Συνέντευξη της Florence Bergeaud-Blackler στους Jean Chichizola και Christophe Cornevin
16/05/2023
Έχοντας γίνει αντικείμενο απειλών θανάτου για τα γραπτά της, η Florence Bergeaud-Blackler, ειδική στον ισλαμισμό, επισημαίνει τη «σημαντική» επιρροή της ιδεολογίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σε εκατομμύρια ανθρώπους στη Γαλλία.
Ανθρωπολόγος, η Φλοράνς Μπερζώ-Μπλακλέ είναι ερευνήτρια στο CNRS και ειδική στον ισλαμισμό. Βρίσκεται υπό απειλή και υπό αστυνομική προστασία μετά την έκδοση του τελευταίου της βιβλίου, Le Frérisme et ses réseaux, l’enquête (Το ρεύμα της Αδελφότητας και τα δίκτυά του, η έρευνα, εκδόσεις Odile Jacob, με πρόλογο του Gilles Kepel). Επικαλούμενο προβλήματα «ασφαλείας», το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης μόλις ανέβαλε μια ομιλία αυτής της διάσημης επιστήμονος, η οποία αναμένεται να γίνει σύντομα δεκτή από τον υπουργό Εσωτερικών Gérald Darmanin.
LE FIGARO. – Το 2019, οι υπηρεσίες πληροφοριών υπολόγιζαν τον αριθμό των Αδελφών Μουσουλμάνων σε περίπου 50.000 άτομα. Πόσο σημαντικό είναι αυτό το ισλαμιστικό κίνημα στη Γαλλία;
Florence BERGEAUD-BLACKLER. – Θέτετε ένα σημαντικό ερώτημα σχετικά με το τι αντιπροσωπεύει αριθμητικά το ρεύμα της Αδελφότητας, το οποίο ορίζω ως μια εκδοχή του ισλαμισμού προσαρμοσμένη στις φιλελεύθερες δημοκρατίες μας. Διακρίνω τη Μουσουλμανική Αδελφότητα από το ευρύτερο ρεύμα της Αδελφότητας, που αποτελεί τοι ιδεολογικό της δημιούργημα και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους στη Γαλλία. Δύο ή και τρεις γενιές έχουν επανισλαμιστεί από την Αδελφότητα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Αποτελούν μια πολύ μεγαλύτερη ομάδα από την ομάδα των ορκισμένων Αδελφών που, κατά τη γνώμη μου –αν και είναι δύσκολο να προβώ σε εκτιμήσεις, γιατί η Αδελφότητα είναι μυστική– δεν ξεπερνούν τις μερικές χιλιάδες στο γαλλικό έδαφος.
Δεν μπορώ να δώσω ακριβή αριθμό για τους μουσουλμάνους που βρίσκονται κάτω από την επιρροή της Αδελφότητας ή που ταυτίζονται με άλλα συναφή φονταμενταλιστικά κινήματα, όπως οι Ουαχαμπίτες και οι Ταμπλιγκί, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ιδεολογική τους επιρροή είναι σημαντική στον μουσουλμανικό πληθυσμό. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ifop για το 2020, περισσότεροι από το ένα τρίτο (38%) των Γάλλων μουσουλμάνων και περισσότεροι από τους μισούς νεαρούς μουσουλμάνους (57%) θεωρούν ότι ο νόμος της σαρία είναι πιο σημαντικός από τους νόμους της Δημοκρατίας, ποσοστά που πέφτουν στο 16% για τους καθολικούς, οι οποίοι δεν γνωρίζουν κάτι αντίστοιχο με τον νόμο της σαρία. Μόνο το 34% των μουσουλμάνων εγκρίνει τη διάλυση του CCIF και του BarakaCity, που έχουν απαγορευτεί στη Γαλλία εξ αιτίας του ρόλου που έπαιξαν στη δολοφονία του καθηγητή Πατύ, και λιγότεροι από ένας στους δύο (44%) υποστηρίζουν «τον νόμο που απαγορεύει τη χρήση θρησκευτικών συμβόλων στα δημόσια σχολεία». Σε κάθε σχολείο υπάρχει τουλάχιστον ένας στους δύο μουσουλμάνους που διαφωνεί με τον νόμο του 2004.
