από το Άρδην τ. 47, Ιούνιος 2004
Στις 9/05/04, στην εφημερίδα Athens News, ο Μάρκος Δραγούμης, ειδικός συνεργάτης της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, δημοσίευσε ένα κείμενο στο οποίο προτείνει -ουσιαστικά- μια σειρά μεθοδεύσεων για να εξαναγκαστεί ο πρόεδρος της Κύπρου Τάσος Παπαδόπουλος σε παραίτηση, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την επιβολή του «ΝΑΙ» στον Κυπριακό λαό. Φαντάζει σχεδόν απίστευτο να εκφράζονται από συνεργάτη ελληνικής πρεσβείας, δημόσια, απόψεις που μεθοδεύουν μια παρέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα της Κύπρου, που τηρουμένων των αναλογιών, θυμίζουν τις αντίστοιχες πρακτικές της χούντας. Από την άλλη, εξ ίσου απίστευτο είναι το γεγονός ότι εκείνος που τον εγκαλεί για τις πρωτοφανείς του απόψεις είναι ένας Βρετανός διπλωμάτης, ο Ουίλλιαμ Μάλινσον. Στη συνέχεια, δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το άρθρο του Μάρκου Δραγούμη, καθώς και την απάντηση που έστειλε στο περιοδικό μας ο Ουίλιαμ Μάλινσον.
ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΕΙΣ ΛΑΘΟΣ ΧΩΡΑ ΜΕ ΤΟ ΑΖΗΜΙΩΤΟ
ΤΟ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟ ΑΡΟΡΟ του Μάρκου Δραγούμη στην Α-THENS NEWS (7-5-04) με το μακροσκελή και πομπώδη τίτλο “Το δικαίωμα να κάνεις λάθος είναι εξίσου αναφαίρετο όσο και επιζήμιο όταν γίνεται κατάχρησή του”, είναι επικίνδυνα παραπλανητικό και ανακριβές, ίσως όμως και ανησυχητικό, δεδομένου ότι ο συγγραφέας του τυχαίνει επίσης να είναι συνεργάτης στο μηνιαίο πληροφοριακό δελτίο της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο.
Αφήνοντας κατά μέρος τις κάπως αυτάρεσκες, επιφανειακές και απλουστευτικές σοφιστείες για το “δικαίωμα να κάνει λάθος [το 76% των Κυπρίων]”, στο άρθρο υπάρχουν επίσης μερικά σοβαρά σφάλματα πάνω σε γεγονότα. Πρώτον, ο Χάρντιγκ ποτέ δεν προσέφερε στον Μακάριο “αυτοδιάθεση” – όπως, πολύ περισσότερο, δεν του προσέφερε “Ένωση”. Μάλιστα, δεν είχε καν την αρμοδιότητα να προσφέρει τίποτα τέτοιο. Οι αυστηρές οδηγίες που είχε λάβει από το Λονδίνο έκαναν σαφές πως μόνο η “αυτο-κυβέρνηση” στα πλαίσια του νεο-αποικιακού καθεστώτος -και όχι η “αυτοδιάθεση”-ήταν εκείνο που ετίθετο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Μιλάμε για μια εντελώς διαφορετική πρόταση. (Πρβλ. το μνημειώδες έργο του Robert Holland, “Britain and the Revolt in Cyprus, 1954-59”).
Με μια χαρακτηριστική στρεψοδικία την εποχή εκείνη, η Βρετανική κυβέρνηση κατηγορηματικά δήλωνε πως “δεν είναι η θέση της κυβέρνησης της Αυτής Μεγαλειότητος ότι η αρχή της αυτοδιάθεσης δεν μπορεί ποτέ να εφαρμοστεί στη Κύπρο. Η θέση της είναι ότι κάτι τέτοιο προς το παρόν δεν συνιστά εφικτή πρόταση…”. Αυτή η στάση επικρατούσε στο Λονδίνο, μέχρι την ώρα που οι ΗΠΑ τους εξανάγκασαν να υποχωρήσουν και να παραχωρήσουν το 1960 μια μορφή “ανεξαρτησίας”, έστω ασφυκτικά περιορισμένης. Δεύτερον, πριν από τις συνομιλίες με τον Χάρντιγκ, η εξέγερση της ΕΟΚΑ διήρκεσε έξι μήνες, και όχι ένα χρόνο όπως λέει ο κ. Δραγούμης.
Τρίτον, το Φόρεϊν Όφις ήταν εκείνο που προωθούσε ενεργά την αναθεώρηση του Κυπριακού συντάγματος, ενθαρρύνοντας σ’ αυτό τον Μακάριο, το 1963.Ο Αγγλος ύπατος αρμοστής στην Κύπρο, Clarke, μάλιστα, βοήθησε στη σύνταξη των 13 σημείων της αναθεώρησης Μακαρίου. Στο θέμα αυτό θα ήταν αφελές να υποθέσουμε ότι οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες δεν εγνώριζαν το χάος που επρόκειτο να επακολουθήσει, αν οι ίδιες δεν το υπέθαλψαν κιόλας. Τέταρτον, η μόνη παραλλαγή του “Σχεδίου Ατσεσον” (ο κ. Δραγούμης φαίνεται να αγνοεί ότι υπήρξαν πολλές εκδοχές) που απεδέχετο η Τουρκία προέβλεπε “διπλή ένωση”, Νατοποίηση και de jure διχοτόμηση της Κύπρου. Πέμπτον, το 1979, ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος δεν ήταν δυνατό να δεχθεί την δημιουργία μιας “διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας” διότι είχε ήδη πεθάνει δύο χρόνια νωρίτερα.
