Οι αρχιεπισκοπικές εκλογές στην Κύπρο δεν έχουν βρει τον χώρο που θα τους άξιζε στην ελλαδική επικαιρότητα. Κι όμως η έκβασή τους είναι κρίσιμη, ενώ ο αγώνας για την επικράτηση εμπλέκει και μείζονες γεωπολιτικούς παίκτες. Το άρθρο που ακολουθεί, παρουσιάζει τους διαφαινόμενους συσχετισμούς μια βδομάδα σχεδόν πριν από την ημέρα των εκλογών…
ardin-rixi.gr
του Χρίστου Πέτρου
Η αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη φάση των Αρχιεπισκοπικών Εκλογών έχει ήδη ξεκινήσει. Σε ακριβώς μια βδομάδα, οι πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου θα προσέλθουν στα εκλογικά κέντρα για να «σταυρώσουν» τον έναν από τους 6 υποψηφίους για τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο. Από τις κάλπες της 18ης Δεκεμβρίου θα βγουν οι τρεις με τις περισσότερες ψήφους και θα συγκροτήσουν το «τριπρόσωπο», από το οποίο ακολούθως η Ιερά Σύνοδος θα εκλέξει τον νέο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου.
Κούρσα για τρεις συν έναν βγάζουν οι δημοσκοπήσεις
Αν και για τις Αρχιεπισκοπικές ισχύει το «ρητό» της «ττενέκκας», που είναι η μόνη η οποία μπορεί να πει την αλήθεια για τα αποτελέσματα, εδώ και μέρες οι διάφορες δημοσκοπήσεις έχουν σχηματίσει μια γενική εικόνα αναφορικά με τις δυναμικές και την έκβαση της εκλογικής αναμέτρησης.
Αυτός που φαίνεται πως θα λάβει τη μία από τις τρεις θέσεις του «τριπροσώπου» είναι ο Μητροπολίτης Λεμεσού, Αθανάσιος, ο οποίος προηγείται σε όλες τις μετρήσεις με σημαντική διαφορά. Ακολούθως για τις άλλες δύο θέσεις υπάρχουν τρεις υποψήφιοι που τις διεκδικούν με αξιώσεις. Προβάδισμα μεταξύ αυτών φαίνεται πως έχει ο Μητροπολίτης Ταμασσού, Ησαΐας, τον οποίο οι μετρήσεις δείχνουν να περνά δεύτερος.
Την τρίτη θέση, που για πολλούς θα βγάλει τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο λόγω των συσχετισμών που υπάρχουν εντός της Ιεράς Συνόδου, φαίνεται πως την κερδίζει ο Τοποτηρητής του Θρόνου, Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος.
Ωστόσο, η μικρή απόσταση του Μητροπολίτη Κωνσταντίας Βασίλειου δεν επιτρέπει απόλυτες εκτιμήσεις, ούτε μπορεί να προεξοφλήσει πως δεν θα είναι ένας εκ των τριών που θα μπουν στο «τριπρόσωπο».
Σε ό,τι αφορά τους Μητροπολίτες Μόρφου Νεόφυτο και Κυρηνείας Χρυσόστομο, οι μετρήσεις δείχνουν πως απέχουν αρκετά από το «τριπρόσωπο».
Στη μεγάλη δημοσκόπηση του «ΣΙΓΜΑ», που παρουσιάστηκε την περασμένη Τρίτη, σε δείγμα 1000 επιτυχημένων συνεντεύξεων, η πρόθεση ψήφου κατανέμεται ως εξής:
Λεμεσού Αθανάσιος: 26%
Ταμασσού Ησαΐας: 20%
Πάφου Γεώργιος: 15%
Κωνσταντίας Βασίλειος: 13%
Μόρφου Νεόφυτος: 5%
Κυρηνείας Χρυσόστομος: 3%
«Μάχη» Αθανασίου – Πάφου βγάζει η «Παράσταση Νίκης»
Παρά το σαφές προβάδισμα του Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιου σε ό,τι αφορά τη λαϊκή ψηφοφορία, η «Παράσταση Νίκης» -δηλαδή, ποιος τελικά πιστεύουν οι πολίτες πως θα είναι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος-, εμφανίζει τον Μητροπολίτη Πάφου με 26%, ελαφρώς πιο κάτω από τον Λεμεσού Αθανάσιο, που καταγράφει 29%.
