του Κ. Γεώρμα, από το Άρδην τ. 10 Οκτώβριος-Νοέμβριος 1997
Ασφαλώς όλοι όσοι θέλουµε να παρακολουθήσουμε τις τελευταίες εξελίξεις στην Αλγερία έχουµε µια δυσκολία στο να κατανοήσουµε το τι ακριβώς συμβαίνει. Ακόμα και η ανάλυση των εκλογών, που ήταν το αντικείµενο πολλών σχολίων, παρέμεινε σ᾿ ένα περιγραφικό επίπεδο χωρίς σε καμιά περίπτωση να γίνει κάποια προσπάθεια διαλεύκανσης και ανίχνευσης βαθύτερων ρευμάτων και κοινωνικών δυναμικών. Είναι χαρακτηρισιικό ότι η πληροφόρηση που περνάει µέσα από τα ελληνικά µέσα καταλήγει μάλλον σε περιγραφές του τύπου “για δες πόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν εκεί κάτω”. Μια προσέγγιση που κάθε άλλο παρά αθώα είναι. Όπως διαβάζουμε και στο βιβλίο των Udovici, Jasminka και Ridgeway: “Οι περισσότερες ειδήσεις δεν εξηγούν τίποτα: ούτε γιατί ούτε στο όνοµα ποιανού γίνονταν όλοι αυτοί οι σκοτωµοί… Καθώς η συνεχής έκθεση σε ανεξήγητα και φρικιαστικά φαινόμενα συνεχίζονταν, όλο και λιγότερος χώρος υπήρχε για την κοινή λογική…’. Στο παρακάτω σηµείωµα θα προσπαθήσουμε να φωτίσουµε κάποιες πτυχές του αλγερινού δράµατος.
Είναι κοινά αποδεκτό ότι οι τελευταίες εκλογές ήταν απλά το πρόσχημα για την “νομιμοποίηση” της στρατιωτικής χούντας που έχει επιβληθεί στην Αλγερία από το 1992. Ο Νέος Δημοκρατικός Συναγερµός, κόμμα που πρόσκειται στο δικτάτορα Ζερουόλ, “κατόρθωσε” µαζί µε το ΕθνΙκοαπελευθερωτικό Μέτωπο να καταλάβει την πλειοψηφία των εδρών (219 από τις 380). Το FIS, το Ισλαμικό Μέτωπο Σωτηρίας δεν συµµετείχε στις εκλογές. Στις εκλογές δεν συμμετείχαν φυσικά και οἱ πιο ακραίοι ισλαμιστές της Ένοπλης Ισλαμικής Οµάδας (ΙΑ).
Οι εκλεπτυσµένοι Γάλλοι έφυγαν από την Αλγερία το 1962 αφήνοντας πίσω τους ένα εκατοµμύριο νεκρούς. Όμως, και ακόµα χειρότερα, άφηναν πίσω τους µια διαλυμένη κοινωνία έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα να παρεµβαΐνουν σ᾿ αυτή ανεµπόδιστα. Το πιο τραγικό γεγονός είναι ότι αυτοί που ανέλαβαν την διακυβέρνηση της ανεξάρτητης πια Αλγερίας αποτελούνταν κυρίως από το “Στρατό των Συνόρων” οι οποίοι, σύμφωνα µε τον Γκουίνι Ντίερ οργανώθηκαν και χρηματοδοτούνταν από άλλες αραβικές χώρες και κατά τη διάρκεια της επανάστασης δεν έριξαν ούτε µια τουφεκιά! Αυτό δεν τους εμπόδισε, όταν οι Γάλλοι έφευγαν, να. καταλάβουν υψηλές θέσεις εξουσίας µέσα στην Αλγερία – µιας Και ήσαν η πιο καλοοργανωµένη κοινωνική δύναμη. Να θυμίσουμε ότι αυτοί είναι οι υπεύθυνοι για την. εκδίωξη του Αχμάντ Μπεν Μπέλα και την δολοφονία του Μοχάµαντ Μπούντιαφ – και οι δυο μέλη της οµάδας των “ιστορικών εννέα” που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανάσταση: επειδή, µετά το πραξικόπηµα του 1992 και αφού είχε αποδεχθεί την προεδρία, άρχισε να προωθεί πολιτικές φιλελευθεροποίησης. Η εξουσία στην Αλγερία, σήµερα, ελέγχεται από τους διαδόχους αυτών των ανθρώπων.