Έκτον, όταν ο κ. Δραγούμης γράφει ότι οι “Τούρκοι της Κύπρου” υποστηρίζουν το Σχέδιο Ανάν, εννοεί τις τουρκικές αρχές κατοχής, τους Τούρκους εποίκους ή τους “γνήσιους” τουρκόφωνους Κυπρίους; Η ασάφεια αυτή είναι ταυτόχρονα ανησυχητική και αποκαλυπτική των προθέσεών του.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο, πως ο κ. Δραγούμης έχει υιοθετήσει την απεγνωσμένη θέση των κυβερνήσεων Μπους και Μπλερ, αλλά και των χρεοκοπημένων κομματιών της πρόσφατης κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, για “απαρέγκλιτη” επιβολή στην Κύπρο του Σχεδίου Ανάν.
Οι στόχοι αυτού του σχεδίου κάθε άλλο παρά αποβλέπουν στο να προσφέρουν πραγματική κυριαρχία και (σα δικαιώματα στους Κυπρίους. Αντίθετα, αποσκοπούν: -στην κατάλυση και του τελευταίου ίχνους ανεξαρτησίας και εδαφικής κυριαρχίας στην Κυπριακή Δημοκρατία με παλινόρθωση συνθηκών προτεκτοράτου, τριχοτόμηση και ενισχυμένο τουρκικό έλεγχο (συνταγματικά κατοχυρωμένο), -στην ενίσχυση του Ατλαντισμού και υπονόμευση της Ευρωπαϊκής ενοποίησης με προώθηση μιας χαλαρής “διακυβερνητικής” Ευρωπαϊκής Ένωσης,
-στην παράλληλη μετάλλαξη του NATO σε παγκόσμιο αστυνόμο (εξ ού και η μεγαλύτερη διεύρυνση της EE ακολούθησε την αντίστοιχη διεύρυνση του NATO), -στην αποτροπή δημιουργίας οποιασδήποτε υποτιθέμενης Ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης ανεξάρτητης του NATO και χωρίς την υποχρέωση να αγοράζει αμερικανικά οπλικά συστήματα, -στην επιτακτική προσπάθεια να φέρουν τη Τουρκία μέσα στην Ε.Ε. με αθέμιτη βιασύνη, -στην αμυντική θωράκιση του Ισραήλ (βλ. την στενή στρατιωτική συνεργασία Ισραήλ και Τουρκίας, ενώ αμφότερες κρατούν παράνομα υπό τη κατοχή τους γειτονικά εδάφη).
-στις ποικίλες ανάγκες ελέγχου της Μέσης Ανατολής. Σε ανύποπτο χρόνο, το 1957,ο νεαρός Χένρυ Κίσσιγκερ έγραφε πως “η Κύπρος προσφέρεται κατ’ εξοχήν για εφαλτήριο στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή”.
Πρόκειται για τους ίδιους αξιωματούχους και πολιτικούς, που προώθησαν τις παράνομες επιδρομές και τελικά την εισβολή στο Ιράκ με ψεύτικα προσχήματα, οι οποίοι σήμερα προσπαθούν τόσο απεγνωσμένα να επιβάλουν τη λύση Δραγούμη-Ανάν, εφόσον γι’ αυτούς η Κύπρος δεν είναι παρά μία νησίδα διευκολύνσεών τους στη Μέση Ανατολή.
Τέλος, αλλά ίσως πιο ανατριχιαστικό, ο κ. Δραγούμης καλεί ευθέως το ΑΚΕΛ να “προκαλέσει παραίτηση του Παπαδόπουλου” και την Αθήνα “να βοηθήσει το ΑΚΕΛ στην υλοποίηση αυτής (sic) της απόφασης”. Έτσι, ο κ. Δραγούμης προωθεί ακριβώς την ίδια εξτρεμιστική πολιτική που εφάρμοσε -χούντα των συνταγματαρχών -ιδιαίτερα μάλιστα η χούντα του Ιωαννίδη- έναντι του Μακαρίου, πολιτική η οποία οδήγησε στην τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 197-Η υπαγόρευση μιας τόσο ξεδιάντροπα αντιδημοκρατικής επέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα άλλου κράτους – μάλιστα προς την Ελλάδα και μέλους της EE – δεν είναι κάτι που επιτρέπεται να απασχολεί έναν συνεργάτη του Μηνιαίου Δελτίου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο. Αντί να προπαγανδίζει την ανάγκη “παραίτησης” του λαοφιλούς Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα έπρεπε πρώτα ο Δραγούμης να παραιτηθεί από τη θέση του στο Ελληνικό Προξενείο του Λονδίνου και μετά να κάνει αίτηση πρόσληψης του ως συμβούλου δημοσίων σχέσεων σε πρεσβείες ή υπουργεία άλλων χωρών, οι οποίες συμμερίζονται ενθουσιωδώς τις απόψεις του για την Κύπρο.
Δρ William Mallinson*
*Πρώην Διπλωμάτης – Ιστορικός, Καθηγητής Διεθνών Σχέοεων, συγγραφέας του βιβλίου “Cyprus: A Modern History”
