γης εξαιτίας του Αεροδρομίου των Σπάτων-, έχει σαν συνέπεια την μη πρόβλεψη της ορθολογικής χωροθέτησης των χρήσεων γης και τη μη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών που θα συντηρήσουν την κατακόρυφη άυξηση της πληθυσμιακής συγκέντρωσης στις εν λόγω περιοχές.
Η Αθήνα επεκτείνεται λοιπόν προς τα Ανατολικά και τείνει στη δημιουργία μιας “μεγάπολης” εις βάρος της υπόλοιπης Ελλάδας και του περιβάλλοντος της υποθηκεύοντας σε ένα τεράστιο βαθμό την αναπαραγωγή της ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους στο προσεχές μέλλον. Τα δε Νότια προάστια παρουσιάζουν ελλιπή αντιπλημμυρική προστασία – γεγονός που οδηγεί στο κλείσιμο της παραλιακής κάθε φορά που παρουσιάζονται παρόμοια καιρικά φαινόμενα. Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο από την πλήρη κατάρρευση των δασικών εκτάσεων των ορεινών όγκων και την μη αποκατάσταση τους μετά τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές των τελευταίων καλοκαιριών και τη συνεχή επέκταση της αυθαίρετης δόμησης προς εξυπηρέτηση των πολλαπλών πελατειακών πολιτικών συμφερόντων.
Η ολοσχερής κατάρρευση των ορεινών όγκων -που παίζουν ρόλο ανάσχεσης της χειμαροποίησης και συγκράτησης των εδαφών και συμβάλλουν στην διατήρηση ενός ισορροπημένου μικροκλίματος -επέτεινε το πρόβλημα της βίαιης απορροής φερτών υλών οδηγώντας σε αχρηστία το υπάρχον αντιπλημμυρικό δίκτυο.
Το πρόβλημα γίνεται σαφώς οξύτερο με την επέκταση των οδικών αρτηριών και κύρια της Περιφερειακής του Υμηττού αλλά και της υπόγειας σήραγγας που θα συνδέει τα Ν. Προάστια με την Αν. Αττική. Έργα που θα καταστρέψουν ολοσχερώς τους ορεινούς όγκους, θα περιορίσουν τους υφιστάμενους ελεύθερους χώρους ενώ θα προάγουν ακόμα περισσότερο την αδιέξοδη χρήση των Ι.Χ. ως βασικού μέσου σύνδεσης του κύριου αστικού συγκροτημένος με το νέο στα Ανατολικά. Βέβαια τα νέα οδικά έργα συνδέονται άμεσα και με τις προδιαγραφές των οδικών μετακινήσεων που θα συνδέουν τους αθλητικούς χώρους μεταξύ τους εν όψει της Ολυμπιάδας.
Γίνεται κατανοητό ότι, σε μια περίοδο όπου ακόμη και η γενικότερη στρατηγική στην Ε.Ε., μετά την επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο, είναι ο περιορισμός της εκπομπής του C02 με κατ’ αρχήν μείωση της χρήσης του Ι.Χ., στην Ελλάδα και με αιτία την Ολυμπιάδα και τα μεγάλα έργα θα οδηγηθούμε στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Αναμένεται λοιπόν περαιτέρω αλλαγή του μικροκλίματος του Λεκανοπεδίου τα επόμενα χρόνια, με παράταση του θερμού καλοκαιριού και οριακή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα οδηγούν πολύ πιο συχνά σε φαινόμενα ανάλογα αυτού που ζήσαμε πρόσφατα.
Η οξυγόνωση της πόλης μέσα από τους διαδρόμους των ρεμάτων θα περιοριστεί με αιτία και τα έργα τσιμεντοποίησης της ΕΥΔΑΠ (ρέμα Πικροδάφνης), ενώ η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του EOT στην παραλιακή ζώνη θα οδηγήσει σε ένα νέο γύρο υπερεκμετάλλευσης των ελεύθερων χώρων στην παραλιακή προς εξυπηρέτηση των ιδιωτικών συμφερόντων.
Μακροπρόθεσμα βέβαια η λύση θα δοθεί από την ίδια τη Φύση δεδομένου ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε συνδυασμό με τις αφόρητες συνθήκες διαβίωσης -ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες- θα σηματοδοτήσουν το κύκνειο άσμα για το Λεκανοπέδιο τις προσεχείς δεκαετίες…
Το μεταπολεμικό μοντέλο ανάπτυξης της χώρας, που χαρακτηρίστηκε από έναν παρασιτικό συγκεντρωτισμό, οδηγείται στη σχιζοφρένεια του και στο πλήρες αδιέξοδο, σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και ανοιχτών αγορών. Η Ελλάδα έχασε τη τελευταία δεκαετία την παραγωγική της βάση, υποθήκευσε το μέλλον των επόμενων γενεών με την καταστροφή του περιβάλλοντος και την ολοκλήρωση της παρασιτικής μεγαλούπολης εις βάρος της περιφέρειας.
