Ένας χρόνος ΣΥΡΙΖΑ, ένας χρόνος ψέματα
Του Γιάννη Ξένου από τη Ρήξη φ. 121
Οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις ήταν σίγουρα οι πιο δυναμικές των τελευταίων ετών, γιατί οι αγρότες (για πρώτη φορά τόσο επιτακτικά) παλεύουν για την επιβίωση του κλάδου.
Το διπλό χτύπημα σε φορολογικό και ασφαλιστικό απειλεί να αποτελέσει ταφόπλακα για δεκάδες χιλιάδες από αυτούς. Η κυβέρνηση, για να τους αντιμετωπίσει, κατέφυγε, όπως συνηθίζει, στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και την κατασυκοφάντηση των αγροτικών αγώνων.
«Οι αγρότες είναι ακροδεξιοί»
Η πρώτη κατηγορία, και πιο έωλη, ήταν ότι οι αγρότες που διαμαρτύρονται είναι ακροδεξιοί που τους κινητοποιεί η Χρυσή Αυγή. Οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, Αυγή, Εφημερίδα των Συντακτών και Έθνος πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια να ταυτίσουν τους αγρότες με την ΧΑ. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι στις εκλογές του προηγούμενου Σεπτεμβρίου οι αγρότες ανέδειξαν πρώτο κόμμα τον Σύριζα. Πίστεψαν τις εξαγγελίες του Τσίπρα όταν, πέντε μέρες πριν τις εκλογές, υποσχόταν από τη Λάρισα «άμβλυνση της φορολογικής επιβάρυνσης που προβλέπει η συμφωνία με παρεμβάσεις για την προστασία του εισοδήματος των αγροτών και τη δίκαιη κατανομή των βαρών», δηλαδή τους έλεγε ότι, με το παράλληλο πρόγραμμα, θα μετριαστεί η αύξηση της φορολόγησης που συνεπαγόταν το τρίτο μνημόνιο. Εξαπατημένοι ψηφοφόροι του Σύριζα είναι και αυτοί στην πλειοψηφία τους, αφού στις πρόσφατες εκλογές σε πανελλαδικό επίπεδο το 34% των αγροτών ψήφισε Σύριζα και το 33% τη ΝΔ (1). Σε περιοχές όπως η Κρήτη και η Θεσσαλία, που οι κινητοποιήσεις ήταν μαζικότατες, τα ποσοστά του Σύριζα ήταν πολύ υψηλότερα. Ο Σύριζα κυριάρχησε με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη ΝΔ και στους 4 νομούς της Κρήτης, στο Ηράκλειο πήρε 45,21%, στα Χανιά 41,67%, στο Λασίθι 39,19% και στο Ρέθυμνο 38,13%, όταν η ΝΔ σε κανένα νομό δεν ξεπέρασε το 28%, η δε Χρυσή Αυγή στην Κρήτη καταγράφει τα χαμηλότερα ποσοστά της πανελλαδικά (3% και 4%). Νικητής ήταν ο Σύριζα και στους τέσσερις νομούς της Θεσσαλίας, με σημαντική διαφορά, όπως και στους περισσότερους αγροτικούς νομούς της χώρας. Αυτό που προσπαθεί να αποκρύψει ο Σύριζα πίσω από τις συκοφαντίες περί ακροδεξιών αγροτών είναι ότι το περασμένο δίμηνο, έχασε από την επιρροή του οριστικώς την ύπαιθρο χώρα.