Η άνοδος του Ισλαμισμού
Μετά την εκδίωξη των Γάλλων από την Αλγερία στη δεκαετία του ’60, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο κυβέρνησε µε ένα µονοκομματικό σύστηµα ως το 1988, οπότε και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εκδημοκρατισμού. Στις δηµο τικές εκλογές του 1990, οι ισλαμιστές του ΙΜΣ τα πήγαν πολύ καλά και το ίδιο έγινε στις βουλευτικές εκλογές του 1992 όπου στον πρώτο γύρο κέρδισαν την πλειοψηφία των εδρών.
Κάπου εδώ αρχίζουν και τα παρατράγουδα. Οι στρατιωτικοί παρενέβησαν για να αποτρέψουν µια νίκη των ισλαμιστών. Και ο εμφύλιος πόλεμος αρχίζει…
Η Μπάρμπαρα Κόνρυ, σε ένα ἀρθρο της, κριτικάροντας εμµέσως – πλην σαφώς – την απόφαση των στρατιωτικών, λέει ότι αρκετοί μελετητές τόνισαν το γεγονός ότι η “ισλαμική επιτυχία δεν ήταν τόσο µια νίκη του ισλαµισµού όσο µια ψήφος διαμαρτυρίας ενάντια στο υπάρχον καθεστώς. Στην Αλγερία, η νοµενκλατούρα του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου απέτυχε και αυτό πυροδότησε µια εξέγερση των νέων, των κατωτέρων τάξεων και των περιθωριοποιηµένων. Γι’ αυτό και η εξέγερση σήκωσε το λάβαρο του ισλαμισμού”. Αυτό ήταν και το πρώτο λάθος των χουντικών. Το δεύτερο ήταν η υποτίμησητης συμπαράστασης και του κύρους που οι ισλαμιστές έχαιραν στον πληθυσμό. Και το τρίτο, βέβαια, η ανικανότητά τους.
Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η άνοδος των ισλαμιστών προωθήθηκε από τους ίδιους τους “κοσμικούς” ως αντίβαρο σε συγκεκριµένους πολιτικούς τους αντιπάλους. Στην Τουρκία, ήταν οι Τούρκοι στρατηγοί και οι Αµερικάνοι που προώθησαν τον Ερµπακάν ενάντια στους κομμουνιστές και ως προσπάθεια ενσωμάτωσης, µέσω της κοινής ισλαμικής ταυτότητας, των Κούρδων. Στην Παλαιστίνη, ήταν οι Ισραηλινοί που χρηματοδοτούσαν την Χαμάς για να αδυνατίσουν πολιτικά τον Αραφάτ. Για να µην αναφέρουμε το τρανταχτό παράδειγµα της συμµαχίας των ΗΠA µε ένα από τα πιο φονταμενταλιστικά καθεστώτα, αυτό της Σαουδικής Αραβίας. Στην περίπτωση της Αλγερίας, ήταν κάποιες µερίδες των κρατικών ελίτ που, στην προσπάθεια τους να καταπνίξουν την αντιπολίτευση στην φιλελεύθερη οικονομική τους πολιική στη δεκαετία του ’80, χρησιµοποίησαν τους ισλαμιστές (και ως αντάλλαγμα δεν προχώρησαν στον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου). Όσοι όµως σπέρνουν ανέµους θερίζουν θύελλες. Δέκα χρόνια µετά, τα ἴδια άτοµα χρησιμοποιούν τις ναπάλµ για να κάµψουν τους ισλαμιστές.
Η εκδίωξη του Ισλαμικού Μετώπου Σωτηρίας από την πολίτική σφαίρα είχε σαν συνέπεια την στρατιωτικοποίηση της πολιτικής. Εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχει o πολιτικός διάλογος και οἱ δηµοkρατικές διαδικασίες τώρα τα όπλα έχουν πάρει το λόγο. Αυτό εἷναι βέβαια, σε ένα. μεγάλο βαθµό, αποτέλεσµα της αντιφατικής πολπικής των “κοσμικών” δυνάµεων, καθώς και των άστοχων επεµβάσεων των Γάλλων.
