Του Κωνστυαντίνου Μπλάθρα από την Ρήξη φ. 128
Περισσότερο πικάντικη κινηματογραφικά, οφείλουμε να ομολογήσουμε, είναι η νέα ταινία του στυλίστα Δημήτρη Αθανίτη Invisible (Αόρατος).
Ο Αθανίτης, παρ’ ό,τι γερμανομαθής, παίρνει θέση ως γηγενής και βρίσκεται στην άλλη πλευρά: στη χώρα όπου ο «επαγγελματισμός» της Ινές έχει πιάσει τόπο. Ο Άρης είναι ένας εξειδικευμένος εργαζόμενος στη βιομηχανική ζώνη, στην περίμετρο της Αθήνας (Ασπρόπυργος), ο οποίος χάνει τη δουλειά του. Ανήκει σε αυτούς που, στελέχη όπως η πρωταγωνίστρια της προηγούμενης ταινίας, δεν θα δει ποτέ. Είναι για τους πλούσιους χαρτογιακάδες ένας «αόρατος» άνθρωπος. Δεν υπάρχει γι’ αυτούς καν. Κι όμως υπάρχει. Έχει ένα παιδί, είναι χωρισμένος από τη γυναίκα του, χρωστάει τα νοίκια του, είναι (ήταν) κι αυτός αφοσιωμένος στη σκληρή δουλειά του, έχει φίλους. Πλην όμως… είναι ένας αόρατος. Για τα αφεντικά του, για τη γυναίκα του –για τον ίδιο τον εαυτό του;
Η αλήθεια είναι ότι λίγα καταφέρνουμε να μάθουμε για αυτόν τον σχεδόν αμίλητο τύπο που οδηγεί την ταινία. Την οδηγεί με την κυριολεξία των πλάνων. Η μηχανή τον ακολουθεί σχεδόν σε όλο το έργο πίσω από την πλάτη του. Να είναι αυτό μια υπόμνηση ότι ο ήρωας –όπως και όλοι οι όμοιοί του– βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο; Ακινητοποιημένος, μουγγός, σκοτισμένος από τη συμφορά που τον βρήκε; Καθηλωμένος στο χείλος της αβύσσου. Ο σκηνοθέτης του φέρεται με αβρότητα –όλους τους χαρακτήρες του ο Αθανίτης, ακόμα και τους πιο απόκοσμους, τους περιβάλλει με τρυφερότητα. Εδώ του δίνει όχι μία, αλλά τρεις εκδοχές –στενάχωρες και οι τρεις– για το πού θα μπορούσαν να οδηγηθούν τα πράγματα: αυτοκτονία, φόνος, εκτέλεση. Μα τον έχουν ήδη εκτελέσει από την αρχή! Όλα αυτά μέσα σε μια ατμόσφαιρα απόλυτου σεναριακού μινιμαλισμού.
Όχι, δε μου έλλειψε η ανάσα της ελπίδας από αυτή την ταινία. Μου έλλειψε που δεν γνώρισα λίγο καλύτερα τον Άρη. Που δεν αναγνωρίζει καλύτερα ο ίδιος τον εαυτό του, κυρίως. Μοιάζει περισσότερο με έναν αυτιστικό ήρωα, για τον οποίο όλοι οι άλλοι είναι απειλή –σκυλιά που γαβγίζουν. Και κινηματογραφικά μένουν χάρτινοι, ανύπαρκτοι: τα αφεντικά του, η γυναίκα του, οι φίλοι του, οι αστυνομικοί –ιδεόγραμμα πτυελοδοχείου στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά… Μόνον ο μικρός του γιος αφήνεται να τον πλησιάσει λίγο και δίνει στην ταινία –και στον σκηνοθέτη– ένα κάπως χαρούμενο, μα (φευ!) ονειρικό, φινάλε.
Η κινηματογραφική γραφή του Αθανίτη, πάντοτε γοητευτική, είναι το ατού του έργου κοντά στις προηγούμενες στεναχώριες του. Ξεχωρίζει σίγουρα ο Γιάννης Στάνκογλου στον ρόλο του Άρη και ο μικρός Χρήστος Μπενέτσης στον ρόλο του μικρού γιού του Αντώνη. Οι υπόλοιποι, είπαμε, σκίτσα χαρακτήρων: η Νικολίτσα Ντρίζη, στον ρόλο της γυναίκας του Ντόρας, ο Μενέλαος Χαζαράκης και η Εύα Στυλάντερ, το ζευγάρι των αφεντικών, η Κόρα Καρβούνη, μπαργούμαν–φίλη, ο Κώστας Ξυκομηνός, μπάτσος. Η ταινία έρχεται να προβληθεί στην Αθήνα μετά από μια δυνατή πορεία βραβείων σε ευρωπαϊκά και διεθνή φεστιβάλ, με πιο πρόσφατα το δεύτερο βραβείο και το βραβείο ερμηνείας α› ανδρικού ρόλου στη Φλωρεντία. Καλή επιτυχία και στην αίθουσα!
