Κρίσεις οδύνης

542

του Α. Δαμιανού, από το Άρδην τ. 11, Δεκέμβριος 1997

Αίφ­νης ό­λα άρ­χι­σαν να πη­γαί­νουν «α­νά­πο­δα». Η πε­ρι­βό­η­τη συμ­φω­νί­α της Μα­δρί­της που έ­μοια­ζε να ε­γκαι­νιά­ζει την «νέ­α πε­ρί­ο­δο» στις σχέ­σεις Α­θή­νας-Ά­γκυ­ρας, με την α­με­ρι­κά­νι­κη με­σο­λά­βη­ση, ναυά­γη­σε στα α­νοι­κτά της Κρή­της, ό­που τα τουρ­κι­κά κα­τα­διω­κτι­κά ε­ξευ­τέ­λι­σαν τον Έλ­λη­να υ­πουρ­γό Α­μύ­νης, ε­νώ η πε­ρι­βό­η­τη διά­σκε­ψη, λί­γα χι­λιό­με­τρα πιο πέ­ρα, α­πέ­τυ­χε πα­τα­γω­δώς. Καί μόνο η στρατηγική της “αποτροπής” -διπλωματικής ή μη- όπως έδειξε το Λουξεμβούργο, φάνηκε να αποδίδει

Το «οι­κο­νο­μι­κό θαύ­μα» για το ο­ποί­ο ε­παί­ρο­νταν ακ­κι­ζό­με­νοι οι Πα­πα­ντω­νί­ου, και που στην ου­σί­α α­πο­τε­λού­σε το ι­σχυ­ρό χαρ­τί του εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού στρα­το­πέ­δου, συ­νε­τρί­βη σαν κα­ρυ­δό­τσου­φλο στην πρώ­τη με­γά­λη θύ­ελ­λα που ήρ­θε α­πό τα α­να­το­λι­κά και α­πο­κα­λύ­φθη­κε, ό­χι μό­νο η σα­θρή βά­ση της πα­ρα­σι­τι­κής έ­ντα­ξης της Ελ­λά­δας στην πα­γκό­σμια α­γο­ρά, αλ­λά και η λαν­θα­σμέ­νη βρα­χυ­πρό­θε­σμη πο­λι­τι­κή των «μά­γων» της οι­κο­νο­μί­ας.

Ό­σο για την πε­ρι­βό­η­τη κοι­νω­νι­κή συ­ναί­νε­ση -σε μια α­να­θε­ω­ρη­μέ­νη πο­λι­τι­κή αυ­ξη­μέ­νης λι­τό­τη­τας ως συ­νέ­πεια της οι­κο­νο­μι­κής κα­τάρ­ρευ­σης, της α­νό­δου των ε­πι­το­κί­ων και του αυ­ξη­μέ­νου δα­νει­σμού- ε­ξα­νε­μί­ζε­ται με τα­χύ­τη­τα α­στρα­πής. Και σε πρώ­το πλά­νο δεν εί­ναι πλέ­ον η τη­λε­ο­πτι­κή α­πο­δό­μη­ση του κ. «κα­θη­γη­τή-τά­περ­μαν» α­πό τη Μαλ­βί­να ή τον Λα­ζό­που­λο, αλ­λά πλέ­ον αρ­χί­ζουν οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις των κοι­νω­νι­κών ο­μά­δων με πρώ­τους τους α­γρό­τες και οι ο­ποί­ες δεν προ­οιω­νί­ζο­νται τί­πο­τε το εν­θαρ­ρυ­ντι­κό για την κυ­βέρ­νη­ση. Α­κό­μα και το δα­μα­νά­κειο εγ­χεί­ρη­μα της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς «μπά­ζει» α­πό πα­ντού. Ό­ταν η συ­ναί­νε­ση ε­ξα­νε­μί­ζε­ται, τό­τε έρ­χε­ται η ώ­ρα της «κρί­σε­ως» και των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων.

Και ό­μως, τον Σε­πτέμ­βριο, με­τά την α­νά­λη­ψη της Ο­λυ­μπιά­δας του 2004, η κυ­βέρ­νη­ση έ­μοια­ζε να βρί­σκε­ται στο α­πό­γειο της ι­σχύ­ος της. Το α­στέ­ρι του Ση­μί­τη έ­λα­μπε στο στε­ρέ­ω­μα των γιά­πη­δων, των δια­πλε­κό­με­νων και των… δη­μο­σιο­γρά­φων. Ό­λα πή­γαι­ναν κατ’ ευ­χήν.

