Της Τζούλιας Λιακοπούλου
Οι Ταλιμπάν έχουν πλέον στην κατοχή τους έναν θησαυρό… 1 τρισ. δολαρίων…
Η γρήγορη πτώση του Αφγανιστάν, από τους Ισλαμιστές μαχητές, προκάλεσε μία – άνευ προηγουμένου – ανθρωπιστική κρίση, με χιλιάδες ανθρώπους να προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Έφερε, επίσης, εκ νέου στην επικαιρότητα, τον τεράστιο ανεκμετάλλευτο ορυκτό πλούτο που κρύβει στα σπλάχνα της η πάμπτωχη αυτή χώρα! Πόρους, που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τις οικονομικές του προοπτικές, προς όφελος του λαού, εάν η εκμετάλλευσή τους γινόταν από πατριώτες κι όχι φερέφωνα των υπερδυνάμεων (Ρωσία-Αμερική-Κίνα).
Οι Ταλιμπάν έχουν πλέον στην κατοχή τους έναν θησαυρό… 1 τρισ. δολαρίων… Αυτόν τον θησαυρό κρύβει στα «σπλάχνα» του το Αφγανιστάν και αυτός ο αμύθητος θησαυρός, δεν είναι άλλος από τα ορυκτά αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων που χρειάζονται όλες οι χώρες του κόσμου!!!
Το Αφγανιστάν, ένα από τα φτωχότερα έθνη στον κόσμο, που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Κεντρικής και Νότιας Ασίας, διαθέτει κοιτάσματα πολύτιμων ορυκτών αξίας σχεδόν 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Κοιτάσματα, όπως ο σίδηρος, ο χαλκός και ο χρυσός, είναι διάσπαρτα σε διάφορες επαρχίες, καθώς και λίθιο (ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στον κόσμο) το οποίο είναι βασικό, αλλά σπάνιο συστατικό, που χρησιμοποιείται στις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες και άλλες τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Το Αφγανιστάν, ένα από τα φτωχότερα έθνη στον κόσμο, είναι σίγουρα μία από τις πλουσιότερες περιοχές σε παραδοσιακά πολύτιμα μέταλλα, αλλά και τα μέταλλα που απαιτούνται, για την αναδυόμενη οικονομία του 21ου αιώνα.
Η ζήτηση για μέταλλα, όπως το λίθιο και το κοβάλτιο, καθώς και κοιτάσματα σπάνιων γαιών όπως το νεοδύμιο, αυξάνεται, καθώς οι χώρες προσπαθούν να στραφούν σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα και άλλες καθαρές τεχνολογίες για να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) ανέφερε τον Μάιο ό,τι απαιτείται ραγδαία αύξηση στις προμήθειες λιθίου, χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και άλλων σπάνιων γαιών, διαφορετικά ο κόσμος θα αποτύχει στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση.
Τρεις χώρες (Κίνα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Αυστραλία), αντιπροσωπεύουν σήμερα το 75% της παγκόσμιας παραγωγής λιθίου, κοβαλτίου και σπάνιων γαιών. Το μέσο ηλεκτρικό αυτοκίνητο απαιτεί έξι φορές περισσότερα ορυκτά από ένα συμβατικό αυτοκίνητο, σύμφωνα με τον IEA. Το λίθιο, το νικέλιο και το κοβάλτιο είναι ζωτικής σημασίας για τις μπαταρίες. Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας απαιτούν επίσης τεράστιες ποσότητες χαλκού και αλουμινίου, ενώ σπάνια στοιχεία γης χρησιμοποιούνται στους μαγνήτες που απαιτούνται για τη λειτουργία των ανεμογεννητριών. Η Αμερικανική κυβέρνηση έχει εκτιμήσει ότι τα κοιτάσματα λιθίου του Αφγανιστάν θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν αυτά της Βολιβίας, όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα στον κόσμο.
Η ανάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν «γυρίζει» τη χώρα 20 χρόνια πίσω, Δυο δεκαετίες, στην ουσία χαμένες, από κάθε άποψη, για τους πολίτες της – κυρίως, δε, για τις γυναίκες!!!
