του Μ. Διόγου, από το Άρδην τ. 17, Δεκέμβριος 1998 – Ιανουάριος 1999
Το νήμα που ενώνει τον ξεριζωμένο ελληνισμό της Μικράς Ασίας με τους αγωνιζόμενους Έλληνες της Κύπρου, ένωσε ο Πανιώνιος με την παρουσία’ του στην μαρτυρική μεγαλόνησο όπου βρέθηκε από τις 3 μέχρι τις 6 Νοεμβρίου, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον Απόλλωνα Λεμεσού για τον δεύτερο γύρο του κυπέλλου κυπελλούχων.
Η παρουσία της «κυανέρυρθης» ομάδας στην Κύπρο δεν ήταν μια συνηθισμένη επίσκεψη ποδοσφαιρικής ομάδας. Με ρίζες στη Μικρά Ασία, αφού ιδρύθηκε το 1890 στη Σμύρνη, ο Πανιώνιος είναι από τις ομάδες που βρίσκονται πολύ κοντά στους Έλληνες της Κύπρου. Έτσι, εκτός από την ποδοσφαιρική υποχρέωση να αντιμετωπίσει τον Απόλλωνα Λεμεσού, η «κυανέρυθρη» ομάδα δεν ξέχασε όσους έπεσαν για τη λευτεριά της Κύπρου και όσους υπερασπίζονται σήμερα την ελευθερία του νησιού από τις τουρκικές επιβουλές.
Σκηνή πρώτη: Στρατόπεδο ΕΛΛΥΚ, Μαλούντα Λευκωσίας
Η αντιπροσωπεία του Πανιωνίου, με επικεφαλής τον νέο δήμαρχο Νέας Σμύρνης Γιώργο Κουτελάκη και τον αντιπρόεδρο της ΠΑΕ Θόδωρο Τρουπάκη, είχε πρώτο της σταθμό το προσωρινό στρατόπεδο της ΕΛΛΥΚ στη Μαλούντα της Λευκωσίας, όπου τίμησε όσους έπεσαν μαχόμενοι για την άμυνα της Κύπρου. Ο διοικητής της ΕΛΛΥΚ, συνταγματάρχης
Τσουμάνης, ευχήθηκε ο Πανιώνιος να επιστρέψει κάποια στιγμή στη φυσική του έδρα, στη Σμύρνη, υπογραμμίζοντας ότι ελπίζει να μην είναι μακριά η στιγμή που και η ΕΛΛΥΚ θα επιστρέψει στο στρατόπεδο της, που βρίσκεται δίπλα στο κλειστό αεροδρόμιο της Λευκωσίας, το οποίο είναι υπό τουρκική κατοχή.
Η επίσκεψη στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, είχε όλα τα… στρατιωτικά στοιχεία, δηλαδή αναγγελίες επισήμων, «προσοχές», «ημιαναπαύσεις», καταθέσεις στεφανιών στο μνημείο των ηρωών της Ελληνικής δύναμης, είχε όμως και μια ανθρώπινη πλευρά, όταν οι στρατιώτες που ήταν παρόντες στην μικρή τελετή, άρχισαν να ρωτούν για την πατρίδα, το ποδόσφαιρο, ακόμη και τα προγνωστικά για τον αγώνα του Πανιωνίου. Ο δήμαρχος Νέας Σμύρνης Γιώργος Κουτελάκης μιλώντας στους στρατιώτες ανέφερε: «Βλέποντας τα πρόσωπά σας νιώθουμε σιγουριά ότι η άμυνα, εδώ στην εσχατιά του Ελληνισμού, είναι πανίσχυρη. Να ξέρετε ότι σας σκεπτόμαστε και σας νοιαζόμαστε».
Σκηνή Δεύτερη: Νεκροταφείο Παραλιμνίου, οδόφραγμα Λερύνειας
«Δεν αντέχω άλλο. Ένα παιδί είχα και μου το φάγανε. Ο πόνος είναι μεγάλος», τα λόγια του Ισαάκ Ισαάκ, πατέρα του νεομάρτυρα της Κύπρου Τάσου Ισαάκ, που οι Τούρκοι δολοφόνησαν άνανδρα το καλοκαίρι του 1996 στο οδόφραγμα της Δερύνειας. Λόγια που σχίζουν τη καρδιά σαν χαρτί. Λόγια μαχαιριά στην αδιαφορία των πολιτικάντηδων, που πολύ εύκολα είπαν λόγια στη κηδεία και τα μνημόσυνα των δύο παλληκαριών, όμως επί της ουσίας αδιαφορούν για την τύχη της Κύπρου, προωθώντας λύσεις ομοσπονδίας.
Το νεκροταφείο του Παραλιμνίου θα μπορούσε να είναι και ένα μνημείο ηρώων της Κύπρου. Εκεί δεν βρίσκονται μόνο ο Τάσος Ισαάκ και ο Σολωμός Σολωμού, αλλά και Ελληνόπουλα που δολοφονήθηκαν από τους Τούρκους, τα περισσότερα όταν υπηρετούσαν ως εθνοφρουροί στη «πράσινη γραμμή».
Η συγκίνηση μεγάλη. Τα χείλη σφιγμένα. Τα μάτια βουρκωμένα. Οι γαλανόλευκες σημαίες κυμάτιζαν περήφανα πάνω από τα μνήματα, ενώ μια ελιά από τη Κρήτη έριχνε τη σκιά της, για να μην ενοχλεί ο καυτός ήλιος της Κύπρου τους δύο ήρωες.
