Εξι εβδομάδες μετά την προσθήκη τους στις δυνάμεις άμυνας του Μπαχμούτ, οι άνδρες της Τακτικής Ομάδας Adam, μιας από τις πιο αποτελεσματικές μονάδες μάχης της Ουκρανίας, ήταν σίγουροι ότι είχαν γυρίσει το «παιχνίδι».
Της Carlotta Gall/New York Times από την Καθημερινή
Κρυμμένο στα σωθικά ενός ασήμαντου κτιρίου, μίλια μακριά από τα μέτωπα, ένα κέντρο που διευθύνει τις επιχειρήσεις στην πόλη Μπαχμούτ είναι ένα μέρος με υψηλή τεχνολογία, γεμάτο ζωντάνια. Οι στρατιώτες παρακολουθούν οθόνες ζωντανής ροής από κατεστραμμένα κτίρια και πεδία μάχης με κρατήρες από τους βομβαρδισμούς.
Εξι εβδομάδες μετά την προσθήκη τους στις δυνάμεις άμυνας του Μπαχμούτ, οι άνδρες της Τακτικής Ομάδας Adam, μιας από τις πιο αποτελεσματικές μονάδες μάχης της Ουκρανίας, ήταν σίγουροι –δίχως να το διαλαλούν– ότι είχαν γυρίσει το παιχνίδι ενάντια στα ρωσικά στρατεύματα που προσπαθούσαν να περικυκλώσουν και να καταλάβουν την πόλη.
«Ο εχθρός εξάντλησε όλα τα αποθέματά του», είπε ο διοικητής, συνταγματάρχης Γιέβγκεν Μεζεβίκιν, 40 ετών, την Τρίτη, καθώς οι ομάδες πυροβολικού, αεράμυνας και συλλογής πληροφοριών εργάζονταν γύρω του.
Με τις αλλεπάλληλες ρωσικές επιθέσεις και την επίμονη ουκρανική άμυνα, το Μπαχμούτ έχει γίνει, εδώ πάνω από οκτώ μήνες, κεντρικό πεδίο μάχης της εισβολής της Ρωσίας, παρά την περιορισμένη στρατηγική του σημασία.
Η Ρωσία έχει χάσει εξαιρετικά μεγάλο αριθμό στρατευμάτων στις μάχες αλλά και η Ουκρανία επίσης. Καθώς αυξάνονται οι απώλειες, αυξάνεται και ο πολιτικός συμβολισμός της πόλης. Αξιωματούχοι του Κρεμλίνου έχουν περιγράψει το Μπαχμούτ ως απαραίτητο έπαθλο στην εκστρατεία για την κατάληψη του Ντονμπάς. Για την Ουκρανία, έχει γίνει μια σημαντική γραμμή άμυνας που πρέπει να κρατηθεί, τόσο για να απομειώσει τις δυνάμεις της Ρωσίας όσο και για να στερήσει από τους εχθρούς, τελικά, τη νίκη.
Πλέον οι ρωσικές επιθέσεις έχουν επιβραδυνθεί και η απειλή της περικύκλωσης έχει αποτραπεί, σύμφωνα με τον συνταγματάρχη Μεζεβίκιν, «Η συχνότητα των επιθέσεων μειώθηκε αρκετές φορές», είπε. «Παλιότερα επιτίθεντο προς όλες τις κατευθύνσεις ταυτόχρονα και με ομάδες τουλάχιστον 20, 30 ή 40 ατόμων, αλλά σταδιακά υποχωρούν».
Η περιγραφή του διοικητή ευθυγραμμίστηκε με εκείνες του ανώτερου στρατιωτικού διοικητή της Ουκρανίας, στρατηγού Βαλέρι Ζαλούζνι, και του διοικητή των χερσαίων δυνάμεων στα ανατολικά, στρατηγού Ολεξάντρ Σίρσκι. Αμφότεροι δήλωσαν ότι τις τελευταίες ημέρες η κατάσταση στο Μπαχμούτ σταθεροποιείτο, παρά τις σφοδρές μάχες που έδιναν ορισμένες ουκρανικές μονάδες.
Ο συνταγματάρχης Μεζεβίκιν δήλωσε βέβαιος ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είναι σε θέση να συνεχίσουν να κρατούν την πόλη και να απωθήσουν τα ρωσικά στρατεύματα ακόμα πιο μακριά. Εάν οι Ουκρανοί διατηρήσουν την παρούσα δυναμική, οι μάχες του τελευταίου μήνα στο Μπαχμούτ θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημείο καμπής στην άμυνα της Ουκρανίας ενάντια στη Ρωσία, όχι μόνο επειδή θα έχουν σταματήσει την τελευταία ρωσική επίθεση, αλλά και επειδή θα έχουν προετοιμαστεί για ένα «νοκ άουτ» χτύπημα, είπε.
Οι νέες ουκρανικές ταξιαρχίες επίθεσης, εξάλλου, ολοκληρώνουν την εκπαίδευσή τους, σημειώνει. «Κρατάμε τον εχθρό εδώ για λίγο ακόμη, ενώ εκείνες θα τον χτυπήσουν από πίσω».
Στα βόρεια και τα νότια της πόλης, όπου τα ρωσικά στρατεύματα προσπάθησαν να περικυκλώσουν το Μπαχμούτ δημιουργώντας ασφυκτικό κλοιό, οι Ρώσοι επιτίθεντο εναντίον των πιο δραστήριων μονάδων της Ουκρανίας και γι’ αυτό είχαν χάσει πλέον την ορμή τους. «Οταν προσπαθούν να ενισχύσουν τις μονάδες τους ή να αλλάξουν θέσεις, καταστρέφονται», πρόσθεσε.
Το κέντρο του Μπαχμούτ, ωστόσο, παραμένει ένα σημείο όπου τα ρωσικά στρατεύματα εξακολουθούσαν να επιτίθενται με σημαντικές δυνάμεις. «Το μόνο που τους απομένει είναι να προσπαθήσουν να προχωρήσουν μέσα στην πόλη, γιατί τα κτίρια τους προστατεύουν από τα πυρά».
Μαρτυρίες Ουκρανών στρατιωτών που πολεμούσαν μέσα στην πόλη, σκιαγραφούν πώς τα ρωσικά στρατεύματα είχαν επικεντρώσει τις προσπάθειές τους στην προέλαση μέσω του κέντρου του Μπαχμούτ, με βαρύ πυροβολικό και βομβαρδισμούς από αέρος που διέλυσαν τα μπλοκ αντίστασης. Ορισμένες ουκρανικές μονάδες υπέστησαν μεγάλες απώλειες και χρειάστηκε να απομακρυνθούν ή να ενισχυθούν από άλλες μονάδες.
«Διαλύουν την πόλη. Φαίνεται ότι εξαπολύθηκε ένα νέο κύμα επιθέσεων εναντίον τους σήμερα από όλες τις πλευρές – στον βορρά, στον νότο. Εν ολίγοις, ενώ όλες οι θέσεις μας κρατούν, έχει γίνει εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση εδώ», έγραψε ένας Ουκρανός στρατιώτης στην εφαρμογή Telegram.
Ο Σέργκιι Φιλιμόνοφ, διοικητής μονάδας στη βόρεια πλευρά της πόλης, περιέγραψε επίσης σφοδρές μάχες και αμφισβήτησε την αξία της υπεράσπισης του Μπαχμούτ σε βάρος ορισμένων εκ των καλύτερων δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων.
Επιστρέφοντας από την πρώτη γραμμή σε ένα εστιατόριο σε μια κοντινή πόλη, ο διοικητής θυμήθηκε ότι πολεμούσε μαζί με έναν διάσημο Ουκρανό μαχητή, τον Ντμίτρο Κοτσιουμπάιλο, διοικητή του ιδιωτικού τάγματος «Λύκοι του Da Vinci», που σκοτώθηκε αυτό τον μήνα από ρωσικά πυρά.
Ο Φιλιμόνοφ, του οποίου η εταιρεία ανήκει σε αυτό το τάγμα, και ο Κοτσιουμπάιλο ήταν εθελοντές που απέκτησαν φήμη συστήνοντας σοβαρές μαχητικές μονάδες που έχουν πλέον ενσωματωθεί στον ουκρανικό στρατό, όντας ειδικευμένοι στις επιθέσεις.
Στις αρχές Μαρτίου, ο Κοτσιουμπάιλο, περισσότερο γνωστός από το διακριτικό του, Da Vinci, και ο φίλος του, Φιλιμόνοφ, κλήθηκαν να αποκρούσουν ρωσική προέλαση στη βόρεια πλευρά του Μπαχμούτ που απειλούσε τον μοναδικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς την πόλη. Χτύπησαν επιτυχώς τα ρωσικά στρατεύματα. Οταν η μονάδα του Φιλιμόνοφ καθηλώθηκε από τα ρωσικά πυρά, είπε, η ομάδα του Da Vinci εισέβαλε και τους έσωσε.
Οι Ρώσοι ανταπάντησαν με μαζικά πυρά πυροβολικού και, τρεις μέρες αργότερα, ο Da Vinci τραυματίστηκε θανάσιμα στον λαιμό και στο στήθος από θραύσματα οβίδας. Η σορός του μεταφέρθηκε στην ουκρανική πρωτεύουσα, όπου κηδεύτηκε με πλήρεις στρατιωτικές τιμές, αλλά ο Φιλιμόνοφ είχε, εκείνη τη μέρα, εμπλακεί στην αναχαίτιση ρωσικών επιθέσεων και δεν κατάφερε να παραστεί.
Τα ρωσικά πυρά ήταν τόσο σοβαρά, που υπέστη θλάση και έχασε την ακοή στο ένα αυτί, είπε, αλλά η μονάδα του κράτησε τις θέσεις της.
«Είναι μεγάλη απώλεια για το τάγμα μας, για την Ουκρανία, για τις ένοπλες δυνάμεις», είπε για τον θάνατο του Da Vinci. «Είναι δύσκολο να ξεπεράσεις τις απώλειες. Και υπάρχουν ταξιαρχίες με φρικτές απώλειες». Αρκετές από αυτές έχουν απομακρυνθεί, είπε, αλλά οι Λύκοι του Da Vinci παρέμεναν σταθερά στις θέσεις τους.
Εν τω μεταξύ, οι Ρώσοι είχαν σταματήσει. «Εχουμε ισχυρή γραμμή. Χρειαζόμαστε όμως μιαν ισχυρή αντεπίθεση», είπε ο Φιλιμόνοφ. Οπως σημείωσαν κάποιοι άλλοι διοικητές, υπάρχουν αδυναμίες και κενά στη ρωσική άμυνα. «Οπως μπορούν να μας περικυκλώσουν, μπορούν επίσης να περικυκλωθούν από εμάς αν τρυπήσουμε την άμυνά τους σε οποιοδήποτε σημείο».
Οι Ρώσοι αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, όπως λέει, και ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, ο επικεφαλής της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Wagner, η οποία διεξάγει μεγάλο μέρος των μαχών στο Μπαχμούτ, προειδοποίησε δημόσια για τους κινδύνους, ζητώντας περισσότερη στρατιωτική υποστήριξη.
«Εάν η Wagner υποχωρήσει, τότε είναι σαφές ότι το μέτωπο θα καταρρεύσει. Το μέτωπο θα καταρρεύσει στα ρωσικά σύνορα – ή ίσως και πιο μακριά».
Ο συνταγματάρχης Μεζεβίκιν είπε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ισχυρές ρωσικές μεραρχίες που φρουρούν τα κρίσιμα σημεία άμυνας, αλλά και ότι οι τακτικές μονάδες του ρωσικού στρατού δεν είχαν ηθικό και ήταν πιο εύκολο να σπάσουν. «Είναι πιο εύκολο να τους πολεμήσεις. Φεύγουν μακριά», είπε.
Ωστόσο, οι μονάδες της Wagner, στις οποίες περιλαμβάνονται και κατάδικοι, απειλήθηκαν με σκληρή τιμωρία εάν υποχωρήσουν, κάτι που τους έκανε πιο σκληρούς αντιπάλους, είπε. «Φοβούνται να τα παρατήσουν τις θέσεις τους», εξήγησε. «Προτιμούν να πεθάνουν εδώ».