Η ανεπτυγμένη Δύση από τη μία και οι υπερδυνάμεις από τη δεκαετία του 1970 (Σοβιετική Ένωση-ΗΠΑ-Κίνα) μύριζαν… χρήμα, το ίδιο όμως και οι Ταλιμπάν!!! Οι προκλήσεις για την ασφάλεια, η έλλειψη υποδομής και οι σοβαρές ξηρασίες, εμπόδιζαν όλα αυτά τα χρόνια την εξόρυξη των πολύτιμων ορυκτών. Κι αυτό πλέον, είναι απίθανο να αλλάξει υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν. Παρά το χάος όμως, χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία το Πακιστάν, η Ινδία, η Τουρκία, έσπευσαν να “υποβάλλουν τα διαπιστευτήριά τους” στο Ισλαμικό Χαλιφάτο…!
Αυτή τη στιγμή, τα πολύτιμα ορυκτά αποφέρουν στο Αφγανιστάν μόλις 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Εκτιμάται ότι το 30% έως 40% εξ αυτών απορροφάται από τη διαφθορά και από πολέμαρχους των Ταλιμπάν, οι οποίοι είναι επικεφαλής μικρών μεταλλευτικών έργων. Οι Ταλιμπάν «ροκανίζουν» χρηματιστήρια, πετρέλαιο και αισιοδοξία με την ανοχή των ισχυρών του πλανήτη…!
Οι αδύναμες χώρες, με αδύναμες κυβερνήσεις, υποφέρουν από αυτό που είναι γνωστό ως “κατάρα των πόρων”, κατά την οποία, οι προσπάθειες εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων δεν αποφέρουν οφέλη στους ντόπιους και στην εγχώρια οικονομία, αλλά σε μία Διεθνή Ελίτ η οποία, διαχειρίζεται το παγκόσμιο Οικονομικό Στάτους!!!
Οι καταιγιστικές εξελίξεις στο Αφγανιστάν, οι οποίες λαμβάνουν απρόβλεπτες διαστάσεις, πιέζουν τις τιμές του πετρελαίου στις Διεθνείς Αγορές, πολλαπλασιάζοντας τις ανησυχίες για την Παγκόσμια Οικονομία. Το Brent βρέθηκε να χάνει 3% στα 68,47 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό WTI έφτασε να υποχωρεί κατά 3,4% στα 66,11 δολάρια. Οι χρηματιστηριακές αγορές τρέχουν… να μαζέψουν τις απώλειες, το κλίμα, όμως, δεν φαίνεται να αλλάζει.
Σ’ αυτό το παγκόσμιο θολό τοπίο, κορυφώνεται ο «πόλεμος» μεταξύ του Μπάιντεν και του Αμερικανικού Πετρελαϊκού Λόμπι… Εκπρόσωποι των πετρελαϊκών εταιρειών, κατέθεσαν την περασμένη Δευτέρα αγωγή εναντίον του Αμερικανικού προέδρου, για τη διακοπή φέτος των δημοπρασιών γεώτρησης σε ομοσπονδιακά εδάφη και ύδατα. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου (ΑΡΙ) και άλλα 11 γκρουπ, κατέθεσαν την αγωγή στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο στη Λουϊζιάνα, σε μια προσπάθεια να αναγκάσει το υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ να επαναφέρει τις πωλήσεις μισθώσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου, τις οποίες η διοίκηση διέκοψε τον Ιανουάριο εν αναμονή της επανεξέτασης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της αξίας του προγράμματος στους φορολογούμενους.
Μέχρι το 1998 οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο αρχιτέκτονας των σχεδίων για αγωγούς φυσικού αερίου των Ταλιμπάν (Μπιν Λάντεν, πετρέλαιο, ναρκωτικά). Η Ουάσιγκτον στήριξε ένα τόσο βάρβαρο καθεστώς, όπως αυτό των Ταλιμπάν και για τα “παράπλευρα κέρδη” μέχρι και το 2001, οπότε και συνέβη η τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου.
Πριν από τους Αμερικανούς, οι Σοβιετικοί κατέλαβαν το Αφγανιστάν για τη γεωστρατηγική του θέση, για να εξασφαλίσουν τη διοχέτευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της Κασπίας προς τις Ευρωπαϊκές και τις Ασιατικές αγορές! Προσπάθησαν δε – ανεπιτυχώς – να δικαιολογήσουν τον πόλεμο αυτόν και τα διακυβεύματά του!!!
