Αυτή την εβδομάδα, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών επανέλαβε το διάλογο με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και υποστήριξε μια ακόμη «επανεκκίνηση», μια νέα αρχή στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, εις βάρος της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων συμμάχων του.
Του Patrick Saint-Paul – Le Figaro, 20/2/2025
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε ένα βιβλίο –The Art of the Deal– το οποίο είχε γράψει ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τόνι Σβαρτς και στο οποίο προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως ξεχωριστό διαπραγματευτή. Θα αποφύγουμε να κρίνουμε τα ταλέντα του ως επιχειρηματία… Όσον αφορά τη διπλωματία, καθ’ όλη τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, έκανε συστηματικά γκάφες, αποδυναμώνοντας την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών. Πιστός στις αρχές που απέκτησε στον επιχειρηματικό κόσμο, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών δεν παραδέχεται ποτέ την ήττα του και διακηρύσσει πάντα μια βροντερή νίκη, μια «απίστευτη επιτυχία», ακόμη και όταν αυτή προκαλεί γεωπολιτική καταστροφή. Όλα αυτά τα κάνει για να σαγηνεύσει την εκλογική του βάση, στην οποία έχει υποσχεθεί να επαναφέρει την Αμερική στην παλιά της αίγλη, αλλά η οποία απαλλάσσει τον ήρωά του από κάθε υποχρέωση να επιτύχει αποτελέσματα. Το «θέαμα» που στήνει ο πρώην σταρ του ριάλιτι αρκεί από μόνο του, λες και κάθε πρωτοβουλία του είναι ένα νέο επεισόδιο του «The Apprentice», της εκπομπής που τον έκανε γνωστό.
Οι αρχές της «μεθόδου» Τραμπ είναι απλές. Γυρίζει συστηματικά την πλάτη στους παραδοσιακούς συμμάχους της Αμερικής, φτάνει ακόμη και να τους προδίδει, προκειμένου να κάνει δουλειές με «ισχυρούς άνδρες», κατά προτίμηση απολυταρχικούς και δικτάτορες, οι οποίοι αγνοούν έννοιες όπως κράτος δικαίου και, ως εκ τούτου, δεν ενοχλούνται από τα κουραστικά ζητήματα της διεθνούς νομιμότητας.
Στο Αφγανιστάν, για παράδειγμα, ο Τραμπ περιθωριοποίησε την αφγανική κυβέρνηση, η οποία ήταν ομολογουμένως διεφθαρμένη και αναποτελεσματική, αλλά είχε το πλεονέκτημα να αντιστέκεται στον θρησκευτικό σκοταδισμό, προκειμένου να συνομιλήσει απευθείας με τους Ταλιμπάν, επαναφέροντάς τους έτσι στο προσκήνιο. Από την αρχή των διαπραγματεύσεων, αποκάλυψε το χρονοδιάγραμμα της αμερικανικής αποχώρησης, αφήνοντας ελάχιστες αμφιβολίες για την τελική πρόθεση της κυβέρνησής του και ενθουσιάζοντας τους Ταλιμπάν («θρησκευτικούς σπουδαστές»). Υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο διάδοχός του, ο Τζο Μπάιντεν, δεν είχε άλλη επιλογή από το να ολοκληρώσει την αποχώρηση, τον Αύγουστο του 2021, ανεξαρτήτως κόστους. Προφανώς, ο Τραμπ τον κατηγόρησε για αυτή τη χαοτική αποχώρηση, με εικόνες που θύμιζαν τη βιαστική εκκένωση της Σαϊγκόν κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ…, μια γεωπολιτική καταστροφή για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως αποτέλεσμα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενισχύθηκε στην πεποίθησή του ότι η Δύση ήταν αδύναμη και αισθάνθηκε ενθαρρυμένος να εισβάλει στην Ουκρανία λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα.
