του Σερζ Μαρτί, από το Άρδην τ. 24, Μάρτιος-Απρίλιος 2000
Καθε χρόνο, στα τέλη του Γενάρη, εγκαταλεί πουν της πεδιάδες του πλανήτη μας για να ανηφορίσουν στις κορυφές, τις λουσμένες από την αισιοδοξία του Παγκόσμιου Οικονομικού Φορουμ, στο Νταβός της Ελβετίας.. Και εκεί στα ύψη της βουνοκορφής, που έδωσε στον Τόμας Μαν το σκηνικό για το Μαγικό Βουνό, διαλογίζονται πάνω στα μυστήρια της καπιταλιστικής ύπαρξης.
« Ποιοι είναι Αυτοί»; Οι αρχιμηχανικοί αυτού του κολοσσιαίου μηχανισμού, που βαπτίστηκε «παγκο-σμιοποιημένη οικονομία που παράγει τον πλούτο των εθνών». Με αυτό τον τρόπο ξεκινά το βιβλίο που ο Λιούις Λάπαμ, αρχισυντάκτης του αμερικανικού περιοδικού Χάρπερς, αφιέρωσε στην τελετή του Νταβός και πρόκειται να εκδοθεί στην Γαλλία (7Ό βουνό των ματαιοτήτων, Τα μυστικά του Νταβός. Ιανουάριος 2000).
Υπάρχει πολύ αλήθεια σε αυτή την μαρτυρία που είναι κάτι περισσότερο από έναν απλό λίβελο. Αλλά αυτή η συνάντηση που, κάθε χρόνο, συγκεντρώνει ένα σοβαρό κύκλο επιχειρηματιών, 200 έως 300 οικονομολόγους, εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και καμιά τριανταριά ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, γνώρισε μια επιτυχία που μεγαλώνει κάθε χρόνο. Αυτή η τριαντάχρονη επιτυχία δεν είναι αποτέλεσμα μιας μόδας αλλά οφείλεται στην πεποίθηση πως δεν υπάρχει αλλη φόρμουλα που να επιτρέπει την συγκέντρωση τόσων επώνυμων από τον χώρο της οικονομίας, της πολιτικής, του πολιτισμού και της επιστήμης, με σκοπό να σκεφτούν και να αποφασίσουν για το μέλλον του πλανήτη, τις προόδους τους καθώς και τις αναστολές τους. Ευγενική αποστολή, αλλά στην υπηρεσία ποιας ιδεολογίας; Της φιλελεύθερης φυσικά. Όταν ο Κλάους Σβαμπ μηχανικός και οικονομολόγος, τέθηκε επικεφαλής του Φόρουμ το 1971, στήθηκε ένα γεφύρι μεταξύ του Νέου Κόσμου και της Γηραιάς Ηπείρου, η ιδέα απέβλεπε κυρίως στους ανήσυχους ευρωπαίους επιχειρηματίες που εμπνέονταν από τους τρόπους του αμερικανικού μάνατζμεντ.
ΕΝΙΑΙΑ ΣΚΕΨΗ
Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το 1989 για να μετατραπεί το Φόρουμ των ευρωπαίων μάνατζερς σε Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Επί πολύ καιρό, το μήνυμα που κυκλοφορούσε από τους «μεγάλους ηγέτ8ες» ήταν ενιαίο: αυτό του θριάμβου της οικονομίας της αγοράς. Το Νταβός έγινε λοιπόν το καταφύγιο της ενιαίας σκέψης, των αρετών της παγκοσμιοποίησης, χωρίς παραλλαγές.
Εδώ και τρία, τέσσερα χρόνια, από την οικονομική κρίση στην Ασία, το καλοκαίρι του 1997, ο τόνος έχει αλλάξει. Η ώρα της «μετάνοιας» δεν έχει σημάνει ακόμη, αλλά η αμφιβολία γίνεται πλέον δεκτή. «Για μια Υπεύθυνη Παγκοσμιοποίηση» τιτλοφορείται η έκδοση του Φόρουμ του Νταβός, με ένα τρόπο προειδοποίησης, που σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή Κλώντ Σμάντζα, πρώην δημοσιογράφο, μετά από τέτοια συστημική κρίση συμφέρει να συνδεθεί με τα προβλήματα που τίθενται από την προώθηση της παγκοσμιοποίησης.
