του Νίκου Μελέτη από το liberal.gr
Παρά την μεγάλη καταστροφή που έχει προκαλέσει ο σεισμός στην Τουρκία η ηγεσία της χώρας κάθε άλλο παρά χάνει την «προσήλωση» της για την προώθηση των γεωστρατηγικών επιδιώξεων της.
Με αφορμή την εκδήλωση αλληλεγγύης και συμπαράστασης από όλες τις γειτονικές χώρες η κυβέρνηση Ερντογάν θέλει να κεφαλαιοποιήσει και διπλωματικά αυτό το κλίμα. Και δεν είναι μόνο το ρητορικό άνοιγμα του κ. Τσαβούσογλου προς την Ελλάδα (καθώς μέχρι τώρα δεν ακούστηκαν αντίστοιχες αναφορές από τον Ερντογάν και τον Ακάρ) αλλά όπως αποκαλύπτει η ισραηλινή δημόσια τηλεόραση η τουρκική ηγεσία έκανε ένα πρωτοφανές άνοιγμα προς το Ισραήλ με στόχο την ενεργειακή συνεργασία των δυο χωρών, επιδιώκοντας έκτος των άλλων και να μπει σφήνα στην συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Όπως αποκαλύπτει ο δημοσιογράφος Αμιχάι Στάιν, ο τούρκος πρόεδρος Τ. Ερντογάν βολιδοσκόπησε τον ισραηλινό ΥΠΕΞ Ε. Κοέν που επισκέφθηκε προχθές την Άγκυρα για την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας. Τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Μ.Τσαβούσογλου δήλωσαν στον ισραηλινό ΥΠΕΞ ότι ενδιαφέρονται για την συνεργασία στο τομέα του φυσικού αερίου και η Τουρκία έχει τις υποδομές για να βοηθήσει στην εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα ο κ. Κοέν δεν απέκλεισε αυτήν την επιλογή λέγοντας ότι το Ισραήλ θα εξετάσει το ζήτημα ενώ σημειώνεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση των Λαπιντ-Μπενετ είχε αποφύγει να συζητήσει το ζήτημα αυτό.
Πάντως στην διάρκεια της επίσκεψης του Ν. Δένδια στο Ισραήλ ο κ. Κόεν είχε κάνει αναφορά στον East Med ως επιλογή για εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου ενώ και ο πρωθυπουργός Μ. Νετανιάχου είχε ταχθεί υπέρ της ενεργειακής συνεργασίας του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η Τουρκία θέλει να προλάβει τις εξελίξεις καθώς την Τρίτη ο ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Ισραέλ Κατζ πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψη του στο εξωτερικό στο Κάιρο για να συμμετάσχει στο EGYPS 2023 Petroleum Show στο περιθώριο του οποίου είχε συνομιλίες με τον Αιγύπτιο ομόλογο του Ταρεκ Αλ Μούλα και άλλους αξιωματούχους. Στην ατζέντα ήταν η συνεργασία στο φυσικό αέριο, στις Ανανεώσιμες Πηγές, στο υδρογόνο και στην αποθήκευση ηλεκτρισμού. Στο φόρουμ συμμετείχε και η επίτροπος ενέργειας της Ε.Ε. Κ. Σίμσον καθώς η Αίγυπτος έχει υπογράψει Μνημόνιο με την Ε.Ε. για την ενίσχυση της συνεργασίας στην παροχή ενέργειας από την Αίγυπτο.
Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε από το γραφείο του Αιγύπτιου υπουργού επισημαίνεται ότι «τα δυο μέρη συζήτησαν την αύξηση των ενεργειακών προμηθειών από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω Αιγύπτου και εξαγωγή τους για την αντιμετώπιση των ενεργειακών αναγκών που προέκυψαν από την τρέχουσα γεωπολιτική κρίση».
Η Άγκυρα σταθερά την τελευταία δεκαετία επιδιώκει να αποκτήσει κεντρικό ρόλο στην μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη, θεωρώντας ότι μόνο έτσι δεν θα βρεθεί στο περιθώριο των ενεργειακών εξελίξεων στην περιοχή. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχει αντιταχθεί και στον αγωγό East Med ο οποίος όπως υποστηρίζει θα πρέπει να εξασφαλίσει δική της άδεια για να κατασκευασθεί καθώς θα διέρχεται από την υφαλοκρηπίδα της Γαλάζιας Πατρίδας την οποία μονομερώς και αυθαίρετα έχει ορίσει η Τουρκία.
Στην προηγούμενη κυβέρνηση Νετανιάχου υπήρχαν ισχυρά συμφέροντα που στήριζαν αυτή τη συνεργασία με την Τουρκία και αυτό ίσως έχει οδηγήσει σε αναθέρμανση του ενδιαφέροντος της Τουρκίας παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Νετανιάχου ήταν πάντοτε επιφυλακτικός σε ό,τι αφορά την ενεργειακή συνεργασία και την παράδοση του ισχυρού στρατηγικού όπλου, του φυσικού αερίου στις διαθέσεις της Άγκυρας.
Επίσης η συνεργασία για την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Τουρκία δια υποθαλάσσιου αγωγού προϋποθέτει και την σύμπραξη της Κυπριακής Δημοκρατίας κάτι που δεν είναι δυνατόν εάν δεν προηγηθεί λύση του Κυπριακού.
Πιθανότατα η Άγκυρα θέλει να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα ώστε ενόψει και της επίσκεψης του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Α. Μπλίνκεν στην περιοχή να επαναφέρουν την πρόταση για την μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη στο πλαίσιο της επιδίωξης της Ουάσιγκτον για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η Άγκυρα γνωρίζει τους παλιότερους σχεδιασμούς των Αμερικανών (και του επιτελείου του Τ. Μπάιντεν όταν υπηρετούσε ως αντιπρόεδρος) που βλέπουν την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο ως το εργαλείο για την εξομάλυνση των σχέσεων των χωρών της περιοχής και δημιουργίας ενός ευρύτερου πλέγματος συνεργασίας που θα περιλαμβάνει την Τουρκία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ελλάδα και φυσικά την Κύπρο.
Η Άγκυρα πάντως δείχνει αποφασισμένη να εργαλειοποιήσει ακόμη και την τραγωδία που βιώνει η χώρα, ώστε να εξωραΐσει την εικόνα της στην Δύση και να αποσπάσει εκτός από τη βοήθεια για τα θύματα του σεισμού και την ανοχή σε πολιτικές επιλογές της ηγεσίας της. Έτσι στην επίσκεψη Μπλίνκεν αναμένεται να προβάλει τα «βήματα» που έγιναν σε σχέση με την Ελλάδα και το Ισραήλ, σε μια περίοδο μάλιστα που οι αντιδράσεις στην πώληση των F-16 εστιάζονταν και στην επιθετική πολιτική της εναντίον της Ελλάδας.
Επίσης ερωτηματικό παραμένει πως θα χειριστεί η Τουρκία το θέμα της ένταξης της Σουηδίας και Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς οι πιέσεις από την Δύση κορυφώνονται αλλά ο κ. Ερντογάν δεν θα θελήσει να κάνει κινήσεις που θα αποδυναμώσουν ακόμη περισσοτερο το προφίλ του και θα δώσουν την εντύπωση ότι η Τουρκία μετά τους σεισμούς είναι ευάλωτη σε πιέσεις και «εκβιασμούς»…
