του Φίλιππου Συρίγου, από το Άρδην τ. 100, Απρίλιος-Ιούνιος 2015 (τ. 10, Νοέμβριος 1997)
Το Άρδην διοργάνωσε, την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 1997, εκδήλωση με θέμα: «ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 2004, το όραμα του παρασιτικού εκσυγχρονισμού, ο αθηνοκεντρισμός, η εγκατάλειψη της περιφέρειας», με εισηγητές τους Δ. Ρόκο, καθηγητή ΕΜΠ, Γ. Σκλαβούνο, μέλος της Επιτροπής Πολιτών κατά της ανάληψης της Ολυμπιάδας, Φ. Συρίγο, δημοσιογράφο, Μ. Χαραλαμπίδη, πρώην μέλος του Ε.Γ. του ΠΑΣΟΚ, παρεμβάσεις των Μ. Δεληβοριά, από τη Σύνταξη του περιοδικού Νέα Οικολογία, Γ. Σχίζα, από την σύνταξη του περιοδικού Οικοτοπία και συντονιστή τον Γ. Καραμπελιά, συγγραφέα. O μακαρίτης Φίλιππος Συρίγος ήταν από τους λίγους δημοσιογράφους που τότε αντιτάχθηκε στους καταστροφικούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Αν τον είχαν ακολουθήσει τότε και άλλοι, τα πράγματα για την χώρα μας θα ήταν διαφορετικά.
Θα ήταν, ίσως, απορίας άξιο, πως ένας επαγγελματίας ενός χώρου, ο οποίος προσδοκά πάρα πολλά απ’ αυτήν την Ολυμπιάδα, πώς γίνεται να είναι αντίθετος, και να είναι εξαρχής αντίθετος, θα τολμούσα να πω, κι ας με συγχωρέσουν οι φίλοι της Πρωτοβουλίας Πολιτών, ότι ήμουν ο πρώτος που ύψωσα φωνή. Η αλήθεια είναι ότι εκνευρίστηκα γιατί διαπίστωσα πάρα πολύ γρήγορα ότι μας κοροϊδεύανε. Αρκούσε μια απλή μελέτη του φακέλου υποψηφιότητας. για να διαπιστώσει κανείς τα ψεύδη τα οποία υπήρχαν μέσα εκεί. Για να διαπιστώσει ότι, με τρόπο εντελώς ερασιτεχνικό, προσπαθούσαν να κάνουν το άσπρο μαύρο. Ήμουν ο πρώτος που είπα ότι, με βάση τα όσα συνηθίζονται στη χώρα αυτή, τελικά το κόστος αυτής της Ολυμπιάδας θα φτάσει το 1,5 τρισ. δραχμές. Κι ήταν πάρα πολύ απλό. Το 50% τουλάχιστον των εσόδων του προϋπολογισμού στηρίζονται σε εντελώς επισφαλείς πηγές εσόδων.
Το πραγματικό κόστος της διοργάνωσης
Όσον αφορά τα έξοδα, θα έλεγε κανείς ότι είναι εντελώς υποκοστολογημένα ή μέσα σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονται δαπάνες για πολύ βασικούς τομείς αυτής της διοργάνωσης, όπως για παράδειγμα η τηλεοπτική τους κάλυψη, ή η τεχνολογία και τα συστήματα πληροφορικής, αλλά το μεγάλο σκάνδαλο είναι αυτός ο δεύτερος προϋπολογισμός. Ο προϋπολογισμός των έργων, τα οποία απαιτούνται για να γίνουν αυτοί οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Τι μας λένε. Μας λένε ότι το 72% των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι δήθεν έτοιμο. Δεν μπορώ να καταλάβω, δηλαδή, πώς το μετράνε; Μέσα στις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις δεν υπολογίζεται το Ολυμπιακό Χωριό, το οποίο δεν υπάρχει. Κι αυτές οι νέες αθλητικές εγκαταστάσεις, συνολικής χωρητικότητας 170.000 θέσεων, ως τί λογίζονται; Έχουν εκτός του προϋπολογισμού αυτές τις εγκαταστάσεις συνολικής χωρητικότητας 170.000 θέσεων για τις οποίες προβλέπουν ότι θα κοστίσουν συνολικά γύρω στα 75 δισ. δραχμές.