Και η ει­κό­να α­ντε­στρά­φη με α­στρα­πιαί­α τα­χύ­τη­τα. Πο­τέ άλ­λο­τε, α­πο­δό­μη­ση δεν συνέβη τό­σο γρή­γο­ρα,με πολ­λα­πλα­σια­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα. Και τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα εί­ναι μπρο­στά μας.

Στο ΠΑ­ΣΟΚ πλη­θαί­νουν οι φω­νές δια­μαρ­τυ­ρί­ας και συ­γκρο­τεί­ται «έ­να δεύ­τε­ρο κόμ­μα» που σι­γά σι­γά α­πο­κτά μια ε­νο­ποι­η­μέ­νη α­ντί­λη­ψη για το σύ­νο­λο των ε­σω­τε­ρι­κών και ε­ξω­τε­ρι­κών προ­βλη­μά­των. Η «κρί­ση Αρ­σέ­νη» και τα στρα­τη­γεία του ΝΑ­ΤΟ εί­ναι α­πλώς η κο­ρυ­φή του πα­γό­βου­νου. Ε­κτός α­πό την «ε­πί­ση­μη» εν­δο­κομ­μα­τι­κή α­ντι­πο­λί­τευ­ση, που ι­σχυ­ρο­ποιεί­ται στα­δια­κώς, ό­λες οι πτέ­ρυ­γες ε­κτός α­πό το στε­νό ση­μι­τι­κό πυ­ρή­να παίρ­νουν τις α­πο­στά­σεις τους. Ο Πά­γκα­λος κρύ­βε­ται πλέ­ον συ­στη­μα­τι­κά πί­σω α­πό το Ση­μί­τη και δεν α­να­λαμ­βά­νει το κό­στος κα­μιάς πρω­το­βου­λί­ας. Ο Λα­λιώ­της και η Βά­σω Πα­παν­δρέ­ου ποιούν την νήσ­σαν. Ο Βε­νι­ζέ­λος αλ­λη­θω­ρί­ζει συ­στη­μα­τι­κά, μέ­χρι και οι «λο­χα­γοί» νιώ­θουν την α­νά­γκη να α­να­συ­γκρο­τή­σουν την ο­μά­δα τους, ε­νώ ο Σκαν­δα­λί­δης δεν γνω­ρί­ζει πού την κε­φα­λήν κλί­ναι.’Οσο για τον Τσοχατζόπουλο, αυτός πλέον αρχίζει να θέτει στόχους που μόλις χθες ούτε καν θα τους φανταζόταν, μεταβολή του σε «κέντρο» στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και επομένως να θέτει και πάλι υποψηφιότητα για την ηγεσία.

Στην «ε­πί­ση­μη» α­ντι­πο­λί­τευ­ση οι γραμ­μές α­ντι­πα­ρά­θε­σης γί­νο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο κά­θε­τες και ε­νο­ποιού­νται σε έ­να σύ­νο­λο α­πό στρα­τη­γι­κά ση­μεί­α. ΚΚΕ, ΔΗΚ­ΚΙ και Νέ­α Δη­μο­κρα­τί­α, α­πο­κτούν πε­ρί­που ταυ­τό­ση­μες α­πό­ψεις για τα ε­θνι­κά, α­κό­μη και για τα κοι­νω­νι­κά θέ­μα­τα. Το ΚΚΕ, ε­γκα­τα­λεί­πει στα­δια­κά τις με­σο­βέ­ζι­κες θέ­σεις του για τα «ε­θνι­κά» και κα­ταγ­γέλ­λει τον τουρ­κι­κό ε­πε­κτα­τι­σμό πα­ράλ­λη­λα με τον πα­ρα­δο­σια­κό α­ντια­με­ρι­κα­νι­σμό του. Ο Κώ­στας Κα­ρα­μαν­λής ε­γκα­τα­λεί­πει τη λο­γι­κή Μη­τσο­τά­κη, την ο­ποί­α α­κο­λου­θού­σε μέ­χρι το κα­λο­καί­ρι στα ε­θνι­κά θέ­μα­τα και συ­ντάσ­σε­ται με την πο­λι­τι­κή Έ­βερ­τ. Η κρί­ση του εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού στρα­το­πέ­δου μειώ­νει τους κρα­δα­σμούς και τις α­ντι­πα­ρα­θέ­σεις στη Νέ­α Δη­μο­κρα­τί­α.

