Το Κυπριακό σήμερα

της Δήμητρας Παπαλεοντίου

Η προεδρία Δημήτρη Χριστόφια τα τελευταία δυόμισι χρόνια στην Κύπρο αποτελεί αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση που έχει βιώσει ο τόπος από καταβολής της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα «έργα και οι ημέρες» του μας υπενθυμίζουν με τον χειρότερο τρόπο ότι η προσχώρηση του ΑΚΕΛ στο μέτωπο κατά του Σχεδίου Ανάν, το 2004, και η τότε στήριξη του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου, δεν ήταν έκφραση πολιτικής εντιμότητας, αλλά αποτέλεσμα της καθολικής εξέγερσης των ψηφοφόρων του κόμματος εναντίον της αρχικής απόφασης του πολιτικού γραφείου, η οποία ήταν υπέρ του «ναι», αλλά ανατράπηκε από τη βάση. Με αυτή τη μεθόδευση κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος, για να μας αποδείξει στη συνέχεια ότι αντιλαμβάνεται εαυτόν όχι ως συμμέτοχο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, αλλά ως ανερμάτιστο μονάρχη, διαχειριζόμενο τον τόπο κατά το δοκούν. Προσκολλημένος στην πάση θυσία διατήρηση ενός δήθεν καλού κλίματος στις διαπραγματεύσεις με την άλλη πλευρά, ουσιαστικά εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα, αλλά και την προσωπική του ματαιοδοξία να παραμείνει στην ιστορία ως «Πρόεδρος Λύσης», μη δυνάμενος να αντιληφθεί ότι η πολιτική του ανευθυνότητα ανέτρεψε όλα τα πολιτικά αναχώματα που είχε δημιουργήσει ο προκάτοχός του.

Σε μία εξοργιστικά επαναλαμβανόμενη επωδό, επιμένει να παρουσιάζει την Κύπρο ως μία –τάχα- πολυπολιτισμική κοινωνία, στην οποία όλοι πρέπει να συμβιώνουν ειρηνικά και ότι οι δύο κοινότητες είναι συνυπεύθυνες για ό,τι συνέβη στην Κύπρο, καλώντας μας μάλιστα, από το επίσημο βήμα του Συνεδρίου Αποδήμων, τον περασμένο Αύγουστο, να ζητήσουμε και εμείς «συγγνώμη» από την άλλη πλευρά, προκειμένου να «δούμε χαΐρι και να πάμε μπροστά». Έτσι λοιπόν προκάλεσαν οργή, αλλά όχι έκπληξη, οι προχθεσινές του δηλώσεις στο Ίδρυμα Μπρούκινγκς, στη Νέα Υόρκη, περί δύο μητέρων-πατρίδων, οι οποίες εισέβαλαν αμφότερες το 1974 στην Κύπρο, υιοθετώντας τις πάγιες τουρκικές θέσεις για την εισβολή. Είναι αδύνατο, στα πλαίσια της σύντομης αυτής εισήγησης, να απαριθμήσουμε όλα τα πολιτικά ατοπήματα του Χριστόφια, γι’ αυτό θα επικεντρωθούμε στα πιο κρίσιμα.

Στο επίπεδο των δικοινοτικών συνομιλιών, προχώρησε σε μονομερείς παραχωρήσεις, χωρίς κανένα αντάλλαγμα, αποσαφηνίζοντας πως ενδιαφέρεται πρώτα για λύση και μετά για το τι είδους λύση θα είναι αυτή.

