Χθες, Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022, οι υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας και της Συρίας συναντήθηκαν για πρώτη φορά μετά το 2011 στη Ρωσία, έπειτα από την πρόσκληση του Ρώσου ομολόγου τους, Σεργκέι Σοϊγκού.
Σύμφωνα με την δημοσιογράφο Εζγκί Ακίν, που σε άρθρο της στο Al-Monitor, παρουσιάζει την ατζέντα και το παρασκήνιο της συνάντησης, αυτή αποτελεί ένα πρώτο ουσιαστικό βήμα για την επανεκκίνηση των τουρκο-συριακών σχέσεων, οι οποίες διεκόπησαν το 2011 με το ξέσπασμα του συριακού εμφυλίου πολέμου (καθώς ως γνωστόν ο Ερντογάν επεδίωξε με ενεργό στήριξη της αντιπολίτευσης την ανατροπή του Άσαντ). Το άρθρο παρατίθεται αυτούσιο παρακάτω.
Η συρο-τουρκική επαναπροσέγγιση λειτουργεί σε βάρος των Κούρδων της περιοχής, καθώς η Τουρκία επιδιώκει να εξασφαλίσει την συναίνεση του Σύρου προέδρου για την διεξαγωγή επιχειρήσεων εναντίον των κουρδικών δυνάμεων YPG. Επιπροσθέτως, διευκολύνει την Τουρκία και σε ό,τι αφορά την επιστροφή των Σύρων μεταναστών που βρίσκονται στα εδάφη της, ένα ζήτημα που βρίσκεται ψηλά στην εγχώρια ατζέντα και πλήττει δημοσκοπικά τον Ερντογάν ενόψει των κρίσιμων εκλογών του καλοκαιριού.
Οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει πολλές φορές την αντίθεσή τους με την επιχείρηση αυτή –εξ’ άλλου Αμερικανικές δυνάμεις πραγματοποιούν από κοινού περιπολίες με δυνάμεις του YPG στη Βόρεια Συρία, κάτι που αποτελεί πάγιο αγκάθι στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Η αναθέρμανση των συρο-τουρκικών σχέσεων υπό την αιγίδα της Ρωσίας ενδέχεται να αποτελέσει ακόμη ένα,θέμα ανησυχίας των ΗΠΑ καθώς διαβλέπουν πως ο Ευρασιατικός άξονας διεκδικεί την απόλυτη πρωτοβουλία στην περιοχή.
Η εξέλιξη (θα έπρεπε να) ανησυχεί και την Ελλάδα, καθώς γίνεται προφανές πως ο Ερντογάν σπεύδει να κλείσει ανοιχτά μέτωπα ώστε να προσηλωθεί στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο Σύρος ομόλογός του Αλί Μαχμούντ Αμπάς συναντήθηκαν την Τετάρτη σε μια συνάντηση που φιλοξενήθηκε από τον επικεφαλής της ρωσικής άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού, σε μια κίνηση ορόσημο που σηματοδοτεί την πρώτη επίσημη συνάντηση μεταξύ Δαμασκού και Άγκυρας μετά από περισσότερο από μια δεκαετία.
Περιγράφοντας την αιφνιδιαστική συνάντηση ως «εποικοδομητική», το τουρκικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια των συνομιλιών οι αξιωματούχοι συζήτησαν «τη συριακή κρίση, το προσφυγικό πρόβλημα και τις κοινές προσπάθειες για την καταπολέμηση όλων των τρομοκρατικών οργανώσεων στη Συρία». Οι τρεις χώρες «συμφώνησαν να συνεχίσουν» τις τριμερείς συναντήσεις για να «διασφαλίσουν και να διατηρήσουν τη σταθερότητα στη Συρία και στην περιοχή», πρόσθεσε το υπουργείο.
Ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν και οι ομόλογοί του από τη Συρία και τη Ρωσία συμμετείχαν επίσης στη συνάντηση, σύμφωνα με την ανακοίνωση. Μια εικόνα που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο δείχνει τον Ακάρ, τον Φιντάν και τον πρέσβη της Τουρκίας στη Μόσχα Μεχμέτ Σαμσάρ να περπατούν πλάι-πλάι στην άσφαλτο κατευθυνόμενοι προς αυτήν.
Η σύνοδος κορυφής της Τετάρτης, η οποία σηματοδοτεί την πρώτη ένδειξη βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ δύο αιώνιων αντιπάλων, της Άγκυρας και της Δαμασκού, ήρθε μετά από μια σειρά θετικών μηνυμάτων του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τη Δαμασκό. Νωρίτερα αυτό το μήνα έκανε άνοιγμα για συνάντηση με τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει χώρος για δυσαρέσκεια στην πολιτική».
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Δαμασκού διακόπηκαν αμέσως μετά το ξέσπασμα του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011, με τον Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Άσαντ «αιμοσταγή δολοφόνο». Η Άγκυρα, η οποία υποστηρίζει τους Σύρους αντάρτες που μάχονται κατά της συριακής κυβέρνησης, ελέγχει ένα μεγάλο κομμάτι εδαφών στη βόρεια Συρία.
Τα μηνύματα του Ερντογάν και η συνάντηση της Τετάρτης έρχονται την ώρα που η Άγκυρα απειλεί να εξαπολύσει νέα χερσαία επίθεση εναντίον των συμμαχικών με τις ΗΠΑ συριακών κουρδικών ομάδων, επικαλούμενη ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. [ ]
Η Τουρκία επιδιώκει τη συνεργασία της συριακής κυβέρνησης κατά των συριακών κουρδικών ομάδων. Η Δαμασκός, με τη σειρά της, απαιτεί από την Άγκυρα να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Συρία.
Μέχρι τη σύνοδο κορυφής της Μόσχας, οι επαφές μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών των δύο χωρών ήταν ο μοναδικός άμεσος δίαυλος διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών.
[ ]
Ο Ερντογάν δήλωσε ότι ζήτησε από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να φιλοξενήσει τριμερείς συναντήσεις μεταξύ των υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών των τριών χωρών. «Μετά τις συναντήσεις τους, ας βρεθούμε μαζί ως ηγέτες. Το πρότεινα αυτό στον κ. Πούτιν και η αντίδρασή του ήταν θετική», είπε.
