Υπουργείο Παιδείας και συνδικαλιστικό κίνημα
Του Τάσου Χατζηαναστασίου φιλόλογου στο ΕΠΑΛ Ναυπλίου από τη Ρήξη φ. 96
«Υπάρχουν άραγε εδώ που συντελείται το πέρασμα του αγέρα, της βροχής και της φθοράς;» (Γιώργος Σεφέρης, ο βασιλιάς της Ασίνης)
Αν κάτι χαρακτηρίζει τη φετινή σχολική χρονιά, είναι η απόλυτη σύγχυση. Σύγχυση που προκαλείται από τις απανωτές πρωτοβουλίες, νομοθετικές και διοικητικές, του υπουργείου Παιδείας, που λειτουργώντας προφανώς κάτω από την ασφυκτική πίεση των χρονοδιαγραμμάτων των δανειστών, έχει βαλθεί να προχωρήσει σε μία ριζική αναδιοργάνωση του συνόλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς όμως να διαθέτει ούτε τον απαραίτητο μηχανισμό, ούτε τον αναγκαίο χρόνο, αλλά, καταπώς φαίνεται, ούτε καν τη στοιχειώδη ικανότητα για κάτι τέτοιο!
Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση επιχειρεί, στο πλαίσιο του περιορισμού του Δημοσίου συνολικά,
• να περικόψει θέσεις καθηγητών και να κλείσει σχολεία
• να επιβάλει, για μία ακόμη φορά μετά την αποτυχημένη απόπειρα Αρσένη, τον περιορισμό της γενικής παιδείας προς όφελος της κατάρτισης
• να απαλλαγεί από διάφορες ειδικότητες εκπαιδευτικών που διορίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες
• να εκχωρήσει τμήμα της πίτας της επαγγελματικής εκπαίδευσης στους ιδιώτες, και τέλος,
• να περιορίσει τον ρόλο των αιρετών και του συνδικαλισμού γενικότερα, κάνοντας το πλαίσιο ολοένα πιο αυταρχικό.
Έτσι, επιχειρεί να καταστήσει πιο αυστηρούς τους όρους προαγωγής στις διάφορες τάξεις του γενικού λυκείου, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει δραστικά τα μαθήματα γενικής παιδείας, με πιο χαρακτηριστικό τον περιορισμό του μαθήματος της ιστορίας, σε μία ώρα και μόνο στην Α’ τάξη, στα επαγγελματικά λύκεια. Παράλληλα, ιδρύει τις Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης στη θέση των ΕΠΑΣ, χωρίς μαθήματα γενικής παιδείας, στις οποίες θα μπορούν να εγγράφονται οι απόφοιτοι των γυμνασίων.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι, λίγες μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, δεν είναι ακόμη γνωστό με ποιο καθεστώς θα λειτουργήσει η πρώτη τάξη στα γυμνάσια, τα γενικά λύκεια και τα ΕΠΑΛ – ενώ με μία υπογραφή καταργήθηκαν οι ΕΠΑΣ – με ποιο ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα, με τι βιβλία, με ποιους καθηγητές και ποιους μαθητές! Οι αποσπάσεις από νομό σε νομό δεν έχουν αποφασιστεί ακόμη και χιλιάδες εκπαιδευτικοί είναι στην κυριολεξία με τις βαλίτσες τους σε ξενοδοχεία και… κάμπινγκ, περιμένοντας να μάθουν σε ποιο μέρος της Ελλάδας θα εργαστούν φέτος. Παράλληλα, χιλιάδες μαθητές περιμένουν να δουν σε τι είδους σχολείο ή σχολή θα ακολουθήσουν την επαγγελματική ειδικότητα που επιθυμούν, την ίδια στιγμή που αναμένεται με βεβαιότητα πως τις επόμενες μέρες θα ανακοινωθεί πως «πλεονάζουν» χιλιάδες καθηγητές, στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πολιτικής του υπουργείου.