Θα σας πω μόνο το εξής: το νέο μεγάλο γυμναστήριο που δημοπρατήθηκε στη Θεσσαλονίκη της Μίκρας θα έχει χωρητικότητα γύρω στις 15.000 θέσεις και δημοπρατήθηκε στα 51 δισ. Τώρα πώς θα φτιάξουνε, μετά από τόσα χρόνια, αθλητικές εγκαταστάσεις συνολικής χωρητικότητας 170.000 θέσεων με 70 δισ., αυτό μάλλον με εγχείρημα φακίρηδων μοιάζει. Επίσης μια άλλη εμπειρία σχετικά πρόσφατη. Το κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, με τιμές της προηγούμενης δεκαετίας και συνολική χωρητικότητα 20.000 θέσεων, κόστισε 25 δισ. Αν πάρει κανείς, με το απλό μυαλό, γιατί εγώ δεν είμαι ούτε μηχανικός ούτε πολεοδόμος ούτε οικονομολόγος, και πει ότι οι 20.000 θέσεις σε τιμές προηγούμενης δεκαετίας κόστισαν 25 δισ., οι 170.000 πόσο θα κοστίσουν; Είναι τουλάχιστον 8 φορές πάνω. Αυτή δεν είναι η αναλογία; Άρα λοιπόν θα ξεπεράσει το κόστος τα 200 δισ. όταν αυτοί μας λένε 75. Δηλαδή, πάμε στο επί τρία. Όλος αυτός ο προϋπολογισμός που υπάρχει έξω από το φάκελο κι αφορά τις αθλητικές εγκαταστάσεις, το Ολυμπιακό Χωριό, τις απαραίτητες οδικές συνδέσεις, τις απαραίτητες επιχωματώσεις κ.λπ., θα πάει 3 φορές επάνω. Το υπολογίζουν 350 θα πάει στο 1 τρισ. με τις πιο μετριοπαθείς ας πούμε προβλέψεις και χώρια το παθητικό το οποίο θα προκύψει από τον προϋπολογισμό που αφορά αυτούς καθαυτούς τους αγώνες σύμφωνα με το φάκελο.
Τι άλλα παραμύθια μας λέει αυτός ο προϋπολογισμός; Πως βλέπουν σε έσοδα από τοπικούς χορηγούς ύψους 60 δισ.. λένε ότι θα βρούνε περίπου 20 χορηγούς οι οποίοι επί τέσσερα χρόνια θα πληρώνουν ο καθένας από 750 εκ. για να υπηρετήσουν αυτή τη μεγάλη ιδέα, δηλαδή σύνολο η κάθε εταιρεία-χορηγός, 3 δισ. μέσα σε τέσσερα χρόνια. Εγώ δεν γνωρίζω, σύμφωνα με τον τζίρο που υπάρχει στην αγορά, τέτοιες εταιρείες εδώ στην Ελλάδα, που να είναι σε θέση να διαθέσουν ένα τέτοιο ποσό. Άλλωστε, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του κλασικού αθλητισμού που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα, αποτέλεσε μια πολύ χρήσιμη εμπειρία. Λοιπόν, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, το οποίο σε επίπεδο κλασικού αθλητισμού ήταν το ίδιο ακριβώς με μία Ολυμπιάδα, δεν μπόρεσε να συγκινήσει ούτε έναν εθνικό χορηγό. Μα ούτε έναν. Δεν εισπράχθηκε μια δραχμή από εθνικές χορηγίες. Και μας λένε τώρα ότι το 2004 θα μαζέψουν 60 δισ. από εθνικές χορηγίες.
Η μεθόδευση του φιμώματος
Το να συνεχίσω πάνω στις αυθαιρεσίες και τους κινδύνους που περικλείει ο φάκελος αυτός θα έλεγα ότι δεν έχει νόημα, ότι είναι βαρετό. Εκεί που θα ήθελα να σταθώ, και να επεκταθώ μάλλον, είναι στη συνομωσία σιωπής η οποία όχι μόνο υπήρξε αλλά ήταν απολύτως οργανωμένη. Και έχω εδώ το έγγραφο το οποίο αποδεικνύει του λόγου το αληθές από πού εκπορεύτηκε και πώς ακριβώς μεθοδεύτηκε. Έχω λέω το έγγραφο, το επίσημο, με τις σφραγίδες και τις υπογραφές το οποίο αποδεικνύει από πού εκπορεύτηκε αυτή η συνομωσία και πώς ακριβώς μεθοδεύτηκε.