Ως εκ τούτου:
1. Έχει αποδεχθεί πλήρως τη διζωνικότητα, δηλαδή τη διάλυση της σημερινής Κυπριακής Δημοκρατίας και υποκατάστασή της από ένα συνομοσπονδιακό μόρφωμα που θα συνίσταται στην ύπαρξη δύο κρατιδίων, με εγγυημένη καθαρή πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας γης εντός της περιοχής της (1).
2. Στηριζόμενος στη βάση της πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων και όχι της σχέσης πλειοψηφίας-μειοψηφίας, παραχώρησε στην άλλη πλευρά την περιβόητη «εκ περιτροπής προεδρία», δηλαδή την εναλλαγή Έλληνα και Τούρκου στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας με στάθμιση ψήφου, παρ’ ό,τι οι Τουρκοκύπριοι ανέρχονται σήμερα μόνο στο 8-9% του πληθυσμού, μαζί δε με τους παράνομους εποίκους φθάνουν στο 30-35%. Με βάση την πρόταση αυτή, οι πολίτες της Ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας στο σύνολό τους θα μπορούν να ψηφίζουν για δύο υποψηφίους (προέδρους), Ελληνοκύπριο και Τουρκοκύπριο. Ο πρώτος θα εκλέγεται στη βάση της αρχής «ένας πολίτης-μία ψήφος», αλλά το σύνολο των ελληνοκυπριακών ψήφων για την εκλογή του Τουρκοκύπριου (ή έποικου), θα βαρύνει μόνο σε ποσοστό 20%, έτσι ώστε να έχει το ίδιο συλλογικό βάρος με το σύνολο των τουρκοκυπριακών ψήφων για την εκλογή του Ελληνοκύπριου.
3. Τέλος, ένα από τα τραγικότερα λάθη της κυβέρνησης Χριστόφια ήταν η εκ των προτέρων και άνευ ανταλλαγμάτων αποδοχή παραμονής και νομιμοποίησης 50.000 Τούρκων εποίκων, κατά προκλητική περιφρόνηση της λαϊκής εντολής για «Δίκαιη Λύση» χωρίς παραμονή εποίκων, αφού, σύμφωνα με δημοσκόπηση, τον περασμένο Φεβρουάριο, οι πολίτες κατά 77% (και ποσοστό 53% του κυβερνώντος ΑΚΕΛ) αρνούνται την παραμονή 50.000 εποίκων, έστω κι αν αυτή θα σήμαινε την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό!
4. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Χριστόφιας επανέφερε πριν ένα μήνα την πρότασή του περί παραμονής 50.000 εποίκων στις προτάσεις της πλευράς μας στο περιουσιακό, όπου, μεταξύ άλλων, προτείνουμε ότι οι έποικοι όχι μόνο δεν θα καταβάλουν οι ίδιοι αποζημιώσεις για την παράνομη χρήση των περιουσιών μας, αλλά θα έχουν δικαίωμα να εγείρουν και απαίτηση για περιουσίες που τυχόν χρησιμοποιούν! Δίνεται το δικαίωμα στον σημερινό χρήστη κατοικίας (Τουρκοκύπριο, παράνομο Τούρκο έποικο, ή άλλης εθνικότητας πρόσωπο) να αμφισβητήσει το δικαίωμα του ιδιοκτήτη σε αποκατάσταση, εάν πείσει τη λεγόμενη «επιτροπή περιουσιών» ότι η μεταστέγασή του θα του «δημιουργήσει δυσανάλογα νέα δεινά», ενώ οι αποφάσεις της «επιτροπής» αυτής δεν θα μπορούν να αμφισβητηθούν δικαστικά. Δημιουργείται κατηγορία περιουσιών που με ακαθόριστα κριτήρια μπορούν να κριθούν ως «πρακτικά αδύνατο να αποκατασταθούν», ενώ, σε περιπτώσεις που έχει υπάρξει «βελτίωση» ή «ανάπτυξη» εντός μίας περιουσίας, ο νόμιμος ιδιοκτήτης της θα πρέπει να καταβάλει χρηματική αποζημίωση προς τον παράνομο κάτοχο. Εάν δε η «βελτίωση» αφορά σε ανέγερση κατοικίας (όπως στην περίπτωση Όραμς), τότε η αποκατάσταση και η συνεπαγόμενη κατεδάφιση της παράνομης οικοδομής φαίνεται να αποκλείεται. Εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η «απόφαση Όραμς» του ΔΕΚ, τον Απρίλιο 2009 (αφορούσε σε ζεύγος Άγγλων που αγόρασαν παράνομα προσφυγική γη, στην οποία ανήγειραν πολυτελή κατοικία), θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρό διαπραγματευτικό μέσο για μας, αφού κατοχύρωνε την ιδιοκτησία ως θεμελιώδη αρχή της Ε.Ε. και καθιστούσε τις αποφάσεις κυπριακών δικαστηρίων ως έχουσες ισχύ σε ολόκληρη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας (δηλαδή και στα κατεχόμενα) και δεσμευτικές για όλα τα κράτη-μέλη. Πλην όμως, οι συστηματικές μεθοδεύσεις των Τούρκων, σε συνεργασία με αξιωματούχους του Ο.Η.Ε., οδήγησαν στην έκδοση της γνωστής απόφασης του ΕΔΑΔ, με την οποία οι Ε/Κ που επιθυμούν να κινηθούν νομικά κατά της Τουρκίας, κλήθηκαν να προσφεύγουν στην «επιτροπή αποζημιώσεων» των Κατεχομένων και ακολούθως στο λεγόμενο «ανώτατο διοικητικό δικαστήριο» των Τ/Κ, ενώ παροτρύνονται να περιμένουν την πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού για τη ρύθμιση του περιουσιακού τους ζητήματος! Με την παρέμβαση των ίδιων κύκλων και την ανοχή της δικής μας πλευράς, απαλείφθηκε η αναφορά στην απόφαση Όραμς από την έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, τον Μάιο-Ιούνιο 2009, ενώ τη χαριστική βολή έδωσε η κυπριακή κυβέρνηση, που διά του εκπροσώπου της δήλωσε ότι δεν στηρίζει προώθηση της διαδικασίας εναντίον των Όραμς για κατεδάφιση των υποστατικών που έχτισαν παράνομα στην περιουσία του Αποστολίδη, στην Κερύνεια.

