Γεωργίου Κολοκασίδη*
Ολοκληρώθηκε η πενταμερής Μεγάλη Πέμπτη και ο σχολιασμός που εμφανίστηκε στα πρωτοσέλιδα και στο διαδίκτυο ήταν πλήρως εναρμονισμένος με τον θρήνο της Σταύρωσης του Κυρίου. Ομονοούντες οι πάντες θρηνωδούν για την τουρκική στάση η οποία συνοψίζεται στην εμμονή για αναγνώριση δύο κρατών στην Κύπρο. Η τουρκική πρόθεση είχε δηλωθεί προκαταβολικά. Εντούτοις πολλοί ήλπιζαν ότι είτε αυτό ήταν διαπραγματευτικός ελιγμός είτε θα εγκαταλειπόταν υπό την πίεση τρίτων. Αυτό βέβαια δεν υλοποιήθηκε. Διότι κατά συνήθη πρακτική οι τουρκικές δηλώσεις δεν αποκλίνουν ουσιωδώς από τις τουρκικές ενέργειες. Και δεύτερον, η Τουρκία εδώ και καιρό εμφανίζεται κατά βάση αδιάφορη στις εξωτερικές πιέσεις.
Η τουρκική επιμονή όμως δεν έπρεπε να εκπλήσσει και για άλλους λόγους. Ουσιωδέστερους και βαθύτερους. Και αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη θεώρηση του κυπριακού προβλήματος και της τουρκικής στάσης.
Χρόνια τώρα μια συγκεκριμένη σχολή σκέψης διαχέει την άποψη ότι υπήρξε σειρά χαμένων ευκαιριών στο κυπριακό. Ο τρόπος που αποδεικνύει την ορθότητα της άποψης είναι δια της σύγκρισης παλαιοτέρων τουρκικών απαιτήσεων και νεοτέρων ελληνικών θέσεων. Είναι γεγονός ότι σε διάφορες χρονικές συγκυρίες οι Τούρκοι είχαν διατυπώσει απαιτήσεις τις οποίες σε μεταγενέστερο στάδιο η ελληνική πλευρά είχε ενστερνιστεί. Τα παραδείγματα πλήθος: λχ η τουρκική απαίτηση για ομοσπονδία η οποία ήταν κατ’ αρχάς απορριπτέα και εκ των υστέρων έγινε σημαία μας. Το αίτημα για χαλαρή ομοσπονδία το οποίο ενώ είχε απορριφθεί στη συνέχεια έγινε αποδεκτό. Το αίτημα για εκ περιτροπής προεδρία το οποίο ήταν ανάθεμα (για τον λαό ακόμα είναι) και τώρα φαίνεται να καταπίνεται. Πολλά τα παραδείγματα. Λέγει λοιπόν αυτή η σχολή: αν η ελληνική πλευρά ήταν πιο δεκτική σε πρώτο χρόνο και αποδεχόταν τις τουρκικές απαιτήσεις τότε θα είχαμε προλάβει τη χειροτέρευση των τουρκικών θέσεων. Θα είχαμε κλειδώσει τη λύση σε κάποιο πρώιμο στάδιο επί τη βάσει θέσεων που έτσι και αλλιώς δεχθήκαμε εκ των υστέρων. Είναι μια παραλλαγή της συνοπτικής αντίληψης: κάθε πέρυσι και καλύτερα.
Για αυτή τη σχολή λοιπόν το κυπριακό είναι περίπου πρόβλημα χρονισμού. Αντί να είμαστε πάντα μία φάση πίσω από την Τουρκία θα μπορούσαμε να είχαμε επιδείξει “τόλμη” προβαίνοντας σε έγκαιρες παραχωρήσεις. Εξου και το ιδεολόγημα των χαμένων ευκαιριών. Δεν είναι όμως λίγο περίεργος ο συστηματικός ασυγχρονισμός ελληνικών και τουρκικών θέσεων; Είναι δυνατόν δηλαδή οι Τούρκοι τόσο ατυχώς να μετακινούνται από θέσεις τους λίγο πριν καταπλεύσει η διστακτική ελληνική πλευρά;
Επειδή ακριβώς το ανωτέρω σχήμα φαντάζει συγκυριακό και ανεξήγητο κάτι άλλο πρέπει να συμβαίνει. Πιο απλό και με στιβαρή αιτιότητα. Και αυτό είναι ότι οι δικές μας παραχωρήσεις κατ’ ουσίαν τροφοδοτούν τις επόμενες τουρκικές διεκδικήσεις! Η Τουρκία, ως μία καθωσπρέπει επεκτατική, αναθεωρητική δύναμη δεν αναζητά έντιμο συμβιβασμό στο κυπριακό. Ούτε βεβαίως λειτουργεί καλόπιστα. Αυτό φαίνεται και από τις λοιπές διεκδικήσεις που εκδιπλώνει έναντι των γειτόνων της. Συνεπώς εκμεταλλεύεται την κάθε παραχώρηση της ελληνικής πλευράς προκειμένου να θεμελιώσει την επόμενη απαίτηση της. Καθοδόν προς μια Κύπρο ουσιαστικώς κηδεμονευόμενη. Αυτή η απλή εξήγηση καταδεικνύει και το εγκληματικό σφάλμα πραγματοποίησης συνεχών παραχωρήσεων. Διότι ενώ δεν λύνουν το κυπριακό κατά αποδεκτό τρόπο, μας απομακρύνουν ολοένα και περισσότερο από