Του Ίλια Πονομαρένκο Πηγή: Kiev Independent, 19 Ιουλίου 2022
Παρ’ όλο που η μάχη του Ντονμπάς απέχει πολύ από το να τελειώσει, η Ουκρανία αναμένεται να ανοίξει το επόμενο κεφάλαιο του πολέμου άμεσα: Την πολυαναμενόμενη, μεγάλη αντεπίθεση στον Νότο, για την απελευθέρωση της Χερσώνας. Το Κίεβο έχει δηλώσει την πρόθεσή του να απελευθερώσει τη μοναδική περιφερειακή πρωτεύουσα που κατέλαβε η Ρωσία μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου.
Αναλυτές από όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι η ανακατάληψη της Χερσώνας είναι ο πλέον εφικτός τρόπος ώστε η Ουκρανία να σημειώσει μια σημαντική νίκη επί της Ρωσίας και να αντιστρέψει την πορεία του πολέμου. Στο πλαίσιο μιας αντεπίθεσης, η Ουκρανία πιθανότατα θα επιδιώξει να αποκλείσει την κατεχόμενη πόλη, να αποκόψει τη ρωσική φρουρά από τις προμήθειες και τις ενισχύσεις και να διατηρήσει τον αποκλεισμό μέχρι η Ρωσία να παραδοθεί. Μια τολμηρή αποστολή, που απαιτεί τον συντονισμό όλων των σωμάτων, από το πεζικό μέχρι την αεράμυνα και την αντιπυραυλική δραστηριότητα. Η γεωγραφία της περιοχής, και οι στρατιωτικές αδυναμίες της Ρωσίας, καθιστούν εφικτό το εγχείρημα αυτό. […]
H Κούρσα του Νότου
Η Ουκρανία έχασε τη Χερσώνα ήδη από τις 2 Μαρτίου, έπειτα από μικρή αντίσταση, μιας και η άμυνα στον Νότο κατέρρευσε γρήγορα υπό το βάρος του ρωσικού πλήγματος. Έπειτα από 140 ημέρες και πλέον πολέμου, η Ρωσία ισχυρίζεται ότι η περιφέρεια της Χερσώνας είναι «πλήρες ρωσικό έδαφος» και απειλεί να διοργανώσει «δημοψήφισμα», προσαρτώντας άλλη μια ουκρανική περιοχή, όπως έγινε στην Κριμαία το 2014. Σύμφωνα με τον Ουκρανό υπουργό Άμυνας Ολεκσέ Ρέζνικοβ, ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει ήδη αναθέσει στον στρατό την κατάρτιση σχεδίου για την ανακατάληψη του Νότου, καθώς οι παραθαλάσσιες περιοχές της είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική οικονομία.
Η Ουκρανία έχει ήδη ξεκινήσει επιχειρήσεις στην περιφέρεια ως αντιπερισπασμό στη μεγάλης κλίμακας επίθεση της Ρωσίας στο Ντονμπάς. Μέσω αυτών, έχει απελευθερώσει συνολικά 44 χωριά και πόλεις, σύμφωνα με την τοπική στρατιωτική και πολιτική της διοίκηση. Οι επιχειρήσεις διεξάγονται από μικρές ομάδες και ήταν περισσότερο προσπάθειες να διερευνήσουν τις ρωσικές άμυνες και να κρατήσουν τις ρωσικές δυνάμεις μακριά από το Ντονμπάς, παρά αποσκοπούσαν να αποκομίσουν εδαφικά κέρδη.
Μέχρι στιγμής, το μέτωπο της Χερσώνας, μήκους 200 χιλιομέτρων, που συνορεύει με την περιφέρεια Μικολάιβ, κρατείται από τμήματα της 49ης Στρατιάς Συνδυασμένων Όπλων της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων επίλεκτων αερομεταφερόμενων μονάδων, του 22ου Σώματος Στρατού και μονάδων της Εθνικής Φρουράς. Οι δυνάμεις τους φαίνεται να είναι εξαντλημένες σε σημαντικό βαθμό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ρωσία μπορεί να έχει αναπτύξει πάνω από 10 τάγματα στην περιοχή. Είναι η λιγότερο πυκνή πρώτη γραμμή που διατηρεί η Ρωσία, καθώς έχει δώσει ύψιστη προτεραιότητα στο μέτωπο του Ντονμπάς, όπου έχει αναπτύξει σχεδόν 50 τάγματα στην κρίσιμη ζώνη μεταξύ Ίζιουμ και Μπαχμούτ.