Ομοίως, τον ίδιο χρόνο, οι σύνεδροι καλούνται να σκεφτούν πανω στις «αντιστάσεις και την επανεμφάνιση των αντιθέσεων» που αντιμετωπίζει η παγκοσμιοποίηση σε πλανητικό επίπεδο, «είναι υγιές να επανατίθεται σε αμφισβήτηση ο φονταμε-νταλισμός της ελεύθερης αγοράς, να εξετάζεται ο τελικός σκοπός της οικονομικής ζωής, παίρνοντας υπόψη τις κοινωνικές αναγκες», διαβεβαιώνει ακόμη ο Κλώντ Σμάντζα. εγκαινιάζοντας νέους δρόμους αναζήτησης: π πρεπει να γίνει όταν η τεχνολογική επανάσταση δεν συνεισφέρει παρά βαθαίνει το κοινωνικο χασμα. με το μισο της ανθρωπότητας να μην κερδίζει από τα αγαθα της ανάπτυξης; Ποιες αλλαγές πρεπει να δρομολογηθούν ώστε η οικονομική ευημερία, που εξαγγέλλεται στην Ευρώπη, να έχει μια δικαιότερη εξάπλωση;
Η πρόσκληση στο Φορουμ του Νταβός στους συνδικαλιστές, στους αντιπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων, εκπορεύεται απο αυτή την επιθυμία του ανοίγματος. Πρέπει βέβαια να πειστούν και οι ευαγγελιστές της αγορας για την χρησιμότητα αυτών των αλλαγών.
Τι πρόκειται να πολεμήσετε στο Νταβός;
Το Νταβός δεν είναι Σηάτλ Δεν πρόκειται για μια συνάντηση υπουργών που θα πάρουν αποφάσεις πάνω στο παγκόσμιο εμπόριο, αλλά ενός ιδιωτικού φόρουμ που αξιώνει να βρίσκεται στην καρδιά του διαλόγου για το μέλλον του κόσμου. Αν το Νταβός δεν ήταν παρά αυτό, δεν υπήρχε λόγος να μεταφερθούμε εκεί. Το πρόβλημα όμως είναι ότι υπάρχουν δύο φόρουμ. Το ένα είναι δημόσιο ενώ το άλλο είναι ανεπίσημο, δηλαδή μυστικό και καλύπτει όλες τις επαφές και τις συζητήσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ των πολυεθνικών και των ηγετών των κρατών και των κυβερνήσεων. Οι συζητήσεις δεν αφορούν μόνο τις συμφωνίες αλλά και τις πολιτικές που θα ακολουθηθούν στην συνέχεια. Έγινε αντιληπτό, με μερικά χρόνια καθυστέρηση, ότι οι αποφάσεις που αφορούσαν τον πετρελαιαγωγό μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας ή την πολιτική για το κουρδικό και την Βιρμανία είχαν προετοιμαστεί στα μυστικά σαλόνια του Νταβός. Αυτό που σκοπεύουμε να καταγγείλουμε είναι ότι δίνεται στις πολυεθνικές ο ρόλος των «παγκόσμιων ηγετών», όπως λέγεται το φόρουμ του Νταβός, στις διεθνείς σχέσεις και ότι υπερακοντίζουν τη βούληση των κυβερνήσεων και των πολιτών.
Δεν είναι φυσιολογικό οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις να συνομιλούν;
Είναι αυτή η διαπλοκή μεταξύ της πολιτικής και των οικονομικών συμφερόντων που είναι απεχθής. Αν ο Μπιλ Κλίντον, για παράδειγμα, χρηματοδοτείται από την Μονσάντο δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν οι θέσεις που μπόρεσε να πάρει στο ζήτημα των γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων.
Γιατί αρνηθηκατε την πρόσκληση του Διεθνούς Οικονομικού Φορουμ να παρουσιάσετε την άποψη σας στις εργασίες του συνεδρίου;
Δέχτηκα μια ευγενική πρόσκληση συμμετοχής. Κατόπιν έθεσα το ζήτημα στην Συνομοσπονδία τωνΑγροτώνκαι στην Συντονιστική Επιτροπή για τον έλεγχο των πολιτών στον ΠΟΕ. Σκεφτήκαμε λοιπόν ότι ήταν μια παγίδα και έπρεπε να αρνηθούμε κάθε συνέργeια σε τέτοιου είδους οργάνωση συζητήσεων. Το χειρότερο θα είναι οι συζητήσεις για το διεθνές εμπόριο να συνεχίζονται σε τέτοιο πλαίσιο.
Ο Ζοζέ Μποβέ, αγρότης από το οροπέδιο του Λαρζάκ (Αβεϊρόν), είναι ένας από τους ιδρυτές της Συνομοσπονδίας των Αγροτών.
