του Νίκου Μελέτη από το liberal.gr
Εγκλωβισμένο σε έναν πόλεμο χωρίς ορατό τέλος, κινδυνεύοντας να χάσει και τους τελευταίους φίλους και υποστηρικτές και χωρίς στρατηγική εξόδου από την κρίση, βρίσκεται το Ισραήλ λίγο πριν συμπληρωθούν τέσσερις μήνες από την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, σε έναν πόλεμο που κρατάει αναμμένες τις σπίθες μιας περιφερειακής ανάφλεξης.
Ο πόλεμος της Γάζας έχει ενεργοποιήσει όλο το τόξο αποσταθεροποίησης από τον Λίβανο μεχρι την Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη. Σοβαρός είναι ο κίνδυνος κλιμάκωσης που προκαλούν τα ισραηλινά πλήγματα εναντίον ιρανικών στόχων στην Συρία, οι επιθέσεις εκδίκησης φιλο-ιρανικών ομάδων εναντίον αμερικανικής βάσης στο Ιράκ, αλλά και η όχι συνηθισμένη απευθείας εμπλοκή του Ιράν με επίθεση εναντίον του Ιρακινού Κουρδιστάν, σε στόχο που χαρακτήρισε ως «σταθμό της Μοσάντ». Και ταυτόχρονα, η μαίνεται η πρόκληση του Ιράν μεσω των «πληρεξουσίων» Χούθι στην Υεμένη που απειλούν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και την παγκόσμια οικονομία…
Για τους Αμερικανούς αλλά και τη διεθνή κοινότητα γίνεται πια ξεκάθαρο ότι χωρίς τη λήξη του Πολέμου στην Γάζα και χωρίς τη δρομολόγηση της διαδικασίας για ίδρυση Παλαιστινιακού κράτους, οι σπίθες αυτές δύσκολα θα μπορέσουν να σβήσουν ώστε να μην ανάψει η φλόγα μιας περιφερειακής σύγκρουσης.
Το Ισραήλ όμως εν μέσω της πολεμικής περιπέτειας που σχεδόν έχει γονατίσει τη χώρα, απομακρύνεται διαρκώς από τη λύση των δύο κρατών και βουλιάζει σε μια βαθιά πολιτική κρίση, με την κοινή γνώμη, την αντιπολίτευση, ακόμη και τα μέλη του Πολεμικού Συμβουλίου να βρίσκονται σε μια διαρκή αντιπαράθεση με τον πρωθυπουργό Μ. Νετανιάχου, τον οποίο πολλοί κατηγορούν ότι εκμεταλλεύεται και σπρώχνει προς το αδιέξοδο για προσωπικές πολιτικές στοχεύσεις. Ο κ. Νετανιάχου πολιτεύεται με τρόπο που δείχνει ότι η ηγεσία του θρέφεται και συντηρείται από τη συνέχιση του Πολέμου.
Η τοποθέτηση του ισραηλινού πρωθυπουργού εναντίον της ίδρυσης Παλαιστινιακού κράτους έχει προκαλέσει σοβαρή ανησυχία, καθώς ολη η διεθνής κοινότητα, οι Άραβες, αλλά και οι Αμερικανοί επανειλημμένα έχουν στείλει το μήνυμα ότι μέσα από τις στάχτες της Γάζας πρέπει να αναδυθεί η προοπτική και η διαδικασία που θα οδηγήσει σε Παλαιστινιακό κράτος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η δηλωση Νετανιάχου έρχεται στην στιγμή που τα Αραβικά κρατη πρότειναν ένα σχέδιο λήξης του πόλεμου, με εκεχειρία, αναγνώριση του Ισραήλ από την Σ. Αραβία και αραβική χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της Γάζας, υπο την προϋπόθεση ότι θα ανοιξει ο δρόμος για Παλαιστινιακό Κράτος.
Παράλληλα με τους Άραβες κινούνται και οι Αμερικανοί για την επόμενη ημέρα του πόλεμου της Γάζας. Σύμφωνα με τους New York Times και τον Τ. Φρίντμαν, το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει σύντομη εκεχειρία ώστε να απελευθερωθούν οι όμηροι, επιστροφή της Παλαιστινιακής Αρχής που θα αναλάβει την διοίκηση της Γάζας και πιθανή παρουσία στη Λωρίδα της Γάζας πολυεθνικής Αραβικής Δύναμης που θα αναλάβει την ασφάλεια, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο όσα ηγετικά στελέχη της Χαμάς έχουν επιβιώσει στη Γάζα να φυγαδευτούν σε τρίτη χώρα. Μετά θα ακολουθήσει η αποκατάσταση των θεσμών και η συγκρότηση Δύναμης Ασφάλειας, πριν η Γάζα και η Δ. Όχθη οδηγηθούν σε εκλογές…
Και ο ίδιος ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν στην περιοδεία του στην περιοχή επιχείρησε να κινηθεί επίσης σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Αναχωρώντας από το Ισραήλ είχε την εντύπωση ότι θα ακολουθήσει τις συστάσεις για μείωση της έντασης των πολεμικών επιχειρήσεων και άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής καταστροφής.
Όμως ο Νετανιάχου κάθε άλλο δείχνει παρά έτοιμος να αλλάξει την τακτική και να περάσει σε αυτό που έγινε γνωστό ως Δεύτερη και Τρίτη φάση του πολέμου που θα οδηγούσε σταδιακά σε αποκλιμάκωση.
