Συνέβη εκείνες τις ημέρες να καλέσουν τον Σωκράτη στο στούντιο της ΜΕΡΤ (Μεταμνημονιακής Ελληνικής Ραδιοφωνίας – Τηλεόρασης) για να συζητήσει με τον υπουργό παιδείας κ. Γαβρόγλου περί του τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια, της κατάργησης του μαθήματος των Λατινικών στη θεωρητική κατεύθυνση της Γ΄ Λυκείου και της εισαγωγής αντ᾿ αυτού του μαθήματος της Κοινωνιολογίας.
Αφού ο κ. υπουργός επιχειρηματολόγησε διά μακρών επί σχετικών θεμάτων όπως η πρωινή αφύπνιση και προσευχή, καθώς και η περιουσία της εκκλησίας, κατέληξε: «Πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ότι στα πανεπιστήμια πηγαίνουμε για να μορφωθούμε κι όχι για να βρούμε δουλειά».
«Οπότε», παρενέβη ο Σωκράτης, «αν αυτό συμβαίνει με τα πανεπιστήμια, πολύ περισσότερο πρέπει να συμβαίνει με το Λύκειο, το οποίο οφείλει να παρέχει γενική παιδεία».
«Παρακαλώ, να πέσουν οι τόνοι», είπε ο κ. Γαβρόγλους. «Σε απόλυτη συνέπεια και διαλεκτική αντίθεση μ’ αυτά που είπα προηγούμενα, αποφασίσαμε η Γ΄ Λυκείου να είναι προπαρασκευαστική της κατοπινής ειδίκευσης. Σε κάθε κατεύθυνση ο βασικός κορμός των διδασκομένων μαθημάτων θα συνίσταται σε τέσσερα μαθήματα».
«Μα», αντέτεινε ο Σωκράτης, «αυτό δεν αντιφάσκει με αυτό που είπατε προηγουμ-»
«Με ειδοποιούν από το κοντρόλ ότι δεν έχουμε χρόνο», εἰπε ο δημοσιογράφος της ΜΕΡΤ, «εντωμεταξύ δεν είπαμε τίποτα για τα Λατινικά».
«Τι να πούμε για τα Λατινικά», είπε ο Γαβρόγλους, «αφού όλοι αποστήθιζαν τη μετάφραση. Το ξέρετε ότι οι μαθητές όταν έπαιρναν 18,5 έβαζαν τα κλάματα;»
«Αυτό θα μπορούσε εύκολα να διορθωθεί», είπε ο Σωκράτης, «αν αντί των γνωστών, μετρημένων στα δάχτυλα κειμένων, οι μαθητές εξετάζονταν σε άγνωστο, ίσως και πεποιημένο κείμενο, που να περιλαμβάνει τις λέξεις και τα φαινόμενα που έχουν διδαχθεί.»
«Α γεια σου», είπε ο υπουργός, «γι’ αυτό και σε απόλυτη συνέπεια και διαλεκτική αντίθεση με αυτά που είπα προηγούμενα, μειώσαμε την έκταση του αγνώστου αρχαιοελληνικού κειμένου σε τέσσερις στίχους καθώς και τη μοριοδότηση της μετάφρασής του από 20 σε 10 μονάδες. Δεν μπορούμε να ταλαιπωρούμε τα παιδιά, πρέπει να κοιμηθούν και λιγάκι. Μάλιστα, στρατηγική μας επιδίωξη αποτελεί το να είναι διαρκώς κοιμισμένα.»
«Μα αν θέλατε να χτυπήσετε την αποστήθιση και να προωθήσετε την κριτική σκέψη, θα ᾿πρεπε να δώσετε ένα τελείως άγνωστο κείμενο. Αυτό που κάνετε με την υποβάθμιση του αγνώστου αρχαιοελληνικού κειμένου δεν χτυπάει, αντίθετα προωθεί την αποστήθ-»
«Εντωμεταξύ δεν είπαμε τίποτα για την Κοινωνιολογία», παρενέβη ο δημοσιογράφος της ΜΕΡΤ.