Η αλαζονεία του στρατηγού Ζερουάλ, τροφοδοτούµενη από τον οπλισμό που η Γαλλία αφειδώς του παραχωρεί, είχε και άλλες παρενέργειες. Ο εξοστρακισµός των ισλαμιστών από το πολιτικό πεδίο είχε σαν αποτέλεσµα να πάρουν το πάνω χέρι στοιχεία πιο εξτρεµιστικά. Είναι γνωστό ότι το Ισλαμικό Μέτωπο. Σωτηρίας έχει κάνει αρκετές απόπειρες για να έρθει σε συνεννόηση µε τον Ζερουάλ και για να βρεθεί µια λύση µέσω του διαλόγου. Να θυμίσω ότι, µετά τις προεδρικές του 1995, εξέδωσαν ανακοινωθέν στο οποίο δεν ζητούσαν την άµεση αποµάκρυνσή του αλλά μιλούσαν για διάλογο. Ακόμα, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης μαζεύτηκαν το 1995 στη Ρώμη και εξέδωσαν kοινό ανακοινωθέν το οποίο, όπως λέει και η Σάλιµα Γαζάλι, “ήταν έnα κείµενο που ξανακοιτάζοντας το εἶναι ένα από τα πιο δηµοκρα- τικά κείµενα στον αραβικό κόσμο.”
Ο Ζερουάλ, φοβούμενος µια συµµαχία των δυνάµεων της αντιπολίπευσης όµως, ενέτεινε την εκστρατεία του εναντίον τους. Όµως ἤ άνοδος του επιπέδου της τρομοκρατίας από το κράτος είχε σαν αποτέλεσµα την δηµιουργία πιο εξτρεµιστικών εκφάνσεων του ισλαμισμού.
Ἡ αποτυχία της “Δημοκρατίας” των ελίt
Ας σταθούµε όµως για λίγο στο ίδιο το πραξικόπημα. Είναι μάλλον ειρωνικό το ότι αυτοί που αποκαλούν τον εαυτό τους “δηµοκρατικοί” στην Αλγερία προχώρησαν και στήριξαν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα. Η Αλγερία, κατά την ἀποψή µου, δεν αποτελεί ένα απομονωμένο γεγονός. Είναι απλά µια ακόµα έκφραση του γεγονότος ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, σήμερα, η δηµοκρατία χρησιµοποιείται ως άλλοθι για την επιβολή ανελεύθερων µέτρων και για την εξυπηρέτηση των συµφερόντων αυτών που κατέχουν τη δύnαµη. Ας δούµε πως περιγράφει τους υποστηρικτές της δηµοκρατίας των πραξικοπηµάτων ο Αρούν Καπίλ; “Τα µόνα στοιχεία αυτού που αποκαλείται κοινωνία των πολιτών’, και που προσέφεραν υποστήριξη στο καθεστώς εἴναι κάποια μικρά κόμματα (των οποίων η εκλογική δύναμη κινείται σε µονοψήφια νούμερα). Η ηγεσία των ηµιεπίσηµων εργατικών συνδικάτων (αλλά µε κανένα τρόπο οι απλοί εργάτες). Οι γαλλόφωνοι δημοσιογράφοι. Κάποιες οµάδες του ιδιωτικού τοµέα. Οι µάνατζερς του δηµόσιου τοµέα, φεμιnίστριες δυτικού τύπου και άλλα στρώματα από τις ελίτ (οι οποίοι γενικά εκπροσωπούν μικρό κοµμάτι της κοινωνίας kαι έχουν και lίγα ερείσµατα στην ευρύτερη κοιnωνία)”.
