Του Βασίλη Στοϊλόπουλου
Κατά έναν «ανεξήγητο» τρόπο, τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 «ακραία πάθη» και «ανομολόγητα διλήμματα» που δίχαζαν βαθειά και για δεκαετίες τους Έλληνες έσβησαν ακαριαία. Στις χιονισμένες πλαγιές και χαράδρες της Πίνδου μεγαλούργησε «η έμφυτη αμυντικότητα του Ελληνισμού», όταν δημιουργήθηκε ένα παλλαϊκό, εθνικό «μέτωπο ευψυχίας» για ν’ αντιμετωπιστεί ομόθυμα η «χρεία» της Πατρίδας.
Ήταν τότε που «φανερώθηκε ένας ολόκληρος λαός» του ΧΡΕΟΥΣ για την ελευθερία. Ένας «μικρός λαός» που επέστρεψε «στο πρωτογενές στρώμα της συλλογικής του υπόστασης» για έναν αγώνα μέχρις εσχάτων, παίρνοντας, σαν έτοιμος από καιρό, θέση ανάμεσα στην αξιοπρέπεια και την υποταγή. Γιατί στη σκέψη του πρώτου μέχρι και του τελευταίου Έλληνα υπήρχε το «δεν μπορώ να δεχτώ αυτή την προσβολή…»!
Ογδόντα χρονιά αργότερα, μετά από πολλές δεκαετίες καταισχύνης και αλλοτρίωσης, κρίσεων και παρακμής, αντικρύ με την «έσχατη άκρη», αναρωτιέται κανείς αν γι’ αυτόν το λαό, που τώρα τρεκλίζει, χωρίς οράματα και στηρίγματα, δεν είναι πλέον και η έσχατη ώρα για μια ριζική επανεξέταση του παρελθόντος του, του ένδοξου και μη. Και να θυμηθεί αυτό το αυταπόδεικτο που σημείωνε σε κάποιο βιβλίο του ο καθηγητής Βασίλης Καραποστόλης: «Η κοινωνία θυμίζει στο άτομο να είναι συνεπές με τον εγωισμό του η πατρίδα του επιτρέπει να ξεχνά αυτή την υποχρέωση». Ίσως τότε συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε και τόσο σκάρτοι και ξοφλημένοι, όπως νομίζουν πολλοί, εκτός και κυρίως εντός συνόρων. Ίσως να μη χρειαστεί και πολύς καιρός να το αποδείξουμε.
