Η μακρά περίοδος εκτάκτου ανάγκης

Μερικές εβδομάδες πριν, η τιμή του πετρελαίου εκτινάχτηκε στα πενήντα πέντε δολάρια το βαρέλι, περίπου είκοσι δολάρια ανά βαρέλι ακριβότερα απ’ ό,τι τον προηγούμενο χρόνο. Την επόμενη μέρα, το θέμα του πετρελαίου θάφτηκε στη σελίδα 6 των οικονομικών ειδήσεων των New York Times. Όπως φαίνεται, η τιμή του πετρελαίου δεν θεωρείται εξαιρετικό νέο, ακόμη κι αν αυτή αυξάνεται κατά πέντε δολάρια το βαρέλι μέσα σε δέκα μέρες. Την ίδια μέρα το χρηματιστήριο ανέβηκε περισσότερο από εκατό μονάδες επειδή, κατά την εκτίμηση του CNN, τα κυβερνητικά δεδομένα δεν έδειξαν ίχνη πληθωρισμού. Ανακοίνωση προς το ανίδεο έθνος: Επικοινωνήστε με τον πλανήτη γη.

Σύμφωνα με την περίφημη ρήση του Karl Jung, ενός από τους θεμελιωτές της ψυχολογίας, «οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντέξουν υπερβολικές δόσεις της πραγματικότητας». Αυτά που θα διαβάσετε εδώ θα σας οδηγήσουν σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με τον κόσμο στον οποίο ζούμε, και ειδικά τον κόσμο στον οποίο τα γεγονότα μας οδηγούν. Φαίνεται πως ετοιμαζόμαστε για μια σκληρή διαδρομή μέσα από αχαρτογράφητες περιοχές.

Για τους Αμερικάνους –οι οποίοι είναι χαμένοι στις ατραπούς της αυτοκίνησης, της κατανάλωσης και της ηλεκτρονικής διασκέδασης– είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθούν το σύνολο των δυνάμεων που θα μεταβάλουν δραστικά τον τρόπο της ζωής μας στο μέλλον. Ακόμα και μετά τις τρο­μοκρα­τικές επιθέσεις της 9/11, οι Η.Π.Α. συνεχίζουν να υπνοβατούν. Αυτό που θα έλθει το ονομάζω την «Μακρά περίοδο της Εκτάκτου Ανάγκης»

Αυτό που γίνεται άμεσα αντιληπτό, είναι ότι βρισκόμαστε στο τέλος της εποχής των φτηνών ορυκτών καυσίμων. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα φτηνού πετρελαίου και φυσικού αερίου βρίσκονται πίσω από όλα όσα αναγνωρίζουμε ως αναγκαιότητες της σύγχρονης ζωής – χωρίς καν να αναφερθούμε στις ανέσεις και τις πολυτέλειες: κεντρική θέρμανση, κλιματισμός, αεροπλάνα, ηλεκτρικός φωτισμός, φτηνός ρουχισμός, μουσική, κινηματογράφος κ.λπ.

Ακόμη και οι λίγοι Αμερικανοί που είναι ενήμεροι για την κρίσιμη θέση στην οποία βρίσκεται το ενεργειακό πρόβλημα παγκοσμίως, συνήθως δεν αντιλαμβάνονται τον πυρήνα του ζητήματος. Για να εμφανιστούν σοβαρά προβλήματα στον βιομηχανικό πολιτισμό δεν χρειάζεται να εξαντληθεί εντελώς το πετρέλαιο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να περάσουμε το ανώτατο σημείο της παγκόσμιας παραγωγής και να εισέλθουμε σε φάση κάμψης της παραγωγής.

