«Τώρα είναι η ώρα!»! Τρία και πλέον χρόνια αντιμνημονιακών αντιστάσεων, αυτή είναι η μόνιμη επωδός που βγαίνει από τα χείλη πολλών, μεγάλων κομμάτων, κινήσεων πολιτών και μικρότερων οργανώσεων.
Αν υπάρχει κάτι κοινό που διαπερνάει τους περισσότερους χώρους είναι μια διάθεση απόλυτης επιτάχυνσης –ότι η χώρα βρίσκεται στο «και πέντε» και ότι θα πρέπει να σπεύσουμε στις τελικές συγκροτήσεις για να δώσουμε την τελική μάχη που θα κρίνει την πορεία της για τα επόμενα χρόνια.
Εμείς σταθήκαμε κριτικοί απέναντι σε αυτό. Εξ αρχής, υποστηρίξαμε ότι οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, ταυτόχρονα με την ιδιαιτερότητες που σφράγισαν την τελευταία περίοδο της μεταπολίτευσης μας παραδίδουν σιδεροδέσμιους στα χέρια των δανειστών μας: Δυστυχώς, η «αποικία χρέους» ήρθε για να μείνει, και ο αγώνας εναντίον της θα είναι επίπονος και παρατεταμένος. Θα είναι αγώνας υπέρβασης των ιδεολογικο-πολιτικών ερειπίων της προηγούμενης περιόδου και συγκρότησης νέων ρευμάτων, ενώ θα συντελείται ταυτόχρονα με την επώδυνη «απελευθέρωση» των κοινωνικών υποκειμένων από ένα τελματωμένο παρασιτισμό.
Αυτή είναι και η μόνη «δημιουργική», αν θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε έτσι, διάσταση που βλέπαμε μέσα στην κοινωνική καταστροφή που προκαλεί η υπαγωγή υπό το καθεστώς της νεοαποικίας. Με τον όρο βέβαια, ότι αυτή η πορεία δεν θα προκαλέσει κάποια βαθιά και ανεπίστρεπτη εθνική καταστροφή.
Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στον λεγόμενο «αντιμνημονιακό χώρο» καθώς και τα τελευταία ευρήματα των δημοσκοπήσεων που καταιγιστικά δημοσιεύονται σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αναδεικνύουν ορισμένες τάσεις που συνηγορούν προς αυτήν την κατεύθυνση: Ότι δηλαδή βρισκόμαστε στην αφετηρία μιας μετάβασης, που κυοφορεί κατακλυσμιαίες πολιτικές ανακατατάξεις και σαρωτικές αλλαγές στον πολιτικό χάρτη της χώρας –και άρα το ζητούμενο σήμερα δεν είναι να «κλείσει» ή να καταλήξει κανείς στην συγκρότηση του «νέου φορέα της ελπίδας». Αντίθετα ν’ ανοίξει προς τη διαμόρφωση ενός νέου χώρου-αστερισμού όπου δυνάμεις από διαφορετικές αφετηρίες θα συγκλίνουν σ’ έναν εθνικοαπελευθερωτικό και κοινωνικό ριζοσπαστισμό.