Η πολιτική αποτυχία των “δηµοκρατικών” ελίτ προδιαγράφτηκe από την κοινωνικο-οικονοµική τους αποτυχία -όχι βέβαια σε ατοµικό επίπεδο αλλά σε επίπεδο κοινωνίας. Η γνωστή µεσογειακοσοσιαλιστική οικονομική πολιτική του “ότι φάμε, ότι πιούμε κλπ…” έχει αφήσει πίσω της συντρίμμια. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν ο κόσμος στην Αλγερία αναφέρεται σε αυτούς τους αποκαλεί “η µαφία”- το άλλο παρατσούκλι που χρησιµοποιούν είναι “η εξουσία”. Τα έσοδα από την πώληση πετρελαίου έχουν καταναλωθεί στην εισαγωγή αγαθών πολυτελείας. Όσοι κατόρθωσαν να έχουν καλές σχέσεις με το κράτος, είχαν άµεση πρόσβαση σε µια οικονομική ὅραστηριότητα που απέφερε υψηλά εισοδήµατα µέσω του εμπορίου αγαθών, υπηρεσιών και µέσω της Ιδιοποίησης των “…’ δανείων από την Διεθνή Τράπεζα. Και όχι µόνον αυτό. Η πολιτική που έχει ακολουθήσει η κυβέρνηση, παρ’ όλη τη ρητορεία της περί φιλελευθεροποίησης και οικονοµίας της αγοράς, χαρακτηριζόταν από µια προσπάθεια του κράτους να ελέγξει κάθε οικονομική δραστηριότητα από το φόβο ότι οικονομικές δραστηριότητες πέρα aπό το έλεγχο του κράτους θα αποτελέσουν πηγή χρηµατοδότησης των ισλαμιστών.
Από την άλλη, ακόµα και στον θεσμικό τοµέα, έχουν αποδειχτεί μάλλον θρασύδειλοι. Στο oikogeνειακό δίκαιο, παραδείγματος χάριν, δίστασαν να κατοχυρώσουν την ισότητα των γυναικών µέσα στην κοινωνία. Στο δίκαιο που καθιερώθηκε από το 1984, και ήταν πρόταση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, οἱ γυναίκες έχουν τα ίδια δικαιώµατα µε τα παιδιά και υπόκεινται στην κηδεµονία του πατέρα ή του άντρα τους. Ο δημόσιος χώρος, επίσης, δεν ήταν ανοικτός στις γυναίκες κάτω από το κοσμικό καθεστώς του ΕΑΜ. Οι γυναίκες επιτρέπονταν µόνο στα ινστιτούτα καλονής και στα λουτρά, χώροι στους οποίους οι άντρες έτσι και αλλιώς δεν μπορούσαν να πάνε. Διαχωρισμός υπήρχε και στους χώρους εργασίας.
Η χούντα δεν ήταν φυσικά ικανή να αντιστρέψει αυτές τις τάσεις. Έτσι σήµερα, το κατά κεφαλήν εισόδηµα έχει πέσει στο µισό απ᾿ ότι ήταν το 1992 και η αγεργία έχει ανέβει στο 28% ενώ ξεπερνάει το 50% στις πόλεις και τους νέους. Στο οικιστικό τοµέα, επίσης, η κατάσταση έχει φτάσει στα όρια του συναγερμού. Αρκεί ίσως να πούμε ότι, σύµφωνα µε στοιχεία του 1995, το 80% των τροφίμων εισάγονταν από το εξωτερικό! Να προσθέσω ακόµα εδώ ότι το 75% του πληθυσμού είναι κάτω των 30 ετών.
Το µεγαλύτερο. ίσως έγκλημα των “δημοκρατών” είναι όµως το ότι κατέστησαν την έννοια της δηµοκρατίας ένα “άδειο πουκάμισο”. Το πραξικόπημα του στρατηγού Λιαμίν Ζερουάλ ήταν µόνο το πρώτο βήμα. Ακολούθησαν οι στηµένες προεδρικές εκλογές του 1995 και οἱ βουλευτικές του 1997. Όλο αυτό το διάστηµα η τακτική του Ζερουάλ έχει βασιστεί σε τρεις ᾱjονες: Εξόντωση των ισλαμιστών, παθητικοποίηση της κοινωνίας και προσεταιρισµό όλων των άλλων πολιτικών δυνάμεων.
Για την εξόντωση των ισλαµιστών χρησιμοποίησε τρεις µεθόδους: την ανοικτή στρατιωτική δράση, την δηµιουργία µετριοπαθών ισλαμικών κομμάτων και τέλος την προσπάθεια κατατροµοκράτησης του πληθυσμού έτσι ώστε να στραφεί εναντίον των ισλαµιστών.