Στη Βόρεια Κορέα, ο Τραμπ προτίμησε να συνομιλήσει με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, με τον οποίο καλλιέργησε μια απίθανη «αδελφική σχέση», με την ανταλλαγή φλογερών επιστολών φιλίας, παρά να βασιστεί στους Νοτιοκορεάτες συμμάχους του. Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Κανένα, εκτός του να ενισχύσει τη θέση ενός δικτατορίσκου, που έχει εμμονή με τη λατρεία της προσωπικότητάς του, έναντι της Κίνας και της Ρωσίας, οι οποίες τον έλεγχαν αρκετά στενά μέχρι τότε. Στο Ιράν, ο «διαπραγματευτής» απλώς έσκισε την πυρηνική συμφωνία με το πρόσχημα ότι ήταν ανεπαρκής, αντί να διαπραγματευτεί την ενίσχυση του κεφαλαίου των συμφωνιών που αφορούσε τα βαλλιστικά, φέρνοντας έτσι το Ιράν στα πρόθυρα της απόκτησης ατομικής βόμβας. Μόνο οι συμφωνίες του Αβραάμ, που σφράγισαν την εξομάλυνση μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων αραβικών χωρών, θα μπορούσαν να θεωρηθούν επιτυχία… μέχρι τον κατακλυσμό της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Ο Τραμπ εγκαταλείπει τον Ζελένσκι προς όφελος του Πούτιν
Πώς προσεγγίζει το ακανθώδες ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία; Με την ίδια καταστροφική μέθοδο και τις ίδιες απλοϊκές ιδέες, οι οποίες θα ήταν διασκεδαστικές αν οι συνέπειές τους για την παγκόσμια τάξη δεν ήταν τόσο βαριές.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επέλεξε να προδώσει την Ουκρανία, καθώς και τους Ευρωπαίους συμμάχους του, προκειμένου να κάνει δουλειές με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος του ασκεί εδώ και καιρό μια αρρωστημένη γοητεία, γεγονός που λέει πολλά για τη δική του αντίληψη ως προς τον ρόλο του «πολιτικού άνδρα». Ο κατευνασμός απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν κάνει τον Νέβιλ Τσάμπερλαιν να μοιάζει με θαρραλέο ρεαλιστή. Τουλάχιστον ο Βρετανός προσπάθησε να αποτρέψει έναν πόλεμο, ενώ ο Τραμπ ενεργεί για να παραδώσει τα όπλα εν μέσω μιας σύγκρουσης. Στη Διάσκεψη Ασφαλείας στη βαυαρική πρωτεύουσα, η κυβέρνησή του έθεσε σε κίνηση ένα «δεύτερο Μόναχο» (το 1938, το Παρίσι και το Λονδίνο παραχώρησαν την Τσεχοσλοβακία στη ναζιστική Γερμανία).
Πώς έγινε αυτό; Πρώτον, περιθωριοποιώντας τους Ευρωπαίους και το Κίεβο στις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του πολέμου στην Ουκρανία. Στο Μόναχο, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς έκανε κήρυγμα στους συμμάχους της Αμερικής, οι οποίοι είχαν να δεχθούν τέτοιο χτύπημα από το 2007, από την ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν, που εκφώνησε στο ίδιο βήμα, με την οποία διέκοψε τις σχέσεις του με τη Δύση και λίγα χρόνια αργότερα προχώρησε ακόμη και σε πόλεμο μαζί της. Ο Βανς δήλωσε ότι ανησυχεί περισσότερο για την κατάσταση της δημοκρατίας στην Ευρώπη παρά για την Κίνα ή τη Ρωσία, και ότι ανησυχεί ιδιαίτερα για τη μείωση της ελευθερίας της έκφρασης στην ΕΕ των 27. Χαιρέτισε την άφιξη ενός «νέου σερίφη», του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα υπερασπιστεί τις δημοκρατικές αξίες που αγαπά η Αμερική. Πλήρως προσηλωμένος στη νέα «εναλλακτική πραγματικότητα» που προσπαθεί να επιβάλει το αφεντικό του, απλά ξέχασε ότι ο ίδιος ο Τραμπ έδωσε το σύνθημα για την εισβολή στο Καπιτώλιο, τον ναό της αμερικανικής δημοκρατίας, στις 6 Ιανουαρίου 2021, στην προσπάθειά του να ανατρέψει το αποτέλεσμα των εκλογών που είχε χάσει. Αλλά η απαξίωση των συμμάχων του σημαίνει ότι –αν χρειαστεί– δεν θα αναγκαστεί να καλέσει τους Ευρωπαίους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στο Μόναχο μοιράστηκε σε αυτούς ένα ερωτηματολόγιο για να δηλώσουν τι είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν ως εγγύηση ασφαλείας στην Ουκρανία για τη διευθέτηση της σύγκρουσης, χωρίς να έχουν λόγο επί του θέματος.