Πρώτον, στο πολιτικό πεδίο, είναι οι εξελίξεις στους Ανεξάρτητους Έλληνες και στο ΣΥΡΙΖΑ. Απ’ τη μία, το κόμμα του Πάνου Καμμένου βιώνει μια μεγάλη εσωτερική κρίση στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται το ιδεολογικό ξεκαθάρισμα της φυσιογνωμίας του. Και αντιπαράθεση μεταξύ ενός περισσότερο «παλαιοκομματικού» πόλου, που έβλεπε στους Αν. Ελ. την προοπτική συγκρότησης μιας «Δεξιάς ΔΗΜΑΡ» και από την άλλη είναι ο ίδιος ο Καμμένος και όσοι βουλευτές, στελέχη και μέλη του κόμματος που συσπειρώνονται γύρω του, οι οποίοι παραμένουν πιστοί στο κλίμα της αντιμνημονιακής ριζοσπαστικοποίησης και διακηρύττουν ως αναγκαιότητα την υπέρβαση της δεξιάς τους ταυτότητας. Αυτή είναι η ουσία της διαμάχης, και βέβαια πολύ συχνά τα καινούρια στοιχεία εκδηλώνονται μέσα από «παλαιά ρούχα» –κι έτσι η διάμαχη περιπλέκεται από τον αρχηγισμό του Καμμένου, στοιχεία τυχοδιωκτισμού, ή τον «πολιτικό φεουδαλισμό» των πάλαι ισχυρών παραγόντων της ΝΔ που είχαν προσχωρήσει στους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Στο δε ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι μετά από μια συνδιάσκεψη ενότητας εντείνεται η εσωτερική διαμάχη, η οποία διεξάγεται σε δύο αλληλοδιαπλεκόμενα επίπεδα. Αφ ενός, είναι η σύγκρουση του πόλου Λαφαζάνη με τους «προεδρικούς», και αφετέρου υπάρχει η ιδεολογική αντιπαράθεση των εθνομηδενιστών με τους οπαδούς της εθνικοαπελευθερωτικής γραμμής η οποία ειρήσθω εν παρόδω διαπερνάει κάθετα τις εσωτερικές πολιτικές διαιρέσεις και τις σχίζει στα δύο. Και ο πόλος Λαφαζάνη και ο πόλος του Τσίπρα διαθέτει και από τους δύο –ενώ από εκεί και πέρα η σύγκρουση περιπλέκεται σ’ ένα κουβάρι αντιθέσεων, όπου πολύ συχνά η «σκληρή γραμμή» εκτός ευρώ και ΕΕ εκφράζεται από ένα σύνολο ανθρώπων που προέρχονται από τα συνδικάτα, και αναφέρονται σε πιο υποβαθμισμένα μεσοστρώματα, ενώ η άλλη πλευρά συχνά καλύπτεται από τη χρυσόσκονη των πανεπιστημιακών, και των μεγαλοστελεχών που συχνάζουν στα μεγάλα ΜΜΕ. Και βέβαια, υπάρχουν πλείστες όσες αντιθέσεις μεταξύ όσων προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ εσ. ή την ΚΝΕ. Η χαοτικότητα της διαμάχης και η χαλαρή ιδεολογική συνοχή των στρατοπέδων δείχνει ότι τα νέα ρεύματα βρίσκονται υπό συγκρότηση.
Δεύτερον, είναι ορισμένες σταθερές τάσεις που εκδηλώνει η κοινή γνώμη, και επιβεβαιώνονται συστηματικά στις τελευταίες δημοσκοπήσεις είδαν το φως της δημοσιότητας. Οι τάσεις αυτές τείνουν να υποτιμώνται από την καθημερινή δημοσιογραφία, η οποία τείνει να επικεντρώνει μόνο στην κούρσα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ και στο ποιος από τους ηγέτες των δύο είναι ο «καταλληλότερος».
Εν τούτοις, όπως αποδεικνύεται και από τις τελευταίες μετρήσεις που έγιναν για λογαριασμό της real news και παρουσιάστηκαν σήμερα στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου, η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου (βλ. τους πίνακες εδώ) συνεχίζει να πιστεύει ότι κανείς από τους δύο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν σήμερα τον ελληνικό λαό. Έτσι, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, ένα 41.6% πιστεύει ότι κανείς από τους δύο δεν μπορεί να σταθεροποιήσει την οικονομία, ένα 45.9% ότι κανείς τους δεν μπορεί να την φέρει σε αναπτυξιακή τροχιά, και το ίδιο ισχυρίζεται το 43% για την εγκληματικότητα, το 43.2% για τη διαχείριση της μεταναστευτικής πολιτικής, το 41.8% για την ελάφρυνση των πολιτών από οικονομικά μέτρα, το 41.5% για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Τέλος, ένα 33.6% υποστηρίζει ότι κανείς των δύο δεν είναι κατάλληλος, ενώ τα ποσοστά που λαμβάνει στη συγκεκριμένη ερώτηση ο Σαμαράς είναι 34.8% και ο Τσίπρας, 31.1%. Τέλος, ακόμα και μεταξύ αυτών που επιλέγουν μεταξύ των δύο, μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι ένα 48.6% τους στηρίζει με σκεπτικισμό, δεν τους εκφράζουν απόλυτα, και το κάνει διότι δεν πιστεύει ότι υπάρχει άλλη εναλλακτική.