Η κατάρρευση µιας κοινωνίας
Κανένας αναλυτής δεν πίστευε ότι, µετά την εκλογική νίκη του Ζερουάλ, η ειρήνη θα επανερχόταν στην Αλγερία. Και αυτό για µια σειρά από λόγους.
Κατ’ αρχάς, στο επίπεδο των θεσμών, πριν από τις εκλογές, ο Ζερουάλ άλλαξε το σύνταγμα. Έτσι, το κοινοβούλιο σήµερα δεν έχει καµιά απολύτως εξουσία. O rόλος του είναι διακοσμητικός. Το µόνο σώµα πέρα από τη στρατιωτική χούντα που έχει κάποιες εξουσίες είναι η Άνω Βουλή της οποίας τα µέλη διορίζονται από την χούντα!
Δεύτερος, και ο πιο σηµαντικός κατά την άποψή µου, είναι ότι η µεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού στην Αλγερία είναι ισλαµιστές. Άρα το ερώτημα που µπαίνει σήµερα δεν είναι είτε Ζερουάλ είτε οι Ισλαμιστές, αλλά τι είδους ισλαμισµός θα εφαρμοστεί σ᾿ αυτή τη χώρα. Η σηµερινή παρόλογη κατάσταση, κατά την οποία τo πιο πλειοψηφικό κόµµα είναι απαγορευμένο, δεν µπορεί να συνε χιστεί για πολύ. Οι Αμερικάνοι που το ξέρουν αυτό, έχουν fροντίσει να κρατήσουν τις αποστάσεις τους από τη χούντα και γι’ αυτό το µόνο τους σχόλιο για τις εkλογές ήταν η έκφραση της ικανοποίησής τους για “…’ την προσέλευση του κόσµου στις κάλπες. Βέβαια δεν μπορούν να παραµένουν για πολύ έξω απ᾿ το χώρο των πετρελαίων -ο οποίος παρ᾽ όλες τις σφαγές καλά κρατεί. Ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται επαφές για συμβόλαια συνεκµετάλλευσης – οι Άγγλοι έχουν ήδη υπογράψει ένα.
Ἡ συνέχιση της σημερινής κατάστασης θα έχει ως αποτέλεσµα την ενίσχυση των ακραίων στοιχείων µέσα στην αλγερινή κοινωνία, πράγμα που θα οδηγήσει µε μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη διάλυση της αλγερινού κοϊνωνικού ιστού.
Από τη µια έχουµε τον στρατό και την οργάνωση τοπικών ενόπλων οµάδων “αυτοάμυνας”. Όμως το καθεστώς είναι τόσο διεφθαρμένο που πολύ γρήγορα αυτές οι “πολιτοφυλακές” µετατράπηκαν σε φεουδαρχικού τύπου οµάδες που σε συνεργασία µε τους τοπικούς παράγοντες της στρατιωτικής χούντας εκβιάζουν, δολοφονούν, βιάζουν και κατατρομοκρατούν τον πληθυσμό έτσι ώστε να µη συνταχτεί µε τους ισλαμιστές. Είναι άλλωστε γνωστό ότι για µεγάλο µέρος των σφαγών υπεύθυνος είναι ο στρατός. Οι τελευταίες θεαματικές σφαγές γύρω από το Αλγέρι µοιάζουν να εἷναι έργο του στρατού µπροστά στο κίνδυνο κυβερνητικές ελίτ να στραφούν εναντίον τους. Γιατί και ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν είναι πολύ σταθερός. Πέρα από τη σύγκρουση μεταξύ αυτών που, αφού έχουν κερδίσει υψηλά ποσά από τις κρατικές προμήθειες, τώρα είναι υπέρ της φιλελευθεροποίησης έτσι ώστε να μπορούν να τα επενδύσουν, η καταστροφική διαχείριση της αλγερινής οικονοµίας έχει δημιουργήσει πολλά προβλήµατα στη Χρηματοδότηση των στηριγµάτων της χούντας ακόµα και του ίδιου του στρατού. Η “λογική” των σφαγών στην αρχή