«Λοιπόν, για την Κοινωνιολογία… Σε απόλυτη συνέπεια και διαλεκτική αντίθεση με αυτά που είπα προηγούμενα για την προπαρασκευαστική ειδίκευση, αντικαθιστούμε τα Λατινικά της θεωρητικής κατεύθυνσης με το μάθημα της Κοινωνιολογίας, γιατί επιτέλους τα παιδιά πρέπει να ξέρουν τι τους γίνεται στο ραγδαία μεταβαλλόμενο σύγχρονο κόσμο. Ξέρετε τι προόδους έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η Κοινωνιολογία;»
«Με συγχωρείτε», αγανάκτησε ο Σωκράτης, «αλλά αυτό που λέτε τώρα αντιφάσκει με αυτό που είπατε πρωτύτερα περί προπαρασκευαστικής ειδίκευσης στην κάθε κατεύθυνση.»
«Τελειώνετε», είπε ο δημοσιογράφος, «αυτά μας τα είπατε και προηγουμένως…»
«Σας παρακαλώ», είπε ο Σωκράτης, «μη με διακόπτετε…»
«Δεν σας διακόπτω, αλλά δεν θα χρονίσουμε κιόλας εδωπέρα…»
«… Και εν πάση περιπτώσει», συνέχισε ο Σωκράτης, «αφού θέλετε τόσο πολύ να χτυπήσετε την αποστήθιση –αν και ακόμα και μέσα από τα Λατινικά υπάρχει τρόπος- γιατί δεν προτείνετε την αντικατάστασή τους από ένα μάθημα της ίδιας κατεύθυνσης, Φιλοσοφία ας πούμε, την οποία συμβαίνει κι εγώ να έχω υπηρετήσει, αλλά βάζετε Κοινωνιολογία; Ξέρετε τι προόδους έχει κάνει από την εποχή μου η φιλοσοφία;»
«Διότι, όπως σας εξήγησα και προηγουμένως, κύριε Σωκράτη, το ζητούμενο είναι η γενική μόρφωση κι όχι μια στενή ειδίκευση του τύπου της γραμματικοσυντακτικής ανάλυσης. Χάνεται η μαγεία των κειμένων! Και ξέρετε πόσο νοιαζόμαστε εμείς για τη μαγεία των κειμένων, ιδιαίτερα τη μαύρη, που είναι καθ᾿ όλα ισότιμη με την άσπρη. Η ιδεολογία της Κου Κλουξ Κλαν δε θα περάσει εδώ. Δράττομαι δε της ευκαιρίας να εξαγγείλω το διορισμό ικανού αριθμού κοινωνιολόγων στη Γ΄ Λυκείου για να διδάξουν το αντικείμενο. Έχουμε την πεποίθηση ότι με την de facto κατάργηση των Λατινικών θα ανατρέψουμε σε μόνιμη βάση το ισχύον εκπαιδευτικό status quo. Είναι κάτι παρόμοιο –mutatis mutandis- με την κατάργηση της εξέτασης των αρχαίων στο Γυμνάσιο, της περικοπής της Ιστορίας –ειδικά των εθνικιστικών μηδικών πολέμων, της επανάστασης του 1821- κ.λπ. Έλεος πια με τους φιλολόγους, είναι ο πιο ευνοημένος κλάδος!»
«Μα εσείς δε λέγατε προηγουμένως ότι στα πανεπιστήμια πάμε για να μορφωθούμε κι όχι για να βρούμε δουλειά; Και τώρα βρίσκετε δουλειά στους κοινωνιολόγους;»
«Κύριε υπουργέ, πρέπει να κλείσουμε, δέν έχω άλλο χρόνο», είπε ο δημοσιογράφος της ΜΕΡΤ. «Μια μόνο καταληκτική παρατήρηση.»
«Τι να πω», είπε ο υπουργός, «ομολογώ ότι δεν άκουσα ούτε ένα επιχείρημα για τα Λατινικά».
Χρ. Δάλκος
