Το προεκλογικό σκηνικό, το Κυπριακό και τα νεοφανή φρούτα της όποιας λύσης
του Αλέκου Μιχαηλίδη
Για την επόμενη πενταετία της Βουλής των Αντιπροσώπων ψηφίζουν οι Κύπριοι στις 30 του Μάη. Το προεκλογικό σκηνικό είναι φοβερά εμφυλιοπολεμικό, όχι τόσο με κομματικούς όρους, όσο με… ποδοσφαιρικούς. Τα ψηφοδέλτια είναι ανυπόφορα κενά και τα κόμματα αδυνατούν να πείσουν ότι κομίζουν -επιτέλους- κάτι καινούργιο για την πενταετία 2021-2026. Για ακόμα μια φορά, δεν φαίνεται να απασχολεί τους συνδυασμούς αν θα πείσουν τους αναποφάσιστους, τη νεολαία, τους απέχοντες, αλλά αν θα κρατήσουν τους πιστούς τους και τις έδρες τους.
Δεν είναι δύσκολη, λοιπόν, μια περιγραφή του κυπριακού κομματικού σκηνικού ούτε αυτή τη φορά. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει ο κυβερνών Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ) και το αριστερό Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ), που θα διατηρήσουν τις δύο πρώτες θέσεις του εκλογικού χάρτη. Σύμφωνα με τα προγνωστικά, πρώτος θα είναι ως συνήθως ο ΔΗΣΥ και δεύτερο το ΑΚΕΛ, με διαφαινόμενη πτώση, σίγουρα στις ψήφους και μάλλον στα ποσοστά και στις έδρες εντός της νέας Βουλής.
Επί της ουσίας, τα δύο μεγάλα κόμματα «πληρώνουν» τόσο τα κακώς κείμενα στο μέτωπο της διαφθοράς και της διαπλοκής -κυβερνούν εδώ και 13 χρόνια- όσο και την αβουλία και την ανυπαρξία πρόταξης νέου οράματος στο Κυπριακό. Το ΔΗΣΑΚΕΛ, κατά πως το ονομάζει ο κυπριακός Ελληνισμός, εμμένει τραγικά και θανατηφόρα σε λύση του Κυπριακού στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ), σε μια λύση τύπου Ανάν που θα εδραιώνει την κυριαρχία της Τουρκίας στον βορρά και θα την καθιστά συγκυρίαρχη στον νότο. Εντός του λαού υπάρχει έντονη δυσφορία, καθώς τα δύο μεγάλα κόμματα, προτάσσουν εμμονικά την αποτυχημένη ΔΔΟ, μπροστά στην τουρκική αδιαλλαξία, μπροστά στη νεοφανή προσέγγιση περί λύσης δύο κρατών. Ας σημειωθεί εδώ ότι η κατοχική πλευρά δεν θέλει λύση δύο χωριστών κρατών, μα θα δώσει και τα ρέστα της για να δημιουργηθεί ένα είδος συνομοσπονδίας ώστε να μην «χάσει» τους υδρογονάνθρακες της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον τελευταίο λόγο στα ζητήματα που την αφορούν.
Ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ δεν είναι πρώτα κόμματα επειδή είναι λαοφιλέστερα ούτε επειδή εκφράζουν τις δύο κυρίαρχες πολιτικές ιδεολογίες -τον νεοφιλελευθερισμό και τον κομμουνισμό. Είναι πρώτα κόμματα εξαιτίας της βασανιστικής αδυναμίας των υπολοίπων κομμάτων να εκφράσουν ένα όραμα που θα βγάλει από τον βούρκο τον κυπριακό Ελληνισμό. Για τους ίδιους λόγους, το αδελφό κόμμα της Χρυσής Αυγής, αποστασιοποιημένο από την ήττα του 2019, το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΑΜ), φλερτάρει με την τέταρτη θέση στον εκλογικό χάρτη και συντηρεί τη ρητορική του σε επίπεδο συνθημάτων και λαϊκισμού.