Δώρα προς τη Ρωσία χωρίς αντάλλαγμα
Ακόμη και πριν από την έναρξη των συνομιλιών, ο «διαπραγματευτής» πραγματοποίησε ένα αληθινό «κατόρθωμα» ρίχνοντας τα ατού του στο τραπέζι, χωρίς κανένα αντάλλαγμα από τη Ρωσία.
1. Την περασμένη εβδομάδα, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Τραμπ έδωσε τα εύσημα στον εαυτό του που «συσκέφτηκε» με τον Ρώσο πρόεδρο «για τη μεγάλη ιστορία των εθνών μας», βγάζοντάς τον με πάταγο από την απομόνωσή του. Τι θα συνέβαινε αν, το 1941, ο Ρούσβελτ, αντί να έρθει να συνδράμει το Ηνωμένο Βασίλειο, είχε τηλεφωνήσει στον Χίτλερ για να «αναλογιστεί την ιστορία των μεγάλων εθνών μας», προτού συζητήσει μαζί του για το πώς θα τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ Γερμανίας και Ηνωμένου Βασιλείου;
2. Ο Τραμπ πρότεινε στους Ρώσους διμερείς διαπραγματεύσεις, χωρίς τους Ουκρανούς, ένα είδος νέας Γιάλτας. Ακριβώς ό,τι ονειρευόταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
3. Ο Τραμπ εγκαταλείπει τον Ουκρανό σύμμαχό του, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος αγωνίζεται γενναία εδώ και 3 χρόνια, διαψεύδοντας όλα τα προγνωστικά και ο οποίος, με τη βοήθεια της Δύσης, κατάφερε να διαφυλάξει το 80% του εδάφους της χώρας του, προς όφελος ενός δικτάτορα που κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου.
4. Υπακούοντας στις εντολές του άρχοντα του Κρεμλίνου, ο Τραμπ έκλεισε την πόρτα του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, τη μόνη σοβαρή εγγύηση ασφάλειας για τη χώρα.
5. Προσφέροντας στον Πούτιν μια ανταμοιβή χωρίς να πάρει τίποτα σε αντάλλαγμα, ο Τραμπ είπε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να παραχωρήσει στη Μόσχα τα εδάφη που έχει κατακτήσει η Ρωσία.
6. Ευθυγραμμιζόμενος με τον Πούτιν, ο οποίος θέλει να απαλλαγεί από τον ενοχλητικό Ζελένσκι, που έχει γίνει διεθνές είδωλο, ενώ ο ίδιος έχει γίνει παρίας, και τον οποίο κατηγορεί ως ηγέτη ενός «ναζιστικού καθεστώτος», παρόλο που είναι Εβραίος, ο Τραμπ ζητά εκλογές στην Ουκρανία. Αυτές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν πριν υπογραφεί συμφωνία, σύμφωνα με τις επιθυμίες της Μόσχας, η οποία αρνείται να υπογράψει με τον Ζελένσκι! Η διοργάνωση εκλογών σε μια χώρα όπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν φύγει στο εξωτερικό, ενώ σχεδόν 4 εκατομμύρια είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι και ένα εκατομμύριο στρατιώτες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, ανοίγει την πόρτα σε κάθε είδους χειραγώγηση. Είτε ο μελλοντικός πρόεδρος θα είναι στο έλεός της, είτε η Μόσχα θα μπορέσει να τον απαξιώσει. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Ζελένσκι απολαμβάνει 54% δημοτικότητα και το σύνολο της ουκρανικής πολιτικής τάξης αντιτίθεται στη διοργάνωση εκλογών υπό τις παρούσες συνθήκες. Ο στρατιωτικός νόμος απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών και όλα τα κόμματα έχουν συμφωνήσει ότι οι προεδρικές εκλογές θα πρέπει να διεξαχθούν έξι μήνες μετά την άρση του.