Από την Ουάσιγκτον τίθεται ζήτημα ίσης αντιμετώπισης Αθήνας και Αγκυρας
του Βασίλη Νέδου από την Καθημερινή
Μέχρι πρότινος από την Ουάσιγκτον είχε επιλεγεί μια φόρμουλα που είχε στο επίκεντρο τη διατήρηση του τεχνολογικού προβαδίσματος της Ελλάδας κατά ένα βήμα (F-35 έναντι F-16 Viper ή F-16 bl. 70-72), προκειμένου να αντισταθμιστεί το μεγάλο ποσοτικό πλεονέκτημα που έχει η Αγκυρα.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές σε σειρά πρόσφατων ελληνοαμερικανικών επαφών, από την Ουάσιγκτον ετέθη ζήτημα «ισομέρειας» στην αντιμετώπιση Ελλάδας και Τουρκίας.
Στο αμερικανικό Πεντάγωνο υπάρχει πλέον εδραία η πεποίθηση ότι πιθανή επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 δεν διαταράσσει την ισορροπία στο Αιγαίο. Με αυτό το σκεπτικό ουσιαστικά αφέθηκε να εννοηθεί προς την Αθήνα ότι είναι ανοιχτή οποιαδήποτε εξέλιξη στο άμεσο μέλλον.
Γι’ αυτό και σε όποιες απορίες εκφράστηκαν από την ελληνική πλευρά σχετικά με τις συγκεκριμένες απόψεις, από το Πεντάγωνο έγιναν αναφορές και στις πρόσφατες επαφές του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όπου –όπως είναι γνωστό– «ψαλιδίστηκαν» οι ελπίδες της Ιερουσαλήμ σχετικά με την ανάγκη να μειωθεί δραστικά η πώληση αμερικανικών όπλων στην Αγκυρα, περιλαμβανομένων, βεβαίως, και των F-35 που ήδη διαθέτουν οι ισραηλινές δυνάμεις αμύνης.
Διπλωματικά η Αθήνα θα πρέπει τους επόμενους μήνες να διεξαγάγει έναν μακρύ αγώνα, προκειμένου να γίνει αντιληπτό για ποιους λόγους η Ελλάδα παραμένει ένας προνομιακός σύμμαχος που μπορεί να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή με τρόπο αποτελεσματικό.
Το γεγονός ότι πολλά θέματα που αφορούν την Τουρκία και τη στάση της σε διάφορα περιφερειακά μέτωπα γίνονται αντιληπτά από την Ελλάδα και το Ισραήλ υπό ένα κοινό πρίσμα, δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την Ουάσιγκτον, στην οποία, ωστόσο, πυρήνας παραμένει η προεδρική βούληση.
Και, όπως είναι γνωστό, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαθέτει άριστη προσωπική σχέση με τον κ. Τραμπ. Σε κάθε περίπτωση, το εντατικό διπλωματικό παιχνίδι πόρρω απέχει από την ολοκλήρωσή του.
Με βάση την προσέγγιση του αμερικανικού Πενταγώνου, δεν μπορεί πλέον να αποκλειστεί η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα.
Ως προς το αμιγώς ελληνικό σκέλος της προμήθειας των F-35, το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να πυκνώσουν οι επαφές σε επίπεδο υπουργείου Εθνικής Αμυνας με την εταιρεία Lockheed Martin, που κατασκευάζει τα F-35, καθώς πρόκειται για μια προμήθεια η οποία θα οδηγήσει σε σοβαρές αλλαγές στην ίδια τη λειτουργία της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.).
Πέρα από τις περιπλοκές που προκαλούνται στις σχέσεις της Αθήνας με την Αγκυρα με έμμεσους τρόπους, το επόμενο χρονικό διάστημα η κυβέρνηση θα πρέπει να διαχειριστεί και πιο διμερείς προτεραιότητες.
Ηδη τα τελευταία 24ωρα κατέστη σαφές ότι τα «ήρεμα νερά» αποτελούν για την Αγκυρα ουσιαστικά επέκταση του Πρακτικού της Βέρνης του 1976 για την υφαλοκρηπίδα, το οποίο η Αθήνα θεωρεί άκυρο.
Για την Τουρκία, πάντως, φαίνεται ότι θεωρείται απολύτως εν ισχύι, και η αντίληψη αυτή προκύπτει κατ’ αρχάς από τον τρόπο που αντέδρασε μετά την ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ), ουσιαστικά καταγγέλλοντας παραβίαση της Διακήρυξης των Αθηνών (Δεκέμβριος 2023), την οποία θεωρεί σαν ενός είδους επικαιροποίηση του Πρακτικού της Βέρνης.
Επιπλέον, τα τελευταία δύο 24ωρα, μερίδα του τουρκικού τύπου επανήλθε στις θεωρίες περί «αμφισβητούμενης κυριαρχίας» νησιών, με αφορμή αυτή τη φορά την επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Δένδια στο επιτηρητικό φυλάκιο της νήσου Παναγιάς στα ανατολικά των Οινουσσών. Ο κ. Δένδιας βρέθηκε από τη Μεγάλη Παρασκευή έως και την Κυριακή του Πάσχα σε σειρά μονάδων που βρίσκονται στην ελληνοτουρκική μεθόριο, από τη Νέα Βύσσα του Εβρου μέχρι τη νήσο Παναγιά και τη Λέσβο, σε μια σειρά επισκέψεων που είθισται να γίνονται τις εορταστικές αυτές ημέρες. Το πρόγραμμα του κ. Δένδια δεν διέφερε σημαντικά σε σύγκριση με επισκέψεις που έχουν κάνει την πασχαλινή περίοδο και άλλοι προκάτοχοί του στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Και οι επιθέσεις από τον τουρκικό Τύπο (κυρίως την εθνικιστική Sozcu) ήταν απολύτως αναμενόμενες.