Πρόκειται για δημοσκοπικό εύρημα, το οποίο δεν απέχει από τις εκτιμήσεις αναλυτών που γνωρίζουν καλά τα της Εκκλησίας και θεωρούν πως ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος έχει προβάδισμα εντός της Συνόδου έναντι των διαφαινόμενων ανθυποψηφίων του στο «τριπρόσωπο», Λεμεσού Αθανάσιου και Ταμασσού Ησαΐα.
Περί πριμοδοτήσεων
Παρά τη σημαντικότητα των εκλογών και το αμφίρροπο της μάχης, κατά γενικήν ομολογίαν το επίπεδο και το ήθος κρατιούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα, τουλάχιστον στο προσκήνιο.
Η πιο «σκανδαλιστική» αναφορά που ακούστηκε μέχρι στιγμής σχετίζεται με την υπόθεση της πριμοδότησης, για την οποία, εξάλλου, και ο Τοποτηρητής του Θρόνου επιβεβαίωσε μιλώντας στις Τομές στα Γεγονότα, πως όντως φαίνεται να υπάρχει ένα θέμα, χωρίς όμως να αφορά τους ίδιους τους υποψηφίους και χωρίς η έκτασή του να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.
Το «θέμα» αφορά στους ψιθύρους που θέλουν υποστηρικτές ενός Μητροπολίτη να ψηφίζουν άλλον υποψήφιο, προκειμένου να ανακόψουν την πορεία προς το «τριπρόσωπο», αυτού που θεωρείται «απειλή» για τον δικό τους υποψήφιο.
Επί παραδείγματι, υποστηρικτές του Λεμεσού να στηρίξουν τον Μόρφου για να μπει στο «τριπρόσωπο», αφήνοντας έξω τον Γεώργιο που μπορεί να κερδίσει την πλειοψηφία της Συνόδου.
Παρά τα όσα ακούγονται όμως και με βάση τα δημοσκοπικά δεδομένα, η «πριμοδότηση» δεν φαίνεται ούτε να είναι εφικτή, ούτε να βοηθά κανέναν: Οι Ταμασσού, Πάφου και Κωνσταντίας θα δώσουν μάχη για να μπουν στο «τριπρόσωπο» και, άρα, δεν έχουν «περισσές» ψήφους για να πριμοδοτήσουν άλλον υποψήφιο. Ο Λεμεσού, από την άλλη, θέλει να εξασφαλίσει όσο μεγαλύτερη διαφορά γίνεται προκειμένου να «αφαιρέσει» από τη Σύνοδο την επιλογή να μην τον εκλέξει Αρχιεπίσκοπο. Επίσης, η υπόθεση ότι θα πριμοδοτήσει τον Μόρφου για να μπει στο τριπρόσωπο, «προϋποθέτει» πως θα «αδειάσει» ο ίδιος σε ποσοστά, κάτι που θα σήμαινε αυτομάτως πως διακινδυνεύει τη δική του θέση στο «τριπρόσωπο»!
Οι διαδικασίες και τα χρονοδιαγράμματα
Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις, τις οποίες εξάλλου αναπαράγει και ο Τοποτηρητής του Θρόνου, Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος, υποστηρίζουν πως η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί ενδιάμεσα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και, ως εκ τούτου, να έχουμε νέο Αρχιεπίσκοπο γύρω στις 29 Δεκεμβρίου.
Υπάρχει όμως κατ’ άλλους και το ενδεχόμενο, οι διαδικασίες που θα ακολουθήσουν την εκλογή του «τριπροσώπου», να τραβήξουν σε διάρκεια και η τελική εκλογή Αρχιεπισκόπου να γίνει μετά την Πρωτοχρονιά.
Διαδικαστικά, είναι ορισμένο από τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας, μετά την καθολική ψηφοφορία της ερχόμενης Κυριακής, να δοθεί προθεσμία τριών ημερών προκειμένου να υποβληθούν ενστάσεις. Ακολούθως υπάρχει διάστημα πέντε ημερών, κατά το οποίο θα εξεταστούν οι ενστάσεις που τυχόν θα έχουν υποβληθεί. Σε περίπτωση φυσικά που δεν υπάρξουν ενστάσεις ή αν αυτές είναι λίγες και η εξέτασή τους δεν απαιτεί αρκετό χρόνο, τότε το χρονοδιάγραμμα των οκτώ ημερών που προνοείται για υποβολή και εξέταση ενστάσεων, θα σμικρυνθεί αναλόγως.
Αφού τελειώσει και η διαδικασία των ενστάσεων, η Ιερά Σύνοδος θα επικυρώσει το «τριπρόσωπο».
Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη, τρεις ημέρες μετά την επικύρωση του «τριπροσώπου», η Ιερά Σύνοδος θα συνέλθει εκ νέου προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία εκλογής Αρχιεπισκόπου.
Οι 16 Συνοδικοί θα ψηφίσουν μυστικά έναν εκ των τριών του «τριπροσώπου». Σε περίπτωση που κάποιος λάβει απόλυτη πλειοψηφία -δηλαδή πάνω από 8 ψήφους- από την πρώτη ψηφοφορία, τότε εκλέγεται αυτομάτως Αρχιεπίσκοπος. Αλλιώς, διεξάγεται δεύτερη ψηφοφορία ανάμεσα στους δύο που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους κατά την πρώτη ψηφοφορία της Συνόδου. Όποιος λάβει τις περισσότερες ψήφους στη δεύτερη ψηφοφορία, εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος. Σε περίπτωση δε που υπάρξει ισοψηφία, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη, τότε θα γίνει κλήρωση!
Ερωτηματικό για την προσέλευση
Το κάπως σύνθετο εκλογικό σύστημα που εφαρμόζεται για την ανάδειξη του νέου Αρχιεπισκόπου, όπως επίσης και το περιεχόμενο των εκλογών, δημιουργεί αμφιβολίες για το πόσοι από τους περίπου 550 χιλιάδες πολίτες, που αποτελούν το εκλογικό σώμα και δικαιούνται να ψηφίσουν, θα πάνε τελικά στις κάλπες.
Σύμφωνα πάντως με τη δημοσκόπηση του ΣΙΓΜΑ, «σίγουρα θα ψηφίσει» το 58%, «μάλλον θα ψηφίσει» 22%, «μάλλον δεν θα ψηφίσει» το 9% και «σίγουρα δεν θα ψηφίσει» το 10%.
Βασικός ανασταλτικός παράγοντας για προσέλευση στις κάλπες θεωρείται η περιορισμένη συμβολή του λαϊκού σώματος στην τελική απόφαση για το ποιος θα είναι Αρχιεπίσκοπος. Εδώ και μέρες καταγράφονται παράπονα από πολίτες που θεωρούν πως η λαϊκή ψήφος δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία από τη στιγμή που τον τελικό λόγο για την εκλογή του προκαθημένου της Εκκλησίας τον έχει η Ιερά Σύνοδος.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το σύστημα εκλογής Αρχιεπισκόπου στην Κύπρο, το οποίο εφαρμόζεται για πρώτη φορά, είναι το μοναδικό σε όλον τον Ορθόδοξο κόσμο που προνοεί την συμμετοχή του λαού.
Από μέρους της Εκκλησίας γίνονται προσπάθειες προκειμένου να διευκολυνθούν οι πολίτες όσο το δυνατόν περισσότερο για να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες.
Ήδη η Εκκλησία της Κύπρου έχει δημιουργήσει στην ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής πλατφόρμα με τίτλο «Μάθε πού ψηφίζεις», στην οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν πολύ απλά, γράφοντας την ημερομηνία γέννησής τους και τον αριθμό ταυτότητάς τους, να δουν πού ψηφίζουν.
Επιπλέον, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μάθουν πού ψηφίζουν ρωτώντας στην ενορία τους τον Ιερέα ο οποίος έχει εξουσιοδοτηθεί και έχει προμηθευτεί σχετικούς καταλόγους και μπορεί να πληροφορήσει τους πολίτες επ’ αυτού.
Μόνο με ταυτότητα η ψηφοφορία
Τα εκλογικά κέντρα, σύμφωνα με τον Έφορο Αρχιεπισκοπικών Εκλογών, Γιάννη Χαριλάου, θα είναι περίπου 940 παγκυπρίως. Ενώ, όπως έγινε γνωστό, οι κάλπες στις 18 Δεκεμβρίου θα ανοίξουν από τις 10:00 μέχρι 13:00 και μετά από διάλειμμα μίας ώρας θα ανοίξουν εκ νέου από τις 14:00 μέχρι τις 18:00. Σε περίπτωση δε που παρατηρηθεί μεγάλη προσέλευση, θα δοθεί μικρή παράταση.
Διευκρινίζεται πως οι ψηφοφόροι μπορούν να ψηφίσουν μόνον έναν εκ των 6 υποψηφίων και η ψήφος τους θα είναι έγκυρη μόνο αν καταγραφεί με ένα από τα σύμβολα, +, ν, Χ.
Δημοσιεύθηκε στην Σημερινή, 12 Δεκεμβρίου 2022