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, οι Ουκρανοί θα προτιμούσαν να συνεχίσουν τον πόλεμο παρά να αποδεχθούν μια «κακή συμφωνία». Κάθε ουκρανική οικογένεια έχει χάσει κάποιο μέλος της ή κάποιο κοντινό της πρόσωπο στον πόλεμο. Στα εδάφη που κατέχει, η Ρωσία διαπράττει εγκλήματα πολέμου, υποτάσσει τον πληθυσμό και χρησιμοποιεί τα εδάφη αυτά για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα. Όλοι στην Ουκρανία γνωρίζουν ότι θα πρέπει να γίνουν υποχωρήσεις και η παραχώρηση εδαφών μοιάζει αναπόφευκτη. Από την άλλη πλευρά, το τίμημα θα είναι απαράδεκτο αν η Δύση δεν προσφέρει μια σοβαρή εγγύηση ασφάλειας σε αντάλλαγμα γι’ αυτές τις θυσίες, ώστε να αποτρέψει τον Βλαντιμίρ Πούτιν από το να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του και να επιτεθεί ξανά σε τρία ή τέσσερα χρόνια. Η μακρινή προοπτική της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι αρκετή, κυρίως επειδή η Ευρώπη δεν διαθέτει ούτε τις στρατιωτικές δομές διοίκησης ούτε τους πόρους για να προσφέρει σοβαρή προστασία, γι’ αυτό και η ιδέα αυτή είναι ανεκτή από τον Ρώσο πρόεδρο. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα παραμείνει ελεύθερος να αρνείται μια συμφωνία που διαπραγματεύεται ο Ντόναλντ Τραμπ και να συνεχίζει τον πόλεμο. Ωστόσο, η «προσβολή» του επικεφαλής του Λευκού Οίκου θα στερήσει σίγουρα από τον Ζελένσκι τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι Ευρωπαίοι διαθέτουν ακόμη το χαρτί των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, το οποίο θα τους επέτρεπε να προσφέρουν 300 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία, η αποπληρωμή των οποίων θα ήταν εγγυημένη από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Αλλά οι εξοπλιστικοί πόροι που μπορούν να προσφέρουν στο Κίεβο απέχουν πολύ από το να αντισταθμίσουν οποιαδήποτε αμερικανική απόσυρση.
Αμερικανο-ρωσική «επανεκκίνηση»
Γιατί ο Τραμπ προσφέρει στη Ρωσία ένα τέτοιο δώρο; Το ουκρανικό ζήτημα είναι απλώς ένα αγκάθι γι’ αυτόν, καθώς ελπίζει σε μια νέα αρχή με τη Ρωσία, σε μια αφελή και απατηλή προσπάθεια να την απεγκλωβίσει από τη συμμαχία της με την Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα. Ο Αμερικανός πρόεδρος αγνοεί τους βαθύτατους δεσμούς που έχουν σφυρηλατηθεί μεταξύ της Μόσχας και των απατεώνων εταίρων της σε αυτόν τον νέο «άξονα του κακού». Ο Πούτιν θα καταγράψει τα κέρδη του με τον Τραμπ. Στόχος του όμως είναι να επαναπροσδιορίσει τη μεταψυχροπολεμική τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη, αποδυναμώνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο ενός νέου διεθνούς συστήματος που υποτίθεται ότι θα επαναφέρει τη Ρωσία στη θέση που της αξίζει στα μάτια του. Ο Πούτιν αναγνωρίζει μόνο τη δύναμη και εκμεταλλεύεται την παραμικρή αδυναμία. Η προηγούμενη «επανεκκίνηση» –μια προσπάθεια κατευνασμού της κυβέρνησης Ομπάμα– οδήγησε στην εισβολή στη Γεωργία, και στην Ουκρανία λίγα χρόνια αργότερα. Έκτοτε, ο άρχων του Κρεμλίνου έχει υιοθετήσει την ιδιότητα του αρχηγού κράτους-παρία και έχει φτάσει σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή όπου μια πιθανή άρση των κυρώσεων δεν θα είναι αρκετή για να αλλάξει. Η νίκη που του προσφέρει ο Τραμπ απλώς θα του ανοίξει την όρεξη και θα ενισχύσει την πεποίθησή του ότι μπορεί να αποσπάσει περισσότερα. Ο Πούτιν θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις δολιοφθορών στην Ευρώπη, με τη βοήθεια του Ιράν και της Βόρειας Κορέας. Σε λίγα χρόνια, θα μπορούσε να ξεκινήσει εκ νέου μια επίθεση για να καταλάβει την υπόλοιπη Ουκρανία ή να επιτεθεί στη Μολδαβία, τις χώρες της Βαλτικής ή την Πολωνία. Και ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι αυτός που θα του έχει ανοίξει την πόρτα. Τι υπέροχη συμφωνία!
