Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr
Το ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας Kemal Kılıçdaroğlu έχει ήδη καλύψει μέσα σε δέκα ημέρες το ένα τρίτο των 432 χιλιομέτρων της “Πορείας Δικαιοσύνης” που ξεκίνησε, επικεφαλής χιλιάδων ανθρώπων, στις 15 Ιουνίου, από την Άγκυρα προς την Κωνσταντινούπολη, είναι οπωσδήποτε κάτι το ασυνήθιστο. Αλλά βέβαια δεν είναι συνηθισμένο και το γεγονός ότι στην Τουρκία μπορεί να φυλακιστεί ένας βουλευτής του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης με την κατηγορία της κατασκοπείας.
Η καταδίκη στις 14 Ιουνίου του βουλευτή του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Enis Berberoğlu σε 25ετή κάθειρξη και ο άμεσος εγκλεισμός του στις φυλακές του Maltepe στην Κωνσταντινούπολη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Ήδη οι συμπρόεδροι του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) Selahattin Demirtaş και Figen Yüksekdağ και καμιά δεκαριά βουλευτές του βρίσκονται στην φυλακή, μετά την άρση την άνοιξη του 2016 της ασυλίας όλων των βουλευτών για τους οποίους εκκρεμούσαν διώξεις. Το γεγονός μάλιστα ότι το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου διεξήχθη με το HDP σε κατάσταση ημι-παρανομίας αποτέλεσε, κατά πολλούς, καθοριστικό παράγοντα για την οριακή επικράτηση του “Ναι” στη συνταγματική μεταρρύθμιση. Όμως η καταστολή του κουρδικού κινήματος αποτελεί μία “παράδοση” της τουρκικής δημόσιας ζωής. Η αξιοποίηση αντίστοιχων μεθόδων εναντίον του κόμματος που ίδρυσε ο Kemal Atatürk αποτελεί παραβίαση κόκκινης γραμμής.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστική και η υπόθεση που οδήγησε στην φυλακή τον Berberoğlu. Ο βουλευτής (δημοσιογράφος το επάγγελμα και άλλοτε διευθυντής της Hurriyet) κατηγορείται ότι προώθησε στον διευθυντή της Cumhuriyet, τον εγκατεστημένο πλέον στη Γερμανία Can Dundar, βίντεο των φορτηγών των μυστικών υπηρεσιών (MIT) που μετέφεραν οπλισμό στους αντάρτες της Συρίας και καθηλώθηκαν στα σύνορα από Τούρκους τελωνειακούς τον Ιανουάριο του 2014, εποχή κατά την οποία εκδηλώθηκε σε όλη της την ένταση η σύγκρουση του δικτύου του ιεροκήρυκα Fethullah Gülen με τον Tayyip Erdoğan.
Η όλη υπόθεση αποτελεί πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους κυβερνώντες να παρουσιάσουν το CHP ως συνεργαζόμενο με το “τρομοκρατικό” δίκτυο του Gülen. Και αυτό ακριβώς έπραξε ο Erdoğan σπάζοντας τη σιωπή του στις 17 Ιουνίου ως προς την πορεία του Kılıçdaroğlu, την οποία χαρακτήρισε “μη νόμιμη”. Μάλιστα παρομοίασε τους συμμετέχοντες στην “Πορεία Δικαιοσύνης” της αντιπολίτευσης με τους επίδοξους πραξικοπηματίες του περσινού Ιουλίου, λέγοντας ότι οι Γκιουλενιστές είχαν τα F-16 και τα τεθωρακισμένα ενώ ο Kılıçdaroğlu χρησιμοποιεί ως όπλο την πορεία. Προειδοποίησε μάλιστα τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που συμμετέχουν ότι “παραβιάζουν το Σύνταγμα” και κάποια στιγμή θα αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη.
Πρόκειται για την ίδια αντίληψη περί… διάκρισης των εξουσιών (για να θυμηθούμε τις κοινές δηλώσεις του Binali Yıldırım με τον Αλέξη Τσίπρα) που οδήγησε τον Erdoğan να υποστηρίζει δημόσια ότι από τους 177 δημοσιογράφους που κρατούνται στην Τουρκία μόνο δύο διαθέτουν δημοσιογραφικές ταυτότητες και οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν αφορούν τρομοκρατική δράση. Οι πρόεδροι των δημοσιογραφικών ενώσεων απάντησαν ότι οι περισσότεροι κρατούμενοι δημοσιογράφοι δεν ξέρουν καν ποιες κατηγορίες αντιμετωπίζουν.