ήταν κυρίως προβοκάτσιες του στυλ “κοιτάχτε τι κάνουν οι φανατικοί ισλαμιστές, ελάτε µε µας” σήµερα τείνουν να πάρουν την µορφή του “κοιτάχτε τι μπορούμε να σας κάνουμε αν δεν ΄ρθείτε µε µας”. Παρόμοιες λογικές ακολουθήθηκαν και από κομμάτια των ισλαµιστών. Η εμφάνιση της Ένοπλης Ἰσλαμικής Οµάδας, µιας οργάνωσης που ευθύνεται για τα πιο αἰµατηρά επεισόδια αυτού του ακήρυχτου πολέμου και που είναι υπεύθυνη ακόµα και για βιασμούς γυναικών, είναι ένα χαρακτηριστικό γεγονός. Το Ισλαμικό Μέτωπο Σωτηρίας, που είναι και αυτό υπεύθυνο για µερικές από αυτές τις επιθέσεις, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήµατα γιατί, ενώ από τη µια δεν ήθελε να ακολουθήσει την όξυνση της αντιπαράθεσης, από την άλλη για να διατηρήσει το κύρος του προχώρησε και αυτό σε βαρβαρότητες. Ως συνήθως βέβαια όταν θες να πατάς σε δυο βάρκες πέφτεις στο νερό. Έτσι, η όξυνση της σύγκρουσης βρίσκει το ΙΜΣ να σπαράσσεται από εσωτερικές συγκρούσεις πράγμα που βέβαια οδηγεί και τον Ζερουάλ και την Ένοπλη Ισλαμική Οµάδα σε ακόµη πιο βίαιες ενέργειες µια και οι δυο βλέπουν ότι αυτή η πολιτική αποδίδει.
Νομίζω ότι χαρακτηριστικό του τι µέλει γενέσθαι είναι η κατάρρευση του “κέντρου”. Ο Συναγερµός για τον Πολιτισμό και την Δηµοκρατία, ένα κεντρώο δηµοκρατικό κόµµα που κατήγγειλε το πραξικόπηµα του “92 Και ήρθε τρίτο στις εκλογές που έγιναν τότε, σήμερα είναι ένα περιθωριακό κόµμα µε 19 έδρες.
Στην περίπτωση της Αλγερίας είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς το µέλλον. Το ότι αυτό θα είναι ισλαμικό είναι σίγουρο. Δεν το δείχνει µόνο το γεγονός ότι παρά την κρατική τρομοκρατία οἱ ισλαμιστές -έστω και αυτά τα δηµιουργήµατα της χούντας- είναι και πάλι η δεύτερη δύναμη, αλλλα και το γεγονός ότιτόσο στο στρατόπεδο του Ζερουάλ όσο και στο Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο -που τον στηρίζει συνέχεια- οι ισλαμικές τάσεις ισχυροποιούνται. Ακόμα και απόστρατοι στρατηγοί βγαίνουν και καταγγέλλουν την πολιτική της κυβέρνησης.
Το πιο δυσοίωνο γεγονός όµως είναι η κυριαρχία της ανεξέλεγκτης βίας. Οι υψηλοί ρυθµοί πληθυσμιακής αύξησης, η ανεξέλεγκτη συσσώρευση νέου πληθυσμού στις πόλεις, η ανεργία, η διαφθορά των ελίτ, που σιγά-σιγά μεταδίδεται και στον υπόλοιπο πληθυσμό, η οικονομική ανέχεια, αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Όλοι αυτοί οι νέοι άντρες που στο όνομα του ισλαμισµού, οι μεν, και του πατριωτισμού, οι δε, “παίζουν” τους πολέµαρχους θυμίζουν µάλλον φαινόμενα Σομαλίας και Ρουάντας. Να προσθέσουμε σε όλα αυτά ότι, πέραν της επίλυσης των οικονοµικών, πολιτικών και «σεξουαλικών προβλημάτων µε µέσο τη βία, άλλες μορφές κοϊνωνικών συγκρούσεων -όπως οι οἱκογενειακές αλλά και οἱ φυλετικές- μοιάζουν να ακολουθούν την ίδια µέθοδο επίλυσης.
