Αγαπημένε σύντροφε Πέτρο, χρόνια πολλά. Τα τεκμήρια φέρουν το χρόνο και το χώρο όπου αυτά εγγράφηκαν. Στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και κυρίως στους πρώτους χρόνους της, οι Έλληνες δεν αποτελούν έθνος αλλά μια θρησκευτική πίστη ζυμωμένη με τη φιλοσοφία, την πολιτική, κοινωνική καλλιέργεια η οποία βρίσκεται σε κρίση ήδη από την εποχή του Αλέξανδρου και ουσιαστικά παρακμάζει από τους ρωμαίους και δώθε ως ελληνορωμαϊκός πολιτισμός. Οι Έλληνες είναι οι εκπρόσωποι μιας ανώτερης τάξης (οικονομικά, μορφωτικά, κοινωνικά) που πλέον δεν μπορούν να αποτελέσουν το στοιχείο συνοχής μιας αυτοκρατορίας που καταρρέει. Ουσιαστικά η χριστιανική πίστη και πριν ξεκινήσει να νομιμοποιείται και να ολοκληρώνεται ως οργανωμένη κρατική θρησκεία από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο και μετά για πολιτικούς λόγους, είναι η πίστη κυρίως των πληβειακών μαζών αυτών που αγνοούν την επιστήμη, τη φιλοσοφία την πνευματική καλλιέργεια δια της φοίτησης σε σχολές. Αυτών που πιστεύουν και πεθαίνουν μαζικά για την πίστη τους. Αυτών που συγκροτούν τις πρώτες εκκλησίες και μοιράζονται τα πάντα. Από εκεί και η υπολανθάνουσα ταξική κριτική των ιεραρχών (Ι. Χρυσόστομος για την πρώτη κοινότητα στα Ιεροσόλυμα: “…την ανωμαλία της άνισης κατανομής των αγαθών την είχαν εξαφανίσει από ανάμεσά τους…”-προσοχή στην έκφραση “ανωμαλία” για την οικονομική ανισότητα) αιτιολογεί και την πρώτη φιλολογική καταγραφή της καθημερινότητας από πλευράς Ιεραρχών που είναι και οι πρώτοι πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας. Ο “ανθελληνισμός” τους είναι μέχρι ένα σημείο: αφορά την διάσταση ανάμεσα στο νέο και στο παλιό. Αυτός σταματάει στην αναγκαιότητα γνώσης της θύραθεν παιδείας την οποία θεωρούν απαραίτητη για την καλλιέργεια του νου και απαραίτητη για το τι δεν πρέπει να κάνουν οι πιστοί στην καθημερινότητά τους και σαφώς απαραίτητη για την γραπτή ανάπτυξη της νέας φιλολογίας-να μη μιλήσουμε για το τεράστιο έργο καταγραφής και αντιγραφής του αρχαίου πλούτου. Οι ίδιοι δεν γνωρίζουν ότι θεμελιώνουν τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό όπου το πνεύμα και οι λογική είναι ελληνικά, η πίστη και το ήθος είναι χριστιανικά. Όλα αυτά αχνοφαίνονται στην πάροδο του χρόνου και η παρακμή της αυτοκρατορίας στον 12ο ή 13ο αιώνα καταμαρτυρεί τη στροφή στο ελληνικό με όρους σύνθεσης πάλι. (Ο ΠΡΩΤΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ, LEMERLE PAUL εκδόσεις ΜΙΕΤ)
Το μήνυμα του Άρδην είναι αυτό που -ανεξάρτητα από την όποια θρησκευτική πίστη ή μη πίστη ακολουθεί ή δεν ακολουθεί ο καθένας/μια- μας μας λέει ότι έχουμε ένα παλιό, “δικό μας”, κοντινό μας καταφύγιο απέναντι στον ξεπεσμό των πάντων: εμπορευματοποίηση καπιταλισμός, χρησιμοθηρικές σχέσεις ανθρώπων, ιδιοτέλεια… Απέναντι στον καλοζωισμένο αγιούλη της Κόκα-Κόλα που ικανοποιεί όλες τις ορέξεις, που έχει γίνει ένα πολυαξεσουάρ ποικίλων καταναλωτικών αναζητήσεων έχουμε τον Άι-Βασίλη της Καισαρείας, αδύνατο, καχεκτικό, που δεν κάνει χατηράκια σε όλους (μοιράζει στους φτωχούς το μεγάλο βιός του ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία κλπ.), που έχει σπουδάσει στην Καισάρεια, στην Πόλη και στην Αθήνα ένα σκασμό επιστήμες: γεωμετρία, αστρονομία, φιλοσοφία, ιατρική, ρητορική, γραμματική κλπ. μια φιγούρα που δεν μπορεί να γίνει μπρελόκ και φουσκωτό ντεκόρ έξω κι από το τελευταίο περίπτερο που πουλάει μαντολάτα. Αυτή η παράδοση, τον 21ο αιώνα δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με άλλες αντιχρησιμοθηρικές, αντικαπιταλιστικές κουλτούρες. Αυτά.
Με τις καλύτερες ευχές για τους καθημερινούς αγώνες και μάχες που δίδετε και τις απίστευτες προσπάθειές σας στην Κύπρο.