Η σκανδαλώδης εξυπηρέτηση των τουρκικών συμφερόντων από αριθμό αξιωματούχων του Ο.Η.Ε. αποδεικνύεται –μεταξύ άλλων– από σειρά εγγράφων και ντοκουμέντων που περιέχονται στο βιβλίο Σημαδεμένη Τράπουλα που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Κύπρο. Ο Ειδικός Απεσταλμένος του Ο.Η.Ε. για το Κυπριακό, κ. Ντάουνερ, φέρεται να εργάζεται ταυτόχρονα για βρετανική εταιρεία συλλογής πληροφοριών (Hakluyt & Co), που ιδρύθηκε το 1995 από δύο πρώην αξιωματούχους της βρετανικής υπηρεσίας αντικατασκοπίας (ΜΙ6). Περαιτέρω, η ομάδα Ντάουνερ αντιμετωπίζει τους Ε/Κ (πολιτικούς, πανεπιστημιακούς, ιεράρχες, μέσα ενημέρωσης κ.λπ.) στη βάση της τοποθέτησής τους απέναντι στο σχέδιο Ανάν, διαχωρίζοντάς τους σε «φιλελεύθερους» και «απορριπτικούς», διατηρώντας ιδιαιτέρως στενές σχέσεις με τους πρώτους (μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του ΔΗ.ΣΥ. Νίκος Αναστασιάδης). Θεωρεί πως η Τουρκία δεν πρέπει να θεωρείται ως «μέρος του προβλήματος», αλλά ως «μέρος της λύσης», ενώ το μοναδικό πρόβλημα γι’ αυτούς είναι οι άνθρωποι που είχαν διαφωνήσει με το σχέδιο Ανάν το 2004, οι οποίοι πρέπει με κάθε τρόπο να «νικηθούν». Είναι δε χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε ο ίδιος ο Ντάουνερ στην αξιωματούχο Σόνια Μπάχμαν, όταν πληροφορήθηκε τη διοργάνωση συλλαλητηρίου με τη συμμετοχή του Γερ. Αρσένη και του Βάσου Λυσσαρίδη για την πέμπτη επέτειο του «όχι» στο σχέδιο Ανάν, λέγοντας ότι, «Τώρα θα πρέπει να νικήσουν εμένα. Δεν θα το πετύχουν».

