από το Άρδην τ. 55, Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2005
Όπως και στην πρώην Σοβιετική Ένωση, ο κεντρικός σχεδιασμός, με την λογική του «παρήγαγε πρώτα, ζήσε μετά» έχει προκαλέσει ανείπωτη καταστροφή στο περιβάλλον. Στην Κίνα όμως, οι δημογραφικές και οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες αυξάνουν αισθητά το περιβαλλοντικό κόστος. Μόνο το μισό της έκτασης της Κίνας είναι κατοικήσιμο, κι έτσι οι περισσότεροι από τους 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους το 1/5 της ανθρωπότητας συνωστίζονται στο 7% της καλλιεργήσιμης γης παγκοσμίως.
Αυτή η περιβαλλοντική πίεση ενισχύεται δραματικά από τις διαδικασίες αστικοποίησης και βιομηχανοποίησης που λαμβάνουν χώρα εκεί με ταχύτητα που δεν έχουμε ξανασυναντήσει στην ανθρώπινη ιστορία. Κατά τα τελευταία 20 χρόνια, περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μετακινηθεί από την ύπαιθρο στις πόλεις και γύρω στο 2020, αναμένεται να μετακινηθούν άλλα 300 εκατομμύρια.
Για πολλούς, η περιβαλλοντική κρίση που σοβεί στην Κίνα έχει ριζικά διαφορετικές διαστάσεις από όλες τις υπόλοιπες κρίσεις τέτοιου τύπου που αντιμετωπίζουμε στον υπόλοιπο πλανήτη. Στις περισσότερες περιοχές, η υποβάθμιση που παρατηρείται είναι ζήτημα βαθμού. Στην Κίνα είναι απόλυτη.
Εάν η χώρα αυτή δεν αναθεωρήσει την παρούσα αντίληψή της για την ανάπτυξη, η οικολογική κατάρρευση πολλών περιοχών της είναι βέβαιη. Τεράστιες υπόγειες τρύπες χάσκουν γύρω από τις κινέζικες πόλεις, που δημιουργούνται από την εξάντληση των υπόγειων υδάτων, ενώ έρημοι –οι οποίες καλύπτουν ήδη το 18% της έκτασης της Κίνας– επεκτείνονται κατά δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα κάθε χρόνο. Ακόμα και οι εθνικοί ηγέτες της χώρας, που βρίσκονται προφυλαγμένοι πίσω από τα τείχη της Τζονιανχάι, στο Πεκίνο, δεν μπορούν να αποφύγουν τις τεράστιες αμμοθύελλες που έρχονται από τον Βορρά κάθε άνοιξη.
Ο Παν Γιούε, επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος, είναι σίγουρος ότι η παρούσα αναπτυξιακή τροχιά της Κίνας δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ. «Εάν συνεχίσουμε στα παραδοσιακά μονοπάτια του βιομηχανικού πολιτισμού, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να πετύχουμε τους όρους της βιώσιμης ανάπτυξης», λέει ο κ. Παν. «Ο πληθυσμός της Κίνας, οι πόροι και το περιβάλλον της, έχουν ήδη φτάσει στα όρια της αντοχής τους. Η βιώσιμη ανάπτυξη και η εύρεση νέων πηγών ενέργειας είναι ο μόνος δρόμος που μπορούμε να πάρουμε…».
Ξιάο Κιανγκ
Μετάφραση: Βασίλης Μπιρλιράκης