Όλα αυτά σημαίνουν, προφανώς, ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος –και κατά συνέπεια των Ελλήνων πολιτών διαφεύγει της πόλωσης μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό συμβαίνει, ακόμα και εάν η μεγάλη πλειοψηφία έχει ξεκαθαρίσει το ποια κατεύθυνση θα επιθυμούσε να πάρει η πολιτική της κυβέρνησης: Σε πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών (βλ. εδώ), ένα 64% δηλώνει ότι θα πρέπει το μνημόνιο να καταγγελθεί παρ όλο που μόνον έναν στους τρείς επιθυμεί πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Διότι, προφανώς, δεν εμπιστεύεται απόλυτα καμία από τις προοπτικές διακυβέρνησης που μπορεί να κυοφορήσει μια πρόωρη κάλπη.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μα προφανώς ότι η μετατόπιση προς μια νέα εποχή συντελείται σταδιακά, βήμα με το βήμα –και η δραματική επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης του ελληνικού λαού μπορεί να μικρύνει την διαδρομή προς τα εκεί, δεν μπορεί όμως να την εκμηδενίσει. Ακόμα και σήμερα, ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού λαού, τηρεί στάση εν γένει απόρριψης του ελληνικού πολιτικού κόσμου, και παραμένει έξω από την πολιτική διαδικασία. Και αυτό αφορά και στη Χρυσή Αυγή που το παίζει δήθεν αντισυστημική και τάχα εκφράζει ένα κομμάτι από αυτό το ρεύμα της απόρριψης. Απέχει, μάλιστα όχι διότι μπορεί να επιλέξει έναν ιδιωτικό καταναλωτικό παράδεισο, όπως συνέβαινε πριν από μερικά χρόνια, αλλά γιατί θεωρεί στρεβλές όλες τις παρούσες επιλογές.
Κι ότι, επίσης, ένα σημαντικό μέρος της κοινωνικής «πρώτης ύλης» που θα οικοδομήσει έναν εθνικοαπελευθερωτικό κοινωνικό ριζοσπαστισμό παραμένει έξω από το σημερινό πολιτικό παιχνίδι, μην πιστεύοντας τα δεκάδες μικρότερα ή μεγαλύτερα «τώρα είναι η ώρα» που διακηρύσσονται δεξιά κι αριστερά. Από την άλλη, δυνάμεις που έχουν ενεργοποιηθεί ακόμα κι αν συμμετέχουν δεν εκφράζονται απόλυτα στην παρούσα φάση μέσα από τις διαδικασίες των κομμάτων που διεκδικούν ότι κομίζουν το «νέο»όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Αν. Ελ. στην παρούσα φάση.
Υπάρχουν πολλές δυνάμεις που διαγράφουν παράλληλες και συχνά υπόγειες διαδρομές, εντός, εκτός και επί τα αυτά των κεντρικών πολιτικών εξελίξεων. Και υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι αυτές οι δυνάμεις σταδιακά συγκλίνουν. Σε αυτήν την σύγκλιση θα πρέπει να επενδύσουμε, διαμορφώνοντας εστίες συνάντησης των πολύμορφων, και ποικιλώνυμων αντιστασιακών δυνάμεων, όπου θα ζυμώνονται σε ιδεολογικό και πρακτικό πολιτικό πεδίο…