Σε ό,τι αφορά τους καθηγητές, όλη αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε πολυδιάσπαση καθώς δεν θίγονται το ίδιο όλες οι ειδικότητες και όλοι οι καθηγητές από τα κυβερνητικά μέτρα. Έτσι, ένα κομμάτι επιλέγει τη σιωπή και την αδράνεια είτε επειδή θεωρεί πως έχει εξασφαλίσει τουλάχιστον ένα μίνιμουμ εργασιακής και μισθολογικής ασφάλειας, είτε επειδή βλέπει πως δεν υπάρχει κάποια πειστική εναλλακτική λύση. Πιο σοβαρό παράγοντα, ωστόσο, αποτελεί το ότι η ελληνική κοινωνία συνολικά έχει χάσει το συλλογικό αγωνιστικό ήθος που χαρακτήριζε παλιότερες εποχές. Άλλο κομμάτι των εκπαιδευτικών, συνήθως το πιο αξιόλογο, θέλει να αντιδράσει και προσέρχεται σε οριακά μαζικές συνελεύσεις. Στις συνελεύσεις των … προθύμων φαίνεται πως υπερψηφίζεται πανελλαδικά η πρόταση των ΣΥΝΕΚ (ΣΥΡΙΖΑ) και των Παρεμβάσεων (εξωκοινοβουλευτική αριστερά) για απεργία διαρκείας, μαζί με άλλους κλάδους, όχι όμως χωρίς έντονο σκεπτικισμό και πολλές αμφιβολίες για την επιτυχία του εγχειρήματος. ΔΑΚΕ, ΠΑΣΚ και ΠΑΜΕ δεν φαίνεται πως προκρίνουν την απεργία διαρκείας πιθανότατα με το σκεπτικό πως οι «αγώνες» αυτό το διάστημα εντάσσονται σε μία γενικότερη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, που επενδύει τελευταία σε μία «κοινωνική έκρηξη», αλλά και γιατί η βάση τους δεν έχει επιθυμεί τους ηρωισμούς. Σ’ αυτό το τελευταίο στηρίζεται και η βεβαιότητα του υπουργείου πως δεν θα υπάρξουν προβλήματα στην έναρξη της σχολικής χρονιάς. Τα μηνύματα που παίρνει από τη φιλική του ΔΑΚΕ, αλλά και το έμπειρο ΠΑΜΕ είναι πως δύσκολα θα επιτευχθεί μαζική συμμετοχή σε οποιαδήποτε κινητοποίηση.
Το αδιέξοδο που χαρακτηρίζει την πολιτική κατάσταση στη χώρα αναπόδραστα επηρεάζει και την κατάσταση των συνδικάτων, πόσο μάλλον το μεγαλύτερο και έντονα πολιτικοποιημένο συνδικάτο του δημόσιου τομέα, την ΟΛΜΕ. Χωρίς μία πειστική εναλλακτική λύση για τη διακυβέρνηση του τόπου, αυτό το αδιέξοδο είναι προφανές ότι ευνοεί την επιβολή των κυβερνητικών μέτρων, καθώς οι αντιδράσεις δεν είναι ούτε έντονες ούτε μαζικές.
Θα μπορούσε επομένως να πει κανείς πως η αντιστροφή του κλίματος μπορεί να υπάρξει μόνο εφόσον από τη μεριά της αντιπολίτευσης υπάρξει επιτέλους ένα συνεκτικό, πειστικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα διεξόδου. Ωστόσο, είναι και ευθύνη των ίδιων των πολιτών, των εργαζομένων, κάθε κοινωνικής ομάδας, η διατύπωση μιας εναλλακτικής πρότασης που, επιτέλους, θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο της κοινωνίας, το «καλό του λαού και του τόπου». Προϋπόθεση επομένως για να υπάρξει μία νικηφόρα λαϊκή κινητοποίηση, αναγκαστικά μη κλαδική και άρα περιορισμένη και ατελέσφορη, είναι η συμπόρευση πολλών κλάδων και κοινωνικών ομάδων, με κοινό στόχο την απελευθέρωση της χώρας. Διατηρώ μεγάλες επιφυλάξεις εάν οι καθηγητές μπορέσουν να αποτελέσουν την εμπροσθοφυλακή αυτής της παλλαϊκής κινητοποίησης. Επειδή, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να κάνει σήμερα ασφαλείς προβλέψεις, πιθανόν το επόμενο διάστημα να μας επιφυλάξει απρόσμενες εξελίξεις. Ειδικά εάν οι καθηγητές αξιοποιήσουν το συγκριτικό τους πλεονέκτημα, που είναι το μορφωτικό επίπεδο, η έντονη πολιτικοποίηση και ο ακόμα (sic) μεγάλος αριθμός τους.
