Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr
Η επίσκεψη που πραγματοποίησε στις 10 Σεπτεμβρίου ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Μαλί της Δυτικής Αφρικής δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Πρόκειται άλλωστε για την πρώτη σημαντική επίσκεψη ξένου αξιωματούχου στο Μαλί, προτού καν συμπληρωθεί μήνας από το πραξικόπημα της 18ης Αυγούστου, οπότε ανατράπηκαν ο πρόεδρος Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά και ο πρωθυπουργός Μπουμπού Σισέ.
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας συναντήθηκε με τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής Σωτηρίας του Λαού που συγκρότησαν οι πραξικοπηματίες – σε μία κίνηση που δίνει το μήνυμα ότι Άγκυρα σπεύδει να ενισχύσει την επιρροή της εκεί που το Παρίσι βλέπει την δική του να αποδυναμώνεται.
Η πρώην γαλλική αποικία του Μαλί μαστίζεται τα τελευταία χρόνια από τις αποσχιστικές κινήσεις των Τουαρέγκ στο παραμελημένο βόρειο τμήμα της χώρας, αλλά και από την ανάπτυξη τζιχαντιστών στο κενό ασφαλείας που δημιουργεί η αμφισβήτηση της κεντρικής εξουσίας.
Η ανατροπή του προέδρου Κεϊτά προέκυψε στο φόντο της κοινωνικής δυσφορίας που προκαλούσε ο νεποτισμός και η διαφθορά των κυβερνώντων, αλλά και η ανικανότητα τους να οδηγηθούν σε μία ειρηνική διευθέτηση των ζητημάτων με τους Τουαρέγκ.
Οι εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Άνοιξη, με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης να έχει συλληφθεί λίγο πρωτύτερα και την προσέλευση στις κάλπες να περιορίζεται στο 35%, αποτέλεσαν τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Την παραμονή τις προγραμματιζόμενες μεγάλης διαδήλωσης της αντιπολίτευσης κατά του Κεϊτά ο στρατός κινήθηκε και ανέτρεψε τον πρόεδρο.
Οι εξελίξεις αυτές ερμηνεύονται ως ήττα του Παρισιού, εφόσον ο Κεϊτά θεωρούνταν ο “άνθρωπος της Γαλλίας στη Μπαμακό”.
Υπενθυμίζεται ότι τα τελευταία οκτώ χρόνια η Γαλλία διατηρεί στρατιωτική δύναμη 5.100 ανδρών στο Μαλί, επιπλέον των κυανόκρανων του ΟΗΕ που σταθμεύουν εκεί, στο πλαίσιο του “πολέμου κατά της τρομοκρατίας”.
Από την άλλη πλευρά, ο επιδραστικός ιμάμης Μαχμούντ Ντίκο, ο οποίος κατεξοχήν γαλβάνιζε την αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας την Γαλλία ότι εκμεταλλεύεται την κατάσταση ασφαλείας για να ενισχύσει την νεοαποικιακή της κυριαρχία, φέρεται παρά τους δεσμούς του με τη Σαουδική Αραβία, όπου και πραγματοποίησε τις σπουδές του, να είναι επίσης ευεπίφορος στην τουρκική επιρροή.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Φαχίμ Ταστεκίν στο al-monitor.com, ο Ντίκο συντέλεσε στην ανέγερση τεμένους με χορηγία της Άγκυρας σε οικόπεδο της Μπαμακό, ενώ διατηρεί επαφές με το τουρκικό εθνικιστικό-ισλαμιστικό κίνημα Millî Görüş, από το οποίο προέρχεται και ο ίδιος ο Tαγίπ Ερντογάν.
Το Mαλί συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της Άγκυρας τουλάχιστον από το 2010, οπότε άνοιξε τουρκική πρεσβεία στην Μπαμακό, ενώ ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη χώρα το 2018. Η τουρκική διείσδυση στις άλλοτε γαλλικές αποικίες της βόρειας και υποσαχάριας Αφρικής είναι μακρά και καλά μελετημένη, ενώ πρόσφατη είναι η υπογραφή συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας με τη Δημοκρατία του Νίγηρα, η οποία συνορεύει προς δυσμάς με το Μαλί και προς βορράν με τη Λιβύη.
Πάντως οι ηγέτες της στρατιωτικής χούντας του Μαλί δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερους οργανωτικούς δεσμούς με την Άγκυρα, καθώς έχουν λάβει την εκπαίδευσή τους είτε σε χώρες της Δύσης είτε στη Ρωσία.
Αλλά και η Γαλλία προσαρμόζει τη στάση της, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ο πρεσβευτής της στην Μπαμακό συνάντησε τους ηγέτες της χούντας μόλις έξι ημέρες μετά το πραξικόπημα, ενώ και το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του εξέφρασε την υποστήριξη του προς τον λαό του Μαλί.
Σε κάθε περίπτωση, ένα νέο μέτωπο της γαλλο-τουρκικής αντιπαράθεσης δείχνει να έχει μόλις ανοίξει.