Παρ’ όλα αυτά, η Ρωσία ενισχύει την άμυνά της στον Νότο, καθώς η Χερσώνα γίνεται ολοένα και πιο προφανής στόχος για αντεπίθεση. Στις 12 Ιουλίου, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τοπικά μέσα ενημέρωσης στην κατεχόμενη Μελιτόπολη δημοσίευσαν βίντεο που έδειχναν μια «ατελείωτη» ρωσική στρατιωτική φάλαγγα να κινείται προς τη Χερσώνα. Πρόσφατα, ανεξάρτητοι παρατηρητές έχουν επίσης προσέξει την κινητοποίηση ενός αυξανόμενου αριθμού κακά εκπαιδευμένων μονάδων, από το κατεχόμενο Ντονμπάς προς τη Χερσώνα, κάτι που μπορεί να υποδηλώνει μια συνεχιζόμενη έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού.
«Οι Ρώσοι δεν είναι σε θέση να διασφαλίσουν πλήρως όλη τη συνοχή της γιγαντιαίας γραμμής μετώπου της Χερσώνας», δήλωσε ο Κιρίλ Μιχαΐλοφ της Conflict Intelligence Team (CIT), μιας ερευνητικής ομάδας ανοιχτού κώδικα. «Δεν μπορούν να έχουν συνέχεια στα χαρακώματά τους. Το καλύτερο που μπορούν να έχουν είναι ισχυρά σημεία σε ορισμένες κατοικημένες περιοχές ή οδικές διασταυρώσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν θα είναι σε θέση να συντονίσουν τις ενέργειές τους. Έτσι οι Ουκρανοί θα έχουν την ευκαιρία να τους ξεπαστρέψουν έναν προς έναν». «Ούτε η Ρωσία είναι σε θέση να στείλει γρήγορα ενισχύσεις στην περιοχή, καθώς θα πρέπει να μειώσει δραστικά ή και να εγκαταλείψει την επίθεσή της στο Ντονμπάς».
Το μέτωπο της Χερσώνας είναι μάλλον χαλαρό και πορώδες, γεγονός που θα επέτρεπε στις ουκρανικές προωθητικές δυνάμεις να το διασπάσουν. «Δεν θα εκπλαγώ αν αποδειχθεί ότι ήδη ουκρανικές ομάδες ανιχνευτών διεισδύουν στη ρωσική ζώνη για να αξιολογήσουν τις άμυνές της και να διαπιστώσουν πόσο βαθιά είναι δυνατόν να προχωρήσουν», δήλωσε ο Ιγκάλ Λεβίν, Ισραηλινός εμπειρογνώμονας σε θέματα άμυνας, με καταγωγή από την Ουκρανία. «Το ουκρανικό πεζικό επέδειξε μέχρι στιγμής έφεση στην πραγματοποίηση επιχειρήσεων με μικρότερες μονάδες».
Οι προελαύνοντες Ουκρανοί θα πρέπει να αποφύγουν την υπερσυγκέντρωση και να προχωρήσουν έχοντας την υποστήριξη των αντιαεροπορικών συστημάτων, που θα τους προστατέψουν από τα ρωσικά αεροσκάφη, υποστηρίζει ο Λεβίν. Θα μπορούσαν να αποπειραθούν μια προέλαση προς τον Νότο, προσεγγίζοντας τα περίχωρα της Χερσώνας, ιδιαίτερα το αεροδρόμιο της Χορνομπάιβκα που χρησιμοποιεί η ρωσική αεροπορία. Κατά τους προηγούμενους τέσσερις μήνες, το αεροδρόμιο υπήρξε θέατρο δεκάδων σφοδρών ουκρανικών επιθέσεων, στις οποίες καταστράφηκαν δεκάδες ρωσικά αεροσκάφη και υλικό. Παρ’ όλα αυτά, λόγω της στρατηγικής σημασίας του, ο ρωσικός στρατός αρνήθηκε να το εγκαταλείψει παρά τις μεγάλες απώλειες.