Αθήνα, λοιπόν, 26 Φεβρουαρίου 1997. Είναι λίγο μετά την περίφημη τηλεοπτική εκπομπή, τη μόνη και μοναδική που έγινε στον Αντέννα, η οποία είχε τα εξής αποτελέσματα:
Πρώτον. Απεσύρθη από την κυκλοφορία αυτομάτως ο νεοδιορισθείς τότε γενικός διευθυντής του ΑΘΗΝΑ 2004, τέως βουλευτής, κος Σοφούλης, ο οποίος είχε πάρει μέρος σ’ εκείνη τη συζήτηση. Δεύτερο. Εγώ πλήρωσα το θράσος μου, αν θέλετε, με την ακαριαία απομάκρυνσή μου από τον Αντέννα. Θα μου πείτε τώρα πώς συσχετίζεται ο Αντέννα με το 2004 και την κυβέρνηση. Αν ανατρέξετε στα χρέη που έχουν ρυθμιστεί, στα χρέη του κυρίου Κυριακού, τα δισεκατομμύρια που έχουν ρυθμιστεί, είναι πάρα πολύ εύκολο να το βρείτε. Και το τρίτο ήταν ότι, από κει και πέρα, δεν υπήρξε ούτε κιχ σε σχέση με την διεκδίκηση στα μέσα ενημέρωσης, τηλεόραση, κυρίως τηλεόραση, κρατική και ιδιωτική, και ραδιόφωνο και φυσικά στην πλειοψηφία των εφημερίδων, με φωτεινές εξαιρέσεις την Αυγή, την Καθημερινή και την Ελευθεροτυπία. Τι λέει λοιπόν το χαρτί:
Αθήνα 26 Φεβρουαρίου 1997. Σας αποστέλλουμε ένα ενημερωτικό σημείωμα με τίτλο: Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κριτική. Η στάση μας και η στρατηγική επικοινωνίας. Προκειμένου κλπ, όλοι οι εμπλεκόμενοι, κλπ. Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη Πρόεδρος, υπαγορεύτηκε και υπογράφτηκε κατά την απουσία της, Γιάννης Γιαννάκης αναπληρωτής γενικός διευθυντής.
Αυτό, το οποίο ισχυρίζονται ότι αποτέλεσε ένα απλό εσωτερικό έγγραφο, απεστάλη σε όλα τα μέλη του 2004, σε όλα τα μέλη της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων, σε όλους τους βουλευτές και σε όλους τους υπουργούς. Και γι’ αυτό άλλωστε περιήλθε στα χέρια μου. Δεν θα σας το διαβάσω όλο θα σας διαβάσω μόνο τα δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα που υπάρχουν στο τέλος. Υποτίθεται ας πούμε ότι αυτό το χαρτί έχει μια αθωότητα. Δηλαδή το πώς θα προβάλουμε την υποψηφιότητά μας και πώς εν πάση περιπτώσει θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κριτική, όχι πως δεν θα της δώσουμε έδαφος. Κοιτάτε όμως τι λέει εδώ. Δεν πρέπει να διαμορφωθούν από μας προϋποθέσεις προβολής των επιχειρημάτων που αντιτάσσονται στην υποψηφιότητα. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις προβολής; Μα δεν υπάρχουν άλλες από τον δημόσιο διάλογο. Δεν υπάρχουν άλλες από τη συζήτηση σ’ ένα ραδιόφωνο, από τη συζήτηση σ’ ένα talk show στην τηλεόραση ή από ένα στρογγυλό τραπέζι που θα διοργάνωνε ενδεχομένως μια εφημερίδα. Θα πρέπει να αποφεύγεται κάθε τι που εκθέτει την υποψηφιότητα στο ευρύ κοινό με εμπλοκή π.χ. σε προσπάθειες λεπτομερούς απάντησης για ζητήματα που αφορούν μικρές μόνο ομάδες. Δηλαδή φωνάζετε, φωνάζετε, δεν σας υπολογίζουμε, δεν σας απαντούμε, γιατί αν σας απαντήσουμε, έστω και έτσι, θα αναπτυχθεί ένας άτυπος διάλογος από τον οποίο το κοινό θα είναι σε θέση να βγάλει κάποια συμπεράσματα. Δεν σας κρύβω ότι εκείνη η συζήτηση που είχε γίνει στον Αντέννα, αποτέλεσε ερέθισμα για ορισμένους αφελείς, ρομαντικούς συναδέλφους μου. Δύο απ’ αυτούς, λίγο μετά, με πήραν στο τηλέφωνο και μου είπαν ότι είχαν την πρόθεση να διοργανώσουν κάποιες ανάλογες τηλεοπτικές εκπομπές. Ο ένας ήταν ο συνάδελφος Κυριάκος Θωμαϊδης από την ΕΤ 3 και η άλλη ήταν η συνάδελφος Ρένα Θεολογίδου από την ΕΤ 2. Η απάντησή μου ήταν ότι: «Εγώ είμαι στη διάθεσή σας. Όμως επειδή είστε συνάδελφοι, επειδή απ’ αυτή τη δουλειά ζείτε, σας προειδοποιώ: την εκπομπή, πρώτον δεν θα την κάνετε και δεύτερον εάν την κάνετε, παρ’ ελπίδα, θα χάσετε τη δουλειά σας». Ο μεν Θωμαϊδης μου απάντησε ότι «την εκπομπή θα την κάνω και λέγε εσύ». Λέω μακάρι Κυριάκο, και βέβαια, πριν από λίγες ημέρες, ομολόγησε ότι δεν ήταν δυνατόν να την κάνει, διότι θα έχανε τη δουλειά του. Και μου είπε αν θα ήμουνα διατεθειμένος, τώρα πια, να πάρω μέρος σε μια συζήτηση, κατόπιν εορτής. Όσο για την Θεολογίδου, με πήρε μετά από μια εβδομάδα, με ευχαρίστησε επειδή είχα την καλοσύνη να την προειδοποιήσω και αναγνώρισε ότι τα πράγματα ήταν ακριβώς έτσι όπως της τα είχα πει.
Σ’ αυτή τη συνομωσία της σιωπής πήραν μέρος όλοι. Και πήραν όλοι μέρος για τον εξής απλό λόγο: Διότι πλέον, στη χώρα αυτή, δεν υπάρχει διαχωρισμός των εξουσιών, δεν υπάρχει η λεγόμενη οικονομική εξουσία, η πολιτική εξουσία, η δικαστική εξουσία, ή η εξουσία του τύπου. Τα πάντα είναι κάτω από τον έλεγχο, την επιρροή της οικονομικής εξουσίας. Έτσι εξηγείται και η συνομωσία της σιωπής αυτής και έτσι εξηγούνται και οι διώξεις, ανόητες τελικά διώξεις, των μελών της Πρωτοβουλίας Πολιτών που θέλησαν να διαδηλώσουν μπροστά στο αρχαιολογικό μουσείο της Ακρόπολης ή των παιδιών που θέλησαν να μοιράσουν προκηρύξεις λίγες μέρες πριν από τους Αγώνες. Και επίσης κάτι άλλο το οποίο με εκνεύρισε πάρα πολύ με αποτέλεσμα να νιώθω επιτακτική την ανάγκη να διαφοροποιηθώ, ήταν η ευκολία με την οποία πείστηκαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι συνάδελφοί μου. Και δεν τους το δικαιολογούσα σε καμία περίπτωση και δεν τους το δικαιολογώ και τώρα, γιατί ο ρόλος του δημοσιογράφου, η φύση του δημοσιογράφου, θα πρέπει να είναι, να είναι εξαιρετικά καχύποπτος, να μην πείθεται τόσο εύκολα. Κι όταν του σερβίρουν κάτι ν’ αρχίσει να το ψάχνει. Κανένας δεν το έψαξε. Το φάγανε όλοι αμάσητο είτε από ρομαντισμό είτε γιατί συνειδητοποίησαν πολύ γρήγορα ότι η ενδεχόμενη ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων θ’ άνοιγε γι’ αυτούς πεδία δόξης και χρήματος λαμπρά.