Ξεκινώντας από το μεγάλο κόμμα του κέντρου, το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ), που κατόρθωσε να εκλέξει πρόεδρο δύο φορές, πρώτα τον Σπύρο Κυπριανού και έπειτα τον Τάσσο Παπαδόπουλο, μπορεί κανείς να αντιληφθεί την αυτοκαταστροφή που επαναλαμβάνεται. Η υποβόσκουσα σύμπλευση με το ΑΚΕΛ (με ορίζοντα τις προεδρικές εκλογές του 2023) και η εμμονή στη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με σωστό τάχα περιεχόμενο, διατηρούν το ΔΗΚΟ σε ρόλο ρυθμιστικό και όχι πρωταγωνιστικό -κάτι που συντηρείται και από μια μετριότατη πολιτική σε θέματα οικονομίας και ταυτότητας. Το ΔΗΚΟ δεν μπόρεσε ποτέ να απεμπλακεί από τον κυπριωτισμό και έτσι δεν μπορεί να πείσει πως μάχεται για τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορική συνείδηση των Κυπρίων.
Περίπου τα ίδια ισχύουν και για την ΕΔΕΚ, η οποία ναι μεν κατάφερε να απορρίψει τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, μα δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά για να προτείνει νέες ιδέες για το εθνικό ζήτημα. Στο ίδιο ψηφοδέλτιο συμμετέχει η Συμμαχία Πολιτών του Γιώργου Λιλλήκα, ο οποίος διανύει (μάλλον) τις τελευταίες του μέρες στην ενεργό πολιτική. Το Κίνημα «Αλληλεγγύη» της Ελένης Θεοχάρους θα δυσκολευτεί να μπει στη νέα Βουλή, κουβαλώντας την αμαρτία με την εκλογή Δημήτρη Συλλούρη στην προεδρία της προηγούμενης Βουλής -σε συνεννόηση με τον ΔΗΣΥ και εις βάρος του Μαρίνου Σιζόπουλου της ΕΔΕΚ.
Αφήσαμε για το τέλος τα πιο μικρά κόμματα, κάποια νεοεμφανιζόμενα, που είτε επικεντρώνονται στο Κυπριακό και στην όποια λύση είτε αποφεύγουν να μιλήσουν για αυτό. Οι νεοφανείς σχηματισμοί, όπως ο λεγόμενος «Αμμόχωστος για την Κύπρο» είναι μια πλήρης απεικόνιση μιας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων. Απογοητευμένοι από τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ και τον Αναστασιάδη που δεν κατάφεραν να επαναφέρουν το σχέδιο Ανάν, με μοναδικό σκοπό την επιβολή της όποιας λύσης που θα τους επιτρέψει να ζουν με ανοικτά οδοφράγματα και να επισκέπτονται τα κατεχόμενα υπό οποιοδήποτε καθεστώς.
Εν ολίγοις και δυστυχώς, δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί ο τρίτος δρόμος για να κινητοποιήσει τον κυπριακό Ελληνισμό και να ξεπεράσει την υφιστάμενη ημερήσια διάταξη. Οι κομματάρχες προφυλάσσουν οφίτσια και η κοινωνία παραμένει μουδιασμένη σε συζητήσεις -άνευ ουσίας- για τη βάση της λύσης του Κυπριακού. Κι αν ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ χρησιμοποιήσουν τις βουλευτικές της 30ής Μαΐου ως βατήρα για τις προεδρικές του 2023, μάλλον θα βουλιάξουν μαζί γιατί δεν κομίζουν κάτι καινούργιο για τη δύσμοιρη Κύπρο. Κι αν υπάρχουν ικανές προσωπικότητες σε κάποια ψηφοδέλτια, παρασύρονται δυστυχώς από τον «οδηγό» της κυπριακής κομματοκρατίας.