Εκσυγχρονιστικά… πειράματα

4,K

Του Διδύμιου

Εκσυγχρονισμός είναι η απλή διαδικασία εξέλιξης των πραγμάτων, μία συνεχής παρακολούθηση και προσπάθεια συμπόρευσης με το νέο, μία νεωτερικότητα.

Στη χώρα μας αυτός ο όρος ήταν πάντοτε δυτικότροπος και αντιπροσώπευε για αυτούς που το εξέφραζαν, το ορθολογικό.

Δεν υπήρξε ποτέ αίτημα του ελληνικού λαού – ίσως μία μόδα που φορέθηκε από την ε λ ι τ της εποχής για άλλους λόγους – άλλα μία  ανάγκη να ξεφύγουμε από τον ‘’βαλκανικό επαρχιωτισμό’’ και να  βηματίσουμε με την Ευρώπη.

Στην Ελλάδα λέγοντας εκσυγχρονισμό θυμόμαστε την εποχή Σημίτη. Μία μικρή τάση στο κόμμα το πρώτο μισό τη δεκαετία του ’90, πιο κυρίαρχη μετά.

Αυτός ο εκσυγχρονισμός επειδή επιβλήθηκε από την κορυφή και δεν ήταν ποτέ αίτημα της βάσης δεν θα μπορούσε να είχε παρά μικρή ανοχή στην αρχή. Η δε κορυφή το είδε σαν μέσο επιβίωσης, συνέχειας και …. εξουσίας.

Ο Σημίτης βλέποντας και γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η δεύτερη επιστροφή του ΠΑΣΟΚ δεν θα φέρει τις παλιές μέρες, θέλησε μικρές  και αργές μεταρρυθμίσεις, με διεύρυνση του πολιτικού χώρου,  με πρόταγμα και αντίτιμο ότι στην ΟΝΕ θα άλλαζαν όλα.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές δεν ήταν ποτέ ένα σχέδιο σοβαρό, τολμηρό, ολοκληρωμένο, με τολμηρές παρεμβάσεις που θα ξεκινούσε από την κορυφή [γιατί αυτή θα άλλαζε πρώτα] και θα τελείωναν στη βάση, ένα συνεκτικό σχέδιο που οι θιασώτες του και όσοι θα το εκτελούσαν, θα εξηγούσαν βήμα – βήμα το πώς, το  γιατί και το που θα φτάσουμε.

Στην ουσία ο σημιτικός εκσυγχρονισμός, ήταν μια νέα ατζέντα που περιελάμβανε με όχημα την εξουσία, την αλλαγή των όρων στο  κόμμα και στην κοινωνία αλλά ……. στα λόγια.

Το πείραμα του εκσυγχρονισμού δεν μπόρεσε να γίνει ποτέ μία σοβαρή κυρίαρχη ιδεολογία αλλά πάντα φαινόταν και παρουσιάζονταν από τους εκφραστές του σαν ανάγκη ενός γρήγορου οικονομικού βηματισμού με τη Δύση.

Το πρώτο βήμα ήταν η εισαγωγή του ασαφούς και παραπλανητικού όρου ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ. Δηλαδή ένας χώρος που περιλαμβάνει το πλειοψηφικό κέντρο, γέρνει δεξιά να μαζέψει ότι νεοφιλελεύθερο ‘’τσίτι’’ έμεινε και μία δεξιόστροφη ρεαλιστική κυβερνώσα αριστερά.

Τα πιο δυναμικά όμως κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας μαζί με  τις ελίτ, τους επιχειρηματίες και τα μίντια άρχισαν να συμπορεύονται με αυτή την «ανάγκη» του εκσυγχρονισμού.

Δυστυχώς όμως όλοι αυτοί και κύρια οι κυβερνώντες, δεν είχαν   καταλάβει ότι  στην  πλειοψηφία  του  λαού, το  ΠΑΣΟΚ  είχε  γίνει  στα μάτια  του ..… καθεστώς και είχε ο λαός κουραστεί να βλέπει  τις ίδιες μασκαρεμένες φιγούρες.

Ο στόχος της ΕΕ – σημαία του σημιτισμού – έγινε τόσο  παντοδύναμο  πρόταγμα, που επισκίασε τα πάντα [βοηθούσης και  της κρίσης στα Ίμια που προηγήθηκε]. Δεν διαχύθηκε σε άλλους  τομείς της δομής και της λειτουργίας του κόμματος και κυρίως του  κράτους ή της καθημερινότητας.

Ποτέ δεν έλαβαν υπόψη τα δομικά προβλήματα της οικονομίας,  μία οικονομία μικρή, με αγκυλώσεις, χωρίς ισχυρό θεσμικό  πλαίσιο, κρατικίστικη, χωρίς ανταγωνιστικότητα και με μικρό επιχειρείν.