Τα στεφάνια δεκάδες, όμως το δάφνινο στεφάνι του Πανιωνίου δεν ήταν όπως όλα τα άλλα. Έφερε χαιρετισμούς στον Τάσο και τον Σολωμό, απ’ τους χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας που έπεσαν απ’ το μαχαίρι των Τούρκων στην καταστροφή της Σμύρνης το 1922.
Μπροστά στους τάφους του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού δεν σκέφτεσαι τίποτα. Περνούν σαν ταινία απ’ το μυαλό σου οι σκηνές στο οδόφραγμα της Δερύνειας. Οι μοτοσυκλετιστές, οι «γκρίζοι λύκοι», οι αστυνομικοί των κατεχόμενων, το πλήθος να λυντσάρει το παλικάρι μέχρι θανάτου. Το τσιγάρο του Σολωμού, το σκαρφάλωμα στον ιστό της σημαίας, η σφαίρα, ο θάνατος. Μήπως όμως του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται; Μήπως ανδρειωμένος δεν ήταν ο θάνατος του Γρηγόρη Αυξεντίου; Του Ευαγόρα Παλληκαρίδη;
Ευτυχώς που υπάρχουν και οι νέοι στην Κύπρο και μπαίνουν μπροστά στους αγώνες.
Αυτούς τίμησε ο Πανιώνιος στο νεκροταφείο του Παραλιμνίου. Αυτούς που ένωσαν τα φυλακισμένα μνήματα του ηρωικού αγώνα του ’55 με την σύγχρονη ιστορία του νησιού στο οδόφραγμα της Δερύνειας.
Σκηνή Τρίτη: Τσίρειο στάδιο Λεμεσός
Την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου, στο Τσίρειο στάδιο της Λεμεσού, διεξήχθη ο αγώνας Απόλλωνας Λεμεσού – Πανιωνίου (για την ποδοσφαιρική ιστορία προκρίθηκε ο Πανιώνιος). Εκείνο όμως που έμεινε σ’ όλους όσους είχαν την τύχη να βρεθούν στον αγώνα, ήταν οι συμπεριφορά των φιλάθλων (ελλαδιτών και κυπρίων) πριν και μετά το ματς. Ακούστηκαν… εθνι-κοχουλιγκανίστικα (συγγνώμη για την γλωσσοκατασκευή) συνθήματα, από τη πλευρά τ ων οπαδών τ ου Πανιωνίου όπως: «Ελλάδα – Κύπρος συμμαχία, γαμ….ο Ντενκτάς και η Τουρκία), με αποτέλεσμα το γήπεδο να σειστεί από τα χειροκροτήματα. Η πλευρά των οπαδών του Απόλλωνα, που ήταν γεμάτη από γαλανόλευκες σημαίες απάντησε με θερμά χειροκροτήματα.
Μετά τη λήξη του αγώνα, αγκαλιασμένοι Πανιώνιοι και Απολλωνιστές έψαλλαν τον εθνικό ύμνο, προκαλώντας ρίγη συγκινήσεως, ενώ μοναδικές στιγμές εκτυλίχθηκαν έξω από χα αποδυτήρια του Πανιωνίου, όταν αποχώρησαν οι ποδοσφαιριστές. Δεκάδες νεολαίοι χειροκροΐούσαν τους ελλαδίτες παίκτες και τους προέτρεπαν: «Να μας κάνετε περήφανους και στη συνέχεια των ευρωπαϊκών αγώνων. Να δοξάσετε την Ελλάδα και τη Κύπρο. Θα είμαστε πάντα κοντά σας».
Εξάλλου ο πρόεδρος του Απόλλωνα Λεμεσού είχε επαναλάβει αυτό που είχε δηλώσει και ο πρόεδρος της Ανόρθωσης Αμμοχώστου πριν από τους αγώνες με τον Ολυμπιακό, ότι δεν έχει σημασία ποια από τις δύο ομάδες θα προκριθεί, αφού έτσι ία’ αλλιώς θα είναι ελληνική και γι’ αυτό θα πανηγυρίσουμε!
Επίλογος
Κάθε φορά που βρίσκομαι στη Κύπρο, νιώθω ένα περίεργο συναίσθημα. Νιώθω την ψυχή μου να γεμίζει Ελλάδα με μεγάλη δόση νοσταλγίας. Βλέποντας τον Πενταδάκτυλο «μαχαιρωμένο» με τις τουρκικές σημαίες, πάντα θυμάμαι το σύνθημα: «Τα σύνορά μας είναι στη Κυρήνεια».
Η νοσταλγία, η οργή, το όνειρο, ο θυμός, η ελπίδα, γίνονται ακόμα μεγαλύτερα όταν φεύγω από την μαρτυρική γη της Κύπρου.
Όμως η επίσκεψη με την αποστολή του Πανιωνίου μου πρόσφερε μια διαφορετική εμπειρία και πραγματικά νιώθω τυχερός που ήμουν παρών στη συνάντηση των αγίων χωμάτων της Κύπρου με τις μνήμες της Μικράς Ασίας, που επιμένει να κουβαλά ένα αθλητικό σωματείο όπως είναι ο Πανιώνιος.
Ονειρεύομαι το επόμενο παιχνίδι του Πανιωνίου στη Κύπρο να διεξαχθεί στην Κυρήνεια ή μάλλον καλύτερα στη Καρπασία, με την ομάδα του φίλου μου του Βάσου Φτωχόπουλου, την «Αχαιών Ακτή» της Γιαλούσας! Οψόμεθα!