Ο όρος «το ανώτατο σημείο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου» σημαίνει ότι υπάρχει ένα σημείο καμπής στο οποίο ο κόσμος θα παραγάγει τη μεγαλύτερη ποσότητα πετρελαίου που έχει παραχθεί ποτέ σε μια δεδομένη χρονιά και, μετά από αυτό, η ετήσια παραγωγή θα αρχίσει να φθίνει. Το φαινόμενο αυτό συνήθως αναπαρίσταται γραφικά με μία καμπύλη η οποία μοιάζει με καμπάνα και το «ανώτατο» σημείο είναι ακριβώς η κορυφή της καμπύλης. Και αυτό θα συμβεί όταν θα έχουν απομείνει τα μισά από τα αποθέματα πετρελαίου που υπάρχουν στον πλανήτη. Μοιάζει να έχει μείνει πολύ πετρέλαιο ακόμα, αλλά υπάρχει μια μεγάλη παγίδα: είναι ακριβώς το μισό των αποθεμάτων που είναι πολύ δύσκολο να εξαχθούν, η απόκτησή τους κοστίζει πολύ περισσότερο, η ποιότητά τους είναι πολύ κατώτερη και βρίσκονται σε μέρη όπου, ως επί το πλείστον, ο κόσμος μάς μισεί. Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό από τα αποθέματα αυτά, εκ των πραγμάτων, δεν θα εξαχθεί ποτέ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πέρασαν ήδη το δικό τους ανώτατο παραγωγικό σημείο _περίπου 11 εκατ. βαρέλια τη μέρα_ το 1970. Από τότε η παραγωγή μειώνεται σταθερά. Το 2004, η παραγωγή ήταν λίγο παραπάνω από 5 εκατ. βαρέλια την ημέρα (παίρνουμε λίγο παραπάνω από υγροποιημένο φυσικό αέριο). Εντούτοις, αυτή τη στιγμή καταναλώνουμε 20 εκατ. βαρέλια την ημέρα, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να εισάγουμε περίπου τα δύο τρίτα του πετρελαίου μας. και η αναλογία θα συνεχίσει να μεγαλώνει.

Το γεγονός αυτό, της κάμψης της αμερικανικής παραγωγής, επέφερε μια δυσοίωνη αλλαγή στην γεωοικονομική δυναμική. Μέσα σε μερικά χρόνια, ξένοι παραγωγοί, με πρωτοστάτη τον OPEC, καθόριζαν την τιμή του πετρελαίου, με αποτέλεσμα τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του ’70. Σαν αντιστάθμισμα λειτούργησαν κυρίως τα κοιτάσματα της Αγγλίας και της Νορβηγίας, που στην ουσία έσωσαν την Δύση για δύο δεκαετίες περίπου. Από το 1999, τα κοιτάσματα αυτά αρχίζουν να εξαντλούνται. Στο μεταξύ, η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων παγκοσμίως μειώθηκε σε σημαντικά επίπεδα το 2003 και 2004.

Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο πυρήνας της γης αποτελείται από ένα παχύ στρώμα «ανόργανου» πετρελαίου – το οποίο θα αντικαταστήσει τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου του πλανήτη. Τα δεδομένα όμως άλλα δείχνουν. Μέχρι σήμερα, δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο στα κοιτάσματα της Αμερικής ή σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή.