Η στρατηγική για τους αγωγούς είχε γίνει η κινητήρια δύναμη του ενδιαφέροντος τόσο της Ουάσιγκτον όσο και της Σοβιετικής Ένωσης.
Ακόμα και σήμερα, προκαλεί μαζική πόλωση στην περιοχή ο έλεγχος του Αφγανιστάν… ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Πακιστάν, Ιράν, Ρωσία, Κίνα, οι χώρες της Κεντρικής Ασίας και κερασάκι στην τούρτα οι Ταλιμπάν…
Η αναδρομή στην πρόσφατη πολιτική πορεία του Αφγανιστάν είναι πολύ διαφωτιστική!
Το 1973 ανετράπη η μοναρχία και τη διακυβέρνηση ανάλαβε το καθεστώς Νταούντ, που ανατράπηκε, από στρατιωτικό πραξικόπημα, το 1978. Την εξουσία ανάλαβε το καθεστώς Ταράκι, το οποίο τήρησε φιλοσοβιετική στάση. Το 1980 ανατράπηκε και αυτό. Ακολούθησε η εγκατάσταση νέου φιλοσοβιετικού καθεστώτος και η κατάληψη της χώρας από στρατεύματα της ΕΣΣΔ. Οι Σοβιετικές δυνάμεις συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από ένοπλες ομάδες ανταρτών Μουτζαχεντίν. Στα πλαίσια της στρατηγικής του Ψυχρού Πολέμου οι Μουτζαχεντίν υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, το Πακιστάν, την Κίνα, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Οι πολεμικές συρράξεις ανάγκασαν χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Οι Σοβιετικοί αποχωρούν το 1989 και ακολουθεί μια ακόμα περίοδος αστάθειας κατά την οποία αναδεικνύεται το Ισλαμικό Φονταμενταλιστικό Κίνημα των Ταλιμπάν. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης επιτάχυνε την ανάδυση των Ισλαμιστών Φονταμενταλιστών, καθώς η χρήσιμη οικονομική βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης προς το Αφγανιστάν, διεκόπη.
Οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν την Καμπούλ το 1996 και επιβάλουν ένα απάνθρωπο Ισλαμικό Καθεστώς βασισμένο στην Σαρία, απαγορεύοντας τη μουσική, την τηλεόραση, την εξέλιξη, ισοπεδώνοντας τις ελάχιστες ελευθερίες των γυναικών δια της βίας, επιβάλλοντας τις αρρωστημένες αρχές τους και στρέφονται με βιαιότητα κατά των Χριστιανών και των Βουδιστών! Η φιλοδυτική Βόρεια Συμμαχία διατήρησε υπό τον έλεγχο της ορισμένες περιοχές στο βορρά, εκπέμποντας από έναν τηλεοπτικό σταθμό στις περιοχές αυτές, υπό την διοίκηση διαφόρων στρατηγών οι οποίοι, είχαν την υποστήριξη της Δύσης. Το 2001 οι Ταλιμπάν ανατινάζουν δύο γιγάντια σκαλισμένα στο βράχο αγάλματα του Βούδα στην περιοχή Μπαμιγιάν.
Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και συμμαχικές δυνάμεις αναλαμβάνουν στρατιωτική δράση και ανατρέπουν το καθεστώς των Ταλιμπάν. Με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη χώρα εγκαθίσταται Διεθνής Στρατιωτική Δύναμη, τη διοίκηση της οποίας ανέλαβε το 2003 το NATO. Το 2004 διενεργούνται εκλογές και πρόεδρος εκλέγεται ο Χαμίντ Καρζάι. Έκτοτε, το κίνημα των Ταλιμπάν ανασυγκροτείτε και επιτίθεται στις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις αλλά και στην κυβέρνηση της χώρας.
Εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας και των πολεμικών επιχειρήσεων, η ανθρωπιστική κρίση λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις!!! Εκατομμύρια Αφγανοί προσφυγές εγκαταλείπουν τη χώρα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες συστήνει ειδική επιχείρηση για να διαχειριστεί την κρίση.
Και φτάσαμε στο σήμερα… Και η ιστορία, επαναλαμβάνεται ως τραγωδία…!!! Το Αφγανιστάν είναι ένα καλό παράδειγμα της κλιματικής αδικίας…!!!
