του Ηλ. Γεωργαλή, από το Άρδην τ. 27, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2000
Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών -πτώση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, λήξη του ψυχρού πολέμου κλπ.- σηματοδότησαν την αποσύνδεση της πολιτικής από το όραμα.
Το νεωτερικό μοντέλο παράγει τεράστιες αντιθέσεις τις οποίες όχι μόνο αδυνατεί να λύσει η πολιτική αλλά και η ίδια αποτελεί ένα στοιχείο της κρίσης.
Δεν είναι μόνο τα εφιαλτικά οικολογικά προβλήματα, η εξαθλίωση των χωρών του τρίτου κόσμου, η περιθωριοποίηση όλων των Διεθνών Οργανισμών και η επιβολή ενός Παγκόσμιου Ηγεμόνα. Δεν είναι ακόμα οι τεράστιες οικονομικές αντιθέσεις που μετέφεραν τα τείχη του Ψυχρού Πολέμου μέσα στις μητροπόλεις της Δύσης. Είναι κυρίως ο τύπος του αλλοτριωμένου, ισοπεδωμένου, άλογου πολίτη που απαιτεί αυτό το οικοδόμημα για να στηριχτεί. Έναν πολίτη εμφορούμενο από καταναλωτικό ευδαιμονισμό, που καταναλώνει και καταναλώνεται μεταξύ άλλων κι από [ την πολιτική.
Σήμερα είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι η κρίση της νεωτερικότητας είναι κρίση ενός πολιτιστικού μοντέλου και κατά συνέπεια η έξοδος απ’ αυτήν χρειάζεται την άρθρωση μιας συνολικής εναλλακτικής Πολιτιστικής Αντιπρότασης.
Κι εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα του Ελληνισμού (όχι ως μίζερης κρατικής οντότητας, αλλά ως διαχρονικού Λόγου),Δσν Κιχώτης να συνεισφέρει στην συγκρότηση αυτής της πρότασης.
Είναι φανερό ότι η “επαναθεμελίωση” της Πολιτικής πρέπει να έχει αυτή την αναφορά, αυτόν τον πολιτιστικό ορίζοντα.
Σήμερα ζούμε την πλήρη αυτονόμηση της Πολιτικής απ’ την κοινωνία, το απόλυτο διαζύγιο της Πολιτικής από τον Πολιτισμό. Η Πολιτική μετατρέπεται σ’ έναν μηχανισμό διαχείρισης και ως τέτοιος εμπλέκεται και απορροφάται απ’ την κρατική κεντρική εξουσία και τα συναρτώμενα απ’ αυτήν ιδιωτικά συμφέροντα.
Έτσι λοιπόν η εξουσία γίνεται αυτοσκοπός, αποκομμένη απ’ το στοιχείο της ανατροπής της που στην ουσία της περιέχει η Πολιτική. Η Αλλοτρίωση της Πολιτικής περιέχει ως σύμφυτο το στοιχείο του Κρατισμού και της Κεντρικότητας. Απλά η περιφέρεια παριστά το πεδίο αποκέντρωσης [άλωσης] της κεντρικής εξουσίας.
Κι εδώ είναι καταλυτικός ο ρόλος της αυτοδιοίκησης, ως θεσμού αυτοοργάνωσης των πολιτών. Καταλυτικός εξ αιτίας της φύσης του θεσμού, αφ’ ενός, και της Κοινοτικής παράδοσης του ελληνισμού αφ’ ετέρου. Η Τ.Α. είναι η συνοριακή γραμμή μεταξύ της τάσης της αδηφάγου κεντρικής εξουσίας για επέκτασή της, απ’ τη μια, και της κατ’ εξοχήν ανάγκης-ροπής των πολιτών για αυτοοργάνωση απ’ την άλλη.
Έτσι λοιπόν η Τ.Α. γίνεται ο χώρος αναμέτρησης αφ’ ενός των ενσωματωμένων στο κράτος κομματικοπροσωπικών μηχανισμών που τείνουν να αποκεντρωθούν και αφ’ ετέρου των αυτοοργανωμένων περιφερειακών κινημάτων που πρέπει να συγκλίνουν, δημιουργώντας έτσι ένα Δίκτυο Πολιτικής και Πολιτισμού.
Η γενικότερη κρίση της Πολιτικής έχει και τις τοπικές της εκφράσεις. Η τοπική έκφραση της κρίσης έχει δύο επίπεδα: Το ένα σχετίζεται με το μοντέλο Πολιτικής και Ανάπτυξης (αθηνοκεντρικό, συγκεντρωτικό, πελατειακό) και τα συνεπαγώμενα αυτής της αντίληψης: ερήμωση υπαίθρου, πολιτιστική υποβάθμιση, κοινωνική εγκατάλειψη κλπ.
Το άλλο σχετίζεται με την Πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα που διαμορφώνει η αποδοχή αυτής της αντίληψης: ερήμωση υπαίθρου, πολιτιστική υποβάθμιση, κοινωνική εγκατάλειψη κλπ.
Όμως η διείσδυση της κυρίαρχης Πολιτικής στις Τοπικές Κοινωνίες είναι οριακή. Κι αυτό εξ αιτίας της ίδιας της φύσης του μοντέλου που στην περιφέρεια δεν μπορεί να είναι λειτουργικό και αποτελεσματικό ( αυτό που επενδύεται ως “αποκέντρωση” είναι η δομική αλλαγή του μοντέλου ώστε να γίνει αποτελεσματικό στην κατεύθυνση ενσωμάτωσης της περιφέρειας στην κυρίαρχη πολιτική και εκεί παίζεται όλο το παιχνίδι). Έτσι ενώ στο Κέντρο υπάρχει μια “ανταπόδοση” της κρίσης, στις τοπικές κοινωνίες δεν μπορεί να υπάρχει τέτοια.
Καλούνται λοιπόν οι τοπικές κοινωνίες να γίνουν “η τελευταία γραμμή άμυνας” στην κυρίαρχη Πολιτική και η “πρώτη γραμμή επίθεσης” μιας άλλης πολιτικής σκέψης και συμπεριφοράς. Αναγκαία συνθήκη γι’ αυτό είναι η συγκρότηση ενός κινήματος Διαρκούς και Συνολικής παρέμβασης πολιτών.
Σ’ αυτό το γενικό και τοπικό υπόστρωμα επωάστηκε και δραστηριοποιείται η Ένωση Πολιτών του Δήμου Αστακού.
Η Ένωση είναι ένας φορέας ενεργοποίησης των πολιτών, στο πλαίσιο που περιγράψαμε και έχει δύο ενότητες δράσης: α) Την δημιουργική παρέμβαση στα καθημερινά και τον έλεγχο της τοπικής εξουσίας.
β) Τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πρώτοβουλιών που αφορούν τον πολιτισμό, την ανάπτυξη και το περιβάλλον.
Η νομική της υπόσταση είναι αυτή του “μη κερδοσκοπικού σωματείου”. Η οργανωτική της δομή όμως εξυπηρετεί την δισκελή δράση της και ένα σχήμα αποκεντρωμένο: Η δραστηριοποίηση των μελών της γίνεται μέσω τεσσάρων επιτροπών: κοινωνίας, Τοπ. Αυτοδιοίκησης, Πολιτισμού- Παιδείας. Ανάπτυξης-Περιβάλλοντος). Κάθε μέλος συμμετέχει σε μια ή περισσότερες επιτροπές. Ετσι το Δ.Σ. είναι ένα συντονιστικό όργανο των εκ τροπών αυτών.
Οι άμεσες πρωτοβουλίες-προτεραιότητες Ένωσης Πολιτών είναι:
1) Η διεύρυνσή της και η σύνδεσή της με αντίστοιχες κινήσεις στο επίπεδο του Νομού και της ι ευρύτερης περιφέρειας στην κατεύθυνση της δημιουργίας Δικτύου.
2) Η δημιουργία Τράπεζας πληροφοριών σε θέματα Πολιτισμού και Avάπτυξης.
3) Η καταγραφή και επεξεργασία προβλημάτων του Δήμου (σύνδεση δημοτικών διαμερισμάτων, παράνομη αλιεία, καταπατήσεις δημ. εκτάσεων, αρχαιοκαπηλία κλπ.). 0 μεγάλος αριθμός ιχθυοκαλλιεργητικών μονάδων και η ανεξέλεγκτη επέκτασή τους, μαζί με το “σκοτεινο” πλαίσιο εκχώρησης αδειών, λειτουργίας και ελέγχου τους, συνιστούν ενα τεράστιο αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό πρόβλημα. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία συλλογής στοιχείων ·; διοργάνωσης μιας ανοικτής συγκέντρωσης- γ .ίριδας για το θέμα αυτό.
4) Η προσπάθεια δημιουργίας ομάδας παραγωγών βιολογικών προϊόντων.
5) Η συμβολή στην δημιουργία ενός Πάνελληνίου δικτύου μικρών παραγωγών.
6) Η ενοποίηση των εμπλεκομένων (κατ αρχήν στο επίπεδο του Δήμου) φορέων και η χαραξη, μιας ενιαίας Πολιτιστικής παρέμβασης.
7) Η διοργάνωση (περί τον Δεκέμβριο) ενός τριήμερου Συνεδρίου που θα αφορά την διαδικασία και τις δυνατότητες θεσμοθέτησης ενός διαλόγου “Επικαιροποίησης” του ελληνικού τρόπου και της αναμέτρησης του με τα μεγάλα σύγχρονα γ; :-βλήματα.
Πιστεύουμε ότι το κομβικό σημείο της δράση των Τοπικών Κινήσεων είναι η σύνδεση του τοπικού με το γενικό που σημαίνει αναγωγή των τοπικών στα κεντρικά προβλήματα. Οργανωτική υπόθεση αποτελεί η αναβάθμιση της Πάνελλήνιας Συνδιάσκεψης των Ενώσεων Πολιτών και η δημιουργία ενός Συντονιστικού Οργάνου που συνιστά την συνάντηση και προέκταση των επί μέρους στρατηγικών.
*μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Πολιτών Δήμου Αστακού Αιτωλοακαρνανίας