Τώρα είμαστε αντιμέτωποι με το ανώτατο σημείο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Οι καλύτερες εκτιμήσεις σχετικά με το πότε πρόκειται να συμβεί αυτό δίνουν περιθώριο μέχρι το 2010. Το 2004 ωστόσο, μετά την εκτίναξη των απαιτήσεων σε πετρέλαιο από τις ραγδαία αναπτυσσόμενες Κίνα και Ινδία, τις αποκαλύψεις ότι η Shell Oil είχε κάνει σε μεγάλο βαθμό λανθασμένες εκτιμήσεις των αποθεμάτων της και το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία αποδείχτηκε ανίκανη να αυξήσει την παραγωγή της, παρά τις περί του αντιθέτου υποσχέσεις της, οι πλέον έγκυροι ειδικοί επανεξέτασαν τις προβλέψεις τους και πλέον συγκλίνουν στο 2005, ως το έτος κατά τη διάρκεια του οποίου θα λάβει χώρα η κορύφωση της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής. Τούτο θα αλλάξει τα πάντα όσον αφορά στον τρόπο ζωής μας.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η αμερικανική παραγωγή φυσικού αερίου μειώνεται κατά 5% το χρόνο, παρά τις φρενιτιώδεις νέες γεωτρήσεις, και με προοπτική πολύ μεγαλύτερης μείωσης. Λόγω των κρίσεων του πετρελαίου στη δεκαετία του ’70, των καταστροφών στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Three Mile Island και του Τσερνομπίλ και εξαιτίας του πρόβληματος της όξινης βροχής, οι ΗΠΑ επέλεξαν το φυσικό αέριο ως την πρώτη τους επιλογή για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το αποτέλεσμα είναι ότι σχεδόν όλοι οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι κατασκευάστηκαν μετά το 1980 δουλεύουν αποκλειστικά με φυσικό αέριο. Και για να κάνουμε τα πράγματα ακόμη πιο πολύπλοκα, το φυσικό αέριο δεν είναι εύκολο να εισαχθεί. Εδώ, στη βόρεια Αμερική, διανέμεται μέσω ενός αχανούς δικτύου αγωγών. Φυσικό αέριο που θα εισαγόταν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα έπρεπε να υγροποιηθεί στους -260 βαθμούς Φαρενάιτ, σε ειδικά πλοία τάνκερ, και να επαναεριωθεί σε εξειδικευμένους τερματικούς σταθμούς, πολύ λίγοι από τους οποίους υπάρχουν στις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι πρώτες προσπάθειες για την κατασκευή τέτοιων σταθμών συνάντησαν έντονες αντιδράσεις, καθώς αποτελούν εύκολο τρομοκρατικό στόχο.

Υπάρχουν όμως και κάποια άλλα πράγματα σχετικά με το παγκόσμιο ενεργειακό πρόβλημα τα οποία ελάχιστα κατανοούνται από το κοινό, αλλά ακόμη και από τους ηγέτες μας. Η κατάσταση οδεύει προς μόνιμη ενεργειακή κρίση, η οποία σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές, τις επιδημίες και τον υπερπληθυσμό, θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα.

Δεν υπάρχει συνδυασμός εναλλακτικών καυσίμων ο οποίος θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε τον αμερικανικό τρόπο ζωής, όπως τον έχουμε συνηθίσει. Τα θαύματα της σταθερής τεχνολογικής προόδου που επιτεύχθηκαν στην περίοδο της κυριαρχίας του φτηνού πετρελαίου μας έχουν ωθήσει σε ένα είδος «συνδρόμου του Jiminy Cricket», κάνοντας πολλούς Αμερικανούς να πιστεύουν ότι ο,τιδήποτε θέλουν πάρα πολύ κάποια στιγμή θα γίνει πραγματικότητα. Τώρα πλέον, ακόμη και άνθρωποι που όφειλαν να ξέρουν κάτι παραπάνω ελπίζουν απλά σε μια ομαλή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα υποκατάστατά τους.

Η ευρέως διαφημιζόμενη «οικονομία του υδρογόνου» δεν είναι παρά μια κακή φάρσα. Δεν πρόκειται να αντικαταστήσουμε το σύνολο των αμερικανικών αυτοκινήτων και φορτηγών με οχήματα που λειτουργούν με κυψέλες καυσίμων. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι το ότι η παρούσα γενιά των κυψελών καυσίμου είναι σχεδιασμένη να λειτουργεί με υδρογόνο που προέρχεται από την επεξεργασία φυσικού αερίου. Ένας άλλος τρόπος για την εξαγωγή υδρογόνου στις ποσότητες που απαιτείται είναι η ηλεκτρόλυση νερού με χρήση της ισχύος εκατοντάδων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Εκτός από το γεγονός ότι η προοπτική του να κατασκευάσουμε τόσες πολλές πυρηνικές εγκαταστάσεις αρκετά γρήγορα δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη, ενώ υπάρχουν επίσης συγκεκριμένα προβλήματα στην φύση του υδρογόνου ως στοιχείου, που δημιουργούν απαγορευτικά εμπόδια στη χρήση του ως υποκατάστατο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, κυρίως στην αποθήκευση και τη μεταφορά.

Επίσης, μη ρεαλιστικές είναι οι απόψεις περί διάσωσης του τρόπου ζωής μας με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα συστήματα ηλιακής-ηλεκτρικής ενέργειας και οι ανεμογεννήτριες, εκτός από το μεγάλο πρόβλημα μεγέθους που παρουσιάζουν (εννοώντας την ποσότητα ενέργειας που μπορούν να παράγουν), έχουν επίσης το σοβαρό μειονέκτημα, ότι η κατασκευή τους απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας και είναι πολύ σημαντική η πιθανότητα να είναι αδύνατη χωρίς την υποστήριξη της οικονομίας ορυκτών καυσίμων. Είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσουμε ηλιακή και αιολική τεχνολογία για κάποιο διάστημα στο μέλλον, αλλά μάλλον σε τοπικό επίπεδο και σε πολύ περιορισμένο βαθμό.

Τα σχέδια για την παραγωγή βιομάζας, δηλαδή τη χρήση φυτών για τη παραγωγή υγρών καυσίμων, δεν αγγίζουν ούτε ένα κλάσμα του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν τα πράγματα. Κατ’ αρχήν τα σχήματα αυτά βασίζονται στη χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου (λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα) για την παραγωγή της βιομάζας που θα μετατραπεί σε αιθανόλη ή καύσιμα από βιολογικό ντίζελ. Αυτό είναι μια τεράστια σπατάλη ενέργειας, καθώς μπορούμε απλά να χρησιμοποιήσουμε τις ποσότητες αυτές των καυσίμων και να πάψουμε να ασχολούμαστε με τα προϊόντα της βιομάζας. Οι προτάσεις για την απόσταξη πετρελαίου από σκουπίδια και απόβλητα, μέσω θερμικού αποπολυμερισμού, εξαρτώνται από τις τεράστιες ποσότητες αποβλήτων που παράγει η οικονομία του φτηνού πετρελαίου και φυσικού αερίου, επομένως ούτε αυτές έχουν ιδιαίτερη τύχη.

Το κάρβουνο έχει πολύ λιγότερες χρήσεις από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα αποθέματά του είναι πολύ μικρότερα απ’ όσο πολλοί νομίζουν και η χρήση του συναντά πολλές οικολογικές αντιρρήσεις, καθώς απελευθερώνει αέρια που συμβάλλουν στη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου και εμπλέκεται σε πολλά ζητήματα υγείας και τοξικότητας, από τη δηλητηρίαση υδραργύρου μέχρι την όξινη βροχή. Μπορεί κανείς να φτιάξει συνθετικό πετρέλαιο από κάρβουνο, αλλά η μοναδική φορά που κάτι τέτοιο επιχειρήθηκε σε μεγάλη κλίμακα ήταν από τους ναζί σε συνθήκες πολέμου και με χρήση καταναγκαστικής εργασίας.

Αν θέλουμε να κρατήσουμε αναμμένα τα φώτα στην Αμερική μετά το 2020, ίσως χρειαστεί πραγματικά να καταφύγουμε στην πυρηνική ενέργεια, με όλα τα πρακτικά προβλήματα και τους κινδύνους που τη συνοδεύουν. Κάτω από ιδανικές συνθήκες, θα χρειάζονταν περίπου 10 χρόνια για να τεθεί σε χρήση μια νέα γενιά πυρηνικών εγκαταστάσεων και το κόστος μπορεί να ξεπεράσει τις δυνατότητές μας. Άλλωστε και το ουράνιο είναι μια πρώτη ύλη με πεπερασμένα αποθέματα. Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι δεν είμαστε πιο κοντά στο ακόμη δυσκολότερο έργο της ατομικής σύντηξης απ’ ό,τι ήμασταν το 1970.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι μπαίνουμε σε μια ιστορική περίοδο η οποία πιθανώς θα χαρακτηρίζεται από μεγάλη αστάθεια, αναταραχές και δυσκολίες. Προφανώς, οι γεωπολιτικές μανούβρες γύρω από τις ενεργειακά πλουσιότερες περιοχές του πλανήτη έχουν ήδη οδηγήσει σε πολέμους και υπόσχονται ακόμη περισσότερες διεθνείς στρατιωτικές συμπλοκές. Επειδή στη Μέση Ανατολή βρίσκονται τα δύο τρίτα των υπαρκτών αποθεμάτων πετρελαίου, οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει απελπισμένα να σταθεροποιήσουν την περιοχή με τη δημιουργία ενός μεγάλου «αστυνομικού τμήματος» στο Ιράκ. Ο στόχος δεν ήταν μόνο η διασφάλιση του πετρελαίου του Ιράκ, αλλά επίσης η τροποποίηση και ο επηρεασμός της συμπεριφοράς των κρατών γύρω από τον Περσικό Κόλπο, κυρίως του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας. Τα αποτελέσματα κάθε άλλο παρά θετικά ήταν και οι μελλοντικές μας προοπτικές σ’ αυτήν την περιοχή του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από αβέβαιες.

Τελικώς υπάρχει και το μεγάλο θέμα με την Κίνα, η οποία το 2004 έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου, ξεπερνώντας την Ιαπωνία. Η σταθερή και ραγδαία άνοδος της κινέζικης βιομηχανίας την έκανε να εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από τις εισαγωγές στις οποίες βασιζόμαστε και εμείς. Αν η Κίνα ήθελε, θα μπορούσε εύκολα να εισβάλει σε μερικές από τις περιοχές αυτές –τη Μέση Ανατολή, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες—και να επεκτείνει την ηγεμονία της με στρατιωτικά μέσα. Είναι η Αμερική προετοιμασμένη ν’ αντιμετωπίσει τον κινεζικό στρατό σε ασιατικό έδαφος για το πετρέλαιο αυτό; Αμφιβάλλω. Ούτε μπορεί ο αμερικάνικος στρατός να καταλάβει, τη μια μετά την άλλη, περιοχές του ανατολικού ημισφαιρίου, ή να ελπίζει ότι μπορεί να διασφαλίσει είτε το έδαφος είτε τις υποδομές του πετρελαίου, μακρινών και μη φιλικών χωρών. Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι η Αμερική θα οδηγηθεί στην εξάντληση και τη χρεωκοπία προσπαθώντας να κάνει κάτι τέτοιο και θα αναγκαστεί τελικά να υποχωρήσει και να περιοριστεί στο δικό της  ημισφαίριο, έχοντας στο μεταξύ χάσει την πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος του εναπομείναντος πετρελαίου στον πλανήτη.

Γνωρίζουμε ότι οι ηγέτες μας κάθε άλλο παρά ενωμένοι είναι μπροστά σε αυτήν τη δεινή πραγματικότητα. Ο πρόεδρος Μπους έχει ενημερωθεί για τους κινδύνους που κρύβει η κατάσταση ήδη πριν από τις εκλογές του 2000 και επανειλημμένα στη συνέχεια. Τον Μάρτιο, το Υπουργείο Ενέργειας εξέδωσε μια αναφορά στην οποία επίσημα αναγνωρίζει για πρώτη φορά ότι το ζήτημα της πετρελαϊκής κρίσης είναι υπαρκτό και δηλώνει απερίφραστα ότι «ο κόσμος δεν είχε ποτέ στο παρελθόν αντιμετωπίσει πρόβλημα σαν κι αυτό. Εάν, μια δεκαετία πριν το ανώτατο σημείο της παραγωγής, δεν πραγματοποιηθεί μια δραστική μείωση στην κατανάλωση, το πρόβλημα θα καταστεί μόνιμο και δυσεπίλυτο.

Πάνω απ’ όλα, αυτή η μακρά περίοδος εκτάκτου ανάγκης απαιτεί από εμάς νέους τρόπους οργάνωσης της ζωής μας. Η Αμερική βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση λόγω κάποιων ατυχών επιλογών που κάναμε ως κοινωνία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ίσως το χειρότερο ήταν το ότι αφήσαμε τις μικρές και μεγαλύτερες πόλεις μας να παρακμάσουν προς όφελος της ανάπτυξης των προαστίων, γεγονός που είχε ως συνέπεια την εγκατάλειψη ενός μεγάλου μέρους των αγροτικών εκτάσεων στην Αμερική. Η προαστιακή οργάνωση θα φτάσει να θεωρείται ως η πλέον λανθασμένη κατανομή των πόρων στην ιστορία. Είναι μια τραγική επιλογή. Η ψυχολογία των προηγούμενων επενδύσεων δείχνει ότι θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την αυτοκινούμενη ουτοπία μας για πολύ καιρό ακόμη μετά τη μετατροπή της σε ασήκωτο βραχνά.

Πολύ σύντομα, τα προάστια θα μας απογοητεύσουν στην πράξη. Έχουμε αναγάγει την εξέλιξη των οικιακών συγκροτημάτων, των αυτοκινητοδρόμων, των εστιατορίων πρόχειρου φαγητού και των εμπορικών κέντρων σε βάση της οικονομίας μας, και όταν θα πρέπει να πάψουμε να φτιάχνουμε τα περισσότερα από αυτά τα αγαθά, θα φανεί το αδιέξοδο προς το οποίο κινούμαστε.

Οι συνθήκες της μακράς περιόδου εκτάκτου ανάγκης θα απαιτήσουν από μας να ελαττώσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε τα μεγέθη όλων των δραστηριοτήτων μας και των μεθόδων με τις οποίες τις εκτελούμε, από το είδος των κοινωνιών που δημιουργούμε μέχρι τον τρόπο που καλλιεργούμε την τροφή μας, τον τρόπο που εργαζόμαστε και εμπορευόμαστε τα προϊόντα της δουλειάς μας. Ο τρόπος ζωής μας θα ξαναγίνει τοπικοποιημένος σε μεγάλο βαθμό. Η καθημερινότητα θα οργανώνεται πολύ λιγότερο με βάση την κινητικότητα και πολύ περισσότερο  με το να «μένεις εκεί που είσαι». Ο,τιδήποτε οργανωμένο σε μεγάλη κλίμακα, είτε πρόκειται για την κυβέρνηση είτε για πολυεθνική επιχείρηση, θα φθίνει μοιραία καθώς οι πόροι φτηνής ενέργειας που συντηρούν τα μεγάλα μεγέθη θα εξαντλούνται. Η αναταραχή της μακράς περιόδου εκτάκτου ανάγκης θα δημιουργήσει μεγάλο αριθμό οικονομικά αποτυχημένων, πολλοί από τους οποίους θα είναι μέλη μιας οργισμένης πρώην μεσαίας τάξης.

Η παραγωγή τροφής θα αποτελέσει τεράστιο πρόβλημα στη διάρκεια του «παρατεταμένου συναγερμού». Καθώς η βιομηχανική καλλιέργεια θα καταρρεύσει, λόγω έλλειψης πρώτων υλών που βασίζονται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, θα πρέπει σίγουρα η οργάνωση της παραγωγής τροφής να αρχίσει να γίνεται σε πιο περιορισμένο και τοπικό επίπεδο. Είναι πολύ πιθανό η αμερικανική οικονομία των μέσων του εικοστού πρώτου αιώνα να βασίζεται στην γεωργία και όχι στη  πληροφορία, στις υψηλές τεχνολογίες, στις αγοραπωλησίες γης ή την πώληση cheeseburgers στους τουρίστες.

Ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται το εμπόριο στην Αμερική δεν θα μπορέσει να επιβιώσει κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τα drive-in πολυκαταστήματα της Γουόλ-Μαρτ θα καταστούν ασύμφορα σε μια οικονομία που δεν θα διαθέτει φθηνό πετρέλαιο. Το προμηθευτικό δίκτυο των 12.000 μιλίων που συντηρούν σε εθνικό επίπεδο οι αλυσίδες των πολυκαταστημάτων θα μπορούσε να διακοπεί εξαιτίας των περιορισμών στην κατανάλωση του πετρελαίου που θα θέσει ο στρατός ή από την διακοπή των εισαγωγών από τις χώρες που μας εφοδιάζουν με πολύ φθηνά μεταποιημένα προϊόντα και που θα αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα με μας σε ό,τι αφορά την έλλειψη των ενεργειακών πόρων και όλες τις συνέπειες που αυτή δημιουργεί.
Εάν όλα τα παραπάνω συμβούν, η Αμερική θα πρέπει να οργανώσει με διαφορετικό τρόπο την παραγωγή, τη διανομή και την πώληση των βασικών προϊόντων. Αυτός ο νέος τρόπος θα στηρίζεται περισσότερο στη βιοτεχνική παραγωγή παρά στην βιομηχανία της μεγάλης κλίμακας που επικρατεί στις μέρες μας, μιας και το επίπεδο των ενεργειακών αποθεμάτων θα είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι σήμερα κι έτσι δεν πρόκειται να επαναληφθεί το μοντέλο του 20ού αιώνα. Δεκάδες χιλιάδες από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε σήμερα, από μπογιές μέχρι φαρμακευτικά είδη, κατασκευάζονται με βάση το πετρέλαιο. Η πώληση των προϊόντων θα πρέπει να αναδιοργανωθεί σε τοπική βάση: Θα πρέπει να βασίζεται στην μεταφορά των προϊόντων σε κοντινές αποστάσεις. Όλα αυτά συνεπάγονται μεγαλύτερο κόστος και μικρότερες καταναλωτικές επιλογές.

Η παρουσία του αυτοκινήτου στις ζωές μας θα συρρικνωθεί. Με την παροχή της βενζίνης να περιορίζεται, για να μην αναφέρουμε και τους φόρους που θα επιβληθούν, οι δρόμοι μας σίγουρα θα υποφέρουν.

Η Αμερική σήμερα διαθέτει ένα σιδηροδρομικό δίκτυο για το οποίο ακόμα και οι Βούλγαροι θα ντρέπονταν. Κανένας από τους δυο βασικούς προεδρικούς υποψηφίους των εκλογών του 2004 δεν αναφέρθηκε στους σιδηροδρόμους, αλλά εάν δεν ανανεώσουμε το σιδηροδρομικό δίκτυο, είναι σαφές ότι η διακίνηση των προϊόντων στις μεγάλες αποστάσεις θα είναι αδύνατη σε μερικές δεκαετίες από τώρα. Το σύστημα της εμπορικής αεροπορίας, το οποίο έχει ήδη γονατίσει κατά τα τελευταία χρόνια, είναι πιθανόν να εξαφανιστεί εντελώς στο μέλλον. Το τεράστιο κόστος της συντήρησης των γιγάντιων αεροδρομίων μπορεί να μην καλύπτεται από τη γενική μείωση των πτήσεων που αναγκαία θα επιβληθεί. Οι σιδηρόδρομοι είναι πολύ λιγότερο ενεργοβόροι από τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά και τα αεροπλάνα και μπορούν να κινηθούν με οποιοδήποτε καύσιμο – από ξυλεία μέχρι ηλεκτρισμό. Η υποδομές για τις κλινάμαξες είναι πολύ περισσότερο οικονομικές για τα ατομικά ταξίδια απ’ ό,τι είναι η συντήρηση του οδικού δικτύου.

Οι ευημερούσες περιοχές κατά τον εικοστό πρώτο αιώνα θα είναι εκείνες που θα περιτριγυρίζονται από γεωργικές εκτάσεις που θα είναι σε θέση να ανασυγκροτήσουν βιώσιμα τις τοπικές οικονομίες συγκροτώντας αναμεταξύ τους μια συνεκτική πολιτική συσσωμάτωση. Οι κωμοπόλεις και οι μικρότερες πόλεις θα έχουν καλύτερες προοπτικές από τις μεγαλουπόλεις, οι οποίες πιθανώς θα πρέπει να ανασυγκροτηθούν ριζικά για να καταστούν βιώσιμες. Η διαδικασία αυτή θα είναι επίπονη και ταραχώδης. Κάποια αστικά κέντρα θα καταφέρουν να επιβιώσουν στο μέλλον, αλλά δεν πρόκειται ξανά να βιώσουμε την έκρηξη των μητροπόλεων έτσι όπως συνέβη κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.