Του Τομ Κλίφορντ* από την Ρήξη φ. 157
Στην Κίνα βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Αυτό που η Δύση αποκαλεί Μέση Ανατολή, για την Κίνα είναι η Μέση Δύση. Αυτό που η Δύση ονομάζει Περσικό ή Αραβικό Κόλπο, αναφέρεται πάντα στην Κίνα ως Ιρανικός Κόλπος. Η αύξηση της έντασης λόγω της δολοφονίας του Σουλεϊμανί, από την οπτική γωνιά του Πεκίνου, δεν αφορά τόσο μία αναμέτρηση ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν, όσο έναν άμεσο και καθαρό κίνδυνο για τις ενεργειακές προμήθειες και τους εμπορικούς δρόμους της Κίνας.
Η αυξανόμενη ένταση ή ένας πόλεμος της Ουάσινγκτον στο Ιράν θα εντείνει τον εναγκαλισμό της χώρας με την Κίνα, η οποία ήδη απορροφά σχεδόν το ένα τρίτο των ιρανικών ενεργειακών συναλλαγών. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν μειώσει τις συναλλαγές αυτές, αλλά η Κίνα εξακολουθεί να απολαμβάνει μία αυξανόμενη επιρροή στο Ιράν, καθώς παραμένει ο σημαντικότερος αγοραστής ιρανικού πετρελαίου, παρά την επαναφορά των κυρώσεων στις εξαγωγές της Τεχεράνης από τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ηγέτες της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής, στα θερμαινόμενα εν μέρει από το ιρανικό πετρέλαιο γραφεία τους στην πλατεία Τιέν-αν-μεν του Πεκίνου, έχουν μία καθαρή εικόνα της κατάστασης, αλλά αναγνωρίζουν επίσης το ρίσκο ενός τυχόν κακού υπολογισμού. Από τη σκοπιά των ενεργειακών αναγκών της Κίνας, το Ιράν αποτελεί σημαντική φίλη και σύμμαχο χώρα. Δεν αποτελεί όμως την αποκλειστική επιλογή της στο ενεργειακό παιχνίδι. Η Κίνα θέλει να διατηρεί άθικτους τους δεσμούς της με τη Σαουδική Αραβία και πιο συγκεκριμένα έχει αυξήσει τις εισαγωγές πετρελαίου από αυτή. Οι εισαγωγές αργού πετρελαίου από τη Σαουδική Αραβία έχουν αυξηθεί κατά 50% το τελευταίο τρίμηνο, καθιστώντας το βασίλειο κορυφαίο προμηθευτή για τον μεγαλύτερο παγκοσμίως εισαγωγέα πετρελαίου. Οι Σαουδάραβες επεκτείνουν τις δραστηριότητες της βασικής τους πετρελαϊκής Aramco μέσω κινεζικών κοινοπραξιών διύλισης, αποθήκευσης και πώλησης πετρελαίου.
Οι τρέχουσες εξελίξεις για το Πεκίνο αφορούν λιγότερο τη διαμάχη των ΗΠΑ με το Ιράν στον Περσικό Κόλπο και περισσότερο τον Ινδικό Ωκεανό και τον κινεζικό «Δρόμο του μεταξιού».
Η Κίνα εισάγει τώρα λιγότερο ιρανικό πετρέλαιο, αλλά οι εμπορικοί και στρατιωτικοί δεσμοί ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένουν σημαντικοί. Υπέγραψαν μία σημαντική συμφωνία πώλησης πετρελαίου τον Αύγουστο, την οποία η Κίνα θα πληρώσει με το δικό της νόμισμα, το γουάν. Η Κίνα έχει υποσχεθεί επενδύσεις ύψους 400 δισ. δολαρίων σε γουάν, στον πετρελαϊκό και μεταφορικό κλάδο του Ιράν. Η χρήση του γουάν θα επιτρέψει στην Κίνα να παρακάμψει κυρώσεις των ΗΠΑ που βασίζονται στον περιορισμό των εισαγωγών σε δολάρια. Η Σαουδική Αραβία έχει και αυτή την πρόθεση να αποδεχτεί το γουάν για όλες τις πωλήσεις πετρελαίου. Η Κίνα σχεδιάζει ακόμα να εγκαταστήσει 5000 Κινέζους στρατιώτες στο Ιράν για την προστασία των υποδομών που σχετίζονται με το πετρέλαιο. Ίσως ο Τραμπ θα πρέπει να ξανασκεφτεί το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής σύγκρουσης στο ιρανικό έδαφος.
Η Κίνα έχει μία στρατηγική παρουσία, όχι τόσο στον κόλπο, όσο γειτονικά σε αυτόν. Ο Κόλπος του Ομάν χωρίζει όχι μόνον το Ομάν από το Ιράν, αλλά, επίσης, το Ομάν από το Πακιστάν. Η Κίνα έχει σχεδόν ολοκληρώσει την κατασκευή μιας υπερσύγχρονης εγκατάστασης στο Γκουαντάρ, ένα λιμάνι στο νοτιοδυτικό άκρο του Πακιστάν, κοντά στα σύνορα με το Ιράν. Θα αποτελέσει έναν καίριας σημασίας σύνδεσμο μεταφοράς και ανεφοδιασμού για τη δυτική Κίνα.
Με άλλα λόγια, η Κίνα είναι ενεργώς παρούσα στη Μέση Ανατολή. Ο Κόλπος του Ομάν ενώνει τη Μέση Ανατολή, την ινδική υποήπειρο και την ανατολική Ασία στον Δρόμο του Μεταξιού. Το Ιράν είναι το βενζινάδικο για τον Δρόμο του Μεταξιού και ένα δίκτυο αγωγών πετρελαίου που θα τροφοδοτεί την Κίνα. Οι αγωγοί από το Ιράν είναι σημαντικοί για την Κίνα, επειδή τα στενά του Ορμούζ στον Κόλπο και τα στενά της Μαλάκας ανάμεσα στη Μαλαισία και την Ινδονησία είναι υπερφορτωμένοι εμπορικοί κόμβοι που μπορούν εύκολα να μπλοκαριστούν.
Η Κίνα έχει τον έλεγχο στο εμπόριο της κεντρικής Ασίας. Η περιοχή αυτή αποτελεί κλειδί για το μέλλον της Κίνας. Η κινεζική εξάπλωση δεν οφείλεται μόνο στις αναπτυξιακές ευκαιρίες που συνδέονται με τον Δρόμο του Μεταξιού. Έχει να κάνει με τη μεγαλύτερη ασφάλεια μιας περιοχής μακριά από δυτικούς στρατούς και την απειλή άλλων εμποδίων. Οι Κινέζοι εκτιμούν πως δεν μπορούν να παρενοχληθούν εκεί με απειλές για τις γραμμές ανεφοδιασμού. Είναι επίσης αναμφίβολο πως δεν θα επιτρέψουν τον εκφοβισμό ενός από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους τους.
*Πηγή: Ιστοσελίδα Counterpunch, 10/01/2020 Μετάφραση: Σπ. Σπυρόπουλος
