του Α. Λαμπρόπουλου, πό το Άρδην τ. 42, Ιούνιος 2003
Στην Αθήνα και στο ξενοδοχείο ΔΙΒΑΝΗ ΚΑΡΑΒΕΛ οργανώθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 4-6 Μαίου τ. ε. Πανευρωπαϊκό συνέδριο με θέμα: Αρχές και Αξίες για την οικοδόμηση της Ευρώπης. Το συνέδριο κατά γενική ομολογία υπήρξε επιτυχές.
Πράγματι συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα όχι μόνον εξέχουσες προσωπικότητες από τον χώρο των ευρωπαϊκών Εκκλησιών, αλλά και προσωπικότητες κύρους απο τους χώρους της επιστήμης και της πολιτικής. Χαρακτηριστικό του Συνεδρίου ήταν οι έλλειψη αοριστολογίας και «ξύλινης γλώσσας». Επισημαίνουμε την πάντοτε ρεαλιστική πνευματικότητα των μηνυμάτων των ορθοδόξων Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που έδιναν την εντύπωση ότι ο πολιτισμός έρχεται «από το κρύο». Κατ’ επανάληψη έγινε αναφορά στους λόγους του Ρομπέρ Σουμάν ότι «ενώνουμε λαούς και όχι κρατικές εξουσίες», καθώς και η αναφορά στα μηνύματα από το Σιάτλ, «πρώτα ο άνθρωπος και μετά το κέρδος».
Κύριος, αλλά όχι μοναδικός, σκοπός του Συνεδρίου ήταν να περιληφθούν, στο υπό κατάρτιση Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, οι αρχές και οι αξίες της ζωντανής ευρωπαϊκής παραδόσεως, στύλοι της οποίας κατά την γνωστή διατύπωση του Πωλ Βαλερύ είναι η κλασική ελληνική γραμματεία, οι δικαιικοί θεσμοί του ρωμαϊκού δικαίου και ο Χριστιανισμός. Ιδιαίτερα τονίστηκε ότι η ταυτότητα και το «Είναι» της Ευρώπης είναι ο Χριστιανισμός με τις οικουμενικές αρχές και αξίες της φιλαλληλίας, της δικαιοσύνης, και της ισονομίας όλων των ανθρώπων, χωρίς τις οποίες η Ευρώπη θα ήταν μια απλή χερσόνησος της Ασίας. Υποστηρίχτηκε ότι αν εξαιρεθεί από το ευρωπαϊκό Σύνταγμα η θρησκευτική διάσταση, η Ευρώπη θα γίνει φτωχότερη κάτι σαν ένα empty box. Παράλληλα όμως τονίστηκε ότι στην Ευρώπη οπωσδήποτε έχουν θέση η Βοσνία και η Αλβανία με τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς τους (ομιλία Αρχιεπισκόπου). Ασφαλώς υπάρχει πολιτισμική διαφοροποίηση στους λαούς της Ευρώπης, η συμβίωση όμως επιτυγχάνεται με την σύνθεση των διαλεκτικών αντιθέσεων μέσα στην αλληλοπεριχώρηση και όχι στην ισοπέδωση και τη στείρα ομοιομορφία. Ο δε θρησκευτικός φανατισμός είναι έκφραση όχι υγιούς αλλά νοσούσης θρησκευτικότητας.
Άλλα σημαντικά θέματα του Συνεδρίου ήταν η ανάγκη συμφιλιώσεως των Εκκλησιών στην Ευρώπη, η αναγνώριση ότι «οι Ευαγγελικές αρχές» είναι παρόν με μέλλον και όχι παρελθόν για την Ευρώπη, η προστασία της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας των Κρατών-μελών και των περιφερειών της Ευρώπης, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η αναγωγή σε Αξία της Προστασίας του Περιβάλλοντος, η Βιοτεχνολογία και η Γενετική Ιατρική, ο βιοηθικός προβληματισμός, η ευγονική κ. α.
Όταν εσύροντο οι παραπάνω γραμμές, είχε ήδη τεθεί σε λειτουργία το τυπογραφείο για την εκτύπωση του παρόντος τεύχους. Έτσι η ανάγκη της επικαιρότητας επέβαλλε την επιγραμματική αναφορά θεμάτων και την επιλεκτική, αποσπασματική και αμυδρά μόνον προσέγγιση των απόψεων που διατυπώθηκαν. Για τον ίδιο λόγο, ελλείψει χώρου, περιοριζόμαστε να αναφερθούμε στην ενεργό συμμετοχή του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, του πρωτεργάτη του Συνεδρίου Αρχιεπισκόπου κ. Χριστόδουλου, του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου, του διακεκριμένου Καρδιναλίου κ. Roger Echegazan, του Επισκόπου Λονδίνου Λόρδου Richard Chartes και του δραστηρίου συντονιστού της όλης προσπαθείας Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αχαΐας κ. Αθανασίου, χωρίς ίχνος προθέσεως υποτίμησης της προσφοράς όλων των άλλων συνέδρων. Άλλωστε οι εργασίες του Συνεδρίου θα εκδοθούν προσεχώς σε τόμο απο την Αποστολική Διακονία, οπότε θα γίνουν ευρύτερα γνωστά και τα ονόματα και οι απόψεις όλων.