Δεν έλαβε υπόψη ο εκσυγχρονισμός ότι πρέπει να  προετοιμάσουμε σωστά κοινωνία και θεσμούς. Δεν μπορεί να  παραβλέπεις, ότι την ίδια εποχή η παγκοσμιοποίηση, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και η γρήγορη μετακίνηση των κεφαλαίων δημιουργούν κλυδωνισμούς και παρενέργειες και οι  λαοί σε τέτοιου είδους αναποδιές θα ζητήσουν προστασία από το  κράτος, σε αυτού του είδους τον ανταγωνισμό.

Αγνόησαν ότι το κράτος εδώ είναι παντοδύναμο, ότι σε αυτή τη  χώρα δεν υπάρχει «κοινωνία πολιτών».

Δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ότι οι αλλαγές στην οικονομία από  μόνες τους δεν θα δημιουργήσουν την απαραίτητη δυναμική για να κινηθούν τα πάντα, όταν κράτος και κύρια το παραγωγικό  μοντέλο της χώρας ήταν πάντα το ίδιο δηλαδή κατανάλωση,  υπηρεσίες και …… πολλά δανεικά.

Δεν ενδιαφέρθηκαν για σοβαρές τομές στο κράτος και τη λειτουργία του. Μάλιστα άρχισαν να το θεωρούν αίτια των δεινών, το λοιδόρησαν, το απαξιούσαν [εκτός των εκλογικών περιόδων που το είχαν ανάγκη] αλλά αυτό το ίδιο το κράτος παντοδύναμο όπως ήταν, υπονόμευε το όλο εγχείρημα. Και μην ξεχνάμε ότι ρήξη με το κράτος θα σήμαινε ρήξη με τους μηχανισμούς της εξουσίας,  ρήξη με τις ρίζες.

Έτσι το σκάσιμο της χρηματιστηριακής φούσκας, το θέμα των ταυτοτήτων και των σχέσεων με την εκκλησία και το ασφαλιστικό  Σπράου – Γιαννίτση άρχισαν να «ξεφτίζουν» το εκσυγχρονιστικό όνειρο.

Όλες αυτές οι μάχες χάθηκαν εύκολα πολιτικά, γιατί δόθηκαν  ευκαιριακά χωρίς να υπάρχει δεύτερη σκέψη, ήταν κακά σχεδιασμένες και δίνονταν από πολιτικούς που πια ούτε τις  πίστευαν και με ένα λαό ….… κακομαθημένο πια.

Δεν κατάλαβαν ποτέ ότι μία χώρα χωρίς βιομηχανία είχε ανάγκη την κρατική παρέμβαση για να πλασαριστεί σωστά και με αξιώσεις παγκόσμια. Κρατική παρέμβαση με ισχυρό θεσμικό πλαίσιο και   κανόνες  βέβαια και με βοήθεια αλλά που δεν θα διώχνει ή θα  κυνηγάει την ιδιωτική πρωτοβουλία.

Το ελληνικό κράτος αυτή την κύρια γραμμή δεν μπόρεσε ποτέ να  υιοθετήσει.

Έτσι όλα αυτά τα επικάλυψαν με συνταγές τύπου, να σβήσουμε τις  ιδεολογίες και τις διαχωριστικές γραμμές γιατί τώρα περάσαμε  από την εποχή των χαρισματικών πολιτικών στους πρακτικούς και    ευρωπαϊστές.

Επόμενο ήταν με τη βοήθεια του πακτωλού χρημάτων από την  ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά με τα χαμηλά επιτόκια, να επιβάλλουν μία κουλτούρα άκρατου και χυδαίου καταναλωτισμού, έναν άκρατο ατομισμό και ένα διαρκές θέλω στην απαίδευτη ελληνική κοινωνία. Έτσι κανένας πια και τίποτα δεν θα μπορούσε  να χαλάσει αυτό το …. πάρτι. Ήταν η εποχή των «εθνικών  πρωταθλητών» όπως μας έλεγαν με στόμφο τα εξαπτέρυγα. Ήταν πια τα πρώτα βήματα της ελληνικής κοινωνίας στην νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Παρότι το όλο εγχείρημα του εκσυγχρονισμού έγινε στην καλύτερη περίοδο, μία περίοδο ακραίας ανοχής [γιατί όλοι ήταν  στο πάρτι] και συναίνεσης από ελίτ, μίντια, καναλάρχες, επιχειρηματίες, το πείραμα δεν πέτυχε. Και πώς να πετύχει όταν η  ομάδα έχει διάττοντες αστέρες σαν τον Τσουκάτο, τον Πανταγιά, τον Μαντέλη, τον Πασχαλίδη, τον Βερελή και τα άλλα κουρασμένα  παλικάρια του ΠΑΣΟΚ.