Δηλαδή η Μουσουλμανική Αδελφότητα καταφέρνει να διαμορφώνει το πνεύμα των ανθρώπων;
Ναι, αυτές τις απόψεις και τις προτιμήσεις ενός σημαντικού μέρους του γαλλικού μουσουλμανικού πληθυσμού μπορούμε να τις αποδώσουμε στην αποτελεσματική επιρροή του σχεδίου της Αδελφότητας για την αντικατάσταση των Γάλλων μουσουλμάνων με μουσουλμάνους της Γαλλίας. Έχοντας καλύψει την επικράτεια, επί τέσσερις δεκαετίες, με συλλόγους, ισλαμικά κέντρα, κοινωνικές, αθλητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τους νέους που προέρχονται κυρίως από τη μετανάστευση του Μαγκρέμπ και της Αφρικής, οι Αδελφοί επέβαλαν την τυπολατρική, φονταμενταλιστική και πολιτική τους αντίληψη για τη θρησκεία, που έρχεται συχνά σε ρήξη με τη θρησκεία των γονέων. Τα παιδιά είναι εκείνα που καλούνται να επαναφέρουν τους γονείς τους στην «αληθινή θρησκεία». Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί νέοι, επανισλαμισμένοι Γάλλοι μουσουλμάνοι βλέπουν τους εαυτούς τους ως πρεσβευτές του ισλάμ στη Γαλλία.
Οι πιο πεπεισμένοι αισθάνονται πλήρως Γάλλοι υπό τον όρο ότι η Γαλλία θα τους προσφέρει τη δυνατότητα να ζήσουν στον κόσμο του χαλάλ, περιχαρακωμένοι κατά κάποιον τρόπο, χωρίς να αφομοιώνονται. Ο αριθμός των 50.000 που αναφέρετε και ο οποίος προέρχεται από τις υπηρεσίες πληροφοριών της επικράτειας φαίνεται πολύ υψηλός για να χαρακτηρίσει τα ορκισμένα μέλη της Αδελφότητας που ζουν μέσα στην απόλυτη μυστικότητα της αποστολής τους, και πολύ χαμηλός για να χαρακτηρίσει όλους εκείνους που υπηρετούν το σχέδιο της αδελφότητας συνειδητά ή εν αγνοία τους. Το σχέδιο αυτό προβλέπει τη σταδιακή εγκαθίδρυση της παγκόσμιας και παγκοσμιοποιημένης ισλαμικής κοινωνίας, καθιστώντας τις δημοκρατικές κοινωνίες μας «συμβατές με τη σαρία» μέχρι να μεταβληθούν φυσιολογικά σε θεοκρατία, ακόμη και αν χρειαστούν αρκετοί αιώνες για να επιτευχθεί αυτό.
Μιλάτε για την «πανουργία» της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Πώς εκδηλώνεται αυτή;
Η λέξη taqiya (απόκρυψη) δεν με ικανοποιεί. Προτιμώ, όπως έχετε παρατηρήσει, να μιλάω για «πανουργία», αυτή την ιδιαίτερη τέχνη του πολέμου, προσαρμοσμένη σε ένα περιβάλλον που θεωρείται εχθρικό αλλά και πολύ ισχυρό για να νικηθεί με τη βία. Εκείνος που καταφεύγει σε αυτήν προτιμά έναν διακριτικό τρόπο δράσης, στρέφοντας τη δύναμη του αντιπάλου, τα λάθη ή τις παλινωδίες του, εναντίον του. Για τους Αδελφούς, η πανουργία είναι ένας τρόπος να αποφὐγουν μια σύγκρουση που, λόγω ενός δυσμενούς συσχετισμού δυνάμεων, θα ήταν μοιραία για την ίδια την ενότητα του κινήματος, αυτή την ενότητα που αποτελεί την εμμονή τους. Διότι αυτό που θέλει η Αδελφότητα είναι να συγκεντρώσει όλες τις συνιστώσες της ούμμα (της κοινότητας, Σ. της Σ.), από τις πιο παραδοσιακές έως τις πιο φιλελεύθερες, την καθεμία με τα δικά της πλεονεκτήματα, προκειμένου να εκπληρώσει την προφητεία του χαλιφάτου, την εγκαθίδρυση μιας ισλαμικής κοινωνίας.
