Τον τελευταίο μήνα, αλλεπάλληλες ειδήσεις έρχονται από σκανδιναβικές χώρες, που διαμηνύουν ότι τα κράτη τους πλέον διαγράφουν μια στροφή στην μεταναστευτική τους πολιτική.
Στην Δανία, πρόσφατα, η κυβέρνηση αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την επιστροφή 94 προσφύγων από την Συρία, στην πόλη προέλευσής τους, την Δαμασκό. Το αιτιολογικό των αρχών για την έναρξη των επαναπατρισμών, ήταν πως ο πόλεμος έχει πλέον τελειώσει, και ότι οι χώρες που υποδέχθηκαν τους πληθυσμούς οι οποίοι κατέφυγαν για να σωθούν κατά την διάρκειά του, έχουν τώρα υποχρέωση να ενθαρρύνουν και υλικά την επιστροφή τους για την ανοικοδόμηση της χώρας. Η απόφαση αυτή προκάλεσε την οργή της υπερδικαιωματιστικής παράταξης, που έσπευσε σε αλλεπάλληλες καταγγελίες, φοβούμενη ότι η μεταστροφή αυτή των δανέζικων αρχών θα προκαλέσει μια χιονοστιβάδα παρόμοιων αποφάσεων, που θα πλήξει την δική τους, ψευδοανθρωπιστική βιομηχανία εγκατάστασης πληθυσμών στην Ευρώπη.
Μια ακόμα είδηση, πάλι από την Δανία, θα ανησυχήσει ακόμα περισσότερο το κατεστημένο υπέρ της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης. Οι αρχές εκεί προετοιμάζονται να εφαρμόσουν έναν αυστηρότερο νόμο για την αποτροπή δημιουργίας γκέτο στην χώρα, ο οποίος θέτει πλαφόν 30% στην συγκέντρωση «μη δυτικών πληθυσμών» σε γειτονιές που έχουν υψηλή ανεργία, εγκληματικότητα, χαμηλό κοινωνικό εισόδημα και μόρφωση. Το μέτρο αποσκοπεί, σύμφωνα με την κυβέρνηση, στην αποτροπή δημιουργίας “παράλληλων κοινωνιών” αλλά και στην προστασία των εγχώριων, μεσαίων-κατώτερων τάξεων της χώρας που κατά τις προηγούμενες δεκαετίες επωμίστηκαν δυσανάλογα το κόστος πολιτικών που ενθάρρυναν την μετανάστευση προς την χώρα.
Έπειτα από την Δανία, την σκυτάλη στην ειδησεογραφία πήρε και η Σουηδία. Εκεί, οι Σοσιαλδημοκράτες, που συγκυβερνούν με τους Πράσινους, έφεραν προς ψήφιση έναν νόμο που αυστηροποιεί κατά πολύ τους όρους υποδοχής προσφύγων στην χώρα. Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, θα εκδίδονται 3ετείς άδειες παραμονής, ενώ για την συνέχεια, θα υπάρχουν αυστηρές προϋποθέσεις που σχετίζονται με την γνώση της σουηδικής γλώσσας, τις προσαρμογή στις νόρμες της κοινωνίας, αλλά και τον βαθμό ένταξης στην εγχώρια αγορά εργασίας. Το κόμμα της Ύλβα Γιόχανσον, επιτρόπου της Ε.Ε. που επισκέφθηκε την Ελλάδα για να ανακοινώσει την μεταβολή των ακριτικών νησιών του Αιγαίου σε μόνιμους τόπους πρώτης υποδοχής, πραγματοποιεί κι αυτό στροφή 180ο σε σχέση με το ζήτημα, καθώς ενόψει των επερχόμενων εκλογών (2022) αισθάνεται ιδιαίτερη πίεση από την άνοδο των Σουηδών Δημοκρατών, κόμματος που προέρχεται από την αντιμεταναστευτική άκρα δεξιά και αγγίζει πλέον το 20% στις δημοσκοπήσεις.
Στροφή της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας και επαναφορά στο “νορδικό μοντέλο”
Η στροφή της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας, ωστόσο, εναντίον της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης δεν είναι μια κίνηση εφήμερου εκλογοθηρικού υπολογισμού. Και στην Δανία, στο τιμόνι της χώρας βρίσκονται οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι εδώ και καιρό έχουν απορρίψει τον “τρίτο δρόμο” και την υπερπαγκοσμιοποιητική πολιτική ατζέντα, που ακόμα ακολουθούν οι κεντροευρωπαίοι ομόλογοί τους. Η πρωθυπουργός τους, Μέτε Φρέντρικσεν, έχει προαναγγείλει την στροφή του κόμματός της ήδη από το 2015, όταν μετά την ήττα στις εκλογές πήρε τα ηνία του: «Για μένα, γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι το τίμημα της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης, της μαζικής μετανάστευσης και της ελεύθερης μετακίνησης της εργασίας, το επωμίζονται οι κατώτερες τάξεις», θα γράψει στην βιογραφία της.
Η στροφή, επομένως, που Σουηδία και Δανία θα διατυπώσουν στην πολιτική τους, σηματοδοτεί κάτι το ευρύτερο: Την επιστροφή της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας στο διάσημο “νορδικό μοντέλο”. Το οποίο συνδύαζε ενισχυμένες δομές κρατικής πρόνοιας και παρέμβασης, την προώθηση μιας οικονομίας της αγοράς με έντονο κοινωνικό πρόσωπο, με τα δύο να βρίσκουν σημείο σύγκλισής σε ένα έντονο αίσθημα εθνικής αλληλεγγύης και συνοχής, που η ίδια η σκανδιναβική σοσιαλδημοκρατία κατάφερε να καταστήσει επίκεντρο του εκεί πολιτικού συστήματος.
Αποτελεί έκπληξη αυτή η στροφή; Όχι, αν αναλογιστούμε τον βαθμό του αδιεξόδου που η ανεξέλεγκτη μετανάστευση έχει προκαλέσει στις χώρες αυτές: Έτσι, η Δανία θα βιώσει την 2005 την γενική εξέγερση των μουσουλμανικών της πληθυσμών για την δημοσίευση 12 σκίτσων του Μωάμεθ από την εφημερίδα Ζυλάντ Πόστεν, και από τότε θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την πολιτική «ανοιχτών συνόρων»· ενώ η αντίστοιχη της Σουηδίας, θα φτάσει στα όριά της το 2015-2016, όταν μέσα σε έναν χρόνο η Σουηδία των 10 εκ. θα αναλάβει να εγκαταστήσει στο εσωτερικό της πάνω από 150.000 πρόσφυγες και μετανάστες από την Συρία.
Θα αποτελέσει, άραγε, η στροφή της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας ένα κύμα ευρύτερης αναθεώρησης θέσεων που προκάλεσαν τον κλυδωνισμό της κεντροαριστεράς σε ολόκληρη την Ευρώπη ή θα παραμείνει “νορδική εξαίρεση”, όπως εξ άλλου ήταν και το ίδιο το σκανδιναβικό μοντέλο; Πάντως στην Ελλάδα, αξίζει να ενεργοποιήσουμε μια παράδοση που πάντοτε χαρακτήριζε τον δημοκρατικό χώρο, ο οποίος έβλεπε την σκανδιναβική σοσιαλδημοκρατική πολιτική ως πηγή έμπνευσης…
«Δεκεμβριστής»