Επιστροφή στην ομαλότητα ;

760

 

Επιστροφή στην ομαλότητα;

Πίσω στο 2009, σαν να μην πέρασε μια μέρα;

του Νικόλα Δημητριάδη
Μετά τον εκλογικό πανζουρλισμό της τελευταίας πενταετίας, οι εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου δείχνουν ότι επιστρέφουμε στην ομαλότητα του 2009, στην προ μνημονίων εποχή. Κατ’ αρχήν έχουμε παρόμοια εκλογικά αποτελέσματα: Το Πασόκ υποχώρησε ελαφρά, αλλά παραμένει ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού σκηνικού (2009: ΠΑΣΟΚ 43% – 2015: ΠΑΣΟΚ 6% + ΣΥΡΙΖΑ 35,5%). Η Νέα Δημοκρατία συγκράτησε τα ποσοστά της, σημειώνοντας ελεγχόμενη πτώση 1%: (2009: ΝΔ 33% – 2015: ΝΔ 28% + Ποτάμι 4%). Οι δυσαρεστημένοι της Νέας Δημοκρατίας μπαίνουν και πάλι στη Βουλή, αν και με μικρότερα ποσοστά (2009: ΛΑΟΣ 5,6% – 2015: ΑΝΕΛ 3,7%). Η Αριστερά επέστρεψε στη γνωστή θέση-θρίλερ του «πότε μπαίνει, πότε δε μπαίνει» (2009: ΣΥΡΙΖΑ 4,5% – 2015: ΛΑ.Ε. 2,8%). Το ΚΚΕ βράχος, με τα γνωστά μικρά σκαμπανεβάσματα (2009: ΚΚΕ 7,5% – 2015: ΚΚΕ 5,5%). Το περιστασιακό κόμμα-γλάστρα κατάφερε να αυξήσει λίγο τα ποσοστά του και να μπει στη Βουλή (2009: Oικολόγοι Πράσινοι 2,5% – 2015: Ένωση Κεντρώων 3,5%).

 

Στο 2009 φαίνεται να επιστρέφει και η ψυχολογία του εκλογικού σώματος. Η λογική του δικομματισμού είναι και πάλι κυρίαρχη: Ο κόσμος επιλέγει ξανά με κύριο γνώμονα το ποιος από τους δύο μεγάλους θα μπορέσει να διαχειριστεί καλύτερα την εξουσία. Τα ανούσια διλήμματα (μνημόνιο-αντιμνημόνιο) και οι άναρθρες κραυγές (περί ΔΝΤ, Σόιμπλε κ.λπ.) ανήκουν πια στο παρελθόν, όπως και η κινητικότητα των ψηφοφόρων, από το ένα κόμμα στο άλλο. Ο δικομματισμός εδραιώνεται ξανά και οι ψηφοφόροι των ΝΔ και Πασόκ, που προσωρινά αναζητούσαν σε μικρότερα κόμματα μια «άλλη επιλογή», επιστρέφουν στο μαντρί.

 

 

Παραδίπλα, η Αριστερά στηρίζεται από τους ψηφοφόρους της περισσότερο για τη συνέπεια και την αντιπολιτευτική μαχητικότητά της, παρά για τις πολιτικές προτάσεις της, που δε φαίνεται να τις πολυκαταλαβαίνει κανείς (ενίοτε, ούτε και τα ίδια τα στελέχη της). Το ΚΚΕ, αντίστοιχα, συσπειρώνει τον κόσμο του, υποδεικνύοντας την πλάνη όσων δοκιμάζουν να μπουν στον κυβερνητικό χορό. Έτσι, το σκηνικό διαμορφώνεται περίπου όπως ξέραμε τόσα χρόνια: Το Πασόκ πρώτο να χαράσσει πολιτική, η ΝΔ δεύτερη, να την επικυρώνει (και, όταν μπορεί, να τη συνεχίζει), η Αριστερά στον κόσμο της, να χαροπαλεύει να μπει στη Βουλή, το ΚΚΕ ίδιο και απαράλλαχτο και οι δυσαρεστημένοι της Δεξιάς να γυροφέρνουν την εξουσία για κανά υπουργειάκι (τότε Καρατζαφέρης, τώρα Καμμένος).