Εθνικές και ευρωπαϊκές κινητοποιήσεις την τελευταία δεκαετία
«Οι αγρότες είναι οικονομικά ευνοημένοι»
Η δεύτερη κατηγορία που προβλήθηκε πιο πολύ ήταν ότι η φοροδιαφυγή στον αγροτικό χώρο είναι πολύ εκτεταμένη, ότι παίρνουν υψηλόποσες επιδοτήσεις χωρίς να πληρώνουν ούτε ευρώ φόρο και ότι είναι από τις πιο ευνοημένες τάξεις της εκάστοτε εξουσίας. Σχετικά με την φοροδιαφυγή, οι υπουργοί Αποστόλου και Αλεξιάδης παρουσίασαν στοιχεία ότι το 2015 το αγροτικό εισόδημα ήταν 6,35 δισ. ευρώ, αλλά στην εφορία δηλώθηκαν μόνο τα 4,87 δισ., δηλαδή υπήρξε φοροδιαφυγή 1,48 δισ. ευρώ, ποσό που δεν είναι μικρό, αλλά τα 200-300 εκ. ευρώ που θα αποκόμιζε το κράτος από τη φορολόγησή τους είναι σταγόνα στον ωκεανό. Όμως οι λαλίστατοι υπουργοί δεν είπαν δύο λόγια για το πώς τα κάπιταλ κοντρόλ, που προκάλεσαν, γιγάντωσαν την παραοικονομία στον αγροτικό τομέα. Ο Νίκος Κουτλιάμπας, πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, σε πρόσφατη εκδήλωση ανέφερε ότι στο 60% ανήλθαν φέτος οι πωλήσεις φρουτολαχανικών χωρίς τιμολόγια και χιλιάδες παραγωγοί δεν πρόκειται ποτέ να πληρωθούν. Την εξήγηση δίνει ο ειδικευμένος περί τα αγροτικά αρθρογράφος Νίκος Κολλάτος (2): «Όργιο μαύρης αγοράς τις τελευταίες ημέρες στον θεσσαλικό κάμπο, εξαιτίας των κλειστών τραπεζών και του ελέγχου κεφαλαίων, αφού ισχύει ο νόμος “ο πωλών τοις μετρητοίς”». Το καλοκαίρι, επειδή είχαν παγώσει οι εισαγωγές, οι αλευροβιομηχανίες αγόραζαν από εγχώριους εμπόρους σιτηρά, τα οποία αυτοί αγόραζαν από τις πλάστιγγες χωρίς παραστατικά. Οι αγρότες, που είχαν στεγνώσει από ρευστότητα, προκειμένου να μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν αγροτικά εφόδια (λιπάσματα, φυτοφάρμακα, σπόρους κ.λπ.) πούλαγαν όσο όσο, ακόμα και με κίνδυνο να μην τα εισπράξουν ποτέ. Άρα, το όργιο φοροδιαφυγής που καταγγέλλουν οι συριζαίοι, σε σημαντικό βαθμό προκλήθηκε από τους αχαρακτήριστους χειρισμούς τους.
Μια άλλη κατηγορία ήταν αυτή περί πλουσίων αγροτών – επιχειρηματιών (π.χ. σχετική δήλωση Γιάννη Μπαλάφα). Η αλήθεια είναι το αγροτικό εισόδημα στα χρόνια των μνημονίων δεν επλήγη τόσο όσο τα εισοδήματα άλλων κατηγοριών, όπως π.χ. των δημόσιων υπαλλήλων ή λιανέμπορων. Το διάστημα 2010-14 η αξία της φυτικής και ζωικής παραγωγής παρέμεινε σταθερή (3) (αύξηση 0,06%), αλλά το ίδιο διάστημα οι δαπάνες για ζωοτροφές, ενέργεια και άλλα αγροτικά εφόδια αυξήθηκε κατά 9,2%, με ίδια έσοδα και περισσότερα έξοδα έχουμε μείωση του εισοδήματος. Υπολογίζεται ότι το 58% της συνολικής αξίας της αγροτικής παραγωγής πηγαίνει για έξοδα παραγωγής, ενώ το αντίστοιχο το 2010 ήταν 53%. Ενώ διεθνώς οι τιμές στα εφόδια πέφτουν, στην Ελλάδα ανεβαίνουν εξαιτίας της κερδοσκοπίας που ασκούν οι μετρημένες στα δάχτυλα πολυεθνικές που ελέγχουν την αγορά αγροτικών εφοδίων. Στις ζωοτροφές πέντε πολυεθνικές ελέγχουν το 53% της αγοράς, στους σπόρους εννέα το 61% της αγοράς και στα φυτοφάρμακα επτά πολυεθνικές το 88% της αγοράς. Να προσθέσουμε ότι ο ΦΠΑ για τα εφόδια από το καλοκαίρι είναι στο 23%, όταν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ο μέσος ΦΠΑ είναι στο 6%.