Θα βοηθήσουν όλα αυτά τις Ηνωμένες Πολιτείες έναντι του κινέζου αντιπάλου τους; Αντιθέτως, η «νέα τάξη» των μεγάλων δυνάμεων που κάθονται σε ένα τραπέζι για να μοιραστούν τον κόσμο –στην πραγματικότητα, μια επιστροφή στην τάξη πραγμάτων του 19ου αιώνα– θα αποδυναμώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους παραδοσιακούς συμμάχους τους σε Ευρώπη και Ασία.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξεγείρεται ήδη, απορρίπτοντας τη μοίρα που επιφυλάσσεται στη χώρα του και προσπαθεί να συσπειρώσει τους Ευρωπαίους γύρω του. Την Τετάρτη, δήλωσε ότι ο Αμερικανός ομόλογός του ζει «σε έναν χώρο ρωσικής παραπληροφόρησης», μία ημέρα μετά την έντονη κριτική του Ντόναλντ Τραμπ που απηχούσε τη ρητορική του Κρεμλίνου. Ο Τραμπ ανταπέδωσε αιχμηρά, αποκαλώντας τον Ζελένσκι «δικτάτορα χωρίς εκλογές» που έκανε «πολύ κακή δουλειά». Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, χαιρέτισε την κριτική του Ντόναλντ Τραμπ και χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «αξιολύπητο». Χαιρέτισε επίσης το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «είπε δυνατά και ξεκάθαρα» ότι η επιθυμία επέκτασης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία προκάλεσε τον πόλεμο – η ρητορική της Μόσχας για να δικαιολογήσει την έναρξη της επίθεσής της.
Οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι επί 20 χρόνια αντιμετώπιζαν με στρουθοκαμηλισμό την επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να απεμπλακούν από την ήπειρό τους προκειμένου να επικεντρωθούν στην πρόκληση της Κίνας, βρίσκονται τώρα με την πλάτη στον τοίχο. Στη διάρκεια τριών χρόνων πολέμου, δεν μπόρεσαν να καταστούν μάχιμοι, να ενισχύσουν την παραγωγή και την παράδοση όπλων και πυρομαχικών για να βοηθήσουν αποτελεσματικότερα την Ουκρανία. Από τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, περιμένουν ανήμποροι τον τυφώνα Τραμπ να πέσει επάνω τους. Μπροστά στη φρενήρη ακολουθία των γεγονότων, είναι πιο διχασμένοι από ποτέ. Σοκαρισμένοι από την απώλεια της αμερικανικής ομπρέλας, οι πιο ατλαντιστές συνεχίζουν να προσκολλώνται στις Ηνωμένες Πολιτείες με παβλοφικά αντανακλαστικά, ενώ άλλοι, υπό την αιγίδα του Εμανουέλ Μακρόν, προσπαθούν να οργανώσουν τις συνθήκες μιας στρατηγικής αυτονομίας. Η ανατροπή των συμμαχιών από τον Τραμπ τους θέτει τώρα στην πρώτη γραμμή απέναντι στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Στον αναδυόμενο κόσμο των μεγάλων δυνάμεων, η μόνη σωτηρία για τους Ευρωπαίους θα προέλθει από την ενότητα και τη δύναμη. Αλλά στο τέλος, όποια κι αν είναι η τύχη της ΕΕ, η Αμερική θα είναι η χαμένη. Η επιρροή της θα εξασθενήσει στη Γηραιά Ήπειρο, η οποία θα βγει από τη δοκιμασία στραπατσαρισμένη σαν ένα από τα καζίνο του Τραμπ στο Ατλάντικ Σίτι.
Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.
Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων
Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook
Ακολουθήστε το Άρδην στο twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube
