ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑ ΑΝΑΔΕΙΧΘΗΚΕ ΤΟ 2013 ΠΡΩΤΗ ΣΕ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Του Βασίλη Γεώργα από την Εφημερίδα των Συντακτών
Χρονιά «αναγέννησης» ήταν το 2013 για το ελληνικό χρηματιστήριο, που από άνυδρος τόπος βαθιά υποτιμημένων αξιών μετατράπηκε σε μηχανή παραγωγής τεράστιων υπεραξιών – κυρίως για τα ξένα κερδοσκοπικά χαρτοφυλάκια που έπαιξαν από νωρίς το «στοίχημα» παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Εν μέσω βαθιάς ύφεσης στην πραγματική οικονομία και τερατώδους αύξησης της ανεργίας, η χρηματιστηριακή οικονομία διέπρεψε στην Ελλάδα και η εγχώρια κεφαλαιαγορά αναδείχθηκε πρώτη σε απόδοση παγκοσμίως ανάμεσα στις αναδυόμενες αγορές με κέρδη 28,06% (1.162,68 μονάδες) και ανάμεσα στις τρεις κορυφαίες σε απόδοση παγκοσμίως μετά το ιαπωνικό χρηματιστήριο και τις αμερικάνικες αγορές. Η σωρευτική απόδοση από τις ελάχιστες τιμές 23 ετών, που καταγράφηκαν τον Ιούνιο του 2012 (471 μονάδες), ξεπερνά πλέον το 150%, ενώ για επιμέρους μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης, όπως ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ κ.ά., τα κέρδη φτάνουν ακόμη και το 800-1.000%. Η χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων εταιρειών διπλασιάστηκε μέσα στη χρονιά που πέρασε και από τα 33 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012 έφτασε στα 66 δισ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος ωστόσο να αντιστοιχεί στα κεφάλαια που άντλησαν οι τράπεζες μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Κινητήριος μοχλός για την υπεραπόδοση της ελληνικής αγοράς, η οποία παρά το γεγονός ότι έχει επιστρέψει σε υψηλά 30 μηνών εντούτοις εξακολουθεί να καταγράφει απώλειες περίπου 80% από τα υψηλά του 2007, ήταν κυρίως οι εισροές ξένων κεφαλαίων.
Τα ξένα και τα «ξένα» κεφάλαια
Μετά από επταετή περίοδο ρευστοποιήσεων, στη διάρκεια της οποίας έκαναν φτερά από το ελληνικό χρηματιστήριο πάνω από 11 δισ. ευρώ, ξένοι θεσμικοί επενδυτές επένδυσαν το 2013 πάνω από 2 δισ. ευρώ (καθαρές εισροές κεφαλαίων), ποσό ιδιαίτερα υψηλό για τα δεδομένα ρευστότητας του ελληνικού χρηματιστηρίου και με αποτέλεσμα να εκτοξευτούν οι τιμές των μετοχών για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Ανάμεσα στα κεφάλαια αυτά συμπεριλαμβάνονται και τεράστια ποσά Ελλήνων μεγαλοκαταθετών και επιχειρηματιών τα οποία είχαν «φυγαδευτεί» στο εξωτερικό στη διάρκεια της κρίσης και τώρα επιστρέφουν με τον μανδύα «ξένων» κεφαλαίων στο ελληνικό χρηματιστήριο μέσω Λονδίνου, Λουξεμβούργου, Κύπρου και άλλων φορολογικών παραδείσων. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών το περασμένο καλοκαίρι από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με την έκδοση μετατρέψιμων τίτλων (warrants) προσέλκυσε δεκάδες μεγάλα και μικρότερα hedge funds από τις διεθνείς αγορές, ενώ η υποβάθμιση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας σε αναδυόμενη αγορά τον περασμένο Νοέμβριο (είναι η μόνη αναδυόμενη κεφαλαιαγορά της ζώνης του ευρώ) κινητοποίησε ακόμη περισσότερα αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία διαχύθηκαν σε μεγάλο εύρος μετοχικών αξιών. Με το λεγόμενο «ρίσκο χώρας» να έχει ουσιαστικά εκλείψει και τις μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις και τις υποδομές της χώρας (ενέργεια, ύδρευση, λιμάνια κ.ά.) να βγαίνουν η μια μετά την άλλη στο σφυρί σε «τιμές ευκαιρίας», η παρουσία των ξένων κεφαλαίων αναμένεται ότι θα γίνει ακόμη πιο αισθητή τους επόμενους μήνες σύμφωνα με πολλούς διεθνείς και εγχώριους αναλυτές. Το 2014 θα είναι η χρονιά επιβεβαίωσης της λογιστικής παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται σε επίπεδο διαπραγμάτευσης για ένα νέο κούρεμα του χρέους μετά το δεύτερο 6μηνο, ενδεχομένως δε να αποτελέσει έτος–καμπή για τη σταδιακή αναστροφή της ύφεσης στην οικονομία και τη βελτίωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, ενώ θα είναι και η χρονιά των μεγάλων αποκρατικοποιήσεων δημόσιων επιχειρήσεων και ίσως της ταχύτερης ιδιωτικοποίησης των συστημικών τραπεζών.
Από την άνοδο των αποτιμήσεων ωφελούνται φυσικά και οι εγχώριοι επενδυτές, με τη διαφορά, όμως, ότι η πλειονότητα των Ελλήνων ιδιωτών αντιμετωπίζει τη χρηματιστηριακή ανάκαμψη ως ευκαιρία «απεγκλωβισμού» ή εκμεταλλεύεται το ενδιαφέρον των ξένων χαρτοφυλακίων για να πουλήσει και να καλύψει άλλες υποχρεώσεις. Είναι ενδεικτικό ότι το 2013 οι Ελληνες ιδιώτες επενδυτές ήταν καθαροί πωλητές μετοχών κατά 780 εκατ. ευρώ, όπως άλλωστε και οι θεσμικοί κατά 360 εκατ. ευρώ και οι τράπεζες κατά 195 εκατ. ευρώ. Εχει ξεκινήσει έτσι και συνεχίζει να συντελείται η μεταφορά ιδιωτικού και επιχειρηματικού πλούτου από εγχώριους επενδυτές σε χαρτοφυλάκια του εξωτερικού, ένα φαινόμενο που, όπως συνέβη και την περίοδο του στοιχήματος εισόδου της χώρας στην ΟΝΕ, αναμένεται ότι θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια, αναδεικνύοντας τα ξένα κεφάλαια σε ρυθμιστές της επόμενης ημέρας στις επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία.
