του Γ. Σχίζα, από το Άρδην τ. 7 Μάρτιος-Απρίλιος 1997
|
Άκουσα όλα αυτά τα πράγματα τα οποία ειπώθηκαν, µε µεγάλη προσοχή, αν και νομίζω ότι διαφαίνεται µια συναίνεση, που επδηλώνεται µε φράσεις του τύπου “ιδεολογήματα”, δίκην “σάλτσας”, ή ότι “ο Χάντιγκτον έπρεπε ούτως ή άλλως να επινοηθεί. ΄Έχω µια ανάλογη άποψη πάνω στο ζήτημα κι αν αναζητούσαμε το γενικότερο περιβάλλον µέσα στο οποίο εμφανίζονται τέτοιου είδους ιδεολογήµατα, την αιτιολογία της παραγωγής τους, νομίζω ότι θα είχαµε πολύ πιο πειστικά ερμηνευτικά σχήµατα. Γιατί το σημερινό αναπτυξιακό μοντέλο, στο οποίο αναφέρθηκε προηγουμένως και ο Δημήτρης Κωστόπουλος, έχει τάσεις έντονα αυτιστικές και έντονα εντατικές, σε αντίθεση δηλαδή µε την παλιά εκτατική φάση, µε τη Κλασική φάση του ιµπεριαλισμού. Το σημερινό βιομηχανικό και καταναλωτικό πρότυπο είναι ένα πρότυπο των “δύο τρίτων”, είναι ένα πρότυπο διαχωριστικό, µέσα στο οποίο οµολογούνται οι πολλές ταχύτητες, µέσα στο οποίο η περιφέρεια καταδικάζεται σε όλο και πιο περιφερειακούς ρόλους. Ένα πρότυπο µέσα στο οποίο, ακόµη και σε µια µικροκλίµακα, όπως αυτή της πόλης, βλέπουμε να αναπαράγονται θύλακες οργάνωσης και άψογης τεχνολογίας, σε αντίθεση µε άλλες περιοχές του πολεοδομικού χώρου όπου υπάρχει το χάος, η αποδιοργάνωση και η αθλιότητα.
Βλέπουμε, λοιπόν, ένα σύνολο τέτοιων διαχωριστικών τάσεων οι οποίες εκδηλώνονται σε µικρότερες χαι σε μεγαλύτερες κλίμακες. Ακριβώς µέσα σ᾽ ένα τέτοιο κοινωνικό, βιομηχανικό και καταναλωτικό πλαίσιο, είναι επόμενο να αναπτύσσονται διαχωριστικά ιδεολογήµατα, τα οποία προσπαθούν αυτές τις εστίες της ανάπτυξης -μιας παγκόσμιας κατάστασης η οποία αναπτύσσεται προς τη µια πλευρά η οποία ζει την εποχή του διαστήματος και από την άλλη αυτή που ζει στην κατάσταση µιας µετα-παλαιολιθικής εποχής- σ’ ένα τέτοιο άνοιγµα της ψαλίδας ανάµεσα στους αναπτυγµένους και στους υπανάπτυκτους, είναι επόμενο να αναδύεται και ένας λόγος διαχωριστικός, ένας λόγος ο οποίος παράγει τέτοιου είδους ιδεολογήµατα. Βεβαίως δεν θέλω να µειώσω την σημασία των πολιτισμών και των πολιτιστικών συγκρούσεων. Και δεν θέλω να την υποβαθµίσω στην έννοια της φαντασίωσης, όµως ακριβώς εµµένοντας σε ορισμένες βασικές διαπιστώσεις των ομιλητών, πιστεύω ότι αυτά τα ιδεολογήµατα, αυτοί οι πολιτισμοί, δεν αποτελούν παρά προφάσεις ενός μετα-ιμπεριαλιστικού μοντέλου το οποίο έχει ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά που σας ανέφερα πριν. Είναι µια ερμηνευτική που πιστεύω θα έπρεπε να λάβουμε υπ’ όψιν µας.
Μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ.