[Ακόμη μεγαλύτερη ποινή από του Berberoğlu, αντιμετωπίζουν, στην λεγόμενη δίκη του “μιντιακού σκέλους της γκιουλενικής τρομοκρατικής οργάνωσης”, η 73χρονη δημοσιογράφος και συγγραφέας (πρώην βουλευτίνα και πρώην συνεργάτης της Sabah) Nazlı Ilıcak, που κρατείται από τον Ιούλιο, καθώς και οι αδελφοί Ahmet και Mehmet Altan, ιδρυτής της εφημερίδα Τaraf και γνωστός συγγραφέας αντιστοίχως, που κατηγορούνται για ιδεολογική προετοιμασία του πραξικοπήματος, λόγω απόψεων που εξέφρασαν πριν από την εκδήλωσή του σε τηλεοπτικό talk show…]
Αλλά και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Nurettin Canikli υποστήριξε ότι το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα από τη μια προσπαθεί να επηρεάσει το έργο της δικαιοσύνης και από την άλλη υποστηρίζει την “τρομοκρατική οργάνωση του Gülen”. Το γεγονός ότι οι πληροφορίες που ο Berberoğlu διοχέτευσε στην Cumhuriyet πιθανότατα προέρχονταν από γκιουλενιστές κρατικούς λειτουργούς ελεγχόμενους βοηθά στην συσπείρωση των οπαδών του κυβερνώντος κόμματος απέναντι στην “Πορεία Δικαιοσύνης”.
Ο δε πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Devlet Bahçeli, πιστός στην πολιτική ουράς που ακολουθεί έναντι του Erdoğan, υποστήριξε ότι η “Πορεία Δικαιοσύνης” δυσφημίζει τη χώρα στο εξωτερικό.
Πάντως, το γεγονός ότι στην τελευταία συνεδρίαση του ανώτατου συλλογικού οργάνου του κυβερνώντος κόμματος αποφασίσθηκε να κρατηθούν εντέλει χαμηλοί τόνοι, ενώ παράλληλα παραγγέλθηκαν γκάλοπ για την απήχηση της “Πορείας Δικαιοσύνης” στην κοινή γνώμη, είναι ενδεικτικό μιας κάποιας αμηχανίας.
Για τον Kılıçdaroğlu, ο οποίος φέρει το παρωνύμιο “Γκάντι” λόγω μιας φυσικής ομοιότητας με τον πατέρα της ινδικής ανεξαρτησίας, η υιοθέτηση μεθόδων κινητοποίησης πρωτόγνωρων για το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αποτελεί έναν τρόπο να επιβεβαιώσει εσωκομματικά την ηγεσία του, σε μια δύσκολη συγκυρία, όπως δείχνει και η παραίτηση τον Μάιο της αντιπροέδρου Selin Sayek Böke. Ευρύτερα, το ερώτημα για τον Kılıçdaroğlu είναι αν μετά το οριακό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και τα λοιπά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κυβερνώντες θα καταφέρει να ανανεώσει την φυσιογνωμία της αντιπολίτευσης και να οδηγήσει το μέτωπο του “Όχι” ενιαίο στις εκλογές του 2019.
Ο ίδιος βρέθηκε να εορτάζει εν πορεία την λήξη του Ραμαζανιού και να πραγματοποιεί στην άκρη του δρόμου την τακτική συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του. Η συνθηματολογία του όλη στρέφεται γύρω από την ιδέα μιας “Τουρκίας χωρίς εντάσεις”, όπου θα είναι δυνατή η αρμονική συμβίωση διαφορετικών πολιτικών-πολιτισμικών ρευμάτων.
Βραχυπρόθεσμα, πάντως, παραμονεύει η πρώτη επέτειος του αποτυχημένου πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, το οποίο ο Kılıçdaroğlu επιμένει να αποκαλεί “ελεγχόμενο” – παραβιάζοντας έτσι μια “κόκκινη γραμμή” που ίσως εξηγεί και τη στάση του Erdoğan.
