Από την Ρήξη Νοεμβρίου, φ. 173
Την τελευταία Κυριακή του Ιανουαρίου του 1972, η Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Βόρειας Ιρλανδίας διοργάνωσε πορεία διαμαρτυρίας στην πόλη Ντέρι, στην οποία πήραν μέρος περίπου 10.000 άνθρωποι. Όταν η διαδήλωση ολοκληρώθηκε, για ανεξήγητο λόγο, οι Βρετανοί αλεξιπτωτιστές, με εντολή του συνταγματάρχη Ντέρεκ Ουίλφορντ και του υποδιοικητή (αργότερα στρατηγού) Μάικ Τζάκσον, άρχισαν να πυροβολούν το άοπλο πλήθος. Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό: 26 άτομα πληγώθηκαν από σφαίρες, 13 πέθαναν, 6 εκ των οποίων ήταν ανήλικοι, ενώ άλλος ένας πολίτης υπέκυψε στα τραύματά του, ύστερα από 4 μήνες. δύο άτομα τραυματίστηκαν από οχήματα του στρατού.
Πολλοί μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιογράφων, πιστοποιούν ότι όλοι όσοι πυροβολήθηκαν ήταν άοπλοι, πέντε εκ των οποίων δέχτηκαν σφαίρες στην πλάτη, και η «ματωμένη Κυριακή» (Sunday Bloody Sunday) έγινε τραγούδι σύμβολο από τους U2, στο περίφημο άλμπουμ «War» του 1983. Από τότε, η Κυριακή εκείνη παραμένει σημείο αναφοράς στον πόλεμο προτεσταντών και καθολικών, που διαιρεί την Ιρλανδία εδώ και έξι αιώνες.
Η ποδοσφαιρική ομάδα του Ντέρι, η Σίτυ, δημιουργήθηκε το 1928 και αποτέλεσε πάντα το ειρηνικό στοιχείο της συνύπαρξης καθολικών & προτεσταντών. Στο γήπεδό της, το Μπράντιγουελ, οι οπαδοί πήγαιναν και έφευγαν μαζί, ξεχνώντας θρησκευτικές (και πολιτικές πολλές φορές) διαφορές. Στο ποδόσφαιρο της Βόρειας Ιρλανδίας, η Ντέρι ήταν η τρίτη δύναμη, πίσω από τη Λίνφιλντ, την οποία υποστήριζαν με πάθος οι προτεστάντες και τη Σέλτικ Μπέλφαστ, την ομάδα των καθολικών, που διαλύθηκε όμως το 1948 μετά από τρομερά επεισόδια σ’ ένα ντέρμπι μεταξύ Λίνφιλντ-Σέλτικ. Έτσι έμεινε η Ντέρι ν’ αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία της προτεσταντικής Λίνφιλντ στο βορειοϊρλανδικό πρωτάθλημα.
Το Ντέρι χωρίζεται σε δύο περιοχές. το Μπογσάιντ, που είναι η καθολική πλευρά και το Γουοτερσάιντ, όπου κατοικούν οι προτεστάντες. Μέχρι το 1969, τη χρονιά που ξέσπασαν οι μεγάλες ταραχές στο Ούλστερ του Μπέλφαστ και οι Βρετανοί έστειλαν στρατό, η συνύπαρξη των πολιτών του Ντέρι ήταν ειρηνική. Με την άφιξη όμως των βρετανικών στρατευμάτων, οι καθολικοί του Μπογσάιντ σήκωσαν τη σημαία της αντίστασης κατά του «βρετανικού στρατού κατοχής», όπως τον αποκαλούσαν, και στην είσοδο της πόλης μπήκε η πινακίδα, «Καλώς ήλθατε στο ελεύθερο Ντέρι».
Το 1972, το λεωφορείο που μετέφερε την προτεσταντική ομάδα της Κρουσέιντερς δέχτηκε επίθεση και κάηκε μόλις πήγε να πλησιάσει στο γήπεδο. Η Ντέρι τιμωρήθηκε και οι υπόλοιποι αγώνες της αναβλήθηκαν. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Βορείου Ιρλανδίας απέβαλε την Ντέρι επ’ αόριστον και μέχρι το 1984 η ομάδα προσπαθούσε να επανέλθει. Όταν είδε ότι δεν υπήρχε πιθανότητα επιστροφής, έκανε αίτηση στην ομοσπονδία της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και από το 1986 μετέχει στο πρωτάθλημα των Νοτίων, αποτελώντας μοναδική γεωγραφικά περίπτωση. Αν και ανήκει στη Βόρεια Ιρλανδία, που είναι κομμάτι της Μεγάλης Βρετανίας, αγωνίζεται στο πρωτάθλημα της (Νότιας) Ιρλανδίας, δηλαδή σε άλλη χώρα και σε άλλο πρωτάθλημα!
Αυτό λειτούργησε θετικά στη ζωή της πόλης. Από το 1986, η Ντέρι Σίτυ έχει κατακτήσει δυο πρωταθλήματα Ιρλανδίας, (1989, 1997), πέντε κύπελλα και έντεκα λιγκ καπ (1989, 1995, 2002, 2006, 2012). Ο κόσμος ενώθηκε και πάλι, οι προτεστάντες ξαναμίλησαν με τους καθολικούς και μπορούν ξανά να παρακολουθούν μπάλα χωρίς να χρειάζονται… θρησκευτικά πιστοποιητικά, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά την «ματωμένη Κυριακή».
Μικίων ο Βοιωτός *
*Αρχαίος Έλληνας αθλητής από τη Βοιωτία, στέφθηκε ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του σταδίου κατά τους 146ους ολυμπιακούς αγώνες.