δικαϊκά υπερασπίσημες θέσεις. Θέσεις σεβασμού του διεθνούς δικαίου και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ειδικότερα όμως για την πενταμερή. Εφαρμόζοντας την πιο πάνω θεώρηση στις εξελίξεις της πενταμερούς, ένα είναι το συμπέρασμα: Εμείς οι ίδιοι είμαστε οι υπαίτιοι για την κατάθεση τέτοιων απαραδέκτων θέσεων για αναγνώριση δύο κρατών από τουρκικής πλευράς. Μόνοι εμείς ανοίξαμε τον δρόμο για διατύπωση τέτοιων απαιτήσεων. Να υπενθυμίσω ότι από την τελευταία διαπραγματευτική φάση είχαμε αποδεχθεί διάφορα τα οποία θεωρούνται “κεκτημένο” της διαπραγμάτευσης. Μεταξύ άλλων έχουμε αποδεχθεί ότι θα υπάρχει οιονεί υπηκοότητα των δύο κρατιδίων μετά τη λύση. Ότι τα δύο κρατίδια θα μπορούν να συνομολογούν διεθνείς συμφωνίες σε αριθμό θεμάτων. Ότι θα έχουν συντριπτικό έλεγχο στην περιοχή τους χωρίς τη δυνατότητα επιβολής από πλευράς της κεντρικής κυβέρνησης. Ότι αναγνωρίζονται και συνεχίζουν ισχύουσες παρελθούσες δικαϊκές πράξεις τόσο στις ελεύθερες περιοχές όσο και στα κατεχόμενα δηλαδή οι “κυριαρχικές¨ πράξεις του ψευδοκράτους κλπ. Ακόμα και η πάγια απαίτηση περί μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδία καταρρίπτεται αφού είναι σαφές ότι δεν συζητείται πλέον μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά σύμπηξη νέου “συνεταιρισμού” μεταξύ ψευδοκράτους και Κυπριακής Δημοκρατίας. Να υπενθυμίζω επίσης ότι η ορολογία περί ψευδοκράτους δεν χρησιμοποιείται προς τα έξω εδώ και κάποιο διάστημα. Όταν τα δεχθήκαμε όλα αυτά γιατί εξανιστάμεθα όταν οι Τούρκοι έρχονται με πεντακάθαρη πρόταση δύο κρατών. Χρησιμοποιούν μάλιστα ένα έξυπνο πρωθύστερο σχήμα το οποίο δεν επιστρατεύουν για πρώτη φορά. “Αφού δέχεστε επί της αρχής ότι το σχήμα που θα προκύψει θα είναι δικοινοτικό, δικρατικό τότε ας εφαρμόσουμε την αρχή των δύο κρατών από τώρα και συζητούμε τις λεπτομέρειες στη συνέχεια”. Το ίδιο είπαν και για το φυσικό αέριο. Αφού δεχθήκαμε ότι σε μια μελλοντική λύση θα υπάρξει εξ ημισείας συνεκμετάλλευση τότε να το μοιράσουμε από τώρα και βλέπουμε…
Συμπληρωματικά και για όσους αυταπατώνται ότι η διχοτόμηση (δύο κράτη) μπορεί να είναι μια έστω ακρωτηριασμένη λύτρωση ας μην τρέφουν τέτοιες ψευδαισθήσεις. Οι Τούρκοι προάγουν τα δύο κράτη για να εξισώσουν σε πρώτο χρόνο ψευδοκράτος και Κυπριακή Δημοκρατία. Στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσουν αυτή την εξίσωση για να ζητήσουν ισότιμο καταμερισμό των πόρων του κυπριακού χώρου: φυσικών, γεωπολιτικών, κυριαρχικών. Με άλλα λόγια ούτε και με τα δύο κράτη τελειώνουμε με την τουρκική κηδεμόνευση…
Τελικά το πρόβλημα δεν είναι τόσο οι τουρκικές απαιτήσεις οι οποίες είναι φυσική προέκταση των δικών μας κατά καιρούς παραχωρήσεων. Το πρόβλημα είμαστε εμείς. Και το πρόβλημα είναι πολύ πιο θεμελιακό: Όχι πώς αποτρέπουμε τις τουρκικές διεκδικήσεις. Αλλά πώς αποσύρουμε αυτά τα εγκληματικά που κατά καιρούς παραχωρήσαμε. Στρώνοντας το χαλί στις ευνόητες πλέον τουρκικές διεκδικήσεις.
*Νομικός
2 ΣΧΟΛΙΑ
Κύριε Κολοκασίδη συγχαρητήρια και γιά το περιεχόμενο αλλά κυρίως γιά τόν τρόπο παρουσίασης τού θεματός σας. Σπάνια βρίσκει κανείς σήμερα στό διαδίκτυο ανάπτυξη τόσο καθαρή και κατανοητή. Πραγματικά ευχαριστιέται να τό διαβάζει κανείς. Μπράβο και πάλι.
Αφού κάθε πρότασή μας είναι εκ των προτέρων “καπελωμένη” από την αναμενόμενη τουρκική απάντηση που την υιοθετούμε, τότε γιατί απορρίψαμε το σχέδιο Ανάν, που στο κάτω-κάτω είχε την εγγύηση των Ηνωμένων Εθνών…..