Πρώτη φορά από το 1984 η Ελλάδα έχει μεγαλύτερες εξαγωγές απ’ ό,τι εισαγωγές
Του Χριστόφορου Παπαδάκη από την ιστοσελίδα Νέα Κρήτη
Η καραντίνα το 2020 στη χώρα μας φαίνεται πως ευνόησε την αύξηση των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων και προκάλεσε περιορισμό των εισαγωγών, σηματοδοτώντας έτσι – και μάλιστα για πρώτη φορά μετά το μακρινό 1984 (με την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου ή αλλιώς την «πρώτη κυβέρνηση της Αλλαγής») – θετικό πρόσημο 300 εκατομμυρίων ευρώ στο αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο της χώρας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις που βασίζονται στα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, για πρώτη φορά μετά από 36 χρόνια, οπότε και είχαμε πλεόνασμα 8,89 δισεκατομμυρίων δραχμών, οι εξαγωγές ξεπέρασαν τις εισαγωγές των αγροτικών μας προϊόντων!
Βέβαια, σύμφωνα με την επίσημη θέση του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit-Hellas, πρόκειται ουσιαστικά για το επιστέγασμα μιας πορείας δέκα και πλέον χρόνων, στη διάρκεια της οποίας η “ψαλίδα” μεταξύ εξαγωγών και εισαγωγών αγροτικών προϊόντων εμφάνισε σαφείς τάσεις αποκλιμάκωσης. Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της EΛ.ΣΤΑΤ., που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος, δείχνουν ότι στο δεκάμηνο του 2020 το ισοζύγιο είχε ήδη “γυρίσει” σε θετικό έδαφος, εμφανίζοντας πλεόνασμα που αγγίζει τα 300 εκατομμύρια ευρώ.
«Λόγω καραντίνας είχαμε εκπλήξεις»
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει, όμως, και η άποψη του προέδρου του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέκου Στεφανάκη, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό αποδίδει στην περίοδο της πανδημίας και της παρατεταμένης καραντίνας, που βιώνει η χώρα μας από τον περασμένο Μάρτιο και μετά, σημαντικές μεταστροφές ως προς την παραγωγή και την κατανάλωση των ντόπιων προϊόντων. «Η πρώτη οπτική με την οποία μπορούμε να δούμε το φαινόμενο αυτό είναι ότι πολύς κόσμος ο οποίος έμεινε χωρίς δουλειά έδωσε ιδιαίτερο βάρος στις αγροτικές δουλειές και στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Άλλωστε, επειδή στην Ελλάδα ο κλήρος είναι μικρός και πολυτεμαχισμένος, ο πρωτογενής τομέας αποτελεί ένα “μαξιλάρι” στην απασχόληση από τη μια, και από την άλλη παράγει ποιοτικά προϊόντα. Άρα, με την αύξηση της παραγωγής των προϊόντων, υπάρχει και η σχετική αντικατάσταση των εισαγωγών…».
Ο Αλέκος Στεφανάκης από την άλλη θεωρεί ότι και οι καταναλωτές έχουν αρχίσει να στρέφονται σχολαστικότερα στην ποιότητα της διατροφής τους και προτίμησαν τα ντόπια προϊόντα. «Αυτό φαίνεται από τη ζήτηση των ντόπιων προϊόντων που αυξάνεται διαρκώς. Έχουμε μια πολύ καλή κινητικότητα στα ντόπια προϊόντα και πιθανότατα λόγω και της πανδημίας είχαμε μεγαλύτερη αύξηση της κατανάλωσης στα φρούτα και τα λαχανικά…».
Σύμφωνα με τον ίδιο, ακριβώς επειδή στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα παρέμεινε η εστίαση κλειστή, δεν έγιναν εισαγωγές προϊόντων, με τα ντόπια προϊόντα να καλύπτουν τις ανάγκες της εγχώριας κατανάλωσης και να υπάρχει και πλεόνασμα που “έφυγε” προς τις αγορές του εξωτερικού, με τα όποια βέβαια προβλήματα στους περιορισμούς των μετακινήσεων.
Ελπιδοφόρα μηνύματα
Μάλιστα, προ ημερών και ο ίδιος ο Μάκης Βορίδης, παραδίδοντας στον αντικαταστάτη του στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιο Λιβανό, είχε δηλώσει τα εξής: «Το 2020 θα είναι η πρώτη χρονιά μετά από δεκαετίες που θα κλείσουμε με πλεόνασμα. Η Ελλάδα παράγει ώστε να είναι ισοσκελισμένο, και αυτό έχει γίνει χάρη στις τεράστιες προσπάθειες των αγροτών μας, των κτηνοτρόφων μας και των αλιέων μας».