Όσοι μέχρι τώρα αντιδρούσαμε στην ανάληψη της Ολυμπιάδας, εστιαστήκαμε κατά κύριο λόγω στο Κοινωνικό, Οικονομικό, Περιβαλλοντικό και Χωροταξικό πρόβλημα που αυτή η Ολυμπιάδα θα δημιουργούσε. Ο αρχικός προϋπολογισμός των έργων, το 1997, ήταν 330 δις, σήμερα φτάσαμε σε προϋπολογισμό της τάξεως του 1,5 τρις ενώ πολύ πρόσφατα ο Υπουργός της Ολυμπιάδας κος Τηλέμαχος Χυτήρης τον προσδιόρισε στα 2,2 τρις… Μεσολάβησε η αύξηση του προϋπολογισμού για την ασφάλεια των αθλητών και την αντιμετώπιση τυχόν τρομοκρατικών χτυπημάτων. Δαπάνη που θα καταβληθεί κυρίως στις ξένες μυστικές υπηρεσίες και σε ειδικές μονάδες ασφαλείας των ΗΠΑ και της Αγγλίας για εκπαίδευση και παρακολούθηση. Επιπλέον κονδύλιο της τάξης των 150 δις προϋπολογίζεται τώρα για τις λεγόμενες Ολυμπιακές προσαρμογές, που είναι αναγκαία έργα τα οποία θα πρέπει να γίνουν πλησίον ή εντός των χώρων που θα γίνουν οι αγώνες. Ποιος όμως θα πληρώσει αυτά τα χρήματα, δεδομένου ότι η μέθοδος της αυτοχρηματοδότησης των έργων δεν έχει αποδώσει μέχρι στιγμής; Συζητείται λοιπόν η σύναψη Ολυμπιακού Δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μερικών δις ευρώ.
Για όλη την επόμενη περίοδο λοιπόν η χώρα μας -δηλ. εμείς οι πολίτες- θα είναι αναγκασμένη να αποπληρώνει τα υπέρογκα δάνεια την στιγμή που το δημοσιονομικό της έλλειμμα παραμένει από τα υψηλότερα της Ευρώπης, και που η διόγκωσή του είναι πολύ πιθανή από τις πολλαπλές ανάγκες που θα προκύψουν από την εξέλιξη του πολέμου. Αντί λοιπόν προτεραιότητα της χώρας -στη δεδομένη περίοδο ύφεσης της παγκόσμιας οικονομίας και με επικείμενες πολλαπλές απολύσεις λόγω ιδιωτικοποιήσεων και περιορισμού του μισθολογικού κόστους που θα προκαλέσει η τρέχουσα ύφεση-, να είναι η παραγωγική ανασυγκρότησή της μέσα από ένα γενναίο πρόγραμμα αποκέντρωσης και μεταφοράς κονδυλίων στην παραγωγική περιφέρεια, η αντιμετώπιση των εκρηκτικών προβλημάτων ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού που θα αυξηθούν και η προώθηση ενός εναλλακτικού μοντέλου “τοπικοποίησης” της παραγωγής, το ελληνικό δημόσιο, και άρα η ελληνική κοινωνία, θα χρεωθεί επιπλέον για ένα έργο βραχύβιο που θα θησαυρίσει τους κατασκευαστές και τις ξένες πολυεθνικές εταιρίες. Είναι φανερό πως η Ολυμπιάδα θα επιτείνει τον παρασιτισμό και την εξάρτηση της χώρας από διεθνείς οικονομικούς παράγοντες. Οι τεράστιες δε καθυστερήσεις από 4 έως 32 μήνες όλων των Ολυμπιακών έργων θα οδηγήσουν σε απευθείας αναθέσεις με ελάχιστη τήρηση των προδιαγραφών και των συστημάτων ασφαλείας των έργων.
Η κρίση της παγκοσμιοποίησης, που επιταχύνεται από το χτύπημα της 11ης του Σεπτέμβρη μας, βρίσκει μπροστά στην ανάγκη ενός νέου εναλλακτικού οράματος ενώ την ίδια στιγμή υφιστάμεθα τις παρενέργειες των συλλογικών μας πολιτικών επιλογών. Η Ολυμπιάδα είναι ένα δυσβάσταχτο βάρος για τη χώρα μετά τις τελευταίες εξελίξεις και την πιθανή γενίκευση ενός πολέμου…
