του Μανώλη Εγγλέζου-Δεληγιαννάκη www.metotoufekikaitilyra.wordpress.com
Οι επέτειοι σημαντικών στιγμών της Ιστορίας μας είναι κομβικές για πολλούς λόγους: Δεν επιτρέπουν στη λήθη να σκεπάσει το γεγονός· κι όταν η λήθη υποχωρεί, αποκαλύπτεται η α-λήθεια, η πραγματικότητα δηλαδή που απειλεί η λήθη. Ακόμα, η επίκληση και αναστοχασμός τέτοιων στιγμών, λειτουργούν ως παράδειγμα, όχι μόνο ως υπόμνηση. Επομένως εμπνέουν τους νεότερους, και τους θέτουν στόχους να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους παλιούς. Το διαχρονικό «άμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες» των Σπαρτιατών.
Η Μάχη της Κρήτης, αλλά και η διαρκής αντίσταση που ακολούθησε όσο κρατούσε η Κατοχή, ήρθε σα φυσική συνέχεια αυτών που ο λαός μας στην Κρήτη είχε συνηθίσει να κάνει για αιώνες ξένης κατοχής: Αντίσταση, ανυπακοή, επιμονή στην ιδιοπροσωπία του. Και στην Κρήτη και στις υπόλοιπες σκλαβωμένες ελληνικές περιοχές, η ησυχία δεν ήταν χαρακτηριστικό των υπόδουλων.
Το Μάιο του 1941, ο (καθόλου) άμαχος πληθυσμός, ηλικιωμένοι, παιδιά, γυναίκες, αντιστάθηκαν στο Γερμανό κατακτητή. Και μετά συνέχισαν οι ένοπλες αντάρτικες ομάδες, με τη συμβολή και στήριξη όλου του πληθυσμού, κατάσταση που θα επαναληφθεί στην Κύπρο λίγα χρόνια αργότερα.
Η Μάχη της Κρήτης και η σύνολη αντίσταση των Κρητικών στη γερμανοκατοχή, εντάσσεται στο αντιστασιακό πνεύμα του λαού μας και αποτελεί συνέχειά του. Σίγουρα μας κάνει να νοιώθομε άβολα σήμερα, κι εμάς και όσους προσπαθούν να τη φέρουν στα μικρά τους μέτρα.
Οι Γερμανοί, προσπάθησαν να αμαυρώσουν τον αγώνα των πρακτικά άοπλων μαχητών που τους εξέθεσε. Δεν πάει πολύς καιρός που βραβεύαμε ένα Γερμανό καθηγητή που έγραφε πως δεν ακολούθησαν τους κανόνες της ιπποσύνης οι ηλικιωμένοι κι οι γυναίκες που πάλευαν, κι ότι έκαναν βαρβαρότητες στους επιτιθέμενους! Πάλι καλά που ανακαλέσαμε το βραβείο που του δώσαμε.
Μια γενικότερη προσπάθεια των Γερμανών είναι και ο διαχωρισμός μεταξύ των (καλών) Γερμανών και των (κακών) Ναζί: τα αίσχη στο Β’ παγκόσμιο πόλεμο τα έκαναν οι Ναζί, άρα η Γερμανία δεν έχει ευθύνες. Αυτό αποτελεί και επιχείρημα που προβάλλουν όλο και πιο συχνά στη συζήτηση για τις πολεμικές αποζημιώσεις, υιοθετείται δε κι εδώ από κάποιους καλοπροαίρετους, καθώς του προσδίδουν μιαν ιδεολογική χροιά και παραβλέπουν τη σκοπιμότητα. Το σίγουρο είναι ότι και δημοκρατία να είχε η Γερμανία τότε, πάλι αντίσταση θα κάνανε οι Κρητικοί. Το κριτήριο δεν ήταν τα πολιτικά τους φρονήματα, αλλά η θέση τους ως κατακτητές.
Αλλά αυτούς που κάνει να νοιώθουν άβολα περισσότερο από τον καθένα το παράδειγμα της Μάχης της Κρήτης, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Που έχομε χάσει το αντιστασιακό μας ήθος· που έχομε χάσει, πριν απ’ αυτό, την αξιοπρέπειά μας, υφιστάμενοι προσβολές και απειλές από εχθρούς που πάντα ήταν δυνατότεροι, αλλά που τώρα τους βοηθούμε να ενισχυθούν.
Πού είναι το αντιστασιακό ήθος των άμαχων μαχητών της Κρήτης όταν υποκλίνεται ο υπουργός εξωτερικών στον Ερντογάν και δηλώνει πως δεν τον πειράζει αν χαρακτηριστεί μειοδότης προκειμένου να αποφύγει τον πόλεμο; Πού είναι η αποφασιστικότητα των άοπλων να πολεμήσουν και με γυμνά τα χέρια, όταν υποκύπτομε στις απειλές και δεν επεκτείνομε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 μίλια; Ποιαν έμπνευση άραγε δίδει η μάχη της Κρήτης σε αυτούς που δεν τολμούν να βγουν έξω από τα 6 μίλια για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και μιλούν για ήρεμα νερά; Που βρίσκεται η αξιοπρέπεια των ελεύθερων πολιορκημένων του νησιού στους νεότερους που υπογράφουν σύμφωνα φιλίας με την Τουρκία και την ξεπλένουν στο διεθνή παράγοντα;
Ποιος θεσμικός αντιπολιτευτικός λόγος αρθρώνεται απέναντι στην απεμπόληση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων; Να ένα λαμπρό πεδίο δόξης για τη Βουλή, που όμως εδώ δείχνει μιαν ομοψυχία στην υποχωρητικότητα και τον κατευνασμό.
Και πού βρίσκεται σήμερα η κοινωνία, η ίδια που τότε εξεγέρθηκε, να αντισταθεί στα παραπάνω; Να υποχρεώσει την κυβέρνηση να προασπίσει τα δικαιώματά μας, και την αντιπολίτευση να θέσει τα ζητήματα; Πιθανόν από εκεί να ξεκινούν όλα, από την αδιαφορία εμάς των ίδιων, την αποφυγή αντιμετώπισης μιας δύσκολης πραγματικότητας που όμως έρχεται ορμητικά και θα προσκρούσομε σ’ αυτήν απροετοίμαστοι.
Επομένως, η επέτειος της Μάχης της Κρήτης λειτουργεί ως άλλοθι, όχι ως εφαλτήριο για εμπέδωση του μηνύματός της και συνέχιση του αγώνα αυτού. Θυμόμαστε ποιοι ήμασταν για ένα βράδυ και γυρνούμε ξανά στη μιζέρια μας. Αυτό όμως έχει κοντινή ημερομηνία λήξεως…