Η άλλη πληγή που αφαιμάσσει το αγροτικό εισόδημα είναι οι ενδιάμεσοι μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή. Στην Ελλάδα μόλις 10% της εμπορεύσιμης γεωργικής παραγωγής διακινείται μέσω οργανώσεων παραγωγών, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι γύρω στο 50%. Στην Ελλάδα μόνο 150 συνεταιρισμοί έχουν ετήσιο τζίρο πάνω από ένα εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχουν πάνω από 900 άλλοι συνεταιρισμοί που ουσιαστικά είναι φαντάσματα. Η κυβέρνηση, αν είχε ειλικρινείς διαθέσεις έναντι των αγροτών, θα έπρεπε πρώτα να δρομολογήσει λύσεις αυτών των προβλημάτων και μετά να θέλει να λύσει το ασφαλιστικό τους, προκειμένου, μετά από 20-30 χρόνια, ο μέσος αγρότης να πάρει μια αξιοπρεπή σύνταξη.
Το τρίτο ψέμα που διακινούν τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης είναι το περί πακτωλού χρημάτων από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Υπάρχει ένα ψήγμα αλήθειας σε αυτό, γιατί στις προηγούμενες δεκαετίες (μέχρι τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας) σε πολλά αγροτικά είδη (π.χ. ελαιόλαδο), η επιδότηση συνδεόταν με την παραγόμενη ποσότητα και ο παραγωγός, σε συνεργασία με το ελαιοτριβείο μπορούσε να δηλώσει μεγαλύτερη ποσότητα από την πραγματική. Το 2006, οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις ενίσχυσαν τους αγρότες με σχεδόν 3 δισ. ευρώ, αλλά σ’ αυτά τα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν, οι επιδοτήσεις διαρκώς μειώνονται και τελευταία μόλις που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ. Την ίδια εικόνα έχουν και οι εθνικές ενισχύσεις: το 2009 οι εθνικές ενισχύσεις ξεπερνούσαν τα 6 δισ. ευρώ (από αυτά τα 4,1 δισ. ήταν η συμμετοχή του κράτους για συντάξεις του ΟΓΑ). Από τότε έκαναν βουτιά και φέτος δεν ξεπερνούν τα 3,3 δισ. (έχουν κοπεί σχεδόν στο μισό), και τα 2,4 δισ. κατευθύνονται σε συντάξεις. Τα 2 δισ. των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων μοιράζονται σε 710.000 παραγωγούς, η τεράστια πλειοψηφία παίρνει μικρές επιδοτήσεις της τάξης 2-3 χιλ ευρώ, αφού η μέση αγροτική εκμετάλλευση στην Ελλάδα δεν ξεπερνά τα 41 στρέμματα, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες μικρές εκμεταλλεύσεις με εκτάσεις κάτω από 20 στρέμματα. Οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του καθηγητή Καραντινίνη, με πάνω από 1000 στρ., που παίρνουν και μεγάλες επιδοτήσεις, είναι μόλις 320, δηλαδή το 0,05% του συνόλου των εκμεταλλεύσεων, ενώ η καλλιεργούμενη έκταση που καταλαμβάνουν δεν ξεπερνά το 2,5% του συνόλου της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης.
Πέρα λοιπόν από την προπαγάνδα των συριζαίων, ο αγροτικός κόσμος, εξαιτίας των μέτρων που φέρνει ο Σύριζα και της καταστροφικής διαχείρισης της οικονομίας, κινδυνεύει με αναπόφευκτη συρρίκνωση. Το 2008, το διατροφικό έλλειμμα ξεπερνούσε τα 3 δισ. ευρώ, τα χρόνια των μνημονίων περιορίστηκε στο 1,5 δισ. Αν συνεχιστεί η πολιτική του Σύριζα είναι σίγουρο ότι το επόμενο διάστημα θα αυξηθεί και πάλι η παραοικονομία, θα διογκωθεί και η ανεργία και, ως συνακόλουθό της, η μετανάστευση στο εξωτερικό θα διογκωθεί και στην ύπαιθρο.
Σημειώσεις
1. «Όταν ψηφίζουν τα τρακτέρ της οργής», Τα Νέα, 13-2-2016. Ο Παναγιώτης Κουστένης από την Εφημερίδα των Συντακτών εκτιμά ότι τον Σεπτέμβρη ο Σύριζα έλαβε το 33,9% των ψήφων των αγροτών και η ΝΔ το 32,1%, στο «Μια “πυκνή” εκλογική χρονιά».
2. Γ. Κολλάτος, «Μίνι κραχ στα αγροτικά προϊόντα λόγω capital controls, Το Βήμα, 23-7-15.
3. Γ. Φιντικάκης «Μύθοι και αλήθειες για το αγροτικό», Τα Νέα, 13/02/16.