Εξάλλου, στην αγροτική ιστοσελίδα “Ύπαιθρος Χώρα” ο ερευνητής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) Αθανάσιος Χύμης δήλωσε χαρακτηριστικά: «Από τις αρχές της οικονομικής κρίσης, παρατηρείται μια μείωση του ελλείμματος. Το 2008, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων κινούνταν στην περιοχή των 7 δισ. ευρώ και 11 χρόνια μετά, το 2019, διαμορφώνονταν στα 7,3 δισ. ευρώ, είχαν δηλαδή αυξηθεί κατά μόλις 4%, ενώ στο ενδιάμεσο είχαν καταγράψει και μείωση». Όπως προσθέτει ο ίδιος, «αυτό που κάνει τη διαφορά είναι οι εξαγωγές, οι οποίες από τα 4 δισ. ευρώ το 2008 είχαν αυξηθεί στα 6,5 δισ. ευρώ το 2019. Απόρροια αυτού ήταν το έλλειμμα στο ελληνικό αγροτικό ισοζύγιο να μειωθεί από τα 3 δισ. ευρώ το 2008 στα 760 εκατ. ευρώ το 2019».
Σύμφωνα με τον κ. Χύμη, «εφόσον οι εκτιμήσεις των εξαγωγικών φορέων της χώρας για αύξηση των εξαγωγών σε ένα ποσοστό 12% το 2020 επιβεβαιωθούν (κάτι που αναμένεται να γίνει τους επόμενους μήνες, όταν θα είναι διαθέσιμα τα τελικά στοιχεία), υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το έλλειμμα να έχει μηδενιστεί και να έχει “γυρίσει” πλέον σε πλεόνασμα».
Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται, επίσης, ότι φαίνεται να έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο η εξαιρετική πορεία των οπωροκηπευτικών, τα οποία σημείωσαν την περασμένη χρονιά ιστορικό ρεκόρ εξαγωγών, παίρνοντας επιπλέον ώθηση από τις ειδικές συνθήκες και τις αλλαγές που διαμόρφωσε στη συμπεριφορά των καταναλωτών η πανδημία. Με νέα άνοδο εκτιμάται ότι έκλεισαν το 2020 και οι εξαγωγές γαλακτοκομικών, οι οποίες, με αιχμή του δόρατος τη φέτα, αλλά και σημαντικές “βοήθειες” από το γιαούρτι, είχαν εμφανίσει άνοδο 11,7% το 2019, ξεπερνώντας μάλιστα την εν λόγω χρονιά τα αλιεύματα.
«Ήταν η χρονιά της… σταφίδας»
Πώς όμως φτάσαμε το 1984 να έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα ως προς το θετικό πρόσημο του αγροτικού εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μας χωρίς να μπορέσουμε ποτέ μέχρι και το 2019 να έχουμε αντίστοιχα αποτελέσματα;
Ο παλαίμαχος αγροτοσυνδικαλιστής Στάθης Φραγκιαδάκης υπενθυμίζει πως το 1983 μόνο ο νομός Ηρακλείου είχε παραγωγή σουλτανίνας 104.000 τόνων! «Μόνο στον νομό Ηρακλείου είχαμε παραγάγει τότε το ρεκόρ των 104.000 τόνων. Ήταν μια παραγωγή του 1983 που διατέθηκε στις εξαγωγές την επόμενη χρονιά. Και κατά 99,9% το προϊόν αυτό ήταν εξαγωγικό. Και ήρθε η σημερινή συγκυρία λόγω COVID να αναδείξει ότι οι Έλληνες αγρότες είναι έτοιμοι. Έχουν προσπαθήσει. Έχουν βγάλει καλά προϊόντα τα οποία δεν έχουν λόγο να μην εμπιστεύονται οι καταναλωτές, αφού στη χώρα μας δεν είχαμε ποτέ διατροφικά σκάνδαλα όπως αυτά της Βόρειας Ευρώπης με τις “τρελές αγελάδες” και τις διοξίνες των χοίρων. Διατροφικά σκάνδαλα τεράστια! Και πόσα άλλα δεν έχουν αποκαλυφθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη… Όμως, οι Έλληνες αγρότες δεν έχουν ποτέ μέχρι σήμερα τη στήριξη που χρειάζονται από τον κρατικό μηχανισμό. Και βέβαια να μην ξεχνάμε πως οι μόνοι που δεν καρπούνται την όποια επιτυχία με το αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο της χώρας είναι οι ίδιοι οι παραγωγοί αυτών των προϊόντων, και δείτε για παράδειγμα τι συμβαίνει πάλι φέτος με το ελαιόλαδο», λέει χαρακτηριστικά ο Στάθης Φραγκιαδάκης.
Και καταλήγει ως εξής: «Ας ευχηθούμε να γίνει το 2020 μια αφετηρία για συνεχείς τέτοιες επιτυχίες. Αν δε σκύψει η κυβέρνηση στα προβλήματα του αγροτικού μας κόσμου, θα ξαναέχουμε ανάλογες συγκυρίες σε 30 με 40 χρόνια…».
