Του Λεωνίδα Κουμάκη από την Ρήξη φ. 165
Όλα ξεκίνησαν στις 5 Ιανουαρίου 2021. Πολλές εκατοντάδες Τούρκων φοιτητών του Πανεπιστημίου Βοσπόρου (Boğaziçi Üniversitesi) συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της επιβολής ενός πολιτευτή του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ ως πρύτανη του πανεπιστημίου. Το Πανεπιστήμιο Βοσπόρου αποτελεί κέντρο προοδευτικής διανόησης της σημερινής Τουρκίας – διαθέτει τέσσερις σχολές, δύο σχολεία για προπτυχιακούς τίτλους, έξι ιδρύματα για μεταπτυχιακούς τίτλους και πανεπιστημιούπολη 17.000 περίπου φοιτητών στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου. Σύντομα μετατράπηκε σε εστία αντίστασης, καθώς ο κυβερνητικός διορισμός εξωπανεπιστημιακού πρύτανη, για πρώτη φορά μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980, θεωρήθηκε απροκάλυπτη επιβολή κρατικού ελέγχου μέσα στο πανεπιστήμιο.
Ο Ομέρ Τσελίκ, εκπρόσωπος του κυβερνητικού ΑΚΡ, έσπευσε να χαρακτηρίσει αμέσως τους διαδηλωτές «φανατικούς». Άρχισαν μαζικές προσαγωγές και συλλήψεις φοιτητών, με ένα διαρκώς αυξανόμενο όργιο απειλών και ύβρεων προς εκφοβισμό από όλα τα ελεγχόμενα ΜΜΕ της ισλαμοφασιστικής εξουσίας της σημερινής Τουρκίας.
Έκτοτε πέρασαν πέντε περίπου εβδομάδες. Η οξύτητα και η βιαιότητα των κυβερνητικών αντιδράσεων απέναντι στις συνεχιζόμενες φοιτητικές διαμαρτυρίες αποτελούν την πιο εύγλωττη απόδειξη της σοβαρότητάς τους και του κινδύνου που αποτελούν για την ερντογανική εξουσία.
Ας δούμε χρονολογικά αξιοσημείωτες δηλώσεις που αφορούν τις διαδηλώσεις των Τούρκων φοιτητών:
Στις 31 Ιανουαρίου 2021, ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Σουλεϊμάν Σοϊλού έγραψε στο twitter: «Πρέπει να ανεχθούμε τους διεστραμμένους ΛΟΑΤ που προσβάλλουν τον ιερό τόπο Κάαμπα και προσπαθούν να καταλάβουν την πρυτανεία; Φυσικά και όχι», επαναλαμβάνοντας το ίδιο σχόλιο και στις 3 Φεβρουαρίου 2021, παρ΄ όλο που το twitter έβαλε προειδοποιητική σήμανση για «συμπεριφορά μίσους», αποκλείοντας την αναδημοσίευση της ανάρτησης. Η αναφορά του Τούρκου υπουργού ήταν η αντίδρασή του σε έναν πίνακα που κρέμασαν οι φοιτητές και ο οποίος απεικόνιζε ουράνιο τόξο (σύμβολο της κοινότητας των ΛΟΑΤ) να διακοσμεί την Κάαμπα – ένα κυβικό κτίσμα του 7ου αιώνα το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της αυλής του Μεγάλου Τεμένους της Μέκκας.
Στις 3 Φεβρουαρίου 2021, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε μέλη του κυβερνώντος κόμματος, δήλωσε τα εξής: «Αυτή η χώρα δεν θα διοικείται από τρομοκράτες. Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να το αποτρέψουμε», προσθέτοντας πως οι νεαροί διαδηλωτές «στερούνται εθνικών και πνευματικών αξιών της Τουρκίας και είναι μέλη τρομοκρατικών ομάδων».
Στις 4 Φεβρουαρίου 2020, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Έντουαρντ Πράις, δήλωσε: «Παρακολουθούμε στενά τις ειρηνικές διαδηλώσεις ενάντια στον διορισμό νέου πρύτανη στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην Τουρκία. Ανησυχούμε για τις συλλήψεις φοιτητών και άλλων διαδηλωτών και καταδικάζουμε έντονα τη ρητορική κατά των ΛΟΑΤΚΙ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν προτεραιότητα στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βρίσκονται δίπλα σε όλους εκείνους που αγωνίζονται για τις θεμελιώδεις δημοκρατικές ελευθερίες τους».
Την ίδια μέρα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε με γραπτή δήλωση ως εξής: «Το δικαίωμα στη συνάθροιση, τη διαμαρτυρία και την ελευθερία της έκφρασης είναι εγγυημένα από το σύνταγμα της Τουρκίας, αλλά τα δικαιώματα αυτά έχουν παραβιαστεί μετά τη διείσδυση τρομοκρατικών οργανώσεων στις διαδηλώσεις… Συνιστούμε σε όσους προσπαθούν να δώσουν στη χώρα μας ένα μάθημα για τη δημοκρατία και τον νόμο να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη».
