Του Κώστα Σαμάντη
Ο πίνακας απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να επιτίθεται κατά των Οθωμανών Τούρκων που πολιορκούν την Βασιλεύουσα και οι οποίοι φαίνονται σαστισμένοι. Ο αυτοκράτορας αποδίδεται με την μεγαλύτερη φιγούρα, στα δεξιά, με πορφυρό μανδύα επάνω σε άσπρο άλογο ενώ στον πίνακα κυριαρχεί το καφέ χρώμα, κάνοντάς τον να ξεχωρίζει. Όπως συνηθίζει ο ζωγράφος σε πολυπρόσωπες απεικονίσεις ο ήρωας της σύνθεσης παρουσιάζεται μεγαλύτερος σε μέγεθος. Οι μορφές αποδίδονται μετωπικά, η μία δίπλα στην άλλη ώστε να αποφεύγεται η αλληλοκάλυψη.
Στο επάνω μέρος του πίνακα αναγράφεται ο τίτλος του έργου ενώ στο κάτω μέρος παραθέτει συνοπτική περιγραφή. Στο κέντρο του πίνακα και κάτω από το καφέ άλογο έτερου Βυζαντινού υπερασπιστή υπάρχει η υπογραφή του ζωγράφου (έργο Θεοφίλου Γ. Χ. Μιχαήλ, 1932).
Αν και με βάση τον τίτλο ο αυτοκράτορας «εξέρχεται» εντούτοις το πεδίο της μάχης δείχνει να είναι μέσα από τα τείχη της Πόλης. Στην μάχη συνδράμει και ο κλήρος εν πομπή, όπως φαίνεται στο κάτω δεξιά μέρος του πίνακα. Οι Έλληνες υπερασπιστές απεικονίζονται με περικεφαλαία, δείγμα σύνδεσης με την αρχαιοελληνική ιστορία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Άλωση της Πόλης αποτελεί αγαπημένο θέμα του ζωγράφου στο οποίο συνήθιζε να επανέρχεται συχνά, προσφέροντας πολλές παραλλαγές του ίδιου θέματος.