Έτσι συνεχίζεται η εντατική πολεμική επιχείρηση στον Βορρά της Γάζας και ο ίδιος ανακοίνωσε ότι θα επιδιωχθεί και η κατάληψη της γραμμής Φιλαδελφια (μήκους 14 χλμ.) στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο, κάτι βεβαίως που θα απαιτήσει εντατικοποίηση της πολεμικής επιχείρησης.
Συγχρόνως συνεχίζει τα πλήγματα προς τον Λίβανο, όπου η Χεζμπολάχ με την εκτόξευση ρουκετών στέλνει το μήνυμα ότι το Ισραήλ όχι μόνο δεν μπορεί να εξοντώσει την Χαμάς αλλά έχει και έναν ακόμη πιο υπολογίσιμο αντίπαλο προς Βορρά. Ο πειρασμός του Μ. Νετανιάχου μετά τη σαρωτική επιχείρηση στην Γάζα να στραφεί και προς τον Λίβανο είναι μεγάλος, παρά τις προειδοποιήσεις του διεθνούς παράγοντα ότι κατι τέτοιο θα ηταν καταστροφικό.
Ήδη η υπομονή των Αμερικανών, των πιο στενών συμμάχων του Ισραήλ, έχει αρχίσει να εξαντλείται. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν τηλεφώνησε την Παρασκευή στον Ισραηλινό πρωθυπουργό τέσσερις ολόκληρες εβδομάδες μετά την προηγούμενη επικοινωνία τους και οι διαρροές από Αμερικανικής πλευράς κάθε άλλο παρά καθησύχασαν το Τελ Αβίβ.
Οι Αμερικανοί χωρίς να αναφέρονται σε εκεχειρία, ζητούν από το Ισραήλ να μετριάσει την ένταση των πολεμικών επιχειρήσεων και να διαμορφώσει στρατηγική εξόδου από την κρίση που θα προβλέπει ρητά την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.
Από το Νταβός ο Α. Μπλίνκεν δήλωσε ότι η λύση των δύο κρατών είναι ο καλύτερος δρόμος για την προστασία του Ισραήλ, την ομόνοια μεταξύ των μετριοπαθών Αραβικών χωρών και την απομόνωση του Ιράν, του βασικού αντιπάλου του Ισραήλ.
Η στήριξη των Αμερικανών δεν είναι απλώς συμβολική, αλλά στις ΗΠΑ στηρίζεται και ολόκληρη η πολεμική μηχανή του Ισραήλ, που χωρίς την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια και ανεφοδιασμό σε βόμβες και υλικό δεν θα μπορούσε να αντέξει σε αυτήν την εντατική και εξαντλητική πολεμική επιχείρηση.
Στην περίοδο 2009-2018 η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στο Ισραήλ ήταν 3 δισ. δολάρια ετησίως, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η χρηματοδότηση από το αμερικανικό Πεντάγωνο κοινών αμυντικών προγραμμάτων και έτσι το 20% των συνολικών αμυντικών δαπανών του Ισραήλ προέρχεται από την Αμερικανική βοήθεια.
Τον Σεπτέμβριο του 2016 μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ υπέγραψαν Συμφωνία για αμυντική βοήθεια 38 δισ. δολαρίων για την περίοδο 2019-2028. Μετά την κατακραυγή που έχει προκαλέσει ο θάνατος χιλιάδων αμάχων και η καταστροφή υποδομών στην Γάζα, υπάρχει κινητοποίηση στο Κογκρέσο για ενεργοποίηση του άρθρου 502Β για την ξένη βοήθεια που προβλέπει περιορισμούς σε περίπτωση καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν καταστροφική για το Ισραήλ.
Για τις ΗΠΑ όμως σε μια προεκλογική χρονιά που ήδη ο πρόεδρος Μπάιντεν βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις από τον Ν.Τραμπ, η συνέχιση της πλήρους στήριξης στο Ισραήλ χωρίς την προοπτική των δυο κρατών θα είναι καταλυτική για την ήττα του Αμερικανού προέδρου, λόγω της ευαισθησίας της κοινής γνώμης που έχει δηλωθεί με πρωτόγνωρες συγκεντρώσεις σε πολλές αμερικανικές πόλεις.
Με τη συνέχιση του πόλεμου και την απόρριψη των δύο κρατών από το Ισραήλ, κινδυνεύει να τιναχθεί όλο το μεγάλο σχέδιο των ΗΠΑ για την ειρήνευση στην Μ. Ανατολή, την αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με την Σ. Αραβία και τη δρομολόγηση μεγαλεπήβολων σχεδίων, όπως αυτό του Διαδρόμου IMEC (Ινδία – Μ.Ανατολή – Ευρώπη).
Και συγχρόνως το αδιέξοδο στο Παλαιστινιακό και η συνέχιση των συγκρούσεων θα πυροδοτεί διαρκώς νέες εστίες ανάφλεξης στον Λίβανο, στο Ιράκ, στη Συρία, στην Ερυθρά Θάλασσα και θα ενεργοποιεί ακόμη περισσότερο τον λεγόμενο «Άξονα αντίστασης» πισω από τον οποίο είναι το Ιράν.