Οι μεγάλες όμως παθογένειες του συστήματος όπου λαός και εξουσία έπαιρναν «άριστα» ήταν πάντα εκεί κρατισμός, λαϊκισμός,  έλλειψη θεσμών, διαφθορά και διαπλοκή.

Επί πλέον το όλο εγχείρημα δεν συγκέντρωσε ποτέ γύρω του μία  επικοινωνιακή πολιτική σοβαρή που να προβάλλει το αίτημα του  εκσυγχρονισμού σε όλα τα επίπεδα, που να ενσωματώνει και τις  άλλες προτεραιότητες και τα ζητούμενα της κοινωνίας. Οι αποφάσεις για αυτήν παίρνονταν σε μπαρ, σε εστιατόρια, σε  κότερα και σε κρ….…..α, ή στη Μύκονο και της έταζαν χρυσά  κουτάλια στην μετά ΟΝΕ εποχή.

Η  διαφθορά, σήμα κατατεθέν της εκσυγχρονιστικής περιόδου, με το σχήμα εξουσία – διαπλοκή, δείχνει ότι ο εκσυγχρονισμός ούτε  αυτοκάθαρση έκανε ποτέ, ούτε κάτι για να αλλάξει την εικόνα, γιατί  απλά δεν δεχόταν ότι υπάρχει πρόβλημα (πηγαίνετε στον εισαγγελέα).

Δεν άκουγαν, δεν έβλεπαν, δεν έδειχναν, δεν νουθετούσαν, είχαν  γίνει απίστευτα αλαζόνες και η μοίρα των εκσυγχρονιστών ήταν η μοίρα του κάθε αλαζόνα.

Ο εκσυγχρονισμός για τους εμπνευστές του ήταν η δήθεν ανάγκη  για ανανέωση προσώπων και μία πολιτική αναβάπτιση.

Έτσι περπάταγε τύποις ένας κρατικοδίαιτος και ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΟΣ   ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ (όπως πολύ εύστοχα τον χαρακτηρίζει ο  Γ. Καραμπελιάς) που όσο το τρίπτυχο έργα – χρηματιστήριο – εξοπλιστικά δημιουργούσαν προσόδους σε ελίτ, μιντιάρχες,  μεγαλοεργολάβους και μεσάζοντες όλα προχωρούσαν.

Το κράτος πάντα συνέχιζε να είναι η μεγάλη αγελάδα και το  συντονιστικό κέντρο, ένα κράτος που γινόταν όλο και πιο πολυδάπανο, υδροκέφαλο, πελατειακό, αναξιοκρατικό, γεμάτο παραμάγαζα και εξωθεσμικούς μηχανισμούς.

Αυτός ο εκσυγχρονισμός δεν μπόρεσε να βοηθήσει τη χώρα να  ξεπεράσει τα χρόνια προβλήματα της. Δεν υπήρχε συγκροτημένο σχέδιο, όραμα, ηγέτης  αποδεκτός και με πυγμή, ούτε σοβαρή  ηγετική ομάδα αλλά το παλιό καθεστωτικό τσούρμο μαζί με νέα  φυντάνια έτοιμα για …… αρπαχτή.

Δεν ήταν ο εκσυγχρονισμός όπως θα έπρεπε, ένα αξιακό πρόταγμα,  αλλά απλά ένας «εμβολιασμός» για παρατεταμένη  παραμονή στην κάθε είδους εξουσία,  ένα «κέλυφος» για να καλυφθούν όσοι έκαναν χρυσές δουλειές.

Καταλύθηκε η αυτονομία κομμάτων και προσώπων, με την ισχυρή  παρουσία πια των μιντιαρχών. Πολιτική, οικονομία, πολιτισμός, όλα υποτάχθηκαν στην παντοδυναμία των μίντια και του χρήματος.

Μας παρέδωσε ο εκσυγχρονισμός μία προνομιούχα, κολοβή, φαύλη και διαπλεκόμενη δημοκρατία αλά καρτ και για λίγους για  αυτό σε μία 6ετια από το πέρασμα της, η κρίση πέρασε σαν  σίφουνας και τα διέλυσε όλα.

Άφησε όμως παρακαταθήκη την ανασύσταση της περιβόητης εκσυγχρονιστικής κεντροαριστεράς και τις πρωτοβουλίες για μία  ευρύτερη συμμαχία κεντροδεξιάς και εκσυγχρονιστικών ορφανών που είναι σε θέσεις κλειδιά και που μόνο αυτοί ξέρουν να ….. μας  σώσουν.

Τρομάρα τους και τρομάρα μας.

Όμως δεν είναι η παλιά Ελλάδα που χρεοκόπησε αλλά η νέα ΕΛΛΑΔΑ αυτού του εκσυγχρονισμού, του ατομισμού, της αστακομακαρονάδας και αυτού του …. λιγούρικου ευρωπαϊσμού.