Στις 5 Φεβρουαρίου 2021, μέσα σε ένα γκρίζο τοπίο αθρόων συλλήψεων φοιτητών, το φασιστικό δεκανίκι του Ρ. Τ. Ερντογάν στην εξουσία, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έγραψε στο twitter πως οι εξεγερμένοι φοιτητές αποτελούν «φίδια των οποίων το κεφάλι πρέπει να κοπεί», αναγκάζοντας το μέσο κοινωνικής δικτύωσης να διαγράψει το μήνυμά του.
Την ίδια ημέρα η Ε.Ε. ανακοίνωσε ότι «Η σύλληψη φοιτητών που ασκούν το νόμιμο δικαίωμά τους στην ελευθερία του συνέρχεσθai είναι βαθιά ανησυχητική και ότι η πανδημία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για τη φίμωση των επικριτικών φωνών. Η ρητορική μίσους που επιδεικνύουν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι κατά των φοιτητών που ανήκουν στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ στη διάρκεια αυτών των γεγονότων και το κλείσιμο της ένωσης ΛΟΑΤΚΙ είναι απαράδεκτα».
Εξ άλλου, ο ίδιος ο Ρ. Τ. Ερντογάν εξαπέλυσε σφοδρότατη λεκτική επίθεση εναντίον Αμερικής και Γαλλίας, λέγοντας τα εξής: «Θέλω να πω στις ΗΠΑ, δεν ντρέπεστε καθόλου στο όνομα της δημοκρατίας για όλα όσα συνέβησαν πριν από τις εκλογές; Είδαμε πώς απείλησαν ο ένας τον άλλον. Πιάσατε κορυφή στον ρατσισμό. Εσείς, πώς θα εξηγήσετε τη δολοφονία των μαύρων πολιτών σας από τους αστυνομικούς σας, που τους σκότωσαν γονατιστούς; Από την άλλη, ο Μακρόν φωνάζει τα ίδια, μαζί με την Ε.Ε. Μακρόν, πρώτα να λύσεις το θέμα με τα Κίτρινα Γιλέκα. Λύσε πρώτα το θέμα με τους ανθρώπους με τα κίτρινα γιλέκα. Όλοι είναι στους δρόμους».
Στις 7 Φεβρουαρίου 2021, γνωστοποιήθηκε ανοικτή επιστολή των φοιτητών, που διαμαρτύρονται προς τον Ρ.Τ. Ερντογάν τον οποίο κατηγορούν πως επιβάλλει επίτροπο, ανοίγει σχολές και διορίζει κοσμήτορες προσπαθώντας να γεμίσει το πανεπιστήμιο με πολιτικά πρόσωπα εμπιστοσύνης του. Μεταξύ άλλων, γράφουν χαρακτηριστικά: «Εμάς μη μας μπερδεύετε με αυτούς που σας υπακούουν τυφλά. Δεν είστε σουλτάνος και δεν είμαστε υπήκοοί σας». Στην ανοικτή επιστολή αποτυπώνονται και τα φοιτητικά αιτήματα (Να απελευθερωθούν άμεσα όσοι συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν αυτό το διάστημα, να σταματήσουν οι εκστρατείες απαξίωσης κατά των LBGTI και όλων των άλλων ομάδων που στοχοποιούνται, να παραιτηθούν όλοι οι επίτροποι με πρώτο τον Μελίχ Μπουλού, που έγινε αίτιος αυτών των συλλήψεων, προφυλακίσεων και στοχοποιήσεων, να γίνουν δημοκρατικές εκλογές στα πανεπιστήμια με τη συμμετοχή όλων των πανεπιστημιακών).
Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α
Ο διορισμός επιτρόπου στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου ήταν η αρχή ενός οργίου διορισμών και σε άλλα τουρκικά πανεπιστήμια, με προεδρικά διατάγματα. Αυτό ίσως αποτελεί και την αιτία της ταχύτατης εξάπλωσης των φοιτητικών αντιδράσεων και σε άλλες τουρκικές πόλεις (Άγκυρα, Σμύρνη, Άδανα κ.α.) προσδίδοντας διαστάσεις λαϊκής εξέγερσης στη φοιτητική κινητοποίηση, η οποία αποτελεί την αφορμή να εκδηλωθούν οι αντιδράσεις πολλών άλλων αιτίων (υψηλός πληθωρισμός, αυξανόμενη ανεργία, διώξεις αντιφρονούντων, καθημερινοί θάνατοι από άσκοπους πολέμους και από εγκληματική υποτίμηση της πανδημίας του κορωνοϊού, οικονομική κρίση, υποτίμηση τουρκικής λίρας, φυγή ξένων επενδυτών κ.α.π.)
Η καθημερινή και ωμή αστυνομική βία, οι εκατοντάδες συλλήψεις φοιτητών, οι αυξανόμενες πρακτικές ανομίας και βασανιστηρίων επιδεινώνουν συνεχώς την κατάσταση και δημιουργούν ολοένα και ισχυρότερες διεθνείς αντιδράσεις.
Το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου πιθανόν να αποτελεί τη βραδυφλεγή βόμβα η οποία, όταν εκραγεί, θα τινάξει στον αέρα την ισλαμοφασιστική εξουσία της Άγκυρας μαζί με όλους τους πρωταγωνιστές της.