Αυτή τη στιγµή βέβαια φαίνεται πως ενισχύεται το στρατόπεδο των “συμφιλιωτών” στο εσωτερικό του κρατικού μηχανισμού, αλλά και του Ισλαμικού Μετώπου Σωτηρίας. (Οι ᾿συμφιλιωτές” εἷναι µία απο τις τρεις πτέρυγες του καθεστώτος, µε επικεφαλής τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών Τεουφίκ Μεντιέν που δέχεται ακόµα και την ένταξη των ένοπλων ισλαµιστών που θα συνθηκολογήσουν, στον τακτικό στρατό). Έτσι την 1η Οκτωβρίου ο Ισλαμικός Στρατός Σωτηρίας, το ένοπλο τµημα του Μετώπου, κήρυξε µονοµερή εκεχειρία µε το στρατό, µε στόχο να επιτρέψει στον τελευταίο να επικεντρώσει τις επιθέσεις του ενάντια στην Ένοπλη Ισλαμική Όμάδα. Η τελευταία µέσα στην αποµόνωση και την απελπισία της εντείνει τις επιθέσεις ενάντια σε πολίτες Και χωριά που είτε υποστηρίζουν την κυβέρνηση, είτε το Μέτωπο. Η συνέπεια αυτής της “τελευταίας μάχης”, όπως την προαναγγέλει η κυβερνητική προ-παγάνδα είναι το ότι µέσα σε τρεις µήνες, από τον Ιούλιο έως τις αρχές Οκτωβρίου έχουν εξοντωθεί πάνω από χίλια εφτακόσια άτοµα και τα συνολικά θύματα του εξάχρονου εμφυλίου ξεπέρασαν τα 50.000.
Βέβαια όταν διαβάζουμε στις εφημερίδες ή ακούμε στην τηλεόραση για τα εκατοντάδες θύματα των αμάχων η έλλειψη σοβαρής πληροφόρησης δεν µας επιτρέπει να κατανοήσουμε για τι ακριβώς πρόκειται. Γιατί εκτός από µια ανεξέλεγκτη “σατανιστική πτέρυγα” της Ένοπλης Ισλαμικής Οµάδας, η οποία έχει περάσει πια στη λογική του “αποθανέτω η ψυχή µου µετά των αλλοφύλλων”, και σφάζει αδιακρίτως, οι σφαγές στρέφονται βασικά ενάντια στις οικογένειες των µελών της πολιτοφυλακής (που ξεπερνά τις 100.000) ή συμμετρικά ενάγτια στις οικογένειες των ισλαµιστών από τους “πολιτοφύλακες” και την αστυνομία
Το τραγούδι που έρχεται από το Αλγέρι δεν έχει πια το νοσταλγικό τόνο του καµηλιέρη. Η βαριά Κληρονομιά της αποικιοκρατίας αλλά και ο αδυσώπητος πόλεμος για το αλγερινό πετρέλαιο, µαζί µε την τεχνητή συντήρηση στην εξουσία ελίτ που έχουν μηδαμινή πρόσβαση στον πληθυσμό, πυροδότησαν διεργασίες που θα οδηγήσουν στην αποσάθρωση κάθε ανθρώπινου δεσμού. Οι ισλαµιστές, δεν φαίνονται ικανοί να προτείνουν µια τέτοια λύση. Η οργανωτική τους δοµή, ίσως, δεν άντεξε το διπλό κτύπημα της χούντας, και του αχαλίνωτου εκρηκτικού δυναμικού µιας νεολαίας χωρίς µέλλον. Όταν όλες οι δοµές κοινωνικοποίησης καταρρέουν και ο μόνος τρόπος επίλυσης αναγκών είναι η βία, η κοινωνία αποδιαρθρώνεται. Η Αλγερία δεν αποτελεί φυσικά µια μεμονωμένη περίπτωση. Απλά, ως χώρα της περιφέρειας, ακολουθεί µια τάση που έχει ξεκινήσει στις μητροπόλεις. Το ότι στις δεύτερες τα φαινόµενα δεν έχουν τέτοια διάσταση δεν σηµαΐνει ότι δεν υπάρχουν. Όμως στο ερώτημα του πού θα οδηγήσοὺν όλα αυτά δεν νομίζω ότι µπορώ να απαντήσω. Στο κάτω-κάτω της γραφής, όπως έχει πει και ο Ησαΐας Μπέρλιν, µια από τις µεγαλύτερες -και τις πιο καταστροφικές- αυταπάτες της νεωτερικότητας είναι το ότι πιστεύει ότι έχει για όλα λύσεις.