 

Στην ομαλότητα επέστρεψε και ο τρόπος διεξαγωγής της προεκλογικής εκστρατείας. Μετά το διάλλειμα των μνημονίων, όταν το κύριο προεκλογικό ερώτημα ήταν το «ποια πολιτική θα ακολουθήσουμε», τώρα επιστρέψαμε στο «ποιος θα χειριστεί καλύτερα την πολιτική που ούτως ή άλλως θα ακολουθήσουμε». Όπως εύστοχα διαφημίστηκε το Πασόκ: «Στις 20 Σεπτεμβρίου επιλέγουμε πρωθυπουργό». Δεν επιλέγουμε πολιτική, αυτή είναι δεδομένη, επιλέγουμε απλώς Πρωθυπουργό. Επιστρέψαμε στη δεκαετία του 80, όταν ο λαός καλείτο να διαλέξει ανάμεσα στον Αντρέα και τον Καραμανλή. Και οι ψηφοφόροι αποφάσισαν ότι ο Τσίπρας είναι καλύτερος διάδοχος του Αντρέα απ’ ότι ο Βαγγέλας του Καραμανλή.

 

 

Επίσης επανήλθε και το κλασσικό «άλλα λέμε και άλλα κάνουμε», που χαρακτηρίζει όλη τη Μεταπολίτευση. Το ’81, θέλαμε την ευρωπαϊκή εξασφάλιση και τα πακέτα Ντελόρ, αλλά τα θέλαμε με τον δικό μας τρόπο: αφού πρώτα είχαμε ξεθυμάνει, φωνάζοντας «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο». Έτσι και τώρα. Θέλαμε την ευρωπαϊκή εξασφάλιση και τα ΕΣΠΑ, αλλά τα θέλαμε με τον δικό μας τρόπο: αφού πρώτα είχαμε ξεθυμάνει, φωνάζοντας ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Και στις δύο περιπτώσεις, το Πασόκ διαισθάνθηκε πρώτο την απαίτηση της κοινωνίας για ψυχολογική αυτοεπιβεβαίωση, και την παρείχε απλόχερα. Και επιβραβεύτηκε.

 

Το ρολόι δείχνει, λοιπόν, να γυρίζει στο 2009. Είναι όμως έτσι; Εδώ που τα λέμε, όχι. Κάποια μικρά ανησυχητικά συννεφάκια μουτζουρώνουν τον ηλιόλουστο ουρανό. Κατά πρώτον έχουμε τη μεγαλύτερη αποχή στη μεταπολεμική ιστορία μας. Για να μην πούμε ότι ήταν ίσως οι πρώτες εκλογές που οι περισσότεροι ψηφοφόροι ήταν κατηφείς, απελπισμένοι και αηδιασμένοι, όποιο κόμμα και να ψήφιζαν. Και, πολύ καλά έκαναν, καθώς κανένα κόμμα δεν άξιζε την ψήφο τους, ούτε τα μεγάλα, ούτε τα μικρά. Κατά δεύτερον, όμως, έχουμε και κάμποσες εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους να στηρίζουν ένα κόμμα τραμπούκων της νύχτας, που είναι εκεί για ναρκοθετούν κάθε προσπάθεια ανάτασης της κοινωνίας. Παράλληλα, η κατάσταση της χώρας βαίνει διαρκώς δυσμενέστερη, όπως και η διεθνής θέση της, ενώ το πολιτικό προσωπικό έχει φθαρεί κι απαξιωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναδεικνύει προσωπικότητες που, τη δεκαετία του 70 π.χ., δεν θα τις παίρνανε στα κόμματα ούτε για κλητήρες. Και είναι και εκείνες οι αθάνατες ατάκες ότι «η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα», ότι «όποιος δεν μαθαίνει από την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει» και άλλα παρόμοια, που δείχνουν ότι κάτι πάει στραβά. Η ομαλότητα του 2009 θρυμματίστηκε από τη μια στιγμή στην άλλη, λόγω της εισόδου μας στην καταστροφική εποχή των μνημονίων. Η νέα ομαλότητα του 2015, άραγε, πόσο θα κρατήσει; Και ποια νέα εποχή θα έρθει μετά;

Από το ιστολόγιο «Ψωροκώσταινα»

 

Πίνακας: «καφενείο», του Αντώνη Βουμβάκη

Σκίτσο: «η σύναξις των φόρων», του Μποστ