Της Πατρίδος μου η σημαία

1,6K

… έχει χρώμα γαλανό

και στη μέση χαραγμένο έναν κάτασπρο σταυρό…

Του Χρήστου Νικολόπουλου, Εκπαιδευτικού, από την εφημερίδα Ρήξη Νοεμβρίου, φ. 173

Στον απόηχο της 28ης Οκτωβρίου και μέσα από μια σύγχρονη αποτίμηση, θα λέγαμε πως τούτοι δω οι στίχοι φαντάζουν βγαλμένοι από δεκαετίες που παρήλθαν προ πολλού. Μοιάζουν να έρχονται από άλλα χρόνια: κάποτε η βίτσα του δασκάλου αποτελούσε την απόλυτη μέθοδο διαπαιδαγώγησης, τα σχολεία διαχωρίζονταν σε αρρένων και θηλέων και οι «σκοταδιστικοί μύθοι», σαν εκείνον του κρυφού σχολειού, έδιναν κι έπαιρναν.

Η αλήθεια είναι ότι στα χρόνια της προόδου και του εκσυγχρονισμού για την ελληνική κοινωνία τέτοιοι στίχοι έφτασαν να παίρνουν έναν χαρακτήρα μιας κάποιας αναχρονιστικής γραφικότητας. Μιλούμε για ένα χρονικό διάστημα όπου ο (μετά) μοντέρνος τρόπος ανάγνωσης της ιστορίας επιχειρούσε να βάλει τα πράγματα σε τάξη και να μας διαφωτίσει, ξεσκεπάζοντας τους «εθνικούς μας μύθους»: τα κυρίαρχα αφηγήματα που είχαν «στραβώσει» γενιές και γενιές. Ταξικά (μιας κι όλη αυτή η περίοδος αυτοχαρακτηρίστηκε «αριστερή») μας κρατούσαν πίσω, προοδευτικά δε, αλλά και εκσυγχρονιστικά, ούτε μας επέτρεπαν να προχωρήσουμε μπρος.

Έτσι με αυτά τα μπρος – πίσω φτάνουμε στο σήμερα. Στις μέρες μας, οι στίχοι αυτοί, βγαλμένοι, όπως είπαμε, από μαθητικό αναγνωστικό πολύ παλαιάς κοπής, δείχνουν ν’ αποκτούν μια σύγχρονη σημασία, ένα επίκαιρο νόημα. Περισσότερο ως βίωμα, ως συναίσθημα και λιγότερο (προσώρας) ως πράξη.

Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, το σημείο εκείνο που διέφυγε της προσοχής του σύγχρονου Έλληνα είναι το εξής: Ενώ δυστυχώς σε πολύ μεγάλο βαθμό έφτασε σε σημείο να διαχειρίζεται άνευρα τους εορτασμούς για τις εθνικές επετείους (καθόσον το σύγχρονο λαϊφστάιλ κι η υπερκατανάλωση δεν άφηνε και πολύ χώρο σε κάτι άλλο), ποτέ του δεν τις εγκατέλειψε. Καθώς ποτέ του δεν έπαψε να κουβαλά τη βαθιά τους σημασία μέσα του.

«Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια!»

Θ’ αναφωνούσε κάποιος προοδευτικός στην ανάγνωση τούτων των γραμμών, εγκαλώντας τον γράφοντα για αναχρονιστικές ιδέες, συντηρητικές απόψεις ή και λαϊκισμό. Κι όμως το τρίπτυχο που καπηλεύτηκε η μαύρη επταετία του όψιμου μετεμφυλιακού κράτους δεν έπαψε και δεν παύει ν’ αποτελεί τον αρμό της κοινωνίας των Ελλήνων. Είναι η συγκολλητική ουσία αιώνων. Καθεμιά πτυχή του τρίπτυχου εσωκλείει κι εμπεριέχει για τα καλά το κοινοτικό βίωμα. Η κοινότητα παραμένει το δομικό κύτταρο του ελληνισμού εις τους αιώνας των αιώνων…έως και σήμερα.

Με αφορμή τον αγώνα της 28ης Οκτωβρίου (όχι εκείνων που το έζησαν στο πετσί τους, αλλά αυτών που αγωνιούν μη σβήσει ο λόγος για την υπαρξή της) βλέπουμε στα μπαλκόνια και τα σπίτια ανά την Ελλάδα ν’ ανεμίζει … «της Πατρίδας μου η σημαία». Παρατηρούμε τη μεγάλη εκείνη συλλογική ανάγκη να εκφραστεί το πατριωτικό αίσθημα. Προς το παρόν, δείχνει να παραμένει μια ανάγκη βαθύτερη κι ένα αίσθημα που, όπως προείπαμε, εκκινεί από τις απαρχές του ελληνισμού εις τους αιώνας των αιώνων.

Και στο αμήν…; Να μπορέσει να μετουσιωθεί σε πολιτική πράξη, που με τη σειρά της θα μετασχηματίσει την ελληνική κοιτίδα. Να κάνει τον Έλληνα, μέσα από τον συλλογικό χαρακτήρα της μνήμης και του βιώματος, να καταφέρει να δει το σήμερα:

Το δημογραφικό και το μεταναστευτικό του πρόβλημα, την παραγωγική του ανασυγκρότηση, την ενεργειακή του αυτάρκεια, τα οικολογικά του αδιέξοδα, τις γεωπολιτικές του προκλήσεις… Τον σύγχρονο χαρακτήρα του, το μελλοντικό του όραμα, τον ρόλο και τη συλλογική του ταυτότητα στον 21ο αιώνα που διανύει o πλανήτης και μαζί του η ανθρωπότητα.