Όσο δε για τις “επιτυχίες” της κυβέρνησης πάνω στο ζήτημα των ενταξίμων στην ΕΕ και την αποπομπή της Τουρκίας, αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί μία από τις πρώτες νίκες της εσωτερικής πίεσης επί του Σημίτη, που τον ανάγκασε –σε συμμαχία με τους Γερμανούς– να απειλήσει τους εταίρους με –το καταγγελλόμενο από τους σημίτει-ους κονδυλοφόρους– “εθνικιστικό” βέτο! Η κυβέρνηση κέρδισε γιατί ακο-λούθησε τη γραμμή των επικριτών της! Όχι τη συνδιαλλαγή!

Α­κό­μα και στο «συμ­μα­χι­κό» Συ­να­σπι­σμό πλη­θαί­νουν οι φω­νές της α­ντι­πα­λό­τη­τας. Τα δια­φο­ρε­τι­κά στρα­τό­πε­δα που έ­μοια­ζαν να έ­χουν «η­συ­χά­σει» με­τά την ε­κλο­γι­κή ε­πι­τυ­χί­α των πε­ρα­σμέ­νων ε­κλο­γών δια­γρά­φο­νται και πά­λι με ευ­κρί­νεια. Για­τί το ση­μι­τι­κό στρα­τό­πε­δο έ­χει πλέ­ον α­νά­γκη το Συ­να­σπι­σμό για να κυ­βερ­νή­σει, δεν μπο­ρεί να πε­ρι­μέ­νει άλ­λο. Οι διο­ρι­σμοί σε α­νώ­τα­τες κρα­τι­κές θέ­σεις , οι Ο­ΠΕΚ, «Πο­λι­τεί­ες» και άλ­λοι ό­μι­λοι της «Κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς» ε­νερ­γο­ποιού­νται το τα­χύ­τε­ρο δυ­να­τό και το εγ­χεί­ρη­μα Δα­μα­νά­κη ε­πι­χει­ρεί να ε­πι­τα­χύ­νει τα πράγ­μα­τα. Η ο­μά­δα Κων­στα­ντό­που­λου θα ή­θε­λε μια «προ­γραμ­μα­τι­κή συμ­φω­νί­α» για την α­νοι­κτή συ­νερ­γα­σί­α, έ­τσι ώ­στε να μπο­ρεί να υ­περ­κε­ρά­σει το αρ­νη­τι­κό σε μια τέ­τοια συ­νερ­γα­σί­α «α­ρι­στε­ρό ρεύ­μα». Ό­μως κά­τι τέ­τοιο εί­ναι α­νέ­φι­κτο, ι­διαί­τε­ρα με την οι­κο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή πο­λι­τι­κή που α­κο­λου­θεί η κυ­βέρ­νη­ση. Κα­τά συ­νέ­πεια ε­νερ­γο­ποιεί­ται η γραμ­μή της α­πορ­ρό­φη­σης στε­λε­χών και ο­μά­δων, γε­γο­νός που κά­νει έ­ξω φρε­νών τους «προ­ε­δρι­κούς» του Συ­να­σπι­σμού και ε­πι­τα­χύ­νει την κρί­ση του.

Ό­λα αυ­τά τα δε­δο­μέ­να, ό­πως και οι πο­λυά­ριθ­μες δη­μο­σκο­πή­σεις που πραγ­μα­το­ποιού­νται –και α­πό τις ο­ποί­ες ε­λά­χι­στες δη­μο­σιεύ­ο­νται– δη­λούν έ­να πράγ­μα, πως η κρί­ση του «εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού» στρα­το­πέ­δου (ΠΑ­ΣΟΚ-Συ­να­σπι­σμός) ε­πι­τα­χύ­νε­ται, ε­νώ ε­νι­σχύ­ε­ται η συ­νο­χή τό­σο των α­ντι­πο­λι­τευ­τι­κών ο­μά­δων του εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού στρα­το­πέ­δου, ό­σο και των α­ντι­πο­λι­τευ­τι­κών κομ­μά­των.

