Μικρασιάτες – 100 χρόνια μετά το 1922

Συνοπτική αποτίμηση για ένα ζήτημα που αφορά εκατομμύρια Έλληνες

του Γιάννη Κιούλέκα

Οι ελληνικοί πληθυσμοί που ξεριζώθηκαν οριστικά την περίοδο 1914 – 1922 από τις πατρίδες τους ήταν περίπου 1,5 έως 2 εκατ. Ακόμη 1.000.000 δολοφονήθηκαν και «έμειναν» για πάντα εκεί. Υπήρξαν θύματα της προσχεδιασμένης γενοκτονίας από το 1911 των νεοτούρκων εθνικιστών στο μυστικό τους συνέδριο στην οθωμανική ακόμη τότε Θεσσαλονίκη. Οι περιοχές που προέρχονταν οι πρόσφυγες ήταν από Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία. Για 70-80 χρόνια περίπου συνάντησαν πολλά εμπόδια να αφηγηθούν την ιστορία τους εντός του εξαρτημένου ελλαδικού κράτους. Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της προσφυγικής μνήμης έπαιξαν οι προσφυγικοί σύλλογοι
Τη δεκαετία ’90 δόθηκε η δυνατότητα στους Μικρασιάτες πρόσφυγες να διεκδικήσουν πολύ περισσότερα πράγματα με την ψήφιση από την ελληνική βουλή των δύο νόμων, 1994 & 1998, που καθιέρωσε δύο ημερομηνίες μνήμης της γενοκτονίας από το τουρκικό κράτος. Προηγήθηκαν οι Πόντιοι Μικρασιάτες που ριζοσπαστικοποιήθηκαν νωρίτερα από τους υπόλοιπους πρόσφυγες. Για αυτό διεκδίκησαν πρώτοι να αναγνωρισθούν τα εγκλήματα εναντίον τους, παρόλες τις «αντιδράσεις» που υπήρξαν εντός και εκτός Ελλάδας. Έτσι, η πρώτη ημερομηνία που καθιερώθηκε επίσημα ήταν η 19η Μαΐου σαν ημέρα μνήμης της γενοκτονίας όσον αφορά τον Πόντο. Ο δρόμος είχε ανοίξει. Κατόπιν, διεκδίκησαν την αναγνώριση της γενοκτονίας (Α΄ φάση) και οι υπόλοιποι Μικρασιάτες με αποτέλεσμα, πάλι μέσα από «αντιδράσεις» κυρίως στην Ελλάδα, να αναγνωρισθεί η 14η Σεπτεμβρίου, ημέρα μνήμης γενοκτονίας των Μικρασιατών. Όμως και ο Πόντος στη Μικρά Ασία ανήκει. Η Ανατολική Θράκη έμεινε εκτός.
Η γενοκτονία υπήρξε μία και ενιαία εναντίον των Ελλήνων σε Ανατολική Θράκη και Ιωνία το 1914/5 και μετά το 1915, κυρίως την περίοδο 1919-1922 στον Πόντο. Οι Πόντιοι, με αφορμή την αναγνώριση της γενοκτονίας δραστηριοποιήθηκαν τόσο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (Ευρώπη κυρίως Γερμανία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδά κ.λπ.). Μέσω των ομογενειακών προσφυγικών (ποντιακών) συλλόγων πέτυχαν, μέσα από δυσκολίες, αναγνώριση της γενοκτονίας, από μία σειρά από κοινοβούλια διαφόρων κρατών καθώς επίσης και πολιτείες των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.
Αντίθετα οι Μικρασιάτες, από το 1998 μέχρι σήμερα δεν συζητάνε το ζήτημα στα συλλογικά τους όργανα, με αποτέλεσμα να μη δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση αναγνώρισης της γενοκτονίας σε Ελλάδα και κυρίως στο εξωτερικό. Απουσιάζει ο πολιτικός αγώνας. Ενώ οι συνθήκες όλα αυτά τα χρόνια τους ευνοούσαν, δεν έσκυψαν πάνω από τα γεγονότα να μελετήσουν και να ενημερώσουν τους συλλόγους τους για τη σημασία ανάληψης αυτού του αγώνα προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν την ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη.
Μέχρι τώρα καλούν σε εκδηλώσεις, αρνητές της γενοκτονίας! Παρέμειναν σε επετειακές εκδηλώσεις, με μουσική και χορό(!) της ημερομηνίας μνήμης χωρίς να τη μετουσιώσουν σε συλλογικό όραμα, πολιτική δράση για να συσπειρώσουν ιδιαίτερα τις νέες γενιές. Έτσι ο οργανωμένος μικρασιάτικος χώρος παρέμεινε μόνο στο πολιτιστικό, λαογραφικό (χορός, τραγούδι) επίπεδο, που δεν φτάνει για να κινητοποιήσει έναν λαό προσφύγων που, από ένστικτο, αντιλαμβάνεται ότι πρέπει επιτέλους κάτι να γίνει. Οι Πόντιοι έχουν πραγματοποιήσει εκατοντάδες εκδηλώσεις σε Ελλάδα/εξωτερικό και το 2019 οργάνωσαν το πρώτο παγκόσμιο συνέδριο για τη γενοκτονία στην Ελλάδα, με εισηγητές τους καλύτερους γενοκτονολόγους από Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο! Αντίθετα οι υπόλοιποι Μικρασιάτες δεν πραγματοποίησαν ποτέ πανελλήνιο συνέδριο για τη γενοκτονία… Αγνοούν μέχρι σήμερα την αρχή:
Τα στοιχεία του πολιτισμού και της παράδοσης όπως π.χ. ο χορός, το τραγούδι, η λαογραφία κ.λπ., όταν δεν συμπληρώνονται από τις υπόλοιπες συνιστώσες που συγκροτούν ένα λαό, εκτός του ότι δεν αρκούν για να διατηρήσουν και να καθορίσουν την ταυτότητα του, αναπαράγονται σε αλλοιωμένες και αλλοτριωμένες μορφές.
Δύο συνθήκες τουλάχιστον μπορούν να επιτρέψουν την αντίσταση ενός λαού υπό εξαφάνιση:
1ον, η βαθιά γνώση της ιστορίας, των πολιτικοϊστορικών λόγων που καθόρισαν την εξέλιξη και τη σημερινή του κατάσταση, και
2ον, η αναγνώριση – από τους νόμους της διεθνούς κοινότητας, από τους νόμους της ανθρωπότητας — αυτών των λόγων και η απόδοση δικαίου για τα αδικήματα και εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος αυτού του λαού.
Αυτά τα δυο στοιχεία αποτελούν αυτά καθαυτά επιβεβαίωση και εγγύηση του δικαιώματος ενός λαού στην ύπαρξη και συνέχειά του. Δεν αρκεί όμως ένας λαός, μια ομάδα να έχει υποστεί τη γενοκτόνο βία για να δικαιωθεί από τους νόμους της ανθρωπότητας και από τον θύτη. Πρέπει να αποδεικνύει σε επίπεδο πράξης , αγώνα, θυσίας, αυτοσεβασμού, ότι διεκδικεί τη δικαίωσή του.
Έτσι, σήμερα, 100 χρόνια μετά τον οριστικό ξεριζωμό ενός σημαντικού κομματιού του ελληνικού έθνους & «ένταξής» του στο ελλαδικό κράτος, συνεχούς συρρίκνωσης του ελληνικού έθνους από το 1922 μέχρι σήμερα, υπάρχουν δύο επίπεδα δράσης όσον αφορά τη διεκδίκηση από τους πρόσφυγες του ’22 για την αναγνώριση της γενοκτονίας τους, ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μην εξαφανισθούν από την ιστορία. Στο πρώτο επίπεδο κινείται η Ποντιακή Μικρασιάτικη συνιστώσα. Στο δεύτερο επίπεδο της αδράνειας οι υπόλοιποι Μικρασιάτες μαζί με τους Ανατολικοθρακιώτες. Υπάρχει όμως άλλη μία προσφυγική συνιστώσα στην Ελλάδα, απόρροια του 1915 – 1922, αυτής των Ασσυρίων που λίγοι γνωρίζουν, όμως υπάρχει, με σαφή πατριωτική άποψη και με πρόθεση να διεκδικήσει τα δίκαιά της.
Οι πρόσφυγες του 1922 βαστάνε τα κλειδιά της αντίστασης στον ένοχο γείτονα, τον θύτη των προγόνων του, που αφού σφετερίσθηκε τη Μ. Ασία, την Αν. Θράκη, και τη μισή Κύπρο το 1974, σήμερα διεκδικεί ολόκληρη την Κύπρο και το Αιγαίο, σύμφωνα με τις ασιατικές, ληστρικές παραδόσεις του. Οι Έλληνες πρόσφυγες έχουν όλες τις αποδείξεις για να εμφανίσουν στη διεθνή κοινότητα το αληθινό αποκρουστικό πρόσωπο του τουρκικού κρατικού μορφώματος.
Η δύναμη της αναγνώρισης της γενοκτονίας ισοδυναμεί με πολλές Μπελάρα και Ραφάλ… Για να νικήσεις πρέπει να έχεις την ιστορία μαζί σου και ένα σχέδιο πολιτικής δράσης. Εμείς οι Έλληνες πρόσφυγες, Ανατολικοθρακιώτες, Μικρασιάτες (Ίωνες, Πόντιοι, Καππαδόκες κ.λπ.) και Ασσύριοι, Αρμένιοι, την ιστορία την έχουμε μαζί μας. Απουσιάζει η ενιαία συλλογική δράση και το πολιτικό σχέδιο. Για αυτό, ενώ αριθμητικά είμαστε η μεγαλύτερη πληθυσμιακή κοινωνική κατηγορία, δεν έχουμε λόγο. Είμαστε «άφωνοι». Ένας κοιμώμενος γίγαντας. Αφηγούνται άλλοι την ιστορία μας, με συνέπεια κάποιοι να λένε την αλήθεια και κάποιοι άλλοι (ένοχοι & ιδεοληπτικοί) να την πλαστογραφούν, να τη διαστρεβλώνουν και πολλές φορές να δικαιώνουν τον θύτη μας, παρουσιάζοντας εμάς, τα θύματα, σαν θύτες και «ιμπεριαλιστές»!
Έτσι, σήμερα, 100 χρόνια μετά το 1922, εάν θέλουν οι απόγονοι των προσφύγων να μην εξαφανισθούν σαν ιστορική συνιστώσα μέσα σε ένα ελληνικό έθνος που δίνει αγώνα ύπαρξης, οφείλουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Να συζητήσουν, να δημιουργήσουν ένα Πανελλήνιο Όργανο Προσφύγων, χωρίς διχαστικούς «τοπικισμούς» & «ελιτισμούς», για να αγωνισθούν όλοι μαζί. Κατόπιν, ενωμένοι, να αναγκάσουν το ελλαδικό κράτος να παίξει επιτέλους σωστά τον ρόλο του και να στηρίξει τον αγώνα για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας που μέχρι σήμερα παραμένει μόνο σε λεκτικό επίπεδο. Τότε θα έλθει η αναγνώριση της γενοκτονίας και η δικαίωση των αθώων θυμάτων μας…
Συνεχίζεται…