Εικόνα από το Χάρκοβο
του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Όπως και αν κατονομάσει κανείς την στρατιωτική επίθεση-αστραπή της Ρωσίας στην Ουκρανία (προφανώς πρόκειται για μια καταδικαστέα εισβολή), η 24 Φεβρουαρίου 2022 αποτελεί προφανώς ημερομηνία ορόσημο στην ιστορία των διεθνών σχέσεων. Σ΄ έναν «άλλο κόσμο» ξύπνησε την ημέρα αυτή, κατά δήλωσή της, και η θαυμάστρια της «φεμινιστικής εξωτερικής πολιτικής» Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ. Πως αλλιώς άλλωστε, αφού σήμερα παρατηρείται η σημαντικότερη διαφοροποίηση στην υφιστάμενη κατανομή ισχύος που γνωρίζουμε από το 1991 (διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης). Ενώ δεν είναι υπερβολή να μιλούμε και για ενδυνάμωση του «αναθεωρητισμού», κάτι που μας ενδιαφέρει άμεσα λόγω Τουρκίας.
Από το 1991 πέρασε μια τριακονταετία μιας «Νέας Τάξης Πραγμάτων» η οποία σημαδεύτηκε αφενός με την – υπό νατοϊκή διεύρυνση και προστασία – φιλελεύθερη (πολιτική και οικονομική) διείσδυση προς ανατολάς και αφετέρου με μια – για πολλά χρόνια – αδύναμη Ρωσία. Μιας ταπεινωμένης Ρωσίας η οποία είχε τεθεί από τους νικητές του ψυχρού πολέμου και εκτός ευρωπαϊκής ασφάλειας. Οι περισσότεροι δυτικοί πολιτικοί, αναλυτές, δημοσιογράφοι κλπ θεωρούσαν μάλιστα αυτό το σύστημα ασφάλειας στην Ευρώπη, παρά τις προειδοποίησης ορισμένων, σαν ιστορικά αναπόφευκτο, υποτιμώντας έτσι τους κινδύνους ασφάλειας που έθεταν διάφοροι Ρώσοι πολιτικοί για τη χώρα τους – με την γνωστή αυτοκρατορική της προϊστορία (τσαρική και σοβιετική). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι στην περίπτωση της Ουκρανίας (με τα σύνθετα προβλήματά της) αυτή η στάση «ευφορίας» έφτασε στα όρια της εθελοτυφλίας. Ίσως γι αυτό και η σημερινή πρωινή έκπληξη της κας Μπέρμποκ για την σχεδόν προαναγγελθείσα εισβολή της Ρωσίας στην απροετοίμαστη, ετερογενή και «προδομένη» Ουκρανία.
Πάνω στην ευφορία της «νίκης» τους ξέχασαν ακόμη ότι ο «αυταρχικός» Πούτιν δεν είναι ο «μεθύστακας» Γέλτσιν, ότι η νατοϊκή επιδρομή στη Σερβία και η απόσχιση του Κοσσόβου το 1999 αποτελούν πλέον «ιστορικό παράδειγμα» και κυρίως πως αποτελεί «ιστορικό νόμο» (Θουκυδίδης κ.α.) οι χώρες που φοβούνται για τα βασικά στρατηγικά τους συμφέροντα να μην διστάζουν να λάβουν ακόμα και τα πιο σκληρά μέτρα για ν΄ απαντήσουν σε πραγματικές ή και υποτιθέμενες προκλήσεις στη βάση της ισχύος, που τόσο ορθά περιέγραψε και πάλι ο Θουκυδίδης.
Προειδοποιητικές βολές υπήρξαν πάντως και για τους ευρωπαίους «υπνοβάτες» που έπρεπε αντιληφτούν ως άμεσα θιγόμενοι πως μετά απ΄ όλα αυτά οι Ρώσοι φτιάχνουν εδώ και κάποια χρόνια το «δικό τους σύστημα ασφαλείας» ως στρατιωτικής υπερδύναμης μαζί με την Κίνα, Ιράν και πολλούς άλλους («αντιηγεμονική συμμαχία»), παρακάμπτοντας διεθνές δίκαιο και λοιπά «ιδεαλιστικά» πρότυπα αξιών και αρχών.
Στην λανθασμένη γεωπολιτική εκτίμηση των πραγμάτων και των πραγματικών προθέσεων του αντιπάλου τους Πούτιν, προστέθηκε όμως και η περίεργη άγνοια της περίπλοκης ιστορίας της Ουκρανίας («σύνορο»), που ανέκαθεν ήταν σχετικά εύκολος στόχος όχι μόνο Ρώσων-Σοβιετικών, αλλά και Πολωνών και Γερμανών. Όταν την άνοιξη του 1918 γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Ουκρανία το σύνθημα ήταν «όποιος κατέχει το Κίεβο, μπορεί να επιβληθεί στη Ρωσία». Το ίδιο ίσχυε για τους Γερμανούς και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γιατί, θα μπορούσε ν΄ αναρωτηθεί κάποιος καχύποπτος και αυταρχικός Μεγαλορώσος, να μην ισχύει αυτό σήμερα και για το ΝΑΤΟ ; Τελικά, δυστυχώς ή ευτυχώς, για να αντιληφτούμε την γεωπολιτική πραγματικότητα πρέπει πρώτα να μνημονεύσουμε το διαχρονικό: «πόλεμος πατήρ πάντων»!