Βασικοί στόχοι
Υπάρχουν τρεις βασικοί στόχοι που πρέπει να εκπληρώσει η Ουκρανία προκειμένου να περικυκλώσει τα ρωσικά στρατεύματα στη Χερσώνα και να τα αναγκάσει να παραδοθούν:
Θα πρέπει να ελέγξει τον αυτοκινητόδρομο M14/P47, που διέρχεται ανατολικά της και συνδέει την πόλη με τη Νόβα Κάκοβκα, μια από τις κυριότερες βάσεις της Ρωσίας στην περιοχή, η οποία επλήγη πρόσφατα από τα HIMARS.
Θα πρέπει επίσης να καταστρέψει τη διπλή γέφυρα του Δνείπερου, Αντονίβσκι, που είναι για κυκλοφορία οχημάτων, αλλά και σιδηρόδρομο, και βρίσκεται κοντά στην πόλη Αντόνιβκα στα περίχωρα της Χερσώνας. Η γέφυρα αυτή επιτρέπει σήμερα στη Ρωσία να ανανεώνει τη φρουρά της Χερσώνας από τα κατεχόμενα εδάφη στην άλλη πλευρά του ποταμού.
Θα πρέπει, τέλος, να αποκόψει τον υδροηλεκτρικό σταθμό Κάκοβσκα στη Νόβα Κάκοβκα, 55 χιλιόμετρα ανατολικά της Χερσώνας. Το φράγμα χρησιμεύει επίσης ως γέφυρα, κατά μήκος της οποίας διέρχεται ο αυτοκινητόδρομος M14/P47.
Με την αποκοπή του αυτοκινητοδρόμου και την καταστροφή των γεφυρών, οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα έχουν τρόπο να διασχίσουν τον Δνείπερο. Η μόνη εναλλακτική είναι από την ελεγχόμενη από την Ουκρανία Ζαπορίζιε, που βρίσκεται πάνω από 200 χιλιόμετρα μακριά.
Η πρώτη φάση θα μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής μόνο όταν οι ρωσικές δυνάμεις μπλοκαριστούν και αποκοπούν από προμήθειες και ενισχύσεις. Το σενάριο έχει πιθανότητα να προκαλέσει τις μικρότερες δυνατές καταστροφές στη Χερσώνα, σε αντίθεση με ό,τι έκαναν οι ρωσικές δυνάμεις κατά την πολιορκία της Μαριούπολης.
Προετοιμασίες
Σε περίπτωση που η Ουκρανία καταφέρει να περικυκλώσει τα ρωσικά στρατεύματα, θα πρέπει επίσης να πραγματοποιήσει εδαφικές ανακαταλήψεις γρήγορα και σταθερά. Επιπλέον, θα πρέπει να αποκρούσει τις ρωσικές αντεπιθέσεις.
Η τοπική γεωγραφική ιδιαιτερότητα δημιουργεί ευκαιρίες για την Ουκρανία. Λόγω της έλλειψης διαύλων μετακίνησης, η ρωσική υποστήριξη λειτουργεί πιο αργά στη Χερσώνα. Τα σημεία συμφόρησης των μεταφορών αναγκάζουν τις ρωσικές δυνάμεις να διατηρούν τις προμήθειές τους συγκεντρωμένες σε τοποθεσίες κοντά σε σιδηροδρομικούς σταθμούς. Αυτές οι κορεσμένες περιοχές είναι ελκυστικοί στόχοι για τα συστήματα πυραύλων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (HIMARS), που παραχωρήθηκαν πρόσφατα από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία. Ένα παράδειγμα ήταν η επίθεση σε μια γιγαντιαία αποθήκη πυρομαχικών στη Νόβα Κάκοβκα στις 11 Ιουλίου. Η περιφέρεια έχει βρεθεί στο επίκεντρο αλλεπάλληλων επιθέσεων, που έχουν καταστρέψει περίπου 50 βασικές εγκαταστάσεις του ρωσικού στρατού τις τελευταίες εβδομάδες.
Σύμφωνα με τον Κιρίλ Μιχαΐλοφ, όσο περισσότερη στρατιωτική δύναμη αναπτύσσει η Ρωσία στη Χερσώνα, τόσο πιο προβληματική γίνεται αναπόφευκτα η διοικητική της μέριμνα, λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων.
Μετάφραση: Γ.Ρ.