Η επίσημη επιβεβαίωση της σκοπούμενης απενοχοποίησης της Τουρκίας έναντι της Κύπρου ήρθε από την Αμερικανίδα βοηθό υπουργό Εξωτερικών για ευρωπαϊκά ζητήματα, Ελίζαμπεθ Τζόουνς στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανο-Τουρκικής Ένωσης (American-Turkish Association Conference) στην Ουάσιγκτον το 2005, αφού είχε προηγηθεί ο «εξαγνισμός» της Τουρκίας με τη θετική στάση στο σχέδιο Ανάν ένα χρόνο πριν. Εξήγησε λοιπόν στο ακροατήριό της, πως η Κύπρος ήταν ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα για την Αμερική, η οποία επιθυμούσε να αλλάξει η εικόνα της Τουρκίας σε σχέση με το Κυπριακό. Η Τουρκία θα έπρεπε πλέον να αντιμετωπίζεται ως το «καλό παιδί», επειδή η Κύπρος, με ή χωρίς λύση, δε θα έπρεπε να συνιστά εμπόδιο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Έτσι λοιπόν, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι και η βεβαιότητα του Τούρκου υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς, πριν από μερικές μέρες, σε ομιλία του στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής: Εν ολίγοις προεξόφλησε τη θετική ευρωπαϊκή αξιολόγηση της Τουρκίας τον Δεκέμβριο, αναφορικά με τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνοντας ειρωνικά ότι «από το 2002 προσπαθούμε να λύσουμε το κυπριακό πρόβλημα. Ισχυριζόμασταν ότι θα είμαστε ένα βήμα μπροστά, αλλά τώρα αισθανόμαστε ότι είμαστε μίλια μπροστά».

Ενώ λοιπόν η Τουρκία απενοχοποιείται διεθνώς με τη συνδρομή της κυπριακής κυβέρνησης, στο εσωτερικό καλλιεργείται ένα κλίμα ενοχοποίησης του λαού, ως συνυπαίτιου για την κυπριακή τραγωδία και ως εκ τούτου υποχρεωμένου να αποδεχθεί οποιαδήποτε απαράδεκτη λύση του προσφερθεί, ενώ το ενδεχόμενο αποχώρησης από τις καταστροφικές συνομιλίες εκλαμβάνεται από το ΑΚΕΛ σχεδόν ως ύβρις. Τον κυβερνητικό μηχανισμό στηρίζει με την προκλητική του ανοχή ο πρόεδρος του ΔΗ.ΚΟ. και πρόεδρος της Βουλής, κ. Κάρογιαν, αρνούμενος πεισματικά να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό, παρά τη ρητή αντίθεση της πλειονότητας των ψηφοφόρων και πλειάδας υψηλόβαθμων στελεχών του κόμματος, ενώ η ΕΔΕΚ αποχώρησε ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο, λόγω σοβαρών διαφωνιών στους χειρισμούς επίλυσης του Κυπριακού.

Πέρα από τους ψηφοφόρους και υποστηρικτές του ΑΚΕΛ, οι οποίοι απολαμβάνουν, λιγότερο ή περισσότερο, τα οφέλη της κρατικής εξουσίας, εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες προσωπικού βολέματος, η συντριπτική πλειοψηφία του λαού διαφωνεί με τους χειρισμούς Χριστόφια, όπως αποδεικνύεται από σειρά δημοσκοπήσεων. Έτσι, βάλλεται με κάθε δυνατό μέσο, προκειμένου να μεταπεισθεί. Ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά αναφέρονται τα ακόλουθα παραδείγματα:

ΠΑΙΔΕΙΑ: Οι προωθούμενες «μεταρρυθμίσεις» στη μέση και δημοτική εκπαίδευση στοχεύουν στην αποξένωση των μαθητών από την ελληνική ιστορία του τόπου και τη δημιουργία νεο-Κύπριων πολιτών με αμβλυμένη ιστορική μνήμη. Έτσι, η ειδική αναφορά στη Γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων έχει απαλειφθεί από τη διδακτέα ύλη, ο αγώνας της ΕΟΚΑ μετονομάζεται πλέον «αντιαποικιακός» αντί «απελευθερωτικός», η θεματική ενότητα της Τουρκοκρατίας μετονομάζεται σε «Η Κύπρος υπό οθωμανική κυριαρχία» και ως διδακτικός στόχος της θεματικής ενότητας καθορίζονται «οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες για τις δύο μεγάλες εθνοτικοθρησκευτικές ομάδες του νησιού» (!), με την καινοφανή εισαγωγή της πλήρους ιστορικής εξίσωσης των δύο κοινοτήτων. Ο δε ανεκδιήγητος υπ. Παιδείας, κ. Αντρέας Δημητρίου, δήλωνε μόλις προχθές, στη συνάντηση διαλόγου και εργασίας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, στους Δελφούς, ότι το «βαθύ κράτος» της Κύπρου, που διαπλέκεται με τις δυσκολίες της ιστορίας της Κύπρου και την Εκκλησία, προκαλεί μεγάλες δυσκολίες στη μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση και ο ίδιος!

ΣΤΡΑΤΟΣ: Από την εκπαίδευση των στρατιωτών έχουν αφαιρεθεί όλα τα συνθήματα που μιλούν για απελευθέρωση της κατεχόμενης κυπριακής γης και όποιος τα εκφωνήσει ή τα διδάξει στους νεοσύλλεκτους τιμωρείται. Αντί των συνθημάτων απελευθέρωσης εκφωνούνται ανώδυνα συνθήματα για τον λόχο, τη μονάδα και το όπλο που υπηρετούν οι στρατιώτες. Πρωτοφανής δε ήταν και η κυβερνητική παρέμβαση στον σημαιοστολισμό της λεωφόρου όπου διεξήχθη η πρόσφατη παρέλαση για την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας: για πρώτη φορά, τον στολισμό μόνο της συγκεκριμένης λεωφόρου ανέλαβε –με παρέμβασή του– το ΓΕΕΦ και το υπουργείο Άμυνας, προκειμένου να μην αναρτηθεί καμία ελληνική σημαία μαζί με τις κυπριακές, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια.

Παράλληλα, ο κυβερνητικός μηχανισμός προχωρεί σε στοχευμένες πολιτικές –και άλλες– επιθέσεις κατά αντιφρονούντων, προκειμένου να εξουδετερώσει πολιτικά και να στιγματίσει κοινωνικά όσες προσωπικότητες με κύρος ή επιρροή επικρίνουν τον κ. Χριστόφια για τις καταστροφικές υποχωρήσεις του. Πρόσφατο παράδειγμα ο πολύμηνος διασυρμός του δικηγόρου, αρθρογράφου και μπλόγκερ, Ξενή Ξενοφώντος, στο σπίτι του οποίου εισέβαλε η κυπριακή αστυνομία κατάσχοντας τους προσωπικούς υπολογιστές του ίδιου και της συζύγου του, αλλά και οι μέσω ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών παρεμβάσεων επιθέσεις και διασυρμός του διακεκριμένου νομικού και συγγραφέα Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, ενός εκ των τριών συγγραφέων του βιβλίου Σημαδεμένη Τράπουλα.

Τέλος, η εμπάθεια του κ. Χριστόφια και των ενεργουμένων του δεν εξαντλείται, δυστυχώς, στους Ε/Κ. Τα μέλη του τουρκοκυπριακού κόμματος Νέα Κύπρος (YKP) και διαφόρων τουρκοκυπριακών αριστερών ομάδων κατήγγειλαν με επιστολή τους στην Καθημερινή Κύπρου ότι, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για την Ημέρα Ειρήνης στη νεκρή ζώνη, την 1η Σεπτεμβρίου, μέλη της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας, που ελέγχεται από το ΑΚΕΛ, τους απείλησαν και τους επιτέθηκαν φραστικά προκειμένου να κατεβάσουν ένα πανό που έφερε το σύνθημα «Διαμαρτυρόμαστε για την κατοχή», με το πρόσχημα ότι θέτει σε κίνδυνο το μέλλον των δικοινοτικών κινητοποιήσεων, ενώ επιστράτευσαν και στρατιώτες των Ην. Εθνών προκειμένου να απομακρύνουν το συγκεκριμένο πανό από τον χώρο της εκδήλωσης και να επιβάλουν ποια πανό και ποια συνθήματα θα επιτρέπονταν.