Το «εκ­συγ­χρο­νι­στι­κό στρα­τό­πε­δο» εί­ναι πλέ­ον κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή μειο­ψη­φί­α.(Στη δημοσκόπηση της 9ης δεκεμβρίου της MRB το ΠΑΣΟΚ συγκεντρώνει το 24,1% των προτι-μήσεων και ο ΣΥΝ το 5,2%-και βέβαια όλοι αυτοί δεν ανήκουν στο «εκσυγ-χρονιστικό» στρατόπεδο.Οι ευνοϊκές γνώμες για το Σημίτη περιορίστηκαν στο 36,1%). Αυτή η α­πο­δό­μη­ση του πλειο­ψη­φι­κού εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού ρεύ­μα­τος πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε σε χρό­νο-ρε­κόρ.

Αυτό δεν ση­μαί­νει πως το ση­μι­τι­κό στρα­τό­πε­δο κιν­δυ­νεύ­ει ά­με­σα να χά­σει την ε­ξου­σί­α. Ό­χι, α­πλώς θα συ­νε­χί­σει να κυ­βερ­νά ως συρρικνούμενη μειο­ψη­φί­α, με ό­,τι αυ­τό μπο­ρεί να ση­μαί­νει.

Και δεν πρόκειται να χά­σει την ε­ξου­σί­α για τους ε­ξής λό­γους:
α. Για­τί πί­σω του βρί­σκο­νται οι με­γά­λες δυ­τι­κές δυ­νά­μεις, Η­ΠΑ και Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση, που το θε­ω­ρούν ως το κα­ταλ­λη­λό­τε­ρο για την ε­ξυ­πη­ρέ­τη­ση των συμ­φε­ρό­ντων τους.
β. Για­τί τα με­γά­λα εγ­χώ­ρια συμ­φέ­ρο­ντα, για την ώ­ρα, θε­ω­ρούν το Ση­μί­τη ως την μο­να­δι­κή α­ξιό­πι­στη λύ­ση που δια­θέ­τουν. Η στή­ρι­ξή τους θα γί­νε­ται με πε­ρισ­σό­τε­ρα α­νταλ­λάγ­μα­τα και θα αρ­χί­σουν να δια­μορ­φώ­νουν και προ­τά­σεις για πι­θα­νές ε­ναλ­λα­κτι­κές λύ­σεις (βλέ­πε την πο­λι­τι­κή του Συ­γκρο­τή­μα­τος ε­πί του θέ­μα­τος και την οριστική α­πο­μά­κρυν­ση της “Κα­θη­με­ρι­νής” α­πό το ση­μι­τι­κό στρα­τό­πε­δο).
γ. Για­τί, ό­πως το­νί­σα­με,στην ανάλυση για την πολιτική συγκυρία, δεν υ­πάρ­χει συ­γκρο­τη­μέ­νη ε­ναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση που να μπο­ρεί να συ­νε­γεί­ρει και να εκ­φρά­σει ευ­ρύ­τε­ρα κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα.

Υ­πάρ­χει ε­ναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση;

Για να εμ­φα­νι­στεί μια ε­ναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση α­παι­τεί­ται εί­τε μια υ­ψη­λή συ­νάρ­θρω­ση ε­πι­πέ­δων, πράγ­μα που θα χρεια­στεί α­κό­μα αρ­κε­τό και­ρό ή μπο­ρεί να συμ­βεί σύ­ντο­μα, μόνο σε πε­ρί­πτω­ση δρα­μα­τι­κής ε­πι­δεί­νω­σης στα ε­θνι­κά και οι­κο­νο­μι­κο-κοι­νω­νι­κά ζη­τή­μα­τα που θα α­παι­τή­σουν ά­με­ση αλ­λα­γή στο κυ­βερ­νών πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό, έ­στω και χω­ρίς συ­γκρο­τη­μέ­νη ε­ναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση-λύ­ση.
Στο με­τα­ξύ, το «εκ­συγ­χρο­νι­στι­κό» στρα­τό­πε­δο, θα συ­νε­χί­σει έ­στω και λα­βω­μέ­νο να κυ­βερ­νά και θα κά­νει ό,τι μπο­ρεί για να κρα­τη­θεί στην ε­ξου­σί­α, νιώθοντας πλέον όλο και πιο αβέβαια.

1. Θα ε­νι­σχύ­σει τον κυ­βερ­νη­τι­κό και πο­λι­τι­κό ο­λο­κλη­ρω­τι­σμό, ο­δη­γού­με­νο σε μέ­τρα ε­λέγ­χου, ό­σο μπο­ρεί, των ΜΜΕ, των κρα­τι­κών προ­μη­θειών κ.λπ., κα­θώς και σε μέ­τρα ε­σω­τε­ρι­κής α­στυ­νό­μευ­σης του κόμ­μα­τος και κα­τα­στο­λής των λα­ϊ­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων.
2. Θα ε­πι­τα­χύ­νει τις α­πό­πει­ρες προ­κλή­σε­ων και κα­τα­συ­κο­φά­ντη­σης των α­ντι­πά­λων της χρη­σι­μο­ποιώ­ντας το βα­ρύ πυ­ρο­βο­λι­κό που δια­θέ­τει, δη­λα­δή τον τύ­πο και δη τον «α­ρι­στε­ρό» ή α­ρι­στε­ρί­ζο­ντα, την «α­ρι­στε­ρή» δια­νό­η­ση των Πα­νε­πι­στη­μί­ων και των Ε­Ο­Κι­κών προ­γραμ­μά­των και γε­νι­κό­τε­ρα το με­γα­λύ­τε­ρο μέ­ρος του δυ­να­μι­κού του Συ­να­σπι­σμού, των οι­κο­λό­γων, των ε­κτρε­φο­μέ­νων από τον κρα­τι­κό κορ­βα­νά και έ­να μέ­ρος των «διε­θνι­στών» α­ρι­στε­ρι­στών. Εί­ναι πο­λύ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πώς η Ε­λευ­θε­ρο­τυ­πί­α μεταβάλλεται σε ένα απο τα ση­μεί­α συ­νά­ντη­σης ό­λων αυ­τών των «δυ­νά­με­ων», παράλληλα με την «εφημε-ρίδα της κυβερνήσεως» Βήμα. Υ­πήρ­ξε το έ­ντυ­πο μέ­σα α­πό το ο­ποί­ο ο προ­ερ­χό­με­νος α­πό το ΚΚΕ-Συ­να­σπι­σμό, Πα­ρα­σκευό­που­λος και οι Τρί­μης, Ψαρ­ράς, Κω­στό­που­λος του «Ιού», α­πό τις πα­ρυ­φές του α­ρι­στε­ρι­σμού, προ­σπά­θη­σαν να προ­βο­κά­ρουν τις α­ντι­δρά­σεις για την ε­πο­νεί­δι­στη συ­νά­ντη­ση των Κε­μα­λι­κών Εκ­συγ­χρο­νι­στών στη Θεσ­σα­λο­νί­κη με τη χρήση του βί­ντε­ο των χου­ντι­κών α­στυ­νο­μι­κών. Οι Κα­ρε­λιάς και Πα­ππάς, προ­ερ­χό­με­νοι ε­πί­σης α­πό την ευ­ρύ­τε­ρη «α­ρι­στε­ρά» α­πο­τε­λούν την κα­θη­με­ρι­νή «ση­μι­τι­κή λογοκρισία» της ε­φη­με­ρί­δας και το α­πο­κο­ρύ­φω­μα υ­πήρ­ξε το κύ­ριο –α­νυ­πό­γρα­φο– άρ­θρο της 8ης Δε­κεμ­βρί­ου που κα­λεί τον Ση­μί­τη να διώ­ξει πά­ραυ­τα τον Αρ­σέ­νη. Οι κα­τη­γο­ρί­ες για ε­θνι­κι­σμό ε­νά­ντια σε κά­θε α­ντι­μπε­ρια­λι­στι­κή το­πο­θέ­τη­ση θα πολ­λα­πλα­σια­στούν. Οι «α­ρι­στε­ροί» του Βή­μα­τος, οι Ευ­θυ­μί­ου, Ψυ­χο­γιός, Πρε­τε­ντέ­ρης και οι λοι­ποί Σω­με­ρί­τη­δες, θα έ­χουν πο­λύ δου­λειά την ε­πό­με­νη πε­ρί­ο­δο.
   Παρ’ ό­λα αυ­τά, «η βάρ­κα άρ­χι­σε να κά­νει νε­ρά». Αυ­τοί που κυ­βερ­νά­νε, θα κυ­βερ­νά­νε ό­λο και πιο δύ­σκο­λα και ό­σοι τους υ­φί­στα­νται, θα τους α­πο­δέ­χο­νται με αυ­ξη­μέ­νη δυ­σφο­ρί­α και πε­ριο­δι­κά ξε­σπά­σμα­τα.