Πανούργο, το ρεύμα της Αδελφότητας δεν αρνείται μια προσωρινή συμμαχία με κάποιους από τους εχθρούς του (ένα κομμάτι της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς), αν οι πιθανότητες μακροπρόθεσμης νίκης είναι μεγαλύτερες από τις απώλειες της στιγμής. Ας μην έχουμε αυταπάτες, αυτοί οι θεοκράτες δεν θα μπορέσουν ποτέ να συνυπάρξουν με οποιαδήποτε δημοκρατία, οι δημοκρατικοί σύμμαχοί τους παραμένουν εχθροί, εκτός και αν προσηλυτιστούν. Ποτέ δεν θα εγκαταλείψουν τον λόγο ύπαρξής τους, το θρησκευτικό τους όραμα, την κυριαρχική τους ταυτότητα, το χαλιφικό τους σχέδιο. Οι σύμμαχοί τους, που τους είναι χρήσιμοι αυτή τη στιγμή,
Μετά τη δολοφονία του Σαμουέλ Πατύ, το κράτος εξαπέλυσε επίθεση εναντίον συλλόγων και ιεροκηρύκων που πρόσκεινται ή είναι μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Τι πιστεύετε γι’ αυτό; Δεν είναι πολύ λίγο και πολύ αργά;
Η αντίδραση του κράτους στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, καθιερώνοντας και αναγνωρίζοντας μια άμεση σχέση μεταξύ αυτών που ο Alexandre del Valle αποκαλεί «αποκεφαλιστές» και «ακρωτηριαστές της γλώσσας». … Το έργο του Ζιλ Κεπέλ βοήθησε τους ηγέτες μας να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη προσοχή την αλυσίδα επιρροής αυτού του «ατμοσφαιρικού τζιχαντισμού».
Τι σημαίνει αυτό;
Στην προσπάθειά του να θεσπίσει τον νόμο τ ενάντια στην αποσχιστική πολιτική, το γαλλικό κράτος αναγνώρισε ότι υπάρχει μια αλυσίδα ευθύνης που ξεκινάει από τη θυματοποίηση του ισλαμιστή με το κοστούμι και φτάνει στο χέρι του τζιχαντιστή εκτελεστή.
Αυτό ήταν ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση του τρομοκρατικού κινδύνου που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, έστω και αν ακόμη είμαστε, δυστυχώς, το μόνο κράτος της ΕΕ που συνειδητοποιεί την επικίνδυνη δυναμική της ισλαμιστικής θυματοποίησης, η οποία κάνει κάθε μουσουλμάνο να πιστεύει ότι το κράτος τον καταδιώκει, και πως η προστασία του βρίσκεται στην ούμμα.
Το πνεύμα του νόμου ενάντια στην αποσχιστική πολιτική (νόμος της 24ης Αυγούστου 2021 που απαιτεί τον σεβασμό των αρχών της Δημοκρατίας) έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων εταίρων μας σχετικά με αυτές τις πολυάριθμες ενώσεις κατά του ρατσισμού και του αντιμουσουλμανικού μίσους, που διψάνε για δημόσιες επιδοτήσεις, στρηλιτεύουν την υποτιθέμενη δομική ισλαμοφοβία σε κάθε τομέα της κοινωνίας, που προκαλούν στους μεν ενοχή και στους δε άγχος, κάτι που όχι μόνο δημιουργεί ένα δηλητηριώδες κλίμα που οδηγεί στη βία και τον διχασμό, αλλά βρίσκονται στη διαδικασία δημιουργίας μιας παράλληλης κοινωνίας την οποία διαχειρίζονται οι νόμιμοι και οι παράνομοι. Στις Βρυξέλλες, συνειδητοποίησα ότι οι Ευρωπαίοι γείτονές μας υπολογίζουν στη Γαλλία για να ηγηθεί αυτού του κοσμικού αγώνα, επειδή, πίσω από τις πολύχρωμες μαντίλες των αφισών της ΕΕ, διακρίνουν τον κίνδυνο αυτής της χίμαιρας που ο Mawdoudi, ένας από τους διανοουμένους του συστήματος της ισλαμιστικής Αδελφότητας, ονόμασε «χαλάλ τρόπο ζωής».
Στη δεκαετία του 2000, το κράτος βασίστηκε σε μια πολιτικοθρησκευτική συμφωνία με την Ένωση Ισλαμικών Οργανώσεων της Γαλλίας. Μήπως αυτό ήταν ένα λάθος του οποίου πληρώνουμε σήμερα το τίμημα;
Ο Νικολά Σαρκοζί πίστεψε ότι με το να καταστήσει συστημικούς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, επιτρέποντάς τους να ενταχθούν στο Γαλλικό Συμβούλιο Μουσουλμανικής Πίστης (CFCM), θα μπορούσες να τους κάνει ρεπουμπλικανούς, ή ακόμα και δημοκράτες· ένα λάθος που διαπράττουν πολλοί δήμαρχοί μας για εκλογικά οφέλη. Πρόκειται για μια απόλυτη αποτυχία κατανόησης του οράματος, της ταυτότητας και του σχεδίου της Αδελφότητας, το οποίο δεν περιορίζεται στο δέλεαρ του χρήματος ή στην εξουσία που δίνει μια εκπροσώπηση.
Η ανάγκη να κατανοήσουμε ότι μιλάμε σε θεοκράτες και όχι σε δημοκράτες μπορεί να αλλάξει τα πάντα στην αντίληψή μας για το φαινόμενο και στον διάλογό μας με τους παράγοντες της Αδελφότητας. Υπάρχει μόνο μία απάντηση σε αυτούς τους θεοκράτες, και αυτή είναι ότι, όσο είμαστε κοσμικοί και δημοκρατικοί, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να παραχωρήσουμε ούτε σπιθαμή στον νόμο της σαρία. Πέρα από το λάθος ότι αφήσαμε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Ένωσης των Ισλαμικών Οργανώσεων της Γαλλίας (UOIF) να μπουν στο Γαλλικό Συμβούλιο Μουσουλμανικής Πίστης (CFCM) το 2003, πληρώνουμε κυρίως το τίμημα της μόνιμης επί μισό αιώνα τύφλωσής μας, απέναντι στην αναμφισβήτητη ενίσχυση των φονταμενταλιστικών τάσεων στο γαλλικό ισλαμικό τοπίο, μια ενίσχυση που η χαλάλ κανονικοποίηση είχε καταδείξει σαφέστατα από τη δεκαετία του 1990.
Πώς εξελίσσεται η κατάσταση έκτοτε;
Τα πράγματα χειροτερεύουν ενώ εμείς δεν ανακτούμε τον έλεγχο, διότι τροφοδοτούμε τη στρατηγική της Αδελφότητας, η οποία βασίζεται στον πανικόβλητο φόβο μας να θεωρηθούμε ρατσιστές και η οποία μας κάνει να δαπανούμε υπέρογκα ποσά για να διευκολύνουμε μια ενσωμάτωση που έχει ανατεθεί… σε εκείνους που προωθούν την απόσχιση, δηλαδή στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Πάρα πολλοί πολιτικοί αρνούνται την ύπαρξη του ισλαμοαριστερισμού, του απο-αποικιοκρατικού ακτιβισμού και δεν παίρνουν στα σοβαρά τον εγκλωβισμό στον κανονιστικό χώρο του χαλάλ, τις περισσότερες φορές από φόβο μήπως ταυτιστούν με την άκρα δεξιά.
Γνωρίζετε καλά τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, εργάζεστε πάνω στον ισλαμισμό εδώ και χρόνια και σήμερα αντιμετωπίζετε απειλές θανάτου και βρίσκεστε υπό αστυνομική προστασία. Υπάρχει αρκετή υποστήριξη για τους ερευνητές που διεξάγουν ακαδημαϊκό έργο σχετικά με τον ισλαμισμό;
Πράγματι, έχω δεχθεί ύβρεις, απειλές, συμπεριλαμβανομένων απειλών βίας και θανάτου. Υπάρχουν διάφορες μορφές υποστήριξης: ηθική, επιστημονική, ασφάλεια. Σήμερα, δυστυχώς, καμία από αυτές τις μορφές υποστήριξης δεν είναι εγγυημένη, de jure ή de facto, σε έναν επιστήμονα που εργάζεται πάνω σε αυτό το θέμα στη Γαλλία. Υπάρχουν προσωρινά μέτρα αστυνομικής προστασίας σε περίπτωση απειλών, αλλά αυτά βασίζονται σε κριτήρια που ο ίδιος ο ερευνητής δεν γνωρίζει και με αποφάσεις που αγνοεί. Αυτό είναι προφανώς πολύ δυσάρεστο και αρκετά ανησυχητικό. Αλλά το χειρότερο είναι η αυτολογοκρισία του ακαδημαϊκού κόσμου. Γιατί, εκτός από τον κίνδυνο να χάσει κανείς τη ζωή του, υπάρχει πλέον ο σχεδόν συστηματικός κίνδυνος να εξοστρακιστεί, να εκδιωχθεί από το πανεπιστήμιο, να μην μπορεί πλέον να εργαστεί, να διδάξει ή να δημοσιεύσει. Πρόκειται για μια πραγματική καταστροφή για την έρευνα και τη γνώση σε μια εποχή που έχουμε τη μεγαλύτερη ανάγκη να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει.
Μετάφραση από τα Γαλλικά, Χρηστίνα Σταματοπούλου
