«Οι καταλύτες των πρόσφατων εκλογών στην Γερμανία –οι φιλελεύθεροι Ελεύθεροι Δημοκράτες, και οι περιβαλλοντιστές Πράσινοι– κάποτε δεν είχαν και πολλά κοινά στις πολιτικές τους. Τώρα όμως έχουν: Τις κατηγορίες των ανθρώπων που τους ψηφίζουν», γράφουν οι Financial Times σε σημερινό (2/10/2021) τους δημοσίευμα που σχολιάζει τις εξαιρετικές επιδόσεις των δυο κομμάτων στην νεολαία.
Σύμφωνα με το άρθρο, το 44% των ψηφοφόρων κάτω από 25 θα επιλέξει το FDP και τους Πράσινους, ενώ τα παραδοσιακά κόμματα (Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοκοινωνιστές και Σοσιαλδημοκράτες) τείνουν να μετεξελιχθούν σε κόμματα των ηλιωμένων. Η εξέλιξη αυτή ίσως και να είναι το τίμημα της Ατζέντα 2010, μιας σκληρής εργασιακής μεταρρύθμισης που επέβαλε ο σοσιαλδημοκράτης Γκέρχαρντ Σρέντερ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, και που επιφύλασσε αισθητή επιδείνωση των εργασιακών όρων για τις νεώτερες γενιές.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες διαστάσεις στο φαινόμενο: «Τα κόμματα αυτά [σ.τ.μ. Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες] δεν έχουν κανένα όραμα. Τίποτα προς το οποίο να θέλουν να κινηθούν. [ ] Οι Πράσινοι έχουν την οικολογία, το FDP έχει τον φιλελευθερισμό. Τι ακριβώς έχουν το CDU και το SPD;», λέει στους FT ο Justus Gutsche, μέλος της νεολαίας του Φιλελεύθερου Κόμματος.
Φυσικά, σε μια χώρα που γηράσκει με ταχύτατους ρυθμούς, η εκλογική βαρύτητα της νεολαίας γίνεται όλο και πιο ισχνή: Στην Γερμανία οι κάτω των 30 αντιστοιχούν μόνο στο 14,4% του εκλογικού σώματος, ενώ οι άνω των 50 είναι πλέον καθαρή πλειοψηφία, αντιστοιχώντας στο 57,8%.
Σε οποιαδήποτε, όμως, περίπτωση η στροφή της νεολαίας αναδεικνύει μια νέα πολιτική τάση. Άλλοτε, φιλελευθερισμός και οικολογία θεωρούνταν τοποθετήσεις που δύσκολα έβρισκαν κοινούς τόπους. Όχι πλέον σήμερα, την εποχή του ψηφιακού υπερκαπιταλισμού. Πολύ συχνά η κριτική των ψηφιακών κολοσσών στην πραγματική οικονομία επικεντρώνει στο μεγάλο οικολογικό αποτύπωμα της τελευταίας, την ίδια στιγμή που εκείνοι προβάλλουν μια νέα εκδοχή (εικονικής, βέβαια) ελευθεριακότητας. Παρόμοιο μείγμα πολιτικής αντικατοπτρίζεται και στις τάσεις της γερμανικής νεολαίας.
Η σύμπραξη, λοιπόν, Πρασίνων και Φιλελευθέρων προκειμένου να έχουν κοινή στάση κατά τις διαπραγματεύσεις για την συγκρότηση της γερμανικής κυβέρνησης, δεν είναι τυχαία, ούτε υπαγορεύεται μόνον από έναν κοντόθωρο υπολογισμό για την εξουσία. Έχει πλέον, ιδεολογικό βάθος, αναφέρεται σε συγκεκριμένο κοινωνικό υποκείμενο, προωθεί ένα εξίσου συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο, και μάλλον αναμένεται να αποτυπώσει τα χαρακτηριστικά του μονιμότερα στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας, και όχι μόνον.
Πίσω, βέβαια, από τα πομπώδη συνθήματα των δυο κομμάτων, για την ελευθερία και τον περιβάλλον κρύβεται μια πραγματικότητα που δεν είναι και τόσο ρόδινη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας απειλεί να θέσει όλη την οικονομική ζωή των κοινωνιών υπό τον ολιγοπωλιακό έλεγχο των ψηφιακών κολοσσών (google, facebook, amazon, Microsoft κ.ά.), εξέλιξη που θα επιφυλάσσει την περαιτέρω περιθωριοποίηση των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων. Την ίδια στιγμή, οι κατευθύνσεις που παίρνει η περιβαλλοντική πολιτική, τείνουν να μετακυλήσουν το κόστος της οικολογικής μετάβασης και πάλι στους ασθενέστερους. Με λίγα λόγια, η σύνθεση μεταξύ περιβαλλοντισμού και φιλελευθερισμού, θέτει νέα ζητήματα στην πολιτική ατζέντα.
Με στοιχεία από